3 listopada 2004 r.
Odbyło się posiedzenie
Komisji Spraw Zagranicznych, podczas którego rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Protokołu przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, przyjętego przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 31 maja 2001 r.Na temat ustawy sejmowej wypowiadali się: podsekretarz stanu w MSWiA Paweł Dakowski, wicedyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w MSZ Piotr Ogonowski oraz wicedyrektor Biura Prawnego w Komendzie Głównej Policji Marek Enerlich. Pozytywną opinię o ustawie przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.
Ratyfikacja przedmiotowego protokołu miała na celu usprawnienie działań polegających na zapobieganiu, wykrywaniu i zwalczaniu przestępczości, w tym przestępczości zorganizowanej, związanej z nielegalnym wytwarzaniem i obrotem bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją.
Protokół nakłada na państwa-strony obowiązek ustanawiania odpowiednich środków
i procedur, takich jak znakowanie broni palnej, pozbawiania jej cech bojowych, wydawania zezwoleń na eksport, import i tranzyt oraz kładzie nacisk na potrzebę wymiany informacji i doś
Organem krajowym, działającym jako łącznik między Rzecząpospolitą Polską a innymi państwami - stronami w kwestiach związanych z przedmiotowym protokołem będzie komendant główny Policji.
W głosowaniu Komisja Spraw Zagranicznych jednogłośnie postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek rozpatrywanej ustawy sejmowej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Janusza L
orenza.W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia rozpatrywano ustawę o ratyfikacji Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, sporządzonej w Brukseli dnia 26 lipca 1995 r., Protokołu do Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z dnia 26 lipca 1995 r., sporządzonego w Dublinie dnia 27 września 1996 r., Protokołu w sprawie interpretacji w trybie orzeczenia wstępnego przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich Konwencji o ochronie interesów finan
sowych Wspólnot Europejskich z dnia 26 lipca 1995 r., sporządzonego w Brukseli dnia 29 listopada 1996 r. oraz Drugiego Protokołu do Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z dnia 26 lipca 1995 r., sporządzonego w Brukseli dnia 19 czerwca 1997 r.Opinie o ustawie sejmowej przedstawili sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Andrzej Grzelak, wicedyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w MSZ Piotr Ogonowski oraz podsekretarz stanu w MSWiA P. Dakowski. Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej ustawy ratyfikacyjnej nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne.
Przedmiotowa konwencja wraz z protokołami mają zapobiegać uszczuplaniu zasobów finansowych Unii Europejskiej przez podmioty w jakikolwiek sposób zaangażowane w uzyskiwanie i przekazywanie wspólnotowych środków budżetowych.
Aby osiągnąć ten cel, w konwencji wprowadzono definicję oszustwa, przewidziano karalność postaci stadialnych i zjawiskowych przestępstwa oszustwa, określono zasady odpowiedzialności karnej osób zarządzających przedsiębiorstwami, uregulowano kwestie związane z ekstradycją i ściganiem, wskazano tryb rozstrzygania sporów pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie stosowania konwencji, uznano regułę
ne bis in idem oraz określono zasady jurysdykcji w sprawach przestępstw, o których stanowi konwencja.Ponadto konwencja zobowiązuje państwa - strony do spenalizowania wszystkich opisanych w niej czynów, zaleca, aby kary przewidziane w prawie krajowym za oszustwo były skuteczne i proporcjonalne, oraz przewiduje, że postępowania karne w sprawach o oszustwa na szkodę interesów Wspólnot będą prowadzone według prawa wewnętrznego. Państwa-strony, których prawo krajowe zakazuje ekstradycji własnego obywatela (zasada taka obowiązuje w prawie polskim), są zobo
wiązane do objęcia swoją jurysdykcją przestępstwa oszustwa popełnionego przez obywatela na terenie innego państwa członkowskiego.W głosowaniu nad omawianą ustawą Komisja Spraw Zagranicznych opowiedziała się jednogłośnie za jej przyjęciem bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Bogusława Mąsiora.
