21 stycznia 2002 r.

W dniach 21-22 stycznia w województwie łódzkim odbyło się posiedzenie wyjazdowe Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wiceministrem Kazimierzem Gutowskim, przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych, Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, Ministerstwa Gospodarki oraz Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego.

Senatorowie zapoznali się z informacją o realizacji rządowego programu rozwoju rynków hurtowych i giełd towarowych w Polsce.

Przyjęty w 1996 roku program w swych założeniach przewidywał budowę nowoczesnej infrastruktury rynku rolno-spożywczego, której głównymi udziałowcami byliby producenci rolni, grupy producentów i ich związki oraz hurtownicy, przy znaczącym wsparciu samorządów. Producenci rolni mieli być głównymi beneficjantami z tytułu pominięcia łańcucha pośredników. Oczekiwano również znaczącego wejścia kapitałowego do spółek przez instytucje bankowe i ubezpieczeniowe. W programie przewidywano wsparcie kapitałowe za pośrednictwem agencji rządowych.

Zbyt żywiołowe powstawanie rynków hurtowych, bez wypracowania jednolitej koncepcji, braku założeń budowy rynku pierwotnego oraz braku prawidłowego nadzoru nad realizacją poszczególnych rynków, a szczególnie brak zabezpieczenia środków finansowych na kontynuację programu w latach następnych oraz brak sformalizowanych, wiążących ustaleń z samorządami dotyczących przeniesienia handlu hurtowego z prymitywnych targowisk na nowoczesne rynki hurtowe - wszystko to wywołało perturbacje ekonomiczne poszczególnych spółek.

Istotny wpływ na słabą kondycję finansową spółek miało zdecydowanie niższe zaangażowanie kapitałowe producentów i handlowców, a także konieczność zaangażowania znacznych środków na budowę infrastruktury drogowej i oczyszczalni ścieków, które pierwotnie miały być finansowane bądź współfinansowane przez wojewodów i samorządy.

Podczas wizyty w województwie łódzkim senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi mieli okazję praktycznego zapoznania się z działalnością rynków hurtowych i giełd towarowych na przykładzie Łódzkiego Rolno-Spożywczego Rynku Hurtowego w Ksawerowie.

Ponadto podczas posiedzenia wyjazdowego rozważano szanse i bariery rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego i eksportu polskich artykułów rolno-spożywczych. Dyskusja dotyczyła m.in. ogólnej charakterystyki przemysłu rolno-spożywczego, procesu restrukturyzacji i modernizacji tej gałęzi gospodarki, handlu zagranicznego towarami rolno-spożywczymi czy jej konkurencyjności.

Przegląd tendencji rozwojowych poszczególnych rynków i kierunków przetwórstwa spożywczego potwierdza tezę, że najbliższe lata nie będą okresem szybkiego wzrostu tego sektora, a sytuacja ekonomiczna będzie zależeć od zdolności naszej gospodarki do przezwyciężenia obecnego kryzysu

Według opinii ekspertów uwarunkowania zewnętrzne nie rokują w najbliższych latach szans na przyspieszenie rozwoju sektora żywnościowego i należy przypuszczać, że będzie to okres względnej stabilizacji krajowego rynku żywności i związanej z nią małej dynamiki jego rozwoju oraz ostrej rywalizacji o nabywcę, co oznacza, że nie można oczekiwać znaczącej poprawy wyników finansowych i powrotu do wysokiego poziomu inwestowania. Rozwinięta konkurencja będzie jednak wymuszać kontynuację procesów restrukturyzacji przedsiębiorstw i całych branż, co nieuchronnie prowadzi do eliminowania z rynku słabych ekonomicznie producentów.

Szansą dla producentów żywności jest wprowadzanie nowych produktów o wysokim stopniu przetworzenia, spełniających oczekiwania nabywców o wysokich wymaganiach. Stworzy to możliwości rozwoju żywności wygodnej do przygotowania i o podwyższonych zaletach zdrowotnych.

W dyskusji senatorowie podkreślali m.in., że należy przyspieszyć wprowadzenie szeregu zmian prawnych zaproponowanych w pakiecie "Przede wszystkim przedsiębiorczość", obejmującym sektor małych i średnich przedsiębiorstw działających w gospodarce.

Oceniając realizację rządowego programu budowy i rozwoju rynków hurtowych wskazywano, iż wobec niewypracowania jednolitej koncepcji budowy rynku oraz braku prawidłowego nadzoru nad realizacją poszczególnych rynków, a szczególnie brak środków finansowych przebiega ona mało efektywnie.

Zdaniem senatorów Łódzki Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy jest szczególnie ważny dla rolników oraz przedsiębiorstw rolno-spożywczych i handlowych regionu. Jego położenie rynku w sąsiedztwie Specjalnej Strefy Ekonomicznej na terenie aglomeracji łódzkiej oraz w sytuacji perspektywy odbudowy stosunków gospodarczych ze wschodem sprawia, że rynek ten ma dziś szczególnie duże perspektywy rozwoju.

Senatorowie zapowiedzieli podjęcie stanowiska komisji dotyczącego problemów dyskutowanych podczas posiedzenia wyjazdowego.