Na swym posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w którym udział wzięli przedstawiciele resortów rolnictwa, finansów i gospodarki Agencji Rynku Rolnego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Federacji Związków Producentów Rolnych, Krajowego Związku RSP, Związku Zawodowego Rolników "Ojczyzna", Związku Zawodowego Rolników "Samoobrona", Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz Krajowego Związku Rewizyjnego SKR, zapoznała się z problemem ochrony polskiego obszaru celnego przed nadmiernym importem płodów rolnych z zagranicy oraz z informacją na temat planowanej interwencji na rynku zbóż w 2002 r.

Informację Ministerstwa Finansów na temat ochrony polskiego obszaru celnego przed nadmiernym importem płodów rolnych z zagranicy przedstawił wiceminister Tomasz Michalak, szef Służby Celnej. Polskie ustawodawstwo przewiduje szereg instrumentów, którymi organy administracji państwowej mogą oddziaływać na strukturę importu i eksportu. Pozostają one w gestii Rady Ministrów i ministra gospodarki. Obecnie towary rolne objęte są ograniczeniem w formie automatycznej rejestracji obrotu (nie jest ona ograniczeniem ilościowym, ale pozwala monitorować ilość wwożonych do Polski towarów) oraz w formie opłaty celnej dodatkowej. W związku z tymi ograniczeniami warunkiem dopuszczenia towaru do obrotu jest przedstawienie organowi celnemu pozwolenia prezesa Agencji Rynku Rolnego lub uiszczenie dodatkowej opłaty celnej. Ponadto towary rolne podlegają kontroli fitosanitarnej i standaryzacyjnej, wykonywanej przez specjalistyczne służby.

Kontrola zgodności przywożonego towaru z przepisami prawa należy do zadań administracji celnej. Przeprowadzona przez NIK kontrola nie wykazała nieprawidłowości w tym zakresie. Administracja celna prowadzi działalność mającą na celu ograniczenie przemytu płodów rolnych przede wszystkim poprzez zaostrzenie kontroli, działania organizacyjno-dyscyplinujące, komputeryzację urzędów celnych oraz stworzenie sieci informatycznej umożliwiającej bieżące monitorowanie, rozszerza się współpracę z urzędami kontroli skarbowej czy policją. Podstawową trudność w sprawowaniu właściwej kontroli przywozu płodów rolnych jest brak wag na większości kolejowych i morskich przejść granicznych.

Informację Ministerstwa Gospodarki na temat instrumentów służących ochronie polskiego obszaru celnego przed nadmiernym importem płodów rolnych z zagranicy przedstawił wiceminister Maciej Leśny. Wśród najważniejszych instrumentów prawnych w tym zakresie znajdują się: kodeks celny, ustawa o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami, ustawa o zasadach, warunkach i trybie nakładania opłat celnych na niektóre towary rolne przywożone z zagranicy, ustawa o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny, ustawa o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpimgowych oraz ustawa o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów subsydiowanych.

Obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące obrotu towarowego z zagranicą różnią się obecnie od ustawodawstwa unijnego w tym zakresie. W momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nastąpi pełna liberalizacja handlu artykułami rolno-spożywczymi w obrębie wspólnoty oraz konieczność stosowania unijnych regulacji handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi (licencjonowanie importu i eksportu oraz refundacje eksportowe w handlu tymi artykułami.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznano się także z informacją na temat planowanej interwencji na rynku zbóż w 2002 r.

Senatorowie wysłuchali wiceministra rolnictwa i rozwoju wsi Kazimierza Gutowskiego. Tegoroczny zakres i formy interwencji na rynku zbóż określa roczny program działań interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego na 2002 r., zatwierdzony 11 czerwca br. uchwałą Rady Ministrów. Program przewiduje, że podstawową formą wspierania rynku zbożowego będzie skup pszenicy i żyta przez przedsiębiorców, w ramach którego ARR będzie udzielać dopłat do cen skupu bezpośrednio producentom zbóż. Zakłada się, że ta forma interwencji obejmie w tym roku około 4,2 mln ton zbóż (3,5 mln ton pszenicy i 0,7 mln ton żyta).

Ponadto informację na temat działań interwencyjnych na rynku zbóż w tym roku przedstawił wiceprezes Agencji Rynku Rolnego Waldemar Sochaczewski. Informację dotyczącą preferencyjnych kredytów na finansowanie skupu zbóż ze zbiorów w 2002 roku przekazała senatorom dyrektor Mirosława Góralska z Zespołu Wsparcia Rolnictwa i Przetwórstwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

"Tematem wyjazdowego posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
28 maja 2002 r. na terenie województwa warmińsko-mazurskiego
były:

1. Szanse i bariery rozwoju współpracy regionu warmińsko-mazurskiego z okręgiem kaliningradzkim w zakresie artykułów rolno-spożywczych.

3. Sytuacja na rynkach płodów rolnych ze szczególnym uwzględnieniem rynku drobiu i cukru.

Komisja po zapoznaniu się z materiałami przedstawionymi przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Gospodarki, Agencję Rynku Rolnego, Indykpol Olsztyn SA oraz uwzględniając przebieg dyskusji, formułuje następujące wnioski:

1. Okręg kalingradzki ze względu na uwarunkowania historyczne oraz bliskość położenia jest dla polskiego rolnictwa, a w szczególności przetwórstwa rolno-spożywczego ważnym potencjalnym partnerem do współpracy. Wstępnymi warunkami wykorzystania tej szansy po odbudowie partnerskich stosunków politycznych winna być poprawa funkcjonowania przejść granicznych: drogowych, kolejowych i morskich (port w Elblągu) oraz wzmacnianie działalności promocyjnej polskiej gospodarki na tym rynku, m.in. poprzez uaktywnienie i koordynację działań polskich izb gospodarczych, administracji państwowej i samorządowej.

2. Podstawą polskiego powrotu gospodarczego na Wschód jest dziś stworzenie lepszego, bardziej niż dotychczas skutecznego sytemu finansowego wsparcia eksportu na te rynki. Dotyczy to zarówno systemu subsydiowania eksportu rolno-spożywczego, wsparcia preferencyjnymi kredytami polskich eksporterów i inwestorów, a także radykalnego zwiększenia skali i stopnia ubezpieczeń kontraktów eksportowych.

3. Postulujemy stworzenie nowoczesnego regionalnego systemu informacji gospodarczej łączącego polskie firmy z województw przygranicznych z rynkami państw wschodnich. Jego zadaniem m.in. winna być szybka informacja o możliwościach obrotu konkretnym towarem m.in. za pośrednictwem regionalnych rynków hurtowych oraz nawiązywaniu kontaktów handlowych przez polskie przedsiębiorstwa z odpowiednimi firmami mające swoją siedzibę na Wschodzie.

4. Uważamy, że program produkcji energii odnawialnej jest szansą dla polskich terenów wiejskich o ekstensywnej produkcji rolnej, w tym dla części regionu warmińsko-mazurskiego. W związku z tym apelujemy o przyspieszenie uzgodnień międzyresortowych nad projektem ustawy o organizacji rynku eko-paliw ciekłych oraz eko-komponentów do ich produkcji. Wspieramy również działania w tym zakresie władz regionalnych województwa warmińsko-mazurskiego, widząc w tym szansę rozwoju regionu.

5. Ze względu na bliską integrację Polski z Unią Europejską należy podjąć próbę rewizji uzgodnień negocjacyjnych w zakresie możliwości zmniejszenia obciążeń związanych z podatkiem akcyzowym paliw silnikowych z domieszką paliw ekologicznych. Ponadto uważamy, iż istnieje potrzeba zastosowania preferencji podatkowych skłaniających wytwórców paliw do stosowania bio-komponentów.

6. Uważamy, iż jednym z kierunków rozwoju produkcji biopaliw i aktywizacji terenów wiejskich o ekstensywnej produkcji rolnej winno być preferencyjne kierowanie pomocy z Unii Europejskiej oraz budżetu państwa, w postaci ulg podatkowych i dopłat dla rolników produkujących surowce do wytwarzania biopaliw.

7. Producentów z branży drobiarskiej cechuje duże rozdrobnienie oraz zróżnicowanie jakościowe pod kątem sanitarno-weterynaryjnym. W warunkach przygotowywania się również tego rynku do konkurowania z producentami Unii Europejskiej widzimy potrzebę skuteczniejszego nadzoru państwowych służb nad stanem bezpieczeństwa sanitarnego wszystkich zakładów.

8. W związku z poważną nadprodukcją mięsa drobiowego i jaj w Polsce zgłaszamy potrzebę powołania zespołu międzyresortowego z udziałem przedstawicieli producentów w celu opracowania programu ochrony tej branży w warunkach konkurencji z dotowanymi produktami zachodnimi biorąc pod uwagę zarówno ochronę polskiego rynku jak i rozwoju eksportu na rynki trzecie, w tym kraje Wschodu.

9. Biorąc pod uwagę bardzo trudną sytuacją na krajowym rynku cukru postulujemy, aby podjąć pilną decyzję o interwencji na tym rynku na zasadach uzgodnionych z reprezentacją sektora. Ponadto uważamy, iż należy przyspieszyć prace nad nowelizacją ustawy o regulacji rynku cukru, aby sfinalizować proces utworzenia Krajowej Spółki Cukrowej.

10. Oczekujemy od rządu pilnej informacji o przygotowaniach do interwencji na rynku zbóż i systemie skupu zbóż w kampanii 2002 roku, a także ochrony polskiego rynku przed dotowanym, często o wątpliwej jakości zbożem zagranicznym. W bliskiej perspektywie uważamy za konieczne wzmocnienie polskich granicznych służb fitosanitarnych, by stworzyć możliwości stałego i pełnego monitorowania jakości importowanej żywności do Polski.

11. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi uznaje za pilną potrzebę analizy rządowej informacji o ochronie polskiego obszaru celnego przed nadmiernym importem płodów rolnych z zagranicy".

"Tematem posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 29 maja 2002 r. było:

Komisja, dokonując analizy bilansu pracy Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, widzi dalszą potrzebę aktywnego udziału Agencji w procesach przekształceń polskiego rolnictwa i jego przygotowania do konkurencji w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Zjednoczonej Europy. Naszym zdaniem, Agencja winna być nadal stabilizatorem zmian własnościowych i narzędziem kreowania polityki rolnej państwa.

1. Uważamy, iż samorządy lokalne winny mieć większy wpływ na zmiany struktury agrarnej swojego regionu. Dlatego postulujemy, aby w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego państwa znalazły się prócz rozwiązań generalnych dla całego kraju - zapisy dające uprawnienia wojewódzkiemu samorządowi terytorialnemu i samorządowi rolniczemu do prowadzenia lokalnej polityki rolnej dostosowanej do miejscowych warunków.

3. Uważamy, że działalność Oddziału Terenowego Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w Olsztynie w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy, aktywizacji zawodowej i pomocy w łagodzeniu skutków bezrobocia dobrze służy rozwojowi w województwie, a jej doświadczenia mogą być wykorzystane w innych regionach kraju.

5. Celowym wydaje się rozszerzenie kontaktów polskich parlamentarzystów, samorządowców, przedstawicieli izb rolniczych oraz związków zawodowych i społeczno-zawodowych organizacji rolników z partnerami w krajach Unii Europejskiej, szczególnie w okresie budowania Wspólnej Polityki Rolnej Europy po rozszerzeniu".