Warszawa, dnia 29 października 2003 r.
STANOWISKO uczestników seminaryjnego posiedzenia
Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Senatu RP
zorganizowanego w dniu 29 października 2003 r. wspólnie
z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na temat:
"Perspektywy pozarolniczej aktywizacji gospodarczej obszarów wiejskich
Kierunki dokonujących się zmian na mapie gospodarczej Polski, oraz proces przygotowywania się do realizacji Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej wskazują na to, że polska wieś wchodzi w czas kolejnych zmian strukturalnych, co stwarza szansę wykorzystania jej własnego potencjału rozwojowego. Wymaga to ogromnego wzrostu aktywności ludzkiej, zdolności samoorganizowania się społeczności lokalnej, a także umiejętności ekonomicznej i prawnej edukacji we współpracy z branżowym doradztwem.
Polską specjalnością w jednoczącej się Europie może być smaczna, bezpieczna żywność produkowana w zgodzie z naturą, ale i również przetwarzana na polskiej wsi nadrabiającej opóźnienie infrastrukturalne, a przy tym odbudowującej kulturotwórcze funkcje.
Rozwój przedsiębiorczości na wsi to obiektywny warunek zrównoważonego rozwoju krajów i poszczególnych regionów Europy. Racje społeczne, ekonomiczne i ekologiczne oraz konieczność ograniczenia bezrobocia i lepszego wykorzystania zasobów pracy, wraz
z podniesieniem jej jakości, wymagają pilnej implementacji sprawdzonego unijnego ustawodawstwa wspierającego pozarolniczą aktywizację gospodarstw polskiej wsi. Dobrze temu służy dziś realizacja Programu Pomocy Przedakcesyjnej SAPARD Unii Europejskiej.
Drobna przedsiębiorczość wiejska nie rozwiąże jednak większości problemów modernizacji polskiego rolnictwa i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Na wsi konieczne jest skuteczne działanie czynników zewnętrznych pobudzających aktywność społeczności lokalnych i rozwijających ich zdolność do kreowania warunków rozwoju gospodarczego.
Zwiększenie konkurencyjności polskiego rolnictwa, tworzenie pozarolniczych źródeł dochodu i rozwój infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich wymagają sprawnie funkcjonującego, dopasowanego do potrzeb lokalnych systemu doradztwa i edukacji rolniczej oraz pomocy inwestycyjnej, finansowej i prawnej.
Uczestnicy posiedzenia uznali, iż dziś pozarolniczej aktywizacji obszarów wiejskich może służyć podjęcie następujących kwestii:
- Przyspieszenie procesów legislacji w zakresie dostosowania polskiej wsi do realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, w tym:
- rozwoju wiejskiej przedsiębiorczości, m.in. poprzez zmianę ustawy o grupach producentów rolnych i prawa spółdzielczego,
- funkcjonowania tzw. sprzedaży bezpośredniej na rynki lokalne,
- ubezpieczeń produkcji i hodowli oraz systemu gwarancji inwestycyjnych,
- określenie zasad tzw. zatrudnienia sezonowego na wsi.
- Modernizacja systemu doradztwa rolnego i edukacji rolniczej dostosowanych do standardów unijnych opartych na nowoczesnych metodach i technikach edukacji (komputeryzacja wiejskich bibliotek, tworzenie łączy internetowych, nowelizacja programów nauczania w wiejskich i rolniczych szkołach m.in. poprzez włączenie elementów edukacji ekonomicznej i prawnej, rozwój regionalnych centrów doradztwa rolniczego).
- Włączenie do wojewódzkich strategii rozwoju społeczno-gospodarczego zagadnień promocji drobnej przedsiębiorczości i handlu, agroturystyki, rękodzieła, chałupnictwa i twórczości ludowej, produkcji żywności ekologicznej, przetwórstwa płodów rolnych oraz różnego rodzaju działalności usługowej wobec sektora rolnego i mieszkańców wsi.
- Promowanie procesów tworzenia i rozwoju lokalnych organizacji gospodarczych oraz powiatowych centrów przedsiębiorczości kreujących doradztwo dla nowo powstałych firm, szczególnie w zakresie doradztwa ekonomiczno-finansowego, prawnego oraz handlowo-marketingowego.
- Wykorzystanie struktury Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie obsługi europejskich funduszy strukturalnych kierowanych na obszary wiejskie w Polsce.
- Kontynuowanie realizacji do końca 2004 r. w ramach Programu SAPARD Działania 3 skierowanego na rozwój i poprawę infrastruktury obszarów wiejskich oraz wsparcie inwestycji z zakresu podstawowych elementów infrastruktury technicznej roku w oparciu o pożądane pozyskanie środków finansowych niewykorzystanych w pozostałych krajach kandydujących.
- Pilne uruchomienie w ramach Programu SAPARD Działania 4 skierowanego na różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich gdzie przewidziano wsparcie dla inwestycji tworzących nowe źródła dochodu poza konwencjonalnym rolnictwem oraz inwestycji promocji i marketingu.
- Wykorzystanie instrumentów finansowych skierowanych do osób rozpoczynających działalność gospodarczą na wsi w ramach Programu aktywizacji obszarów wiejskich za realizację którego odpowiedzialne jest Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.
- Promowanie ekonomiczne produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w które obfituje polska wieś.
- Organizacji w Senacie RP seminaryjnego posiedzenia na temat wypracowania skutecznych metod, zgodnych ze standardami europejskimi, zagospodarowania odpadów zwierzęcych w Polsce.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Senatu RP