28 stycznia 2004 r.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się pierwsze czytanie, zgłoszonego przez senatora Krzysztofa Jurgiela, projektu rezolucji w sprawie utworzenia w gminach stanowisk pracy o zakresie obowiązków polegającym na pomocy w sporządzaniu przez rolników wniosków mających na celu pozyskanie środków Unii Europejskiej.

Projekt rezolucji omówił i uzasadnił senator wnioskodawca. Proponowane w nim rozwiązanie ma służyć stworzeniu warunków do pełnej realizacji ustaleń Traktatu Akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej w zakresie wdrożenia uproszczonego systemu dopłat bezpośrednich w Polsce. Do jego wykonania w projekcie wzywa się Radę Ministrów. Środki na utworzenie postulowanych w rezolucji stanowisk pracy Rada Ministrów powinna zapewnić w projekcie ustawy budżetowej.

W opinii senatora K. Jurgiela, uproszczony system dopłat bezpośrednich, który zacznie funkcjonować, jest na tyle skomplikowany, że samo przyjmowanie i rozpatrywanie wniosków w biurach powiatowych Agencji Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa będzie wymagało tworzenia co najmniej pięciu wysoce wyspecjalizowanych stanowisk pracy. Jednocześnie, zgodnie z zasadami funkcjonowania ARiMR, pracownicy biur powiatowych nie mogą bezpośrednio pomagać rolnikom przy sporządzaniu wniosków i innych wymaganych dokumentów.

W ostatnim czasie Sejm uchwalił ustawę o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz ustawę o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Ustawa o płatnościach bezpośrednich określa warunki i tryb udzielania producentom rolnym płatności bezpośrednich do gruntów rolnych, określonych przepisami Unii Europejskiej. Kolejna ustawa określa zasady tworzenia i prowadzenia, zakres oraz przeznaczenie krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Obie ustawy oraz mające być wydane na ich podstawie rozporządzenia stawiają wiele wymagań formalnych wobec wnioskodawców starających się o wpis do ewidencji i o otrzymanie dopłat.

Zdaniem senatora wnioskodawcy, skompletowanie potrzebnych dokumentów i wypełnienie na ich podstawie skomplikowanego wniosku jest z pewnością dużym obciążeniem dla polskich rolników. Brak doświadczenia w tym zakresie oraz nieaktualność dokumentów dotyczących posiadanych przez nich nieruchomości, a także nieaktualność operatów ewidencji gruntów i budynków to czynniki, które dodatkowo wpłyną na niepełne wykorzystanie środków lub błędne wypełnianie wniosków. W tej sytuacji istotna grupa rolników może zostać pozbawiona dopłat. Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu rezolucji, obowiązkiem rządu, wynikającym z zasady subsydiarności działań publicznych, jest udzielenie wszelkiej możliwej pomocy w tej sytuacji. Takim działaniem powinno stać się utworzenie systemu małych, gminnych jednostek sporządzających dla rolników przedmiotowe wnioski. Oprócz czysto praktycznej strony ich działań będą one pełnić istotne funkcje edukacyjne, współpracując z rolnikami, przekazując im potrzebne informacje i umiejętności, a także przygotowując ich do wdrożenia systemu standardowego. Mimo wskazania w rezolucji budżetu państwa jako źródła finansowania istnieją też perspektywy na uzyskanie w tym zakresie środków pozabudżetowych.

Podczas posiedzenia połączone komisje zapoznały się z opiniami o projekcie, które przedstawili wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Zofia Krzyżanowska, wiceprezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Mirosław Drygas, a także główny specjalista w Ministerstwie Finansów Teresa Mackiewicz.

W dyskusji senator Krystyna Sienkiewicz zgłosiła wniosek o odrzucenie rozpatrywanego projektu rezolucji. W głosowaniu nie uzyskał on większości komisji i został odrzucony. Na wniosek senator Teresy Liszcz przyjęto poprawki do projektu, m.in. zmieniającą nazwę rezolucji na uchwałę. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora K. Jurgiela.