oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia (34.)

1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych.

Wydaje mi się, że w tej ustawie brakuje pewnej spójności w odniesieniu do ministrów, którzy mają wydawać określone rozporządzenia lub podejmować decyzje. W art. 26 i art. 31 ust. 5 jako ministra wiodącego zapisano ministra właściwego do spraw zdrowia, który ma w porozumieniu z innymi ministrami wymienionymi w ustawie, w tym z ministrem rolnictwa, określić, w drodze rozporządzenia, odpowiednie zadania. Moim zdaniem w dodanym art. 11a do listy właściwych ministrów należy dopisać również ministra rolnictwa. Substancje chemiczne są stosowane również w rolnictwie i wiemy, że ich nieodpowiednie zastosowanie może doprowadzić do tragedii. To tyle z mojej strony.

Dziękuję bardzo.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Poprawka senatora Janowskiego zmierza do tego, żeby ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa umożliwić wyznaczenie podległych mu organizacyjnie jednostek, które będą współpracowały z inspektorem przy wykonywaniu określonych w ustawie zadań dotyczących oceny ryzyka stwarzanego przez substancje chemiczne. Dziękuję bardzo.

Otóż ja zgłaszam wniosek przeciwny do wniosku pana senatora Janowskiego i uzasadniam go następująco. W art. 1 omawianej zmiany ustawy o substancjach i preparatach chemicznych podano wyłączenia produktów, które nie podlegają regulacjom tej ustawy. Obok produktów leczniczych, kosmetyków, wyrobów medycznych wyłączono nawozy w rozumieniu przepisów o nawozach i nawożeniu oraz środki ochrony roślin uprawnych. Pan senator Janowski proponuje dopisanie ministra rolnictwa w art. 11a analogicznie do art. 26 i 31. Ale art. 11a dotyczy wyznaczania jednostek badawczo-rozwojowych lub innych podległych ministrom właściwym do spraw zdrowia, gospodarki, pracy i środowiska. O ile pamiętam, reforma szkolnictwa zlikwidowała jednostki badawczo-rozwojowe podległe ministrowi rolnictwa. Nie wiem więc, czy on posiada takowe jednostki . Zadania nałożone na ministrów w art. 11a ustawy dotyczą zupełnie innego zakresu działań niż wydawanie rozporządzeń zapisanych w art. 26 i 31. To tak prima facie, czyli na pierwszy rzut oka.

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Rozmawiałem już o tej poprawce z panem senatorem Janowskim. Gdybyśmy tę ustawę rozpatrywali dwa lata temu, to ta poprawka byłaby aktualna. Ale bodajże półtora roku czy nie całe dwa lata temu Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ośrodkach naukowo-badawczych i instytutach badawczych. W wyniku przyjętych w ustawie zmian zmieniły się organy założycielskie. W tej sytuacji instytuty, które były silne, zostały przejęte przez Polską Akademię Nauk, uniwersytety lub przez inne wyższe szkoły, albo stały się samodzielnymi państwowymi instytutami badawczymi. Inne mogły zaś się sprywatyzować, co też się stało w niektórych przypadkach, kolejne zostały przejęte przez Ministerstwo Gospodarki. Tak więc włączanie do art. 11a ministerstwa rolnictwa czy ministra właściwego do spraw rolnictwa wydaje się działaniem spóźnionym. Może w resorcie rolnictwa tu i ówdzie są jeszcze jakieś jednostki badawcze, ale zlikwiduje je ustawa o ośrodkach naukowo-badawczych. Dziękuję

Myślę, że to nie jest kwestia jednostek badawczo-rozwojowych. Pan senator Janowski podał te jednostki jako przykład, który można wykorzystać przy podejmowaniu decyzji. Istotna jest jednak tylko jedna kwestia, o której mówiła pani senator Sienkiewicz: czy ta ustawa obejmuje również środki chemiczne wykorzystywane w rolnictwie, czy nie? Czy te środki są wyłączone i podlegają innym aktom prawnym, czy też nie? I wtedy mamy tylko jedno pytanie: czy minister rolnictwa ma mieć jakiś głos w tej sprawie, czy nie? Według mnie należy wyjaśnić tylko te kwestie.

