Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznano się z informacją na temat stanu prac nad dokumentami Unii Europejskiej i rządowymi dotyczącymi polityki rolnej na lata 2007-2013. Informacja dotyczyła finansowania Wspólnej Polityki Rolnej, Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Rybackiego. W posiedzeniu wziął udział wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Andrzej Kowalski.

Informację na temat projektu rozporządzenia w sprawie finansowania Wspólnej Polityki Rolnej przedstawiła dyrektor Departamentu Finansowego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Aleksandra Szelągowska. Projekt rozporządzenia porządkuje źródła i zasady finansowania WPR i programów rozwoju rolnictwa i ma zastąpić regulacje dotychczas obowiązujące w tym zakresie.

Projekt rozporządzenia w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich omówiła dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Nina Dobrzyńska. Przedstawiła ona zmiany w ramach WPR w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, zadania funduszu i jego instrumenty oraz główne cele Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zapoznała senatorów ze stanowiskiem rządu na temat rozporządzenia.

Przypomniał on, że w okresie przedakcesyjnym polskie gospodarstwa rolne znajdowały się w bardzo trudnej sytuacji, w określanym powszechnie - stanie zapaści dochodowej. Uzyskanie przez Polskę statusu kraju członkowskiego UE stało się szansą, a zarazem koniecznością (w warunkach obowiązywania umowy stowarzyszeniowej z UE) dla sektora gospodarstw rolnych. Uzyskanie tego statusu dawało szanse powstrzymania postępującej degradacji ekonomicznej sektora gospodarstw rolnych. Możliwość tę dawała podległość jednolitemu systemowi polityki gospodarczej, zwanej Wspólną Polityką Rolną.

Dane o udziale uzyskiwanych subsydiów w dochodach rolników z 15 krajów członkowskich w latach 2001-03 jednoznacznie wskazują na olbrzymią rolę otrzymywanej bezpośredniej pomocy finansowej na sytuację dochodową rolników. Stopień wsparcia jest tak duży, że w 2001 r. w 4 krajach członkowskich (Danii, Szwecji, Finlandii i Wielkiej Brytanii) rolnicy uzyskali dochód wyłącznie dzięki różnym programom wsparcia. W 2002 r. do tych krajów dołączyły Niemcy, Francja i Luksemburg. W pozostałych krajach (poza Włochami i Hiszpanią) także jest widoczny wzrost udziału dopłat w tworzeniu dochodów rolników.

Sytuację tę powoduje długookresowa, niekorzystna dla rolników tendencja kształtowania się relacji cen rolnych tzw. terms of trade. Szybciej rosną ceny produktów i usług płaconych przez rolników aniżeli przez nich otrzymywanych za produkty rolne. Z tego powodu dla utrzymywania żywotności gospodarstw rolnych konieczne jest wykształcenie w nich zdolności do absorpcji środków oferowanych przez mechanizmy WPR.

Olbrzymie oczekiwania na poprawę sytuacji ekonomicznej polskich rolników były i nadal są wiązane z integracją z krajami Unii Europejskiej. Od tego czasu rolnicy polscy zostali objęci programami wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Rzeczywiste efekty tego wsparcia, oszacowane na 6,1 mld EURO rocznie, zależeć będą przede wszystkim od zdolności ich absorpcji przez gospodarstwa rolne, a także od transferów bezpośrednich i pośrednich kapitału z gospodarstw rolnych na zewnątrz sektora z pomocą takich środków, jak ceny i obciążenia fiskalne.