19 czerwca 2002 r.
Senatorowie z Komisji Ustawodawstwa i Praworządności zapoznali się z informacją Rzecznika Praw Obywatelskich o działalności w roku 2001 z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.
Podczas posiedzenia szczegółową informacje na ten temat przedstawił rzecznik praw obywatelskich Andrzej Zoll oraz jego zastępca Jerzy Świątkiewicz.
Prof. A. Zoll omówił statystykę rodzajów spraw, którymi kierowany przez niego urząd zajmował się w zeszłym roku. Ponadto w swoim wystąpieniu wskazywał na najistotniejsze problemy, z którymi styka się w swojej działalności.
Zdaniem rzecznika praw obywatelskich, w Polsce występuje zjawisko hiperinflacji stanowienia prawa. Brak jest dokładnej analizy funkcjonowania ustaw, uchwala się nowe przepisy bez należytej egzekucji już obowiązujących, w nadziei na rozwiązanie istniejących problemów. Przykładem może być pojawiający się obecnie postulat wprowadzenia do kodeksu karnego przepisu dotyczącego przepadku mienia w wypadku przestępczości zorganizowanej. A przecież takie uprawnienia znajdują się już w gestii organów skarbowych.
Prof. A. Zoll zaakcentował, że w ubiegłym roku zwrócił się 21 do Trybunału Konstytucyjnego, podczas gdy w 2000 r. miało to miejsce tylko 10 razy.
W sferze zainteresowań rzecznika praw obywatelskich znajdowały się także problemy socjalne, w Polsce rozszerzają się coraz bardziej obszary biedy. W celu dokładniejszego zbadania tych spraw rzecznik odbył specjalne posiedzenia wyjazdowe na Podlasiu i Lubelszczyźnie.
Rzecznik poinformował senatorów, że podpisał - m.in. wspólnie ze Związkiem Powiatów Polskich - deklarację na rzecz zwalczania bezradności, stanowiącą o pomocy dla osób długotrwale bezrobotnych. Zaangażował się także w organizację klinik prawnych prowadzonych przez studentów, służących poradą prawną dla obywateli.
Kolejna grupa problemów dotyczyła braku dostępu do informacji publicznej, mimo uchwalenia stosownej ustawy. Jak stwierdził A. Zoll, wielokrotnie nie zgadzał się z głównym inspektorem danych osobowych. Jego zdaniem, funkcjonowanie ustawy o ochronie danych osobowych uniemożliwia często kontrolę społeczną urzędów państwowych. W jego opinii, w walce z korupcją konieczna jest jawność podejmowania decyzji w życiu publicznym.
Inne z sygnalizowanych problemów dotyczyły bezpieczeństwa obywateli jako podstawowej wartości życia społecznego, osób niepełnosprawnych (konieczność wczesnej diagnozy upośledzenia umysłowego czy bariery edukacyjne), wychowanków domów dziecka i ich nieprzystosowania do życia, a także resocjalizacji więźniów, niemożliwej w warunkach przeludnienia polskich zakładów karnych.
Po wysłuchaniu szczegółowych informacji rzecznika praw obywatelskich senatorowie Marek Balicki, Gerard Czaja, Anna Kurska i Teresa Liszcz zadawali wnikliwe pytania dotyczące jego działalności.