W dniach 16 i 17 października 2003 r. w województwie mazowieckim odbyło posiedzenie wyjazdowe Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Pierwszego dnia obrad w cukrowni Sokołów Podlaski senatorowie zapoznali się z problemami cukrownictwa w Polsce.

Polska, podobnie jak Unia Europejska, odnotowuje nadwyżkę produkcji cukru nad spożyciem. Zmienna w poszczególnych latach wielkość tej nadwyżki i sposób jej zagospodarowania mają istotny wpływ na kondycję branży. Szacuje się, że nadwyżka wynosi obecnie około 270-300 tys. ton cukru, co stanowi mniej więcej 19,5% limitu krajowego (50,6% limitu Krajowej Spółki Cukrowej S.A.). Istniejąca nadwyżka wynika m.in. z papierowego eksportu z lat ubiegłych, importu, obecności substytutów wypierających cukier oraz z ogólnie nie najlepszej koniunktury gospodarczej.

Obserwuje się spadek spożycia cukru w gospodarstwach domowych. Cukier wykorzystywany jest natomiast w wielu branżach przetwórstwa spożywczego, przy produkcji wyrobów cukierniczych, ciastkarskich, owocowo-warzywnych, lodów, niektórych koncentratów spożywczych, wina i piwa. Poziom produkcji tych wyrobów w ostatnich latach nieznacznie wzrasta, zwiększa się także produkcja napojów bezalkoholowych, odżywek dla dzieci i wielu innych przetworów zawierających cukier.

Procesy przekształceń własnościowych w przemyśle cukrowniczym przebiegały niezwykle wolno. Obecna struktura branży ukształtowała się po roku 1995 w wyniku wchodzenia inwestorów zagranicznych do już sprywatyzowanych przedsiębiorstw, udziału inwestorów zagranicznych w podwyższaniu kapitałów zagrożonych finansowo cukrowni państwowych, realizowanej po 1998 roku tzw. prywatyzacji regionalnej, utworzenia w 2002 roku Krajowej Spółki Cukrowej SA, a także sfinalizowania w br., po procesie sądowym, sprzedaży Śląskiej Spółki Cukrowej SA.

Jeśli chodzi o przedsięwzięcia restrukturyzacyjne Krajowej Spółki Cukrowej SA, 30 września br. zakończył się I etap inkorporacji 23 spółek zależnych KSC SA i zmiany struktury organizacyjnej z holdingu w koncern. Inkorporacja jest wstępem do przystąpienia KSC SA do procesu restrukturyzacji. Wymusi ona efekty ekonomiczne oraz stworzy podstawy do sprawnej realizacji celów strategicznych koncernu. Korzyści wynikające z połączenia to m.in.: praktyczne zlikwidowanie groźby upadłości poszczególnych cukrowni, zwiększenie możliwości centralizacji takich funkcji jak zaopatrzenie, zbyt, marketing, finansowanie bieżącej działalności, prowadzenie jednolitej polityki inwestycyjnej oraz logistyka, a także możliwość osiągnięcia bezpośrednich oszczędności z tytułu ograniczenia wydatków w 27 oddziałach m.in. poprzez likwidację rad nadzorczych i zarządów oraz ograniczenie lub likwidację niektórych służb.

W biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Sokołowie Podlaskim odbyła się kolejna część posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, poświęcona przygotowaniu biur powiatowych agencji do realizacji zadań Wspólnej Polityki Rolnej.

Działania, na jakich skupia się ARiMR, przygotowując sieć swoich biur powiatowych do wykonywania zadań wynikających z realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, można podzielić na następujące grupy: pozyskanie i zaadaptowanie lokali, zatrudnienie personelu stałego oraz pracowników sezonowych, przeszkolenie odpowiedniej kadry.

Wiceprezes Zarządu ds. Handlu i Marketingu Sokołów SA Mieczysław Walkowiak zapoznał senatorów z działalnością firmy. Jest ona największą firmą mięsną notowaną na warszawskiej giełdzie. O pozycji i możliwościach firmy decyduje silne wsparcie kapitałowe inwestorów strategicznych (szwedzkich, niemieckich i Europejskiego Banku Rozwoju) i ich doświadczenie. Ułatwia to spółce dostęp do najnowocześniejszych technologii i rozwiązań organizacyjnych. Wszystkie zakłady grupy produkują pod stałym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej oraz wykorzystują system kontroli HACCP. Sokołów SA otrzymał certyfikat Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001 oraz pierwszy w branży spożywczej w Polsce - certyfikat AQAP, wymagany od dostawców żywności dla wojsk NATO. W celu poprawy jakości produktów utworzono centrum rozwoju produktu, do zadań którego należy nie tylko opracowywanie technologii nowych produktów, ale także ocena i poprawa walorów smakowych, również zgodnie z opinią klientów.

Stwierdzono m.in., że w przyszłości - niezależnie od prywatyzacji branży - należy oczekiwać postępującej dywersyfikacji spożycia oraz większej interncjonalizacji rynku. Oznacza to wzrost spożycia alkoholi importowanych, co powinno być jednak rekompensowane wzrostem eksportu polskich wyrobów spirytusowych. Znaczny wzrost eksportu jest jednak możliwy tylko poprzez włączenie polskich marek alkoholi w struktury dystrybucyjne i promocyjne dużych koncernów.

W drugim dniu posiedzenia wyjazdowego Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyła wizytę studialną w Spółdzielni Mleczarskiej w Siedlcach. Dyskutowano o stanie i potrzebach spółdzielczości mleczarskiej w procesie przygotowawczym do spełnienia warunków sanitarnych i weterynaryjnych.

Po tej części posiedzenia senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi złożyli wizytę w laboratorium badania jakości mleka. Następnie wystąpił wojewódzki lekarz weterynarii w Siedlcach Ireneusz Michaś, który ustosunkował się do dyskutowanych wcześniej problemów polskiego mleczarstwa, również w kontekście akcesji Polski do Unii Europejskiej. W jego opinii, jednym z poważniejszym problemów tej branży jest obecnie niedostateczne wyposażenie laboratoriów badających mleko, co powoduje, że wyniki ich badań mogą być kwestionowane. Bardzo istotną częścią restrukturyzacji sektora mleczarskiego jest stale zmniejszająca się liczba gospodarstw mlecznych.