Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi w pierwszym punkcie porządku posiedzenia zapoznała się z informacją o przygotowaniach do realizacji działania Zalesianie Gruntów Rolnych w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

W posiedzeniu wzięli udział zaproszeni goście: Stanisław Kowalczyk - podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Daria Oleszczuk - zastępca prezesa Agencji Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa, Janusz Zaleski - zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych.

W informacji przedstawionej przez resort rolnictwa zaznaczono, że wsparcie finansowe w ramach działania 5 PROW "Zalesianie gruntów rolnych" może obejmować wsparcie na zalesianie, premię pielęgnacyjną za utrzymanie nowej uprawy leśnej oraz premię zalesieniową, która stanowi ekwiwalent za wyłączenie gruntów z upraw rolnych. Pomoc wypłacana w ramach tego działania ma na celu powiększenie obszarów leśnych poprzez wyłączenie z użytkowania gruntów o małej przydatności rolniczej i podatnych na takie zagrożenia, jak erozja czy zanieczyszczenie wód.

- liczba złożonych wniosków - 2211,

- powierzchnia przeznaczona do zalesiania - 9062,48 ha,

Od 1 marca br. biura powiatowe ARiMR rozpoczęły wydawanie postanowień, będących pierwszym etapem postępowania w agencji, na mocy których beneficjenci mogą rozpocząć zalesianie. Do 7 kwietnia br. wydano 1608 postanowień dotyczących powierzchni 5990 ha, co odpowiada kwocie 42,3 mln zł.

Ustawa z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego określa zasady obrotu nieruchomościami rolnymi, mające w swoim założeniu sprzyjać poprawie struktury obszarowej gospodarstw rolnych i przeciwdziałać nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych. Na podstawie przepisów tej ustawy Agencja Nieruchomości Rolnych ma możliwość interwencji na rynku ziemi rolniczej, w sytuacji gdy nabycie nieruchomości rolnej nie będzie pożądane z punktu widzenia polityki rolnej, np. gdy nabywcą nie jest osoba prowadząca gospodarstwo rodzinne, a na danym terenie występuje efektywny popyt na grunty rolne ze strony rolników indywidualnych. Agencja realizuje przysługujące jej uprawnienia poprzez prawo pierwokupu i tzw. prawo wykupu nieruchomości.

Od początku obowiązywania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (16.07.2003 r.) do końca 2004 r. do agencji wpłynęło ponad 113,1 tys. umów przenoszących własność nieruchomości rolnych, w stosunku do których przysługiwało jej prawo pierwokupu lub wykupu. Do końca 2004 r. w 83 wypadkach agencja skorzystała z przysługującego jej prawa pierwokupu lub wykupu, składając notarialne oświadczenia o nabyciu nieruchomości, dotyczące łącznej powierzchni 2021 ha i wartości 10,5 mln zł. Z tej powierzchni 1715 ha przejęto do Zasobu. Spośród przejętych nieruchomości sprzedano 711 ha, a wydzierżawiono 240 ha. Pozostałe grunty są przygotowywane do rozdysponowania.

Grunty nabyte przez agencję są rozdysponowywane pomiędzy rolników w drodze przetargów ograniczonych bądź wydzierżawiane na czas określony. Po wejściu w życie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego zmieniły się niektóre preferencje stosowane dotychczas przez agencję przy rozdysponowaniu nieruchomości rolnych Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 29 ust. 3b ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa agencja ma prawo zastrzec, że w przetargu może uczestniczyć wyłącznie grupa osób spełniających określone kryteria, np. osoby fizyczne spełniające warunki określone w przepisach o kształtowaniu ustroju rolnego, zamierzające utworzyć lub powiększyć gospodarstwo rodzinne. W praktyce umożliwia to realizację jednego z głównych celów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, tj. poprawę struktury obszarowej gospodarstw. Agencja organizuje coraz więcej tego typu przetargów - w 2003 r. przeprowadzono blisko 2 tys. przetargów ograniczonych, a w ub.r. ich liczba wzrosła prawie dwukrotnie.

Ponadto, w celu przeciwdziałania nadmiernej koncentracji własności gruntów rolnych, przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wprowadziły zmianę w ustawie z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości rolnej przez agencję może nastąpić, jeżeli w wyniku tej sprzedaży łączna powierzchnia użytków rolnych będących własnością nabywcy nie przekroczy 500 ha. Regulacja ta ograniczyła powstawanie wielkoobszarowych własnościowych gospodarstw rolnych tworzonych na gruntach pochodzących z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.