12 lipca 2005 r.

Na swym posiedzeniu obradowała Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia. W pierwszym punkcie porządku dziennego rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Na temat ustawy, która stanowiła przedłożenie rządowe, wypowiadali się wiceminister polityki społecznej Cezary Miżejewski, dyrektor Departamentu Ubezpieczeń społecznych w tym resorcie Teresa Guzelf, wicedyrektor Departamentu Świadczeń Emerytalnych w ZUS Halina Wolińska, a także Ewa Tomaszewska z Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność". Pozytywną opinię przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

W rozpatrywanej nowelizacji wprowadzono m.in. zasadę orzekania czasowego niezdolności do pracy na okres do pięciu lat (możliwość przyznawania renty na czas dłuższy istnieje wtedy, gdy nie ma rokowań medycznych do odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu), a także przyznawanie z urzędu emerytur osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli osiągną wiek emerytalny (osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego, niezależnie od spełnienia warunku długości stażu emerytalnego; wysokość tej emerytury nie może być niższa od dotychczas pobieranej renty). Ponadto ustawa objęła obowiązkiem ubezpieczenia społecznego rencistów (pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy) prowadzących działalność pozarolniczą działalność gospodarczą, zrównując ich w tym zakresie z innymi rencistami będącymi w zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy lub świadczących pracę na podstawie umowy zlecenia.

W głosowaniu Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wyznaczono senatora Janusza Bielawskiego.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Ustawę, która była projektem rządowym, rekomendował senatorom wiceminister polityki społecznej C. Miżejewski. Ponadto na jej temat wypowiadały się wiceprezes KRUS Irena Froszczak i dyrektor Departamentu Ubezpieczeń Społecznych w resorcie polityki społecznej T. Guzelf. Zapoznano się także z opinią biura legislacyjnego.

Rozpatrywana nowelizacja wprowadzała zmiany w zakresie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla niektórych osób prowadzących działalność gospodarczą oraz w zakresie preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą.

W głosowaniu Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia opowiedziała się jednogłośnie za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Mirosława Lubińskiego.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej nowelizacji, która była projektem poselskim, przedstawił wiceminister gospodarki i pracy Jacek Męcina. Wysłuchano także opinii E. Tomaszewskiej z Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", Renaty Górnej i Andrzeja Strębskiego z OPZZ oraz Małgorzaty Krzysztoszek z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan".

Uchwalona przez Sejm nowelizacja przewidywała coroczną waloryzację płacy minimalnej na podstawie wskaźnika inflacji oraz wysokości prognozowanego na dany rok wskaźnika wzrostu PKB. Jej celem było podniesienie płacy minimalnej, tak by była bardziej zbliżona do minimum socjalnego, a także m.in. zwiększenie różnic między wynagrodzeniem minimalnym a np. zasiłkiem dla bezrobotnych czy rentą.

Obecnie wysokość minimalnego wynagrodzenia to 849 zł brutto, z czego pracownik otrzymuje netto 619,20 zł, a pracodawca ponosi koszty na poziomie 1 tys. 40 zł. Tymczasem minimum socjalne szacowane jest na 823 zł, a najwyższy zasiłek wynosi 531 zł.

Zgodnie z ustawą, jeśli płaca minimalna w danym roku będzie niższa od połowy przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej, należy ją zwiększyć o wskaźnik inflacji oraz dwie trzecie prognozowanego wskaźnika przyrostu PKB. Wynagrodzenie pracownika w pierwszym roku jego pracy nie może być niższe niż 80% płacy minimalnej.

Zgodnie z ustawą przy zakładanym na 2006 r. wzroście PKB o 4% i inflacji średniorocznej 1,5%, płaca minimalna wyniesie według szacunków 889 zł brutto (642 zł netto).

W dyskusji podniesienie płacy minimalnej poparli przedstawiciele związków zawodowych. Przeciwna była M. Krzysztoszek z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan". Jej zdaniem, wprowadzana ustawą podwyżka będzie zdecydowania nieznaczna i nieodczuwalna dla osób najmniej zarabiających, zwiększy natomiast koszty pracy dla pracodawców i spowoduje dodatkowe obciążenia dla budżetu państwa. Jej zdaniem, należy szukać innych rozwiązań prawnych zmierzających do podniesienia wysokości minimalnego wynagrodzenia.