Następnie Komisja Spraw Zagranicznych przystąpiła do rozpatrzenia ustawy o ratyfikacji Europejskiego porozumienia w sprawie zniesienia wiz dla uchodźców, sporządzonego w St
rasburgu dnia 20 kwietnia 1959 r.W tym punkcie senatorowie wysłuchali informacji wiceministra spraw wewnętrznych i administracji P. Dakowskiego, wicedyrektora P. Ogonowskiego z MSZ oraz dyrektora generalnego Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców Jana Węgrzyna. Ponadto zapoznano się z pozytywną opinią senackiego biura legislacyjnego. Przedmiotowe porozumienie określa warunki bezwizowego podróżowania uchodźców między państwami. Uchodźcy przebywający legalnie na terytorium jednego z państw - stron porozumie
nia i posiadający ważny dokument podróży wystawiony przez państwo, na terytorium którego legalnie mieszkają, są zwolnieni z obowiązku uzyskiwania wiz, jeżeli wizyta nie trwa dłużej niż 3 miesiące. Wiza może być wymagana w razie pobytu dłuższego niż 3 miesiące lub w wypadku zamiaru podjęcia pracy zarobkowej na terytorium innego państwa - strony. W polskim prawodawstwie status uchodźcy reguluje przede wszystkim ustawa z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do praw cudzoziemca o statusie uchodźcy zalicza się możliwość podróżowania poza granice państwa, które udzieliło mu ochrony. Realizację tego prawa gwarantuje art. 74 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy, zgodnie z którym cudzoziemcowi i jego małżonkowi, któremu nadano status uchodźcy, wydaje się dokument podróży (zgodnie z Konwencją Genewską). Możliwość podróżowania bezwizowego przewiduje natomiast ratyfikowane porozumienie.Jak uzasadniono, Polska złożyła przy podpisywaniu porozumienia deklarację dotyczącą terminu "osiedlenie", który ma być rozumiany jako pobyt związany z przeniesieniem ważnych interesów życiowych uchodźcy, na który uchodźca uzyskał inne niż wiza zezwolenie. Pobyt w związku z nauką czy leczeniem nie będzie uważany za osiedlenie się. Celem złoż
enia deklaracji jest zapobieżenie wykorzystywaniu przez uchodźcę pobytu na terytorium Polski związanego np. z nauką po to, aby uniknąć przekazania do kraju, który wydał uchodźcy dokument podróży.W głosowaniu Komisja Spraw Zagranicznych postanowiła jednomyślnie zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek rozpatrywanej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Bogusława Litwińca.
Podczas posiedzenia senatorowie przyjęli także oświadczenie Komisji Spraw Zagranicznych w sprawie współpracy transgranicznej i euroregionów w RP. Posiedzenie na ten temat odbyło się 26 października br. W oświadczeniu napisano:
"Komisja Spraw Zagranicznych Senatu RP, biorąc pod uwagę fakt, że współpraca transgraniczna stanowi jed
en z priorytetów polskiej polityki zagranicznej: - pozytywnie ocenia wpływ współpracy transgranicznej oraz euroregionów na budowanie europejskiego wizerunku Polski, a także na stosunki z naszymi sąsiadami;
- wysoko ocenia poziom wykorzystania środków przeznaczonych na wspieranie współpracy transgranicznej w ramach programu PHARE CBC. Doświadczenia te powinny służyć wzmacnianiu roli euroregionów w zakresie absorpcji środków wewnętrznych Unii Europejskiej, również na granicę wschodnią.
Komisja Spraw Zagranicznych Senatu RP, widząc zasadność współpracy transgranicznej, pragnie w przyszłości położyć szczególny nacisk na sferę współpracy kulturalnej, edukacyjnej, gospodarczej, komunikacyjnej, medycznej oraz w dziedzinie bezpieczeństwa i koordynacji systemu ratownictwa. Dla efektywności współpracy przygranicznej ważne i potrzebne są działania inwestycyjne w dziedzinie infrastruktury (drogowej, rzecznej, kolejowej, morskiej, lotniczej).
Komisja szczególnie wspiera inicjatywy w zakresie współpracy młodzieży, dla której działalność euroregionów stanowić powinna podstawę budowania wzorców przyjaznej i pokojowej integracji społeczeństw sąsiednich krajów.
Biorąc powyższe pod uwagę, Komisja Spraw Zagranicznych Senatu RP - uznaje za niezbędne dalsze wspieranie działalności komisji międzyrządowych na wszystkich granicach. Wzmacnianie roli tych komisji powinno nastąpić przede wszystkim poprzez aktywny udział przedstawicieli euroregionów i innych podmiotów terenowych w pracach plenarnych oraz w grupach roboczych;
- wskazuje na konieczność dalszej, coraz pełniejszej współpracy organów administracji rządowej z euroregionami, w celu rzeczywistej integracji społeczeństw przygranicznych, na wszystkich granicach naszego kraju".