Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznali się z informacją o aktualnej sytuacji na krajowym rynku zbóż i przygotowaniach Agencji Rynku Rolnego do działań interwencyjnych.
Informację przedstawił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Andrzej Kowalski. Wiceminister omówił sytuację na rynku zbóż w sezonie 2003/04, a także przedstawił ocenę tej sytuacji w sezonie 2004/03. Stwierdził m.in., że korzystne warunki pogodowe dla produkcji roślinnej w bieżącym roku skłaniają do szacowania tegorocznych zbiorów zbóż na znacznie wyższym poziomie niż w minionym roku, wyższym także od średniego z ostatnich 3 lat. Zbiory zbóż mogą wynieść około 27 mln ton. Zapotrzebowanie na zboże w 2004/05 może być o około 3% niższe niż w poprzednim sezonie i wynieść około 25,7 mln ton. Przyczyną spadku jest zmniejszenie popytu na zboża paszowe na skutek ograniczenia chowu trzody chlewnej. W tej sytuacji należy oczekiwać przewagi podaży nad popytem. Szacuje się, że import zbóż wyniesie około 0,7-1 mln ton, eksport natomiast 0,1-0,3 mln ton.
Jak poinformował wiceprezes Agencji Rynku Rolnego Stanisław Stańko, zapowiadane dobre tegoroczne zbiory na poziomie 27 mln ton powinny spowodować spadek cen ziarna, nie ma jednak powodów, by były one dużo niższe od ceny interwencyjnej (101 euro za tonę).
Dotychczasowa przewaga popytu na podażą spowodowała, że na rynku utrzymują się wysokie ceny zbóż.
Wiceprezes S. Stańko wyjaśnił, że pierwsze partie zbóż trafiają już do skupów w południowo-zachodniej Polsce. Ceny są zróżnicowane: za pszenicę konsumpcyjną skupy płacą około 440 zł, za tonę pszenżyta - 430 zł, żyto - 320-380 zł za tonę, jęczmień - 380-415 zł/t.
ARR ocenia, że w sezonie 2004/05 do skupu może trafić około 5 mln 150 tys. ton pszenicy i blisko 800 tys. ton żyta.
W poprzednich latach największa podaż zbóż była w okresie żniw i w tym czasie skupowano około 80% zbiorów. Jeśli tendencja ta utrzyma się w tym roku, to od żniw do października do skupu trafi 4 mln ton pszenicy i 0,6 mln ton żyta.
Eksperci uważają jednak, że przewidywany niższy poziom cen ziarna po zbiorach może skłonić część producentów do dłuższego przechowywania i odsprzedaży go później po cenie interwencyjnej.
Wiceprezes S. Stańko przypomniał, że od 1 listopada agencja będzie prowadzić interwencyjny skup zbóż za pośrednictwem 314 centrów interwencyjnych na terenie całego kraju. Dodał, że skupione zboże stanie się własnością UE i tylko Komisja Europejska będzie mogła ustalić cenę.
W wyniku dyskusji Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęła stanowisko w sprawie aktualnej sytuacji na krajowym rynku zbóż i przygotowań Agencji Rynku Rolnego do działań interwencyjnych:
"Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi Senatu RP po wysłuchaniu informacji przedstawionej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Prezesa Agencji Rynku Rolnego
i przedstawiciela Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a także uwzględniając przebieg dyskusji z udziałem reprezentantów związków i organizacji rolniczych, wyraża swą troskę o rozwój sytuacji na rynku zbóż w Polsce w związku z realizowanym po raz pierwszy
w naszym kraju skupem według zasad Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej przy następujących uwarunkowaniach:
W związku z tym oczekujemy od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i podległych mu Agencji Rolnych stałego monitorowania sytuacji na rynku zbóż oraz podjęcia aktywniejszych form pomocy podmiotom skupowym i producentom w tegorocznej akcji skupu i usługowego przechowywania ziarna, szczególnie żyta, jak również przygotowania się do ewentualnych nadzwyczajnych niezbędnych działań interwencyjnych podejmowanych w uzgodnieniu z Komisją Europejską.
Zwracamy się też do kierownictwa Agencji Rynku Rolnego i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o rozwinięcie efektywniejszej kampanii informacyjnej o sytuacji na rynku zbóż, możliwościach ich zbytu i działań pomocowych realizowanych w tym zakresie przez obi
e Agencje.Występujemy również do Ministra Finansów o rozważenie, w zależności od stanu budżetu państwa, możliwości przyspieszenia wypłat bezpośrednich dopłat dla rolników
w Polsce.
Jednocześnie Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi widzi potrzebę szerszego organizowania się producentów w Polsce zarówno w grupy producentów czy inne skutecznie funkcjonujące w Unii Europejskiej zespołowe formy działań marketingowych będące aktywnym kreatorem gry rynkowej w stosunku do jednostek skupowych, a w przyszłości również p
ożądanych zmian Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej".W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie zapoznali się z sytuacją na rynku owoców miękkich oraz podejmowanymi przez rząd działaniami.
W ostatnich dniach producenci tych owoców protestowali przeciwko niskim cenom skupu. Cena czarnej porzeczki w skupach wynosi 0,25-0,30 zł za kg, a koszt jej produkcji to - według producentów - około 1,5 zł. W imieniu producentów głos zabrał Władysław Kowalczyk z Krajowego Związku Zrzeszeń Plantatorów Owoców i Warzyw dla Przemysłu.
Informację rządu przedstawił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi A. Kowalski. Rząd zapowiada, że chce wystąpić do Unii Europejskiej o zgodę na dopłaty do przetwórstwa owoców miękkich. W sierpniu prowadzona będzie w Unii kontrola działania różnych mechanizmów i będzie to dobra okazja do zaprezentowania Polski jako dużego producenta owoców miękkich, a co za tym idzie przyjrzenia się możliwościom wprowadzenia takich regulacji i wsparcia, jakie są dostępne np. na rynku pomidorów. Potrzebne są mechanizmy wsparcia, które doprowadziłyby do ustabilizowania cen skupu owoców miękkich. Wskazanym rozwiązaniem byłoby też tworzenie przez rolników tzw. grup producenckich, co umożliwiałoby skuteczniejsze pertraktacje z zakładami przetwórczymi.
W opinii rządu, producenci i przetwórcy powinni się spotkać i wspólnie poszukiwać wyjścia z tej sytuacji. Konieczne jest zrozumienie wspólnoty interesów, należy także pamiętać o roli wieloletnich umów kontraktacyjnych, które wiążą obie strony. Wobec zwiększenia upraw i nadprodukcji owoców miękkich niezbędne jest osiągnięcie porozumienia, tak aby w przyszłości podobne sytuacje nie miały miejsca.
Na zakończenie posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrywano ustawę o wypowiedzeniu Konwencji o przyszłej wielostronnej współpracy w rybołówstwie na Północno-Wschodnim Atlantyku, sporządzonej w Londynie dnia 18 listopada 1980 r.
Informację na temat potrzeby wypowiedzenia przedmiotowej konwencji przedstawili po. dyrektora Departamentu Rybołówstwa w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Lech Kempczyński i dyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Kaszuba.
W związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej zmienił się zakres i charakter zobowiązań prawnomiędzynarodowych Polski, w tym również zobowiązań wynikających z wielostronnych konwencji dotyczących rybołówstwa.
Ustalono, że stanowisko w sprawie rozpatrywanej ustawy sejmowej komisja przyjmie na swoim kolejnym posiedzeniu.