24 maja 2005 r.
W pierwszym punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych i ustawy o systemie oświaty.
W imieniu rządu nowelizację sejmową, uchwaloną z przedłożenia rządowego, rekomendował senatorom wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Jerzy Mazurek. Ponadto na temat ustawy wypowiadali się szef Urzędu Służby Cywilnej Jan Pastwa, wicedyrektor departamentu w MSWiA Dorota Żebrowska oraz przedstawiciel Związku Powiatów Polskich i Związku Miast Polskich Krzysztof Borusewicz. Senatorowie zapoznali się także z pozytywną opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.
Zasadniczym celem nowelizacji było uregulowanie w ustawie o pracownikach samorządowych nowych zasad naboru na wolne stanowiska urzędnicze, w tym kierownicze stanowiska urzędnicze w administracji samorządowej, opartych na zasadach otwartości i konkurencyjności. Nowe zasady naboru dotyczyć będą osób zatrudnianych na podstawie mianowania albo umowy o pracę w jednostkach wymienionych w art. 1 tej ustawy i określanych jako "pracodawca samorządowy".
Zgodnie z wprowadzanymi rozwiązaniami wyłanianie kandydatów na wolne stanowiska urzędnicze będzie następować w drodze konkursu. Informacje o tych stanowiskach będą upowszechniane poprzez ich ogłoszenie na tablicy informacyjnej w jednostce, w której jest przeprowadzany nabór, oraz opublikowanie w Biuletynie Informacji Publicznej. W ten sam sposób upublicznieniu będzie podlegać informacja o wyniku naboru. W Biuletynie Informacji Publicznej będzie także publikowana lista kandydatów, którzy spełniają wymagania formalne zawarte w ogłoszeniu. Informacje o kandydatach, w zakresie spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu, mają stanowić informację publiczną.
Analogiczne rozwiązania wprowadzono do ustawy o służbie cywilnej i innych ustaw zmienianych uchwaloną przez Sejm nowelizacją z 6 maja br. Nowy tryb naboru dotyczy więc zarówno obsadzania stanowisk w administracji rządowej, jak i samorządowej oraz w innych instytucjach administracji publicznej, m.in. w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Agencji Nieruchomości Rolnych, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, Agencji Mienia Wojskowego, Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, Agencji Rynku Rolnego oraz Narodowym Funduszu Zdrowia.
W rozpatrywanej ustawie sprecyzowano również podstawowe wymagania, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o stanowisko w administracji samorządowej, różnicując je w zależności od rodzaju stanowiska, na jakie przeprowadzany jest nabór (stanowisko urzędnicze, kierownicze stanowisko urzędnicze). Uwzględniając wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 stycznia br., zmodyfikowano art. 20 ust. 2 w zakresie, w jakim został on uznany za niekonstytucyjny, tj. uchylono podstawę prawną do uregulowania w rozporządzeniu wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych.
W toku prac sejmowych dodano także przepis gwarantujący stronom postępowania dyscyplinarnego, prowadzonego na podstawie rozdziału 4 ustawy o pracownikach samorządowych, możliwość odwołania się od orzeczeń komisji dyscyplinarnych II instancji do sądu apelacyjnego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Analogiczne rozwiązanie wprowadzono do ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych wobec orzeczeń komisji dyscyplinarnej przy Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.
Omawiana nowelizacja wprowadza również przepisy, których celem jest rozstrzygnięcie wątpliwości pojawiających się na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, dotyczących statusu pracowników zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, a niebędących nauczycielami. Przepis dodany w ustawie o systemie oświaty przesądza, iż do wymienionej grupy pracowników mają zastosowanie przepisy ustawy o pracownikach samorządowych.
W dyskusji K. Borusewicz przedstawił stanowisko strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w sprawie rozpatrywanej ustawy sejmowej. Strona samorządowa zaproponowała zniesienie obowiązku publikowania w Biuletynie Informacji Publicznej listy kandydatów, którzy zgłosili się w ramach naboru. Podobnie jak protokół, lista ta pozostanie dokumentem jawnym, dostępnym na żądanie każdego obywatela lub instytucji. W opinii wnioskodawców, publikacja listy w Internecie będzie wyłącznie barierą dla części potencjalnych kandydatów, dla których tak silne upublicznienie ich udziału w naborze może stanowić niebezpieczeństwo negatywnej reakcji ze strony obecnego pracodawcy. Obawiając się ewentualnych konsekwencji, a jednocześnie nie będąc pewnymi wyników postępowania, mogą oni zrezygnować z udziału w naborze. Przyczyni się to do obniżenia jakości administracji samorządowej.
W głosowaniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych i ustawy o systemie oświaty. Ustalono, że w imieniu komisji wypracowane stanowisko przedstawi Izbie senator Elżbieta Streker-Dembińska.
W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie przystąpili do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw.
Komisja wysłuchała opinii wiceministra spraw wewnętrznych i administracji J. Mazurka, szefa USC J. Pastwy, wicedyrektor D. Żebrowskiej oraz K. Borusewicza. Zapoznano się także z uwagami senackiego biura legislacyjnego.
Opiniowana ustawa została uchwalona z przedłożenia rządowego i wprowadza m.in. rozwiązania analogiczne do zawartych w ustawie o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych i ustawy o systemie oświaty. Jej zasadniczym celem jest pełniejsza realizacja dwóch norm konstytucyjnych. Pierwsza z nich to przepis art. 60, stanowiący rozbudowanie zasady równości obywateli, w myśl którego obywatele polscy korzystający z pełni praw publ
icznych dysponują prawem dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Konkretyzacją tej ogólnej zasady są m.in. przepisy ustawy o służbie cywilnej dotyczące naboru do tej służby i konkursów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej.Druga z norm konstytucyjnych to art. 61, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Rozwinięcie i uszczegółowienie tego uprawnienia zawiera ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. W celu realizacji przywołanych norm opiniowana ustawa precyzuje zasady przeprowadzania naboru na stanowiska w służbie cywilnej.
W głosowaniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie kilku poprawek do ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw, zbieżnych z sugestiami biura legislacyjnego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Grzegorza Matuszaka.