1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.

2. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o pracowniczych programach emerytalnych.

Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.

Będzie ono poświęcone rozpatrzeniu poprawek do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o pracowniczych programach emerytalnych.

Nie wszyscy wnioskodawcy są obecni, niemniej jednak będziemy rozpatrywać poprawki zgodnie z przyjętym zwyczajem. Pani mecenas przedstawi nam zakres poprawek, pan minister powie, jakie jest stanowisko rządu, my zaś będziemy głosować i sprawnie to przeprowadzimy. Jest zgoda na taki tryb?

(Głos z sali: Tak.)

Szanowna Komisjo, mnie jest trudno wypowiedzieć się na temat pierwszych dwóch poprawek z tego względu, że one mają charakter merytoryczny i ze względu na brak czasu, no, trudno mi jest tutaj, że tak powiem, wypowiedzieć się spójnie, jeżeli chodzi o całość ustawy.

Dobrze, dobrze, to oczywiście...

Jeżeli chodzi o pierwszą poprawkę, to merytorycznie ona nie zmienia stanu zapisu. Pani senator Teresa Liszcz zwróciła uwagę na to, że w art. 2, kiedy mówimy o definicji bezrobotnego, na początku określamy go pozytywnie, a później wskazujemy na czynniki negatywne, czyli powodujące, że ktoś nie jest, nie może być bezrobotnym i w środku no, taką siłą rozpędu ze starych ustaw jest kwestia osoby niepełnosprawnej. Proponuje przeniesienie tego do preambuły definicji bezrobotnego i nie widzimy tu przeszkody, żeby...

(Głos z sali: Właśnie. Jest to zupełnie idealne przeniesienie.)

Ale musimy jeszcze spojrzeć...

(Głos z sali: Bo tutaj jest wypracowanie w połowie tego wymiaru czasu pracy, czyli jakiego wymiaru czasu pracy. Do podjęcia zatrudnienia... Przepraszam, ja tylko...)

(Głos z sali: A więc wystarczy bez słowa "tego"...)

(Głos z sali: Co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy, bez słowa "tego".)

Gdyby było bez słowa "tego", to naszym zdaniem jest to do przyjęcia.

Tak, tak, my nie jesteśmy właścicielami ani autorami tej poprawki, w związku z czym nie możemy nic tutaj zmienić.

To znaczy mamy wątpliwość co do pojęcia, co do słowa "tego" wymiaru czasu pracy, czy nie powoduje to - mówię z czysto legislacyjnego punktu widzenia - pewnego zamieszania, ponieważ najpierw mówimy o bezrobotnym zdolnym do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i tutaj jest: bądź jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, i może powstać wątpliwość, o który wymiar czasu pracy chodzi.

A czy możemy w takim razie przyjąć taki oto tryb: państwo zastanowicie się, żeby można było porozmawiać, a w tym czasie może przyjdzie pani senator Teresa Liszcz. A my będziemy rozpatrywać dalsze poprawki, ponieważ te poprawki w żaden sposób nie łączą się z następnymi.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Jeszcze sekundkę się zastanowimy.)

(Głos z sali: Tak.)

To bardzo proszę, kto z państwa jest za przyjęciem naszych autorskich poprawek Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, proszę o podniesienie ręki. (7)

Zatem mamy poprawkę piątą, pani senator Teresy Liszcz. Możemy bez autorki rozpatrywać, czy też...

To zastanówcie się chwilę i poproszę o stanowisko.

Czy wyłoniony, czy spośród wyłonionych?

Może być. Przepraszam, bo jest oczywiście... No to jest taka gra słów, bo mówimy, że powołuje się dyrektora urzędu pracy wyłonionego w drodze konkursu, tu jest mowa: spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu, więc ja rozumiem, że w tym momencie zakłada się, że jest co najmniej dwóch kandydatów. W przypadku jednego nie ma konkursu. Taka byłaby konsekwencja merytoryczna tej poprawki.

Z tym że mam wrażenie, że ta poprawka jest niepełna, ponieważ odnosi się tylko do powiatowych urzędów pracy, a nie odnosi się do wojewódzkich urzędów pracy, więc w takiej sytuacji proponuję, to znaczy byłbym za wnioskiem o odrzucenie, bo powstałaby nierówność, że w przypadku powiatowych byłby inny zapis, a w przypadku wojewódzkich inny zapis.

Dobrze, rozumiem, stanowisko rządu jest negatywne.

I w takim razie proszę bardzo, kto z państwa popiera poprawkę piątą, proszę o podniesienie ręki. (0)

4 głosami oddaliliśmy tę poprawkę. Może gdyby była autorka, byłoby inaczej.

Zgadzamy się.

Dobrze, skoro rząd zgadza się na przyjęcie poprawki szóstej...

