5 lipca 2002 r.

W czasie posiedzenia Komisji Ustawodawstwa i Praworządności odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne.

W imieniu wnioskodawców projekt przedstawiła senator Ewa Serocka. Projekt zakłada, że wywiad, kontrwywiad oraz służby ochrony granic PRL nie podlegałyby lustracji. Zgłoszona poprawka stanowi, że współpracą w rozumieniu ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne nie jest zbieranie lub przekazywanie informacji mieszczących się w zakresie zadań wywiadowczych, kontrwywiadowczych i dla ochrony granic. Senatorowie zaproponowali ponadto, by przepisy nowelizacji - gdy wejdą w życie - stosowano również do spraw wszczętych i niezakończonych prawomocnym orzeczeniem sądu.

Przedstawiony projekt to powrót do części propozycji zawartych w lutowej nowelizacji ustawy lustracyjnej. Nowelizacja wyłączyła spod lustracji wywiad, kontrwywiad oraz służby ochrony granic PRL, a za podlegających jej uznano jedynie tych agentów, którzy szkodzili opozycji, Kościołowi, prawom obywatelskim itp.

Zapisy te początkowo Sejm odrzucił, Senat wprowadził je jednak jako własne poprawki, które Sejm przyjął. W czerwcu tego roku Trybunał Konstytucyjny, niejednogłośnie, uznał za niekonstytucyjny tryb uchwalenia tej nowelizacji, bo Senat wprowadził nowe zapisy do ustawy nowelizowanej, choć miał prawo wprowadzić tylko poprawki do ustawy nowelizującej - uchwalonej przez Sejm.

W dyskusji zgłaszano wątpliwości co do konstytucyjności proponowanych zapisów, a także ich zgodności z kodeksem postępowania karnego. W związku z tym Komisja Ustawodawstwa i Praworządności postanowiła zwrócić się do ekspertów o opinie w sprawie podnoszonych problemów.

Akceptacji komisji nie uzyskała, zgłoszona przez senator Teresę Liszcz, poprawka dotycząca jawności postępowania przed sądem lustracyjnym. W głosowaniu komisja 7 glosami, przy 2 głosach przeciw, postanowiła poprzeć projekt zgłoszony przez senatorów, dotyczący podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie nowelizacji ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne.