25 września 2002 r.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrywano ustawę o organizacji rynku rybnego oraz o zmianie ustawy o rybołówstwie morskim.

Senatorowie zapoznali się z opiniami o ustawie sejmowej, które przedstawili m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jerzy Pilarczyk, posłowie Kazimierz Plocke i Roman Jagieliński, a także reprezentanci Sztabu Kryzysowego Rybołówstwa, Krajowej Izby Rybackiej i Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Rybackich.

Uchwalona 12 września br. ma na celu stworzenie ram prawnych dla zorganizowania w Polsce rynku rybnego zgodnego z zasadami Wspólnej Polityki Rybackiej Unii Europejskiej. Ustawa implementuje do polskiego systemu prawnego przepisy przedmiotowych rozporządzeń unijnych jedynie w zakresie niezbędnym dla zorganizowania i funkcjonowania rynku rybnego w Polsce w okresie przedakcesyjnym.

W ustawie określono zasady wprowadzania na rynek produktów rybołówstwa i produktów rybactwa, zasady tworzenia i funkcjonowania organizacji producentów rybnych oraz organizacji międzybranżowych, a także zasady i warunki udzielania, ze środków publicznych, pomocy finansowej organizacjom producentów rybnych.

W dyskusji nad rozpatrywaną ustawą sejmową zgłoszono szereg propozycji poprawek. Szczegółowe uwagi przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. W związku z tym przewodniczący obradom senator Jerzy Pieniążek powołał zespół złożony z przedstawicieli resortu rolnictwa, związków rybackich i biura legislacyjnego w celu doprecyzowania poprawek.

Po przerwie Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęła stanowisko w sprawie ustawy o organizacji rynku rybnego oraz o zmianie ustawy o rybołówstwie morskim, w którym zaproponowano wprowadzenie 11 zmian. W związku z tym, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie wypowiedziało się w kwestii poprawek dotyczących skreślenia art. 38 oraz dodania nowego art. 45a, zwrócono się do resortu o sporządzenia do 30 września br. opinii w tej sprawie na piśmie.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiła, że postulowane poprawki zarekomenduje Izbie senator Krzysztof Borkowski.

W drugiej części posiedzenia senatorowie zapoznali się z analizą przebiegu skupu zbóż w 2002 r. oraz z wnioskami dotyczącymi budowy nowego systemu.

Informację na ten temat przedstawił wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Kazimierz Gutowski. Jak poinformował, działania interwencyjne są realizowane na podstawie "Rocznego programu działań interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego na 2002 rok", zatwierdzonego uchwałą Rady Ministrów. W bieżącym roku ARR prowadzi interwencję w dwóch formach: skup zboża z dopłatą ARR do cen skupu jak zasadniczą formę interwencji oraz zakupy bezpośrednie za środki ARR w ramach uchwały nr 159/2002 RM z 6 sierpnia br., również z dopłatami ARR do cen skupu.

Zasady udzielania dopłat do cen skupu są zbliżone do ubiegłorocznych. Najważniejszą zmianą jest rozszerzenie możliwości finansowania skupu. Oprócz prowadzenia skupu za środki finansowe pochodzące z kredytu preferencyjnego umożliwiono również skup za środki własne przedsiębiorcy. Obniżono do 6 ton możliwość sprzedaży pszenicy z 1 ha, pozostawiając obowiązujący dla żyta poziom 4 ton z 1 ha obsianej powierzchni.

Przedsiębiorcy, którzy realizują w bieżącym roku skup zbóż z dopłatami ARR na własny koszt i ryzyko, będą mieli prawo do uzyskania dopłat wyrównawczych w razie spadku cen rynkowych nie pozwalającego na odzyskanie zaangażowanych środków.

Dodatkową formą interwencji będzie udzielanie przez ARR dopłat do przechowywania pszenicy i żyta przez producentów zbóż.

W opinii resortu rolnictwa, ocena interwencyjnego skupu zbóż będzie możliwa po jego zakończeniu w listopadzie br. Biorąc pod uwagę bliską perspektywę akcesji do UE, pozostaje praktycznie jeden sezon na maksymalne zbliżenie do unijnych zasad interwencji na rynku zbóż. Pełne wdrożenie systemu unijnego nie jest możliwe ze względu na koszty (na płatności bezpośrednie niezbędne byłoby 6-7 mld zł) oraz nie zakończone prace nad systemem IACS. Dostosowanie może dotyczyć systemu skupu, tj. wprowadzenia zakupu interwencyjnego na zasadach unijnych od 1 listopada: pszenicy i żyta spełniających określone wymagania jakościowe, jednorodnej partii towaru nie mniejszej niż 80 ton oraz po cenie interwencyjnej zbliżonej do obowiązującej w UE (około 400 zł/tonę). W okresie od żniw do 1 listopada skup byłby realizowany na warunkach rynkowych.

Po dokonaniu wstępnej analizy materiału przedstawionego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencję Rynku Rolnego dotyczącego przebiegu skupu zbóż w kampanii 2002 r., a także uwzględniając przebieg dyskusji, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi sformułowała następujące wnioski:

- Należy dokonać analizy struktury własnościowej podmiotów skupujących zboże oraz wielkości realizowanego przez nie skupu.

- Planując kampanię żniwną w 2003 r. należy dążyć do budowania systemu skupu zbóż, który jeszcze przed przystąpieniem do Unii Europejskiej, umożliwiłby zastosowanie mechanizmów, które zmierzałyby w kierunku rozwiązań unijnych.

- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi powinno dokonać analizy udziału banków w przebiegu procesu kredytowania akcji skupu zbóż.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi omówiono sprawy organizacyjne związane ze spotkaniem z członkami Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego, poświęconym perspektywom wspólnej polityki rolnej jednoczącej się Europy. Spotkanie odbędzie 3 października br.