1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poświęcone omówieniu ustawy, wobec której komisje pierwotnie zgłosiły wniosek o przyjęcie bez poprawek.

W czasie debaty senackiej pan senator Jurgiel zgłosił trzy poprawki i w związku z tym musimy je rozpatrzyć. Mam jednak prośbę, żeby bardzo sprawnie to czynić, gdyż czeka już na nas komisja gospodarki w sali nr 217.

Z uwagi na to, że najdalej idącym wnioskiem, nad którym będziemy głosowali, jest wniosek pierwszy – o przyjęcie bez poprawek, niemniej jednak to on rozstrzyga o możliwości rozpatrywania poprawek, mam pytanie, czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej kwestii, bo wnioskodawcy nie widzę.

Czy ktoś z państwa chciałby ewentualnie zabrać głos?

(Senator Mieczysław Janowski: Jeżeli można, Panie Przewodniczący, krótko… O, przepraszam.)

Chciałem tylko zapytać – bo mam wątpliwość dotyczącą ostatniej poprawki – czy rzeczywiście nie grozi nam niekonstytucyjność, czyli sprzeczność z konstytucją, jeśli chodzi o różne traktowanie różnych kościołów. Czy ta sprawa została przez legislatorów rozstrzygnięta jednoznacznie, czy też są wątpliwości?

Ja nawiążę do poprawki pierwszej, gdzie liczbę sto zastępuje się liczbą pięćset, ten temat zresztą podnosiłem podczas obrad komisji i chciałbym również usłyszeć zdanie pana ministra w tej sprawie.

Wyjaśnijmy jeszcze kwestię drugiej poprawki, która mówi, żeby przy składaniu wniosku o utworzeniu deklarować wolę przynależności. Czy to nie jest jednak zbyt daleko idąca ingerencja w prywatność, to są jednak poglądy, że tak powiem, wrażliwe… wrażliwa część prywatności. Co innego popierać jakąś inicjatywę, a co innego zgłaszać na piśmie swoją przynależność... swoje przekonania religijne.

Może najpierw kwestia zastąpienia wyrazu “sto” wyrazem “pięciuset”. Już w trakcie plenarnego posiedzenia Senatu starałem się w krótkich słowach przybliżyć dyskusję, która dotyczyła zastąpienia liczby stu osób większą liczbą, pięciuset… Również według opinii konstytucjonalistów to jest w jakimś sensie poważne ograniczenie swobód, ponieważ konstytucja gwarantuje każdemu z nas, każdemu Polakowi swobodę zrzeszania się w związkach wyznaniowych, i liczba stu osób będzie jednak poważnym ograniczeniem.

Jak mówiłem na posiedzeniu plenarnym, do niedawna ta liczba wynosiła nie sto, tylko piętnaście osób. Rozumując w tych kategoriach, można by powiedzieć, że pierwszy kościół założyło dwunastu apostołów, nawet nie piętnastu, nie stu. Konstytucjonaliści również poważnie zastanawiali się, czy nie będzie to zbyt duża ingerencja, jeśli chodzi o ograniczenie swobód, gdy wyznaczymy jakąś zbyt wysoką liczbę. To pierwsza kwestia.

Teraz sprawa art. 25 ust. 1 konstytucji, o której już mówiłem na posiedzeniu plenarnym. Zasięgano również opinii na temat tego, czy ten artykuł jest zgodny z konstytucją czy nie, mamy więc opinie różnych osób, które z pewnością są znawcami konstytucji, a prawda jest taka, że te opinie są krańcowo różne. Oczywiście ta dyskusja nie zaczęła się przy powstawaniu tego nowego projektu, ona toczy się już od co najmniej kilku lat, a wniosek jest jeden: że kwestię, czy to jest zgodne, czy nie jest zgodne z konstytucją, jednoznacznie i definitywnie może rozstrzygnąć tylko sam Trybunał Konstytucyjny. Mam nadzieję, że kiedyś tak sformułowany wniosek trafi do Trybunału Konstytucyjnego, a wtedy uzyskamy jednoznaczną wykładnię.

Nie wiem, czy było już pytanie dotyczące skreślenia art. 2. Może przypomnę, że skreślenie art. 2 spowoduje jedno: wydłużenie okresu zgłaszania wniosków przez Kościół Rzymskokatolicki, i to jest jedyny chyba powód zgłaszania tego rodzaju wniosków.

Mogę również powiedzieć – jako że uczestniczyłem w różnych rozmowach z przedstawicielami kościoła katolickiego – że nie zdarzyło mi się zauważyć, by jeszcze w tej chwili zgłaszano nowe propozycje dotyczące kwestii majątkowych. Jest tutaj dyrektor Pieniążek, który znacznie dłużej, bo chyba już z dziesięć lat, pracuje w tym departamencie, i także może chyba potwierdzić fakt, że sam kościół nie zgłasza wniosków, nie mówi, że należałoby ten okres wydłużyć Tylko tyle mogę powiedzieć.

Gdybym powiedział, że jestem dokładnie zorientowany w tej materii, powiedziałbym nieprawdę. Posiedzenia komisji rządu i episkopatu nie odbywają się zbyt często. Ostatnie posiedzenie było wtedy, kiedy ministrem spraw wewnętrznych był pan wicepremier Oleksy, ale wówczas te kwestie na pewno nie były poruszane. Czy były wcześniej? Te posiedzenia nie odbywają się często. Czy wcześniej były poruszane, nie wiem, ale jeśli chodzi o ostatnie posiedzenie, to z pełną odpowiedzialnością za słowo mogę powiedzieć, że te kwestie nie były poruszane.

(Głos z sali: Trzy.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Przepraszam bardzo, cztery.)

Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek przeszedł większością głosów.

Tym samym bezprzedmiotowe byłoby głosowanie nad pozostałymi propozycjami.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: A z naszej strony?)

(Głos z sali: Pani senator Sienkiewicz.)

(Senator Krystyna Sienkiewicz: W kolejności pan był pierwszy, więc…)

(Wesołość na sali)

Widzę, że pani wedle swojej metody konsekwentnie obdarza kolegów zadaniami.

Ja jestem wzruszony…

(Głos z sali: Szczęśliwy.)

A więc naszym wspólnym sprawozdawcą będzie pan senator Matuszak.

(Głos z sali: Komisja samorządu proszona jest do sali nr 217 na posiedzenie z komisją gospodarki.)