13 listopada 2003 r.

W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poświęcone wstępnemu rozpatrzeniu projektu ustawy budżetowej na rok 2004 w częściach dotyczących rolnictwa.

Informację na ten temat przedstawił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Stanisław Kowalczyk. Jak poinformował, wydatki na rolnictwo realizowane przez różnych dysponentów łącznie z wydatkami przewidzianymi w rezerwach celowych oraz ze środkami z Unii Europejskiej (PHARE, SAPARD, Program Operacyjny Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, Program Operacyjny Rybołówstwa i Przetwórstwa Ryb) wyniosą 7 673 117 tys. zł. Stanowi to 3,87% wydatków ogółem budżetu i będą wyższe od wydatków przewidywanych w ustawie budżetowej na 2003 rok o 22,27%. Ponadto w projekcie ustawy budżetowej na 2004 rok przewidziano dotację dla Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w kwocie 15 607 554 tys. zł (w 2003 - 15 617 924 tys. zł).

Następnie senatorowie wysłuchali informacji wiceprezesa Agencji Rynku Rolnego Romana Wenerckiego. Przedstawił on założenia projektu budżetu agencji na 2004 rok. Od 1 maja 2004 r. agencja będzie pełnić funkcję agencji płatniczej. Niezależnie od tego będzie prowadzić działalność krajową w zakresie gromadzenia i gospodarowania państwowymi rezerwami produktów i półproduktów żywnościowych, działań interwencyjnych oraz administracyjnych. Źródłami finansowania działalności krajowej będą środki budżetowe i środki własne agencji, uzyskane m.in. w wyniku sprzedaży zapasów towarów, uzupełniane środkami kredytowymi. Działania związane z administrowaniem przez agencję mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej, zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o finansach publicznych, będą prefinansowane z budżetu państwa, a następnie refundowane z funduszu FEOGA.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi plan finansowy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rok 2004 przedstawiła główna księgowa agencji Elżbieta Suprun. Senatorowie zapoznali się także z planem finansowo-rzeczowym na 2004 rok Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jego założenia przedstawił prezes W. Kobielski.

W drugiej części posiedzenia komisja zapoznała się z informacją wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Zofii Krzyżanowskiej na temat propozycji zmian Wspólnej Polityki Rolnej.

Komisja Europejska 21 stycznia br. przedstawiła propozycje reformy WPR, dotyczące m.in. uproszczenia płatności bezpośrednich, stopniowego zmniejszania płatności bezpośrednich w latach 2006-2012 (rolnictwo nowych krajów członkowskich byłoby objęte redukcją dopiero po zakończeniu okresu przejściowego na dochodzenie do 100-procentowej płatności - 2004-2013), zaostrzenia wymogów spełniania minimalnych standardów środowiskowych, obniżenia ceny interwencyjnej zbóż o 5% i wyłączenia żyta z systemu interwencji, utrzymania do 2014/2015 systemu kwotowania mleka oraz zamrożenia budżetu rolnego UE do 2013 r.

Przyczyn planowanej reformy jest kilka. Istotną przyczyną wewnętrzną jest rosnącaeniezadowolenie z tej polityki zarówno rolników - za zbyt małą efektywność, jak i konsumentów, krytykujących niewystarczające bezpieczeństwo żywności. Niezadowoleni są także podatnicy, którzy uświadomili sobie, że wysokie koszty WPR (około 40% unijnej składki) transferowane są do niewielkiej, kilkuprocentowej grupy beneficjentów.

Jak stwierdziła wiceminister Z. Krzyżanowska, Polska jest żywotnie zainteresowana takimi zmianami WPR, które w większym stopniu będą służyć konsumentom, środowisku i unijnemu rolnictwu. Zdaniem wiceminister, proponowana reforma prowadzi do zmiany warunków funkcjonowania rolnictwa na wiele lat i w efekcie do zmiany wynegocjowanych przez nas warunków przystąpienia. Dlatego decyzje dotyczące reformy powinny uwzględniać w pełni nie tylko stanowisko obecnych członków UE, ale i nowych państw członkowskich.

W opinii rządu, reforma WPR powinna uwzględniać następujące priorytety: zachowanie zasady finansowej solidarności, uproszczenie i uelastycznienie WPR, niepogarszanie warunków konkurencji czy poprawa konkurencyjności rolnictwa europejskiego na rynku światowym.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senatorowie zapoznali się z pismem Stowarzyszenia Związku Byłych Pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych zawierającym sprzeciw wobec wyłączenia z budżetu Agencji Nieruchomości Rolnych środków przeznaczonych na tworzenie miejsc pracy w związku z restrukturyzacją państwowej gospodarki rolnej i wspieranie działań mających na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom oraz członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych.

Senatorowie zapoznali się także z uwagami Krajowej Rady Izb Rolniczych na temat projektu budżetu na 2004 rok w częściach dotyczących rolnictwa. Rada wyraziła zaniepokojenie brakiem środków budżetowych na dopłaty do paliwa rolniczego, dopłaty do mleka w klasie ekstra, dotację do nawozów wapniowych czy prowadzenie doradztwa rolniczego.