12 lipca 2005 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęła stanowisko na temat aktualnej sytuacji na rynku zbóż w Polsce. Posiedzenie w tej sprawie odbyło się 28 czerwca br. W przyjętym stanowisku stwierdzono:

"Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi Senatu RP po zapoznaniu się z informacją przedstawioną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Prezesa Agencji Rynku Rolnego, a także uwzględniając przebieg dyskusji z udziałem przedstawicieli związków i organizacji rolniczych oraz przedsiębiorców działających na rynku zbóż, wyraża głęboki niepokój o rozwój sytuacji na tym rynku związany z drastycznym spadkiem cen zbóż spowodowany:

Dlatego też oczekujemy od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i podległych mu Agencji Rolnych podjęcia aktywniejszych działań w kierunku:

1. pilnego eksportu zmagazynowanego zboża na rynki poza Unię Europejską,

2. udzielenia pomocy podmiotom skupowym i producentom w tegorocznej akcji skupu,

3. przygotowania się do ewentualnych nadzwyczajnych działań interwencyjnych podejmowanych w uzgodnieniu z Komisją Europejską.

Zwracamy się także do kierownictwa Agencji Rynku Rolnego o wprowadzenie ułatwień dla przedsiębiorców skupujących zboże w ramach interwencji, a do Ministra Finansów o wyrażenie zgody na utrzymanie stawek na przyjęcie, przechowywanie i wydawanie zboża na tym samym poziomie jak w 2004 r. Ponawiamy również apel do polskich przedstawicieli w Komisji Europejskiej i Parlamencie Europejskim o dokonanie zmian we Wspólnej Polityce Rolnej w kierunku objęcia interwencją producentów żyta oraz mniejszych charakterystycznych dla Polski plantatorów zbóż".

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wysłuchano opinii wiceministra rolnictwa i rozwoju wsi Stanisława Kowalczyka, a także zapoznano się z uwagami Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowela umożliwia otrzymanie dopłat do produkcji roślin energetycznych - wierzby i róży bezkolcowej. Resort rolnictwa szacuje, że powierzchnia upraw roślin energetycznych w 2005 roku wyniesie około 1000 ha, a planowane wydatki będą na poziomie 55,5 tys. euro. Wnioski o dopłaty producenci roślin energetycznych będą mogli składać od 15 marca do 15 maja, a w tym roku od chwili uchwalenia ustawy do 31 sierpnia.

Nowelizacja likwiduje też Radę Agencji, ciało opiniująco-doradcze, które powstało zanim ARiMR stała się agencja płatniczą, tj. przed 1 maja 2004 roku.

W dyskusji senator Andrzej Anulewicz zgłosił wniosek o wykreślenie przepisów likwidujących Radę Agencji. W jego opinii, istnienie rady jest celowe. Senator proponował, by raczej zmienić kompetencję rady z opiniodawczej na nadzorującą pracę agencji.

Wiceminister S. Kowalczyk wyjaśnił, że ARiMR jest agencją płatniczą i nie ma tam miejsca na organ opiniujący, a na pewno rada nie może być organem nadzorującym. Podkreślił, że w przepisach Unii Europejskiej jest bardzo wyraźnie określony system nadzoru i kontroli nad agencjami. Dodał, że żaden z krajów Unii nie ma takiej rady. Jej istnienie jest nie tylko niepotrzebne, ale i kosztowne, wydatki na jej funkcjonowanie wynoszą 300 tys. zł rocznie. Komisja nie poparła wniosku senatora A. Anulewicza.

Ostatecznie Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Sławomira Izdebskiego.

Ponadto senatorowie nie zaproponowali żadnych zmian do uchwalonej przez Sejm ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Ustawa ta ma stworzyć system, który pozwoli na stosowanie dopłat ze środków budżetowych do składek rolników na dobrowolne ubezpieczanie upraw i hodowli na wypadek klęsk żywiołowych. Przewiduje, że budżet państwa będzie dopłacał rolnikom od 30 do 40% wysokości składki w wypadku upraw i od 40 do 50% jej wysokości w wypadku hodowli zwierząt. Ubezpieczenie jest dobrowolne, przeznaczone dla rolników, tj. osób fizycznych. O dopłaty nie mogą się ubiegać osoby prawne.

Ponadto ustawa zakłada objęcie dopłatami do składek ubezpieczeniowych producentów upraw rolnych: zboża, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, ziemniaków i buraków cukrowych oraz zwierząt gospodarskich: bydła, koni, owiec, kóz, świń. Te uprawy oraz chów tych zwierząt stanowią około 60% wartości towarowej produkcji rolnej.

W dyskusji głównym zarzutem ze strony senatorów była zbyt mała kwota przeznaczona na ten cel w 2006 roku. Reprezentujący rząd wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi S. Kowalczyk wyjaśnił, że w projekcie budżetu jest zarezerwowane 55 mln zł. Tyle, ponieważ zdaniem resortu, w pierwszym roku obowiązywania ustawy nie będzie zbyt dużego zainteresowania takimi ubezpieczeniami.

Wiceminister S. Kowalczyk wyjaśnił również, że w żadnym kraju nie udało się wprowadzić takich ubezpieczeń od razu. Zaznaczył, że taka ustawa wpisuje się w propozycje Unii Europejskiej, które prawdopodobnie będą obowiązywać.

Jak stwierdził wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi, w ramach tzw. zarządzania kryzysowego będzie możliwe dopłacanie do polis ubezpieczeniowych likwidujących skutki klęsk żywiołowych w rolnictwie. Będzie to oznaczało, że mając już ustanowione prawo, będziemy mieli szansę korzystać z budżetu unijnego na ten cel.

Wiceminister S. Kowalczyk zgodził się, że być może ustawa nie jest doskonała i będzie wymagała nowelizacji, ale najważniejsze, że rolnicy będą mogli ubezpieczać się od klęsk żywiołowych. Zaapelował o uchwalenie ustawy, na którą rolnictwo, jego zdaniem, czeka od lat.

W głosowaniu senatorowie postanowili nie zgłaszać żadnych zastrzeżeń do ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich i jednogłośnie poparli ustawę sejmową. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wyznaczono senatora Henryka Stokłosę.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęto stanowisko w sprawie perspektyw rozwoju edukacji na wsi. Na ten temat senatorowie dyskutowali 17 maja br.

W przyjętym stanowisku stwierdzono:

"Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po zapoznaniu się z informacją przedstawioną przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jak również uwzględniając przebieg dyskusji z udziałem nauczycieli, pedagogów i przedstawicieli ich związków oraz animatorów życia społecznego na wsi, doceniając postęp w zakresie edukacji na obszarach wiejskich w Polsce, podkreśla ciągle występujący dystans, jaki dzieli wieś od miasta zarówno pod względem warunków kształcenia, jak i startu życiowego młodego pokolenia.

Komisja, widząc potrzebę zrównoważonego rozwoju edukacji w Polsce, uznaje za celowe:

1. Wypracowanie systemu umożliwiającego pozyskanie większych środków finansowych wspomagających gminy wiejskie w prowadzeniu przez nie szkolnictwa podstawowego oraz zajęć pozalekcyjnych zarówno ze środków budżetowych, jak i środków pomocowych Unii Europejskiej, uzależniając ich poziom od stopnia wykorzystania infrastruktury szkolnej przez społeczność wiejską.

2. Uproszczenie zasad pozyskiwania środków pomocowych na edukację, kulturę i sport na obszarach wiejskich dla organizacji rolniczych i stowarzyszeń działających na wsi.

3. Stworzenie warunków do upowszechniania edukacji przedszkolnej na wsi lub przejściowo do wprowadzenia jej form alternatywnych.

4. Opracowanie spójnego systemu stypendialnego dla młodzieży ze środowisk szczególnie niekorzystnie sytuowanych, biednych, opartego na współdziałaniu ze służbami socjalnymi urzędów gmin.

5. Odbudowanie potencjału szkół rolniczych oraz rozszerzenie ich zaocznej filialnej działalności w szkołach wiejskich stosownie do zmieniającego się lokalnego zapotrzebowania.

Rozszerzenie zakresu edukacji dorosłych na wsi w obszarze przekwalifikowania zawodowego, organizacji kursów doskonalenia i praktycznego wykonywania zawodu, doradztwa rolniczego, ekonomicznego i marketingowego".