Kalendarz wyjazdów i spotkań polonijnych Przewodniczącego i członków Komisji

I. W dniach 20-23 lutego 2003 r. Przewodniczący Komisji Tadeusz Rzemykowski, senator Jolanta Popiołek i dyrektor generalny Piotr Miszczuk przebywali na Łotwie, realizując zaakceptowany przez Prezydium Senatu plan wizytacji zadań inwestycyjnych realizowanych z polonijnych środków Senatu RP przez Stowarzyszenie "Wspólnota Polska".

Delegacja odwiedziła szkoły polskie w Jekabpils, Rezekne i polską szkołę średnią im. Ity Kozakiewicz w Rydze, której wizytacja była głównym punktem wyjazdu senatorów na Łotwę.

Edukacja polska za granicą, nauka w języku ojczystym skierowana do środowisk polskich, zwłaszcza na Wschodzie, zawsze były w centrum uwagi i działań polonijnych Senatu RP jako patrona Polonii i Polaków za granicą. Także w obecnej V kadencji ta aktywność polonijna Senatu została zaakcentowana jako jedna z najważniejszych, co znalazło odbicie w Uchwale Nr 125 Prezydium Senatu z 6 lutego br. W sprawie określenia kierunków działania oraz priorytetów finansowania zadań państwowych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą na rok 2003. Wspieranie i rozwój edukacji w krajach zamieszkiwania Polaków i Polonii umieszczono w Uchwale jako jeden z podstawowych i najważniejszych kierunków polonijnej misji Senatu.

Tymi samymi priorytetami działania kieruje się Komisja Emigracji i Polaków za Granicą, na czele z jej przewodniczącym senatorem Tadeuszem Rzemykowskim. W 2002 r. w Komisji powołany został, pod kierunkiem senatora Zbigniewa Kruszewskiego, Zespół ds. szkolnictwa polskiego dla Polonii i Polaków za granicą. W grudniu ub. roku Zespół zorganizował "spotkanie oświatowe" w Senacie RP, na które przybyli, oprócz przedstawicieli odpowiednich instytucji krajowych, niemal wszyscy liderzy szkolnictwa i oświaty polonijnej z Europy. Pozwoliło to Komisji nakreślić konkretne kierunki działania w dziedzinie polonijnej edukacji, poznać najważniejsze potrzeby polskich środowisk i ocenić możliwości poprawy sytuacji w dziedzinie polonijnej oświaty w najbliższym czasie.

Wizyta delegacji Komisji na Łotwie i ocena stanu rozbudowywanej szkoły polskiej im Ity Kozakiewicz była kolejnym krokiem dla oceny stanu oświaty i potrzeb w zakresie szkolnictwa polskiego, także inwestycji szkolnych w tym kraju, gdzie mniejszość polska liczy około 60 tys. Delegacja głównie sprawdzała możliwości wsparcia z polonijnych środków Senatu RP rozbudowywanej właśnie polskiej szkoły średniej w Rydze im. Ity Kozakiewicz. W szkole naukę, obecnie w bardzo trudnych warunkach, pobiera 345 uczniów, pracuje 9 nauczycieli z Polski. Stosunek władz łotewskich wobec mniejszości polskiej na Łotwie oceniany jest pozytywnie, także udział władz miejskich Rygi, które rozpoczęły rozbudowę szkoły o dodatkową część dydaktyczną oraz salę gimnastyczną. Koszt całej inwestycji to 15, 5 mln zł, środki polonijne z Senatu to 1, 3 mln. Delegacja Komisji sprawdziła, czy istotnie ta niemała kwota ze strony polskiej jest konieczna dla zrealizowania inwestycji i że pomoc ta w istotny sposób przyczyni się do poprawy warunków nauczania dzieci pobierających w niej naukę w języku polskim. Egzamin wypadł pomyślnie, bowiem Komisja na swoim ostatnim posiedzeniu pozytywnie zaopiniowała ten wydatek i wkrótce rozbudowa szkoły im. Ity Kozakiewicz będzie mogła zostać zakończona.

Warto przypomnieć, iż na Łotwie funkcjonuje 6 szkół z polskim językiem nauczania, 3 w Rydze, w tym jedna średnia, właśnie im. Ity Kozakiewicz i dwie podstawowe, średnia w Daugavpils, podstawowa w Krasławie, podstawowa w Jekabpils i średnia w Rezekne. Ta ostatnia szkoła, gdzie uczy się 390 uczniów prezentuje wysoki poziom nauczania, a sam obiekt jest bardzo piękny. Jednak i tu problemem jest brak sali gimnastycznej. Jak na razie wydatek 300 tys. USD, bo tyle kosztowałoby wybudowanie sali, nie jest realny dla strony polskiej jako pomoc Macierzy i jedynym wyjściem jest zabiegać o tę inwestycję u władz miejskich Rezekne.

22 lutego delegacja uczestniczyła także w Konferencji Sprawozdawczej Związku Polaków na Łotwie w Jurmali, gdzie Przewodniczący Komisji miał okazję zaprezentować główne założenia polonijnych działań Senatu RP w roku 2003. Senatorowie zapoznali się także ze zgłoszonymi podczas Konferencji postulatami dotyczącymi problemów polskiej mniejszości na Łotwie.

***

Konferencja Polonii Krajów Unii Europejskiej w Senacie 10 maja 2003 r.

10 maja 2003 r. w Senacie RP odbyła się Konferencja Polonii z krajów Unii Europejskiej. Było to spotkanie reprezentantów polskiej diaspory zamieszkałej w państwach "Piętnastki" z przedstawicielami władz RP. Gospodarzami spotkania byli marszałkowie Senatu RP prof. Longin Pastusiak i marszałek Sejmu Marek Borowski.

Na spotkanie przybyli przedstawiciele 46 organizacji z krajów unijnych, reprezentujących 4-milionową Polonię Europy Zachodniej. W Senacie powitane zostały takie wybitne postaci polonijnej sceny europejskiej jak prezydent Ryszard Kaczorowski, generałowa Irena Anders, Helena Miziniak, Andrzej Morawicz, Wiktor Moszczyński, prof. Jan Ciechanowski z Wielkiej Brytanii, Andrzej Lech i Janusz Pohorski z Austrii, Józef Ptaszyński z Belgii, Roman Śmigielski z Danii, Michał Zieliński, Maria Olsson i Alicja Sollamo z Finlandii, Tadeusz Grzesiak, Czesław Bartela i Krystyna Orłowicz-Sadowska z Francji, Piotr Stanisław Potocki Radziwiłł z Hiszpanii, Zofia Czerniejewicz i Małgorzata Bos-Karczewska z Holandii, Helena Johston i Barbara Szustkiewicz z Irlandii, Zbigniew Kostecki, Aleksander Zając, ks. Henryk Kruszewski, Józef Młynarczyk, Bogdan Miłek i Piotr Małaszewski z Niemiec, Michał Bieniasz i Tadeusz Piłat ze Szwecji, Mieczysław Rasiej z Włoch. Przedstawiciele Polonii w sali plenarnej Senatu RP mieli okazję zapoznać się z wypowiedziami obu marszałków, ministra Włodzimierza Cimoszewicza, Dariusza Szymczychy, Sławomira Wiatra i innych polityków polskich zaangażowanych w polską integrację europejską, usłyszeli też, jakie są oczekiwania polskich władz wobec Polonii krajów unijnych, związane z naszą akcesją do UE.

Marszałek Senatu RP powiedział, iż wejście Polski do Unii Europejskiej to najważniejszy obecnie krok dla przyszłości kraju, historyczne wydarzenie, które podobnie jak nasze wejście do NATO, wymaga także wzmożonej aktywności Polonii, która udowodniła już nieraz, że w momentach przełomowych, ważnych dla narodu, zawsze wspiera Ojczyznę. Podobnie jak Polska mogła liczyć na Polonię amerykańską przy wchodzeniu do NATO, tak obecnie władze RP oczekują uaktywnienia Polonii Europy Zachodniej przy naszej akcesji do UE.

Sformułowane na Konferencji w Senacie oczekiwania wobec Polonii, to:

Konferencja była dialogiem władz RP z reprezentantami Polonii, którzy z kolei w swoich wystąpieniach zaprezentowali wolę wspierania Polski w tej końcowej drodze naszych starań o wejście do Unii, a także przedstawili konkretne zamierzenia, które podjęli już, bądź podejmą na rzecz promocji Polski, wpływania na parlamenty swoich krajów zamieszkania, aby proces ratyfikacji Traktatu Akcesyjnego przebiegał w tych parlamentach sprawnie, bez zakłóceń oraz opóźnień, zapewnili także o jedności Polonii w tej sprawie, mówienie jednym głosem, wspierającym starania Polski w jej dołączeniu do rodziny narodów europejskich.

Polonia przekonywała, iż będąc wcześniej niż Polska w Unii Europejskiej, mieszkając w krajach Europy Zachodniej, jest najbardziej wiarygodnym świadkiem czym jest Unia i jakie stwarza możliwości dla kraju. Wszyscy jej reprezentanci obecni na Konferencji zapewniali, że będą przekonywali także obywateli Polski do szerokiego udziału w referendum czerwcowym, namawiali do powiedzenia TAK dla Europy, TAK dla Polski.

Na zakończenie Konferencji przedstawiciele Polonii obecni w Senacie RP wydali deklarację, w której zaprezentowali stanowisko Polonii w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i swojej roli w tym historycznym wydarzeniu.

Oświadczenie

przedstawicieli organizacji i środowisk polonijnych

z krajów Unii Europejskiej

My, Polacy mieszkający w krajach Unii Europejskiej, witamy Polskę w jednoczącej się Europie. Z zadowoleniem przyjęliśmy fakt podpisania 16 kwietnia 2003 r. w Atenach Traktatu Akcesyjnego. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej, likwidujące pojałtański podział polityczny Europy, uważamy za wielki sukces, rezultat zgodnego działania ponad podziałami politycznymi; sukces osiągnięty dzięki wysiłkom kolejnych rządów Trzeciej Rzeczypospolitej oraz wsparciu społeczeństwa polskiego.

Zdajemy sobie sprawę, że członkostwo Polski w Unii Europejskiej jest szansą, a równocześnie wyzwaniem. Stwarza ono możliwość przyśpieszenia rozwoju gospodarczego oraz zmniejszenia luki dzielącej nas od państw członkowskich Unii.

Jesteśmy przekonani, że członkostwo w Unii pomoże w rozwoju polskiego rolnictwa, infrastruktury, w redukcji bezrobocia, w rozwoju nauki i kultury polskiej, oraz że zwiększą się inwestycje zagraniczne, a otwieranie dostępu do miejsc pracy pozwoli Polakom na zdobywanie nowych doświadczeń i uzyskanie godziwego statusu ekonomicznego. Świadomi jesteśmy, że początki mogą być trudne, wymagać będą wytrwałości i pracy.

Obecna sytuacja wymaga jedności i mocnego odniesienia się do systemu chrześcijańskich wartości, które kształtowały nasz naród przez tyle lat. Ponad tysiącletnia historia państwa polskiego, nasz wkład w rozwój cywilizacji, nauki i kultury predysponują nas do zajęcia należnego oraz godnego miejsca w Europie i świecie.

Z zadowoleniem przyjmujemy fakt, że Polska chce być orędownikiem całego wschodniego sąsiedztwa Unii Europejskiej. Ma to olbrzymie znaczenie dla całej Europy, a szczególnie dla naszych Rodaków na Wschodzie. Zapewnienie im kontaktu z Ojczyzną będzie przedmiotem naszych dalszych starań.

W związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej chcemy podzielić się z Rodakami naszym doświadczeniem, pragniemy otwarcie mówić o wszystkich ważnych dla przyszłości Kraju sprawach, zarówno o korzyściach, jak i obawach polskiego społeczeństwa, a także zagrożeniach.

My, Polacy zamieszkali w krajach Unii Europejskiej, pragniemy kontynuować wspólną pracę na rzecz dobra naszej Ojczyzny i całej Europy oraz wzmacniać lobby polityczne, ekonomiczne i kulturalne. Będziemy nadal promować Polskę w krajach zamieszkania i popierać ratyfikację Traktatu Akcesyjnego w parlamentach krajów unijnych. Wzywamy wszystkie organizacje i środowiska polonijne do zgodnego działania na rzecz Polski. Budujmy Europę bez granic i podziałów ale respektującą tożsamość każdego narodu, jak również wspólną świadomość europejską, świadomość wspólnych korzeni, wartości i kultury.

Papież Jan Paweł II podczas wizyty w polskim parlamencie w 1999 r. powiedział: "Polska ma pełne prawo, by uczestniczyć w ogólnym procesie postępu i rozwoju świata, zwłaszcza Europy. Integracja Polski z Unią Europejską jest od samego początku wspierana przez Stolicę Apostolską. Doświadczenie dziejowe, jakie ma naród polski, jego bogactwo duchowe i kulturowe mogą skutecznie przyczynić się do ogólnego dobra całej rodziny ludzkiej, a zwłaszcza umocnienia pokoju i bezpieczeństwa w Europie."

Od tysiąca lat należymy do wielkiej europejskiej wspólnoty narodów. Korzystamy z jej dorobku i osiągnięć. Również Europa wzbogaca się czerpiąc z naszego skarbca.

Dziś naszym atutem jest kapitał ludzki: wykształcenie, zdolności i przedsiębiorczość Polaków. Od nas wszystkich zależy, czy Polska stanie się godnym partnerem Wspólnoty Europejskiej. Od nas wszystkich zależy znaczenie Polski w Unii Europejskiej oraz korzyści z tego płynące.

Przed Polską historyczny moment: referendum, w którym Naród zadecyduje o swojej przyszłości. Wykorzystajmy tę szansę, a wtedy budowanie osobistej pomyślności przełoży się na nasz wspólny: narodowy i europejski sukces.

Apelujemy
o wzięcie udziału w referendum
i głosowanie za wejściem Polski do Unii Europejskiej

 

Wszystkie informacje dotyczące tej ważnej Konferencji znajdują się na stronie internetowej Senatu RP www.senat.gov.pl /Konferencja Polonii/.

/ww/

* * *

Wizyta Związku Polaków w Gruzji "Polonia",

W dniu 6 sierpnia 2003 r. Komisję Emigracji i Polaków za Granicą odwiedzili nasi rodacy z dalekiej Gruzji. Prezes Związku Polaków w Gruzji "Polonia", prof. Maria Filina, wraz z konsulem RP w Gruzji Markiem Martinkiem poinformowali przewodniczącego Komisji senatora Tadeusza Rzemykowskiego o realnych możliwościach zakupu w Tbilisi siedziby dla organizacji polskich w Gruzji, na które Senat RP gotów jest przeznaczyć dotację z polonijnych środków budżetowych.

Podczas rozmowy uzgodniono, iż do końca września ambasada RP i Związek Polaków w Gruzji "Polonia" przygotują propozycję w tej sprawie, a pan przewodniczący zwizytuje wytypowane przez nich obiekty na przełomie września i października br.

Przewodniczący Komisji Emigracji i Polaków za Granicą senator Tadeusz Rzemykowski spotkał się 6 sierpnia w Senacie z panią Dagmarą Lukovic - prezesem Stowarzyszenia "Poloniusz-Pegaz i dyrektorką szkółki polonijnej w Belgradzie. Dagmara Lukovic przedstawiła działalność stowarzyszenia i szkoły oraz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Jugosłowiańskiej "Ju-Polonia". Obie te organizacje zamierzają utworzyć w Belgradzie "Centrum Bałkańskie" prowadzące działalność wśród Polonii jugosłowiańskiej i krajów ościennych. Zamierzenie to zostanie szczegółowo przeanalizowane w Senacie, przy udziale MSZ i MENiS.

Senator Tadeusz Rzemykowski został zaproszony do Belgradu na "Dni Kultury Polskiej", które będą zorganizowane 12-15 listopada br.

/WW/

 

Spotkania polonijne Komisji w Senacie RP

Polonijni dziennikarze w Senacie RP

Dziennikarze polonijni uczestniczący w XI Światowym Forum Mediów Polonijnych organizowanym przez Małopolskie Forum Współpracy z Polonię i dyrektora Stanisława Lisa, 8 września br. mieli okazję spotkać się z władzami Senatu RP - patrona Polonii i Polaków na świecie - i w plenarnej sali obszernie i wyczerpująco przedstawić tu swoje oczekiwania i główne problemy środowisk, które reprezentują. Marszałek Longin Pastusiak, wicemarszałek Jolanta Danielak, przewodniczący Komisji Emigracji i Polaków za Granicą Tadeusz Rzemykowski oraz inni przedstawiciele Komisji usłyszeli bezpośrednio z ust samych zainteresowanych, jak wiele jeszcze "polonijnych problemów" i niedostatków nurtuje polską diasporę na świecie i ile nadziei pokładanych jest w Senacie, że pomoże je rozwiązać. Polonijni dziennikarze reprezentujący polskie pisma, radio i telewizję poza granicami kraju mieli okazję mówić otwarcie o wszystkich przeszkodach, jakie napotykają środowiska polonijne w swoim działaniu, zaanonsować negatywne zjawiska ich dotykające, a także zgłosić wiele postulatów do rozwiązania. Najczęściej powtarzanym postulatem pod adresem Senatu RP przez dziennikarzy mediów polonijnych był apel o dalszą pomoc finansową dla poszczególnych ośrodków polonijnych, pism, organizacji czy przedsięwzięć kulturalnych, ale także mocnym głosem zabrzmiały apele dotyczące usprawnień w polonijnej polityce państwa, ułatwień w sferze kontaktów diaspory z krajem.

Rodacy z Tomska w Senacie RP

25 września 2003 r. na spotkanie z przedstawicielami Komisji Emigracji i Polaków za Granicą przybyła do Senatu RP grupa 16 Polek z Tomska, związana z organizacją polonijną "Dom Polski". Nasze rodaczki, w większej części po raz pierwszy przybyłe do Ojczyzny, to w większości potomkinie polskich zesłańców na Syberię z różnych okresów. Z wielką uwagą wysłuchała je senator Jolanta Popiołek wraz z pracownikami Kancelarii Senatu. Polki z Syberii, niezwykle wzruszone spotkaniem i całym pobytem w ojczyźnie, ze łzami w oczach opowiadały o swojej działalności, o trudach polonijnego życia z dala od ojczyzny, także o "powrotach do polskości" po długim okresie przymusowego ukrywania swoich korzeni. Dzieliły się też informacjami o najpilniejszych potrzebach środowiska polskiego Tomska. W szkole Nr 16, gdzie trwa intensywna nauka języka polskiego, dla polskich klas potrzebne są podręczniki, nuty z utworami polskich kompozytorów, literatura dziecięca, zwłaszcza wiersze polskich autorów, syntezator i ksero. Polacy liczą także na pomoc Senatu w zakupie strojów dla zespołu "Dzwoneczki". Marzy im się także, w myśl zasady - lepiej podać wędkę, a nie rybkę", otrzymanie wsparcia z Macierzy przy założeniu domu handlowego, który byłby zapleczem materialnym dla organizacji.

Spotkanie obfitowało w wiele wzruszających momentów, jak zwykle dzieje się podczas polonijnych spotkań naszych rodaków z Ojczyzną i rodakami z Macierzy, ale stanowiło też dobrą okazje, aby polonijna Komisja senacka dowiedziała się bezpośrednio od samych zainteresowanych, że choć aktywność polonijna w tej części świata tętni życiem, to jednak mnogość problemów i skala potrzeb świadczy, iż odrodzenie narodowe jest tam dopiero na półmetku. Polacy syberyjscy o patriotyzmie, o swojej polskości, o tęsknocie do mitycznej ojczyzny mówią najczęściej po rosyjsku. Łatwo to zrozumieć, bo przez dziesiątki lat byli prześladowani za swoją narodowość i język ojców. Dziś z wielką ochota uczą się go od nowa, dorośli i dzieci. Najważniejsze, że nie zapomnieli o swoich korzeniach i dziś się odradzają

/WW/