Głosów przeciwnych nie było, czy...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Poprawki dziewiąta, dziesiąta i jedenasta oznaczają przedłużenie okresu pobierania zasiłku z sześciu miesięcy na dziewięć miesięcy, z dwunastu na osiemnaście, z osiemnastu na dwadzieścia cztery. Podobna poprawka była zgłaszana w Sejmie, my już nawet szacowaliśmy koszty na ponad 1 miliard 200 milionów zł, takie byłyby koszty.

(Głos z sali: Ile?)

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Tak, czyli...)

Pani Przewodnicząca, one zostały rozbite tak jak, że tak powiem, powinny być prawidłowo zapisane legislacyjnie, ponieważ przyjęcie jednej nie wyklucza przyjęcia drugiej, także no...

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Czyli przegłosujemy każdą oddzielnie.)

Dobrze, to bardzo proszę będziemy głosować nad poprawką dziewiątą, przedłużającą do dziewięciu miesięcy okres pobierania zasiłku.

(Senator Zdzisława Janowska: Chciałabym coś powiedzieć.)

Panie Ministrze, przepraszam bardzo, miliard miliardem, ale proszę przeczytać jeszcze raz, o co panu Krzysztofowi Jurgielowi chodzi. Art. 73 ust. 1 dotyczy stopy bezrobocia...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Tak.)

(Głos z sali: Ale to nie zmienia...)

...która w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego nie przekraczała 125%. Co to jest, czy może pan to przetłumaczyć, jaka to jest stopa bezrobocia?

Sto dwadzieścia pięć... To znaczy jest średnia krajowa, która wynosi na przykład...

(Senator Zdzisława Janowska: Stopa bezrobocia w Polsce wynosi obecnie 21%.)

(Senator Zdzisława Janowska: A więc jak to przetłumaczyć?)

Zawsze przyjmowana jest stopa bezrobocia na dzień 30 czerwca roku poprzedniego i na dzisiaj - według czego przyznawane są zasiłki - ona wynosi 17,7%. Przy 125% przeciętnej stopy bezrobocia ta stopa bezrobocia wynosi 22,1% i według tej stopy bezrobocia prawie 40% bezrobotnych pobierałoby zasiłki dwunastomiesięczne a około 60% zasiłki sześciomiesięczne. Z tym że chciałbym zwrócić uwagę, że w tym przepisie Sejm dodał również, że wszystkie osoby, które ukończyły pięćdziesiąty rok życia bez względu na to, gdzie zamieszkują, nawet w Warszawie, gdzie jest najniższa stopa bezrobocia, czy w jakiś innych miastach, też mają prawo do zasiłku dwunastomiesięcznego. A więc uwzględniając to, mniej więcej wychodzi, że około połowa wszystkich bezrobotnych będzie pobierała zasiłki przez sześć miesięcy a druga część przez dwanaście lub nawet osiemnaście miesięcy.

(Głosy z sali: Jest. Oczywiście, że jest.)

Więc chociaż w tym pierwszym...

Jest dogodność i bardzo duże wydatki. Pani Senator, nasza opcja jest następująca, my uznaliśmy, że bezrobotni - bo nie chodzi tu o oszczędności na rzecz budżetu państwa czy programy oszczędnościowe - oczekują od nas przede wszystkim pracy, a jeżeli takiej nie ma, to programu aktywizacji, który tę pracę wspiera. W związku z tym uznajemy, że alternatywa jest następująca, czy jesteśmy na tyle... no, robimy dogodnie, jak pani mówi, i dajemy dłuższy okres pobierania zasiłku, ale to odbędzie się kosztem tym samych pieniędzy.

(Senator Zdzisława Janowska: Panie Ministrze...)

Ale przepraszam, ostatnie pytanie, bo debaty nie rozpoczynamy od początku, aczkolwiek problem jest niezwykle ważny. Wcale nie było ograniczeń czasowych.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Swoją drogą, jest to spór polityczny.)

Ale taki zapis istniał też do tej pory. Rozumiem, że jest to kwestia filozofii. Uważamy, że środki, które są możliwe do wygospodarowania w funduszu pracy, powinny być skierowane na aktywizację tych samych bezrobotnych, a chronimy szczególnie dwie grupy, nawet trzy grupy, jeżeli już można wyjaśnić. Pierwsza grupa to są osoby powyżej pięćdziesiątego roku życia, które mają dwunastomiesięczny okres zasiłku. Druga grupa to są osoby, czyli dwoje rodziców wychowujących dziecko, jeżeli oboje są bezrobotni, mają osiemnastomiesięczny okres zasiłku. I trzecia grupa to są osoby samotnie wychowujące dzieci, które mają w świadczeniach rodzinnych specjalny dodatek przez trzy lata po zakończeniu okresu pobierania zasiłku, no też jakby osłonowo. Czyli to są trzy grupy specjalnie wyróżnione, natomiast generalnie wprowadzamy zapis, że osoby do dwudziestego piątego roku życia i osoby po pięćdziesiątym roku życia powinny w ciągu sześciu pierwszych miesięcy otrzymać ofertę pracy bądź inną formę aktywizacji.

Proszę bardzo. Każdy swoje stanowisko wyrazi w głosowaniu.

Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem tej poprawki? (0)

Poprawka dwunasta, bardzo proszę.

Pani Przewodnicząca, ta poprawka ma również charakter merytoryczny, tak że do uznania Wysokiej Komisji...

To proszę bardzo, do uznania rządu...

Jesteśmy za.

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Czyli za przyjęciem tej poprawki?)

Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem poprawki dwunastej, proszę o podniesienie ręki. (7)

Poprawki czternasta, piętnasta i dwudziesta dotyczą jakby pewnego ujednolicenia zapisu. Przypomnę, że na wniosek Senatu zresztą rozszerzono możliwości specjalności przy kształceniu pracownika socjalnego również o kierunek nauka o rodzinie.

(Przewodnicząca Krystyna Sienkiewicz: Nauka o rodzinie, tak.)

I chodziło o to, żeby przy publicznych służbach zatrudnienia, przy pośrednikach pracy i doradcach zawodowych też była taka... po prostu analogiczne zapisy, jak w ustawie o pomocy społecznej. Czyli poprawki czternasta, piętnasta i dwudziesta odnoszą się do kwestii, w jakich kierunkach następuje specjalność, tam w pomocy społecznej - pracownik socjalny, a tutaj pośrednik pracy bądź doradca zawodowy.

Ale te poprawki powinny być odrębnie przegłosowane.

Tak, one się nie łączą ze sobą w żaden sposób. Tak że proponuję analizować je oddzielnie.

W takim razie czy te wyjaśnienia pana ministra wystarczą, czy będą pytania? Nie ma.

W takim razie kto z państwa jest za przyjęciem poprawki czternastej, proszę o podniesienie ręki. (8)

Poprawka szesnasta, no, to jest bardzo poważna poprawka merytoryczna, dotycząca możliwości przenoszenia zobowiązań funduszu pracy na rok następny. O ile jest generalna zasada, że można przenosić jakąś kwotę i ta kwota jest tutaj określona na 30%, o tyle była wątpliwość przy zobowiązaniach wynikających z programów w ramach europejskiego funduszu społecznego. Początkowo w Sejmie było przyjęte 50%, ta kwota zaś, jak się okazuje, jest co roku zupełnie inna, czyli raz to może być 40%, raz 70%, a może być nawet, no, 120% przeniesione, ponieważ taka jest logika funduszy europejskich. Czyli na przykład w tym roku wydajemy dwieście milionów w ramach działań wojewódzkich urzędów pracy, ale zobowiązania, które może zaciągnąć wojewódzki urząd pracy na rok 2005 będą stanowiły łącznie sześćset milionów, czyli czterysta do zapłacenia w roku 2005, czyli już zobowiązania roku 2004 wynosiłyby 200%. A więc tu pozostawia się zapis, że corocznie minister właściwy do spraw pracy określa na jaką kwotę wojewódzkie urzędy pracy, no nie tylko, także ochotnicze hufce pracy, mogą zaciągnąć zobowiązania na lata następne.

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Czyli wyznacza się limit, tak?)

Limit, ale corocznie, czyli bardziej elastycznie, do każdego roku osobno.

Chciałabym zwrócić uwagę Szanownej Komisji właśnie na tę poprawkę, która ma charakter merytoryczny i ceduje na ministra właściwego do spraw pracy określenie wysokości zobowiązań, a wysokość takiego zobowiązania jest właśnie sprecyzowana w uchwalonej ustawie na określonym poziomie i nie można, że tak powiem, z góry założyć, że ta kwota określana corocznie przez ministra będzie korzystniejsza.

Po drugie w zaproponowanej poprawce, no nie mamy trybu określania przez ministra właściwego do spraw pracy tej kwoty, ustawa nie stanowi wyraźnie, czy ma to być w rozporządzeniu, czy w innej formie prawnej i ponadto ta poprawka zmienia zakres podmiotowy tego przepisu. W zaproponowanym brzmieniu art. 109 ust. 10 będzie dotyczył organów zatrudnienia i ochotniczych hufców pracy, także również tutaj jest różnica, jeżeli chodzi o podmioty, które mogą korzystać z tego przepisu. Dziękuję.

Tak, ponieważ rzeczywiście to wynika z pewnego już uzupełnienia prosektorowego programu operacyjnego, gdzie pewne rzeczy się zmieniają i jakby zostały utrwalone, nie tylko zarząd województwa będzie beneficjantem, ale również minister właściwy do spraw pracy i ochotnicze hufce pracy. A więc w pełni popieramy tę poprawkę, ona jest jