Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przystąpiła do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Senatorowie zapoznali się wnikliwie z opiniami o ustawie sejmowej, które przedstawili Grzegorz Majcherczyk z Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast oraz Eugeniusz Kondracki z Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców. Do ustawy szereg krytycznych uwag zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowelizacja powstała na podstawie projektu poselskiego, złożonego w lutym br. Zmierza do przywrócenia istniejących do końca zeszłego roku zwolnień dla Polskiego Związku Działkowców i jego członków w zakresie ulg i zwolnień podatkowych w podatkach lokalnych, tj. od nieruchomości, rolnym i leśnym. Zmian w tym zakresie dokonano od 1 stycznia br. w związku z wejściem w życie pakietu ustaw dotyczącego reformy finansów publicznych, obejmującego podatek rolny, leśny oraz podatki i opłaty lokalne. Pakiet tych ustaw miał na celu m.in. uporządkowanie stanu prawnego w zakresie ulg i zwolnień podatkowych.

Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej krytyczną opinię o ustawie sejmowej przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Jak stwierdzono, wejście w życie nowelizacji ustawy przywracającej ulgi podatkowe dla użytkowników działek z datą wsteczną, czyli od 1 stycznia br., godzi w finanse gmin i może być uznane za naruszenie konstytucji.

Przypomniano ponadto, że Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wypowiadał się na temat podatków, uznając, że przepisy podatkowe nie powinny być zmieniane w trakcie roku podatkowego.

Zasadniczym celem nowelizacji było ustawowe uregulowanie kwestii związanych ze zgłoszeniem urodzenia. Ustawa zastępuje zaświadczenie o urodzeniu dziecka, które obecnie jest dokumentem stanowiącym podstawę do sporządzenia aktu urodzenia, pisemnym zgłoszeniem urodzenia dziecka. Ustawa przewiduje, jakie dane powinny być zawarte w zgłoszeniu, jak również upoważnia ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia, w drodze rozporządzenia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, wzoru pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka.

Ponadto ustawa przewiduje zwolnienie z opłaty skarbowej zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, wydawanego przez kierownika urzędu stanu cywilnego w razie zawierania związku małżeńskiego podlegającego prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego, jak również zwolnienie z opłaty wniosku o wydanie takiego zaświadczenia. Zmiana w zakresie art. 54 ust. 2 prowadzi do zwolnienia z obowiązku składania odpisów skróconych aktów stanu cywilnego osoby, które zamierzają zawrzeć związek małżeński w formie wyznaniowej, a akt zawarcia małżeństwa zostanie sporządzony w urzędzie stanu cywilnego, w którym miałby być wystawiony odpis skrócony aktu stanu cywilnego.

Ustawa stanowi również, że podstawą do sporządzenia aktu zgonu jest karta zgonu, także w wypadku zgłoszenia zgonu noworodka, który urodził się żywy, ale żył krócej niż 24 godziny (dotychczas w takim wypadku akt zgonu był sporządzany na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub zakład opieki zdrowotnej).

Ponadto Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Druga część nowelizacji stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2 października 2002 r., stanowiącego, że art. 35 ust. 1 ustawy jest niezgodny z konstytucją, ponieważ bez merytorycznego uzasadnienia sytuacja prawna osób, których eksmisję orzeczono w okresie od 31 grudnia 2000 r. do 9 lipca 2001 r., jest gorsza w porównaniu z sytuacją osób, które otrzymały wyroki eksmisyjne przed 31 grudnia 2000 r. lub od 10 lipca 2001 r. (dzień wejścia w życie ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego). Wynika to z zastosowania wobec pierwszej z wymienionych kategorii osób art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, podczas gdy nowa ustawa - obecnie nowelizowana - objęła z mocy art. 35 ust. 1 swoimi korzystniejszymi postanowieniami również osoby, wobec których zapadły wyroki eksmisyjne przed 31 grudnia 2000 r. Osoby, które otrzymały wyroki eksmisyjne w okresie od 31 grudnia 2000 r. do 9 lipca 2001 r., a wyroki te nie zostały w tym czasie wykonane, będą mogły, w wyniku nowelizacji, wystąpić do sądu o przyznanie prawa do lokalu socjalnego, jeżeli spełniają warunki określone w art. 14 ust. 4 obowiązującej ustawy.