Warszawa, 5 lipca 2005 r.
STANOWISKO
Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Ochrony Środowiska Senatu RP
podjęte na wyjazdowym posiedzeniu w województwie podlaskim w dniu 5 lipca 2005 r.
w sprawie realizacji programów rolnośrodowiskowych i retencji wód
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Ochrony Środowiska po odbyciu wizyt studialych i zapoznaniu się z informacjami zaprezentowanymi przez przedstawiciela Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Środowiska, Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Najwyższej Izby Kontroli, dyrektorów biebrzańskiego i narwińskiego parku narodowego oraz uwzględniając przebieg dyskusji z udziałem przedstawiciela urzędu wojewódzkiego i marszałkowskiego, lokalnych samorządów, izb rolniczych, jak również organizacji rolniczych i ekologicznych wyraża satysfakcję z powodu społecznej akceptacji dla realizacji programów rolnośrodowiskowych oraz możliwości włączenia w nie wybranych zadań retencji wód na terenie województwa podlaskiego, popartych ilością złożonych wniosków o wsparcie ze środków Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.
Jednocześnie wyrażamy podziękowanie dla państwowych służb odpowiedzialnych za przygotowanie tych programów i wsparcie ich przez lokalne samorządy. Widzimy jednak potrzebę aktywniejszych działań na rzecz opracowania i realizacji kompleksowego programu małej retencji województwa podlaskiego.
Biorąc pod uwagę istniejące potrzeby w zakresie wdrażania programów rolnośrodowiskowych i małej retencji wód w województwie podlaskim w korelacji z tworzonym w Polsce Programem Natura 2000 komisje uważają za stosowne:
- przeznaczyć w budżecie Unii Europejskiej na lata 2007-2013 środki na przeciwdziałanie stepowieniu obszarów rolnych poprzez m.in. finansowanie zadań służących małej i średniej retencji oraz rozszerzyć zakres wspomagania tych zadań ze środków wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
- opracować rządowy program aktualizacji stanu kwalifikacji użytków rolnych w Polsce w związku z uwarunkowaniami dotyczącymi pozyskania środków z Programu Wspólnej Polityki Rolnej w ramach programów rolnośrodowiskowych;
- uprościć decyzyjną drogę potwierdzania lokalizacji terenów na obszarze chronionym, poprzez przekazanie tych kompetencji wojewodzie;
- zwiększyć ilość doradców posiadających certyfikaty do sporządzania projektów programów rolnośrodowiskowych;
- dokonać korekt w aktualnie obowiązujących zasadach realizacji programów rolnośrdowiskowych w celu włączenia wszystkich rolniczo użytkowanych działek gruntu, także i tych które figurują jako nieużytki;
- zwiększyć ilość pakietów na obszarach dolin rzecznych dotyczących:
- retencjonowania wód i utrzymania w sprawności urządzenia piętrzące - progi, jazy, zastawki;
- zakładania bądź utrzymania małych użytków ekologicznych np. zadrzewień śródpolnych, kęp drzewostanów, śródpolnych bagienek i oczek wodnych, alei starych drzew, żwirowni, głazowisk, zabytkowych budowli;
- opracować programy małej retencji we wszystkich województwach w kraju, z uwzględnieniem informacji o aktualnym stanie urządzeń;
- zaangażować środki pomocowe Unii Europejskiej oraz pochodzące z kredytów banków międzynarodowych w realizację zadań gospodarki wodnej, szczególnie z przeznaczeniem na rozpoczęte inwestycje;
- dokonać zmian w ustawie Prawo wodne mających na celu uregulowanie kwestii melioracji podstawowych i świadczenia usług na rzecz rolnictwa w granicach parków narodowych;
- zmodyfikować system finansowania parków narodowych w kierunku umożliwiającym większy udział finansów publicznych zarówno rządowych jak i samorządowych wraz z partycypacją środków finansowych pochodzących ze źródeł wspólnotowych, organizacji pozarządowych oraz osób prywatnych.
Ponadto komisje uważają, że Ministerstwo Środowiska powinno opracować Strategię gospodarowania wodami w Polsce i utworzyć Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej oraz ściślej współpracować z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie dostosowania istniejących programów do programu NATURA 2000, zwłaszcza w perspektywie pojawiającej się możliwości pozyskania środków unijnych.
Komisję wyrażają podziękowanie dla organizatorów wyjazdowego posiedzenia zarówno ze strony samorządów jak i dyrekcjom narwiańskiego i biebrzańskiego parku narodowego, życzą dalszego dobrego współdziałania w zakresie ochrony środowiska, przeciwdziałania powodziom, wzrostu przychodów miejscowych rolników, ale również udostępnienia "cudów podlaskiej natury" szerokim rzeszom turystów z kraju i z zagranicy.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Komisja Ochrony Środowiska
Senatu RP