Odbyło się kolejne posiedzenie seminaryjne Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zorganizowane wspólnie z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Posiedzenie było poświęcone perspektywom pozarolniczej aktywizacji gospodarczej obszarów wiejskich w Polsce.

Senatorowie wysłuchali wystąpienia podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Krystyny Gurbiel, która szczegółowo omówiła programy rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich. Jak stwierdziła, resort gospodarki oferuje szereg instrumentów mających na celu rozwój przedsiębiorczości. Programy wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa są realizowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Z jej inicjatywy utworzono na terenie całego kraju ponad 150 punktów konsultacyjno-doradczych, w których można uzyskać bezpłatne usługi doradcze z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej oraz dowiedzieć się o dostępnych formach pomocy. Na te cele przeznaczone są zarówno środki krajowe, jak i pochodzące z programów UE.

Prezes agencji omówił w swoim wystąpieniu działania tego typu przed akcesją zarówno w ramach pomocy krajowej, jak i instrumentarium Programu SAPARD. W jego opinii, przystąpienie do UE stwarza ogromną szansę na intensyfikację tego typu działań, jednocześnie stawiając ogromne wyzwania, przede wszystkim w sferze absorpcji tak dużego strumienia środków finansowych. Wieś i rolnictwo stanowią bowiem szczególnie istotne obszary integracji Polski z UE. Wynika to z priorytetowego traktowania ich przez Unię oraz z ogromnych potrzeb rozwojowych tych obszarów naszym kraju. Jednym z głównych problemów na obszarach wiejskich w Polsce jest pogłębiające się bezrobocie. Jednocześnie postępujący proces modernizacji rolnictwa powoduje zmniejszanie się zapotrzebowania na siłę roboczą. Proces ten ulegnie zapewne przyspieszeniu po akcesji i spowoduje polaryzację obszarową gospodarstw. W tej sytuacji konieczne jest wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy oraz źródeł uzyskiwania dochodów przez rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

Senatorowie wysłuchali także wystąpienia wiceprezesa Zarządu Banku Gospodarki Żywnościowej Henryka Antosiaka, poświęconego dostępności mieszkańców polskiej wsi do oferty bankowej. Jak stwierdził wiceprezes, bank w swojej strategii w zakresie bankowości instytucjonalnej ma na celu utrzymanie wiodącej pozycji w obsłudze sektora rolno-spożywczego oraz uzyskanie znaczącej roli w finansowaniu infrastruktury regionalnej. Bank oferuje również coraz szerszą ofertę bankowości detalicznej, z której mogą korzystać mieszkańcy dużych miast, a także terenów, na których nie ma rozbudowanej sieci placówek BGŻ (usługa TeleIntegrum).

Kolejnym prelegentem był prof. Marek Kłodziński, dyrektor Instytutu Rozwoju Wsi PAN. Jego wystąpienie było poświęcone rozwojowi przedsiębiorczości wiejskiej w Polsce w warunkach integracji z Unią Europejską.

Profesor zwrócił m.in. uwagę na występujące w Polsce ogromne zróżnicowanie między poszczególnymi regionami i gminami w zakresie rozwoju przedsiębiorczości. Jak stwierdził, najlepsza sytuacja jest w Wielkopolsce i na Ziemiach Zachodnich, trzecie miejsce zajmuje Galicja, a ostatnie Kongresówka. Nadal widoczne są granice zaborów. Można jednak obserwować pojawiające się zmiany na mapie gmin, niezależne od położenia i zasobów naturalnych czy posiadanego majątku. Okazuje się, że sposób zarządzania nawet niewielkimi środkami i aktywność mieszkańców decydują o sukcesie. Od aktywności społeczności lokalnych w coraz większym stopniu zależy sytuacja poszczególnych gmin i ich dobrobyt. Szczególne znaczenie mają tu wykształcenie, oraz czynniki subiektywne, takie jak orientacja na przedsiębiorczość czy skłonność do współdziałania w realizacji zbiorowych przedsięwzięć.

Ponadto dyrektor Instytutu Rozwoju Wsi PAN omówił zagadnienia dotyczące drobnych przedsiębiorstw jako czynnika rozwoju gospodarczego terenów wiejskich.

Podczas posiedzenia dyskutowano także o roli i zadaniach bankowości spółdzielczej w restrukturyzacji rolnictwa i terenów wiejskich. Omówiono również zagadnienia związane z funkcjonowaniem przedsiębiorczości wiejskiej w krajach Unii Europejskiej.