W głosowaniu, na wniosek senator Krystyny Sienkiewicz, senatorowie opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Ustalono, że sejmową nowelizacją zarekomenduje Izbie senator Alicja Stradomska.

Ponadto Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W dyskusji poparcie dla sejmowej nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu komisyjnego, wyrażali wiceminister zdrowia Paweł Sztwiertnia i prezes Narodowego Funduszu Zdrowia Jerzy Miller.

Rozpatrywany projekt przewidywał zmianę zasad konstruowania planu finansowego NFZ - zamiast zasady kasowej przewidziano zasadę memoriałową.

W głosowaniu, na wniosek senator K. Sienkiewicz, postanowiono nie zgłaszać żadnych zastrzeżeń do sejmowej nowelizacji. Jej przyjęcie bez poprawek zaproponuje w imieniu komisji senator Zdzisław Jarmużek.

Na swym posiedzeniu Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrzyła także ustawę o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.

Przyjęcie ustawy, która była projektem rządowym, rekomendował senatorom wiceminister zdrowia Janusz Opalski. Na temat zawartych w niej zapisów wypowiadali się dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej w Ministerstwie Zdrowia Dariusz Adamczewski, a także przedstawiciel środowisk naukowych i medycznych, współtworzący projekt konsultant krajowy w dziedzinie hematologii prof. Wiesław Jędrzejczak, przewodniczący Krajowej Rady Transplantacyjnej prof. Wojciech Rowiński oraz zastępca dyrektora Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie ds. naukowo-badawczych prof. Jerzy Kościelak.

Rozpatrywana ustawa zawierała przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. W nowelizacji zaostrzono m.in. kary za handel narządami. Ustawa utrzymała zasadę "zgody domniemanej", tzn., że pobrania komórek, tkanek i narządów do przeszczepu ze zwłok można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu. Sprzeciw może być wyrażony w formie: wpisu w centralnym rejestrze zgłoszonych sprzeciwów, oświadczenia pisemnego z własnoręcznym podpisem lub oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków.

Centralny rejestr sprzeciwów to nie jedyny, który będzie działał po wejściu w życie ustawy. Aby monitorować stan zdrowia żywych dawców, powstanie rejestr zawierający ich dane; w innym rejestrze będzie prowadzona centralna ewidencja przeszczepień. Ustawa zawiera też przepisy dotyczące krajowej listy osób oczekujących na przeszczep.

Zgodnie z zaleceniami Konwencji Bioetycznej Rady Europy ustawa ograniczyła możliwość pobierania szpiku od małoletniego - będzie on mógł być dawcą jedynie na rzecz rodzeństwa. Jednocześnie w projekcie rozszerzono możliwość pobierania narządów od dawców żywych niespokrewnionych, jeśli uzasadniają to szczególne względy osobiste lub uczuciowe.

Podczas posiedzenia uwagi natury legislacyjnej zgłosiło senackie biuro legislacyjne. Wątpliwości wyjaśniali w dyskusji przedstawiciele strony rządowej, którzy rekomendowali przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

W głosowaniu, na wniosek senator K. Sienkiewicz, Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Podczas posiedzenia plenarnego Izby sprawozdanie w tej sprawie złoży senator M. Lubiński.

Na zakończenie posiedzenia senatorowie przystąpili do wypracowania stanowiska w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej. Mimo iż nowelizacja sejmowa nie uzyskała skierowania marszałka Senatu, Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła zająć stanowisko w sprawie dwóch jej artykułów: 5. - dotyczącego podległości Państwowej Inspekcji Sanitarnej (obecnie działającej w ramach administracji rządowej) oraz 26. - dotyczącego ustawy o pomocy społecznej.

W dyskusji senatorowie stwierdzali, że decentralizacja służb sanitarnych i podporządkowanie ich samorządom jest niekorzystne i dlatego w debacie nad tzw. ustawą kompetencyjną będą postulować skreślenie art. 5. Ustalono, że senatorowie będą kontynuować prace nad tym zagadnieniem na posiedzeniu 15 lipca br.