Teraz nie można składać wniosków. Ale, odnosząc się z szacunkiem się do wypowiedzi pani senator Sienkiewicz, chcę zauważyć, że jeżeli jest tak, jak powiedziała pani senator, to w ustawie w ogóle nie powinien występować minister rolnictwa. Tymczasem jest on wymieniony w dwóch artykułach. Chodzi mi o to, żeby minister rolnictwa również miał wpływ na określanie stopnia ryzyka stosowania substancji chemicznych. W rolnictwie używa się wiele środków chemicznych, które nie są nawozami. Nie upieram się w sprawie nawozów.

(Głos z sali: Są.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, ja rozumiem pana senatora Janowskiego. Sądzę, że pan senator uznał pominięcie ministra rolnictwa w art. 11a za przeoczenie, niespójność i brak konsekwencji w zapisie ustawy nowelizującej. Otóż moim zdaniem jest inaczej. To nie jest błąd, tylko celowe i przemyślane działanie. Ministra rolnictwa zapisano w uzasadnionych artykułach ustawy. Proponuję więc, abyśmy przeszli do głosowania.

Jeszcze pani senator Sienkiewicz, bardzo proszę.

W czasie posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia odbyła się zupełnie zbędna dyskusja między ministrem zdrowia, upoważnionym przez prezesa Rady Ministrów do reprezentowania stanowiska rządu w tej sprawie, a przedstawicielem ministra ochrony środowiska. Posiedzenie komisji nie jest bowiem odpowiednim forum na spory między przedstawicielami rządu. Przedstawiciel ministerstwa ochrony środowiska nie miał zastrzeżeń do kompetencji ministra, tylko usiłował dowieść swojej racji w kwestii kosmetyków, które mają wpływ na ekotoksykologię. I dopiero pan minister Kopczyk wyjaśnił rolę inspektora do spraw substancji i preparatów chemicznych, a także zasady, zgodnie z którymi konstruowano tę ustawę. Uzasadnił powody wyłączenia z tej ustawy produktów leczniczych, środków ochrony roślin, kosmetyków, wyrobów medycznych, i nawozów. Poinformował, że zrobiono to świadomie i z pełną odpowiedzialnością. Wyłączone substancje chemiczne są regulowane zupełnie innymi przepisami, ustawami kierunkowymi o produktach leczniczych, o kosmetykach. Wszelkie zmiany dotyczące ekotoksykologii, tak to określmy, będą regulowane w tych ustawach, choć to oczywiście wydłuża proces legislacyjny. Dziękuję i przepraszam za tę dodatkową wypowiedź.

Panie Senatorze, miałbym inną propozycję. Szanuję pana ministra, szanuję państwa i szanuję opozycję i dlatego mam inną propozycję: przejdźmy do następnych poprawek, a ten spór będziemy toczyć dopiero w obecności przedstawiciela rządu. Bo zdaje się, że i tak ponownie wrócimy do tej sprawy. Jest to chyba rozwiązanie stosunkowo najpraktyczniej wykorzystujące czas.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Kto się podejmie tej roli i przekona nas do poprawek drugiej i czwartej?

Otóż poprawki drugą i czwartą należy rozpatrywać łącznie. W poprawce drugiej daliśmy szansę naszym, polskim przedsiębiorcom, którzy wprowadzając nowe substancje chemiczne, nieujęte w polskich przepisach, mogą napotkać spore trudności w spełnianiu wymogów tej ustawy. Chodzi o odpowiednie etykiety, zamknięcia, napisy wyczuwalne przez dotyk, zgłaszanie na odpowiednie listy użytkowanych i nowych substancji chemicznych Takie trudności napotykali przedsiębiorcy w Unii Europejskiej.

Opublikowanie przez ministra zdrowia listy nowych substancji zamieszczonych w Europejskim Wykazie Notyfikowanych Substancji Chemicznych będzie pożyteczne dla polskich przedsiębiorców. Będą mogli oni sprawdzić, czy substancja chemiczna, którą chcą wprowadzić do obrotu w Polsce, udzielić innej osobie bądź składować w hurtowni, podlega przepisom Unii Europejskiej. Czyli jest to implementacja istniejących przepisów, które będą musiały obowiązywać i u nas. Jeżeli ta poprawka nie zostanie przyjęta, to może się okazać, że polscy przedsiębiorcy będą musieli wstrzymać produkcję czy sprzedaż nowych preparatów do czasu wpisania ich na listę. Taki jest sens tej poprawki, wniesionej na wniosek Stowarzyszenia Producentów Kosmetyków i Chemii Gospodarczej.

Obie poprawki nie budzą wątpliwości?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

O, otworzyły się drzwi...

(Głos z sali: Minister Kopczyk jest w Sejmie. Albo przyjdzie, albo kogoś upoważni do zabrania głosu. Powiadomiłam ministerstwo, wszyscy są w kontakcie telefonicznym.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jeszcze jedna moja opinia skierowana do pani senator Sienkiewicz, którą cenię niezmiennie i niezmiernie.

Pani Senator, w Niemczech wydarzyło się nieszczęście z jakąś substancją nitrową - nie pomnę jej nazwy, bo nie jestem chemikiem. Wydarzyło się, bo być może ktoś z niemieckiego ministerstwa rolnictwa nie przeprowadził między innymi należytej kontroli. I dlatego tak ważne jest dodatkowe zabezpieczenie. Minister do spraw rolnictwa powinien pośredniczyć w wykonywaniu określonych w ustawie zadań dotyczących oceny ryzyka stwarzanego przez substancje chemiczne...

Toteż nie ma, Panie Senatorze. (Wesołość na sali)

(Senator Jerzy Cieślak: To nie będzie polityczna wypowiedź?)

Otóż, proszę państwa, akurat art. 11a dotyczy pewnego instrumentarium, za pomocą którego minister rolnictwa mógłby realizować zadania. A pan senator Janowski ma nadzieję, że minister będzie je realizował. Ale okazuje się, że przypiszemy ministrowi instrumentarium, którego on nie posiada. A skoro go nie posiada, to nie będzie mógł realizować zadań określonych przez pana senatora. Art. 11a dotyczy tylko tego, niczego więcej. Wobec tego nie wpisujmy do ustawy uprawnień, których minister rolnictwa nie będzie mógł realizować z powodu braku odpowiednich jednostek organizacyjnych. Oczywiście, możemy założyć, że na posiedzeniu plenarnym Senatu rozstrzygniemy tę sprawę. Ale po co mamy przenosić tego rodzaju dyskusję na posiedzenie plenarne, skoro tutaj mówimy o szczegółach? Mnie się wydaje, że argumentacja przedstawiona przez panią senator Sienkiewicz i pana senatora Cybulskiego jest przekonująca, racjonalna, zgodna z literą i duchem tej ustawy. Dlatego chcę głosować za odrzuceniem tej poprawki. Dziękuję bardzo.

Ponieważ pan minister Kowalczyk jest na posiedzeniu sejmowej komisji i nie może go opuścić, proponuję następujące rozwiązanie. W protokole lub zapisie stenograficznym z naszego posiedzenia zapiszemy, że nie było żadnego uchybienia ze strony rządowej, ponieważ minister nie mógł wystąpić w dwóch komisjach równocześnie. Mimo wszystko przystąpimy do głosowania nad pierwszą poprawką. Jednocześnie poprosimy sprawozdawcę o kontakt z ministrem w sprawie art. 11a i przedstawienie jego opinii na jutrzejszym posiedzeniu plenarnym. Dzięki temu będziemy mogli skorygować nasze stanowisko i odpowiednio zagłosować.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Glos z sali: Głosowało czternastu. Głosujmy jeszcze raz.)

Mogę prosić o...

(Głosy z sali: Rolnictwa.)

(Zastępca Przewodniczącego Zbigniew Kulak: Przedstawiciela rządu, czyli ministra zdrowia.)

Tak, minister zdrowia jest w tym wypadku przedstawicielem rządu. Dlatego wymieniłam ministra właściwego do spraw zdrowia. I ministra rolnictwa, czy posiada instytuty badawcze, które...

Nie możemy wskazywać rządowi, kto ma go reprezentować na posiedzeniach komisji i plenarnych obradach Senatu. Przedstawicielem rządu jest pan minister Kopczyk, sprawa jest zupełnie jasna. Rządu, Rady Ministrów, a nie poszczególnych ministerstw. W związku z tym myślę, że to zobowiązanie, a właściwie prośba - trudno mówić o zobowiązaniu - dotyczy porozumienia z przedstawicielem rządu i dołączenia do sprawozdania połączonych komisji opinii Rady Ministrów w tej sprawie. W sprawozdaniu powinna się znaleźć - pozytywna lub negatywna - opinia rządu. Myślę, że to o to chodziło. Dziękuję.

Szanowni Państwo, właśnie dowiedziałem się, że nie musimy głosować nad całością i przyjmuję tę wiadomość z dużą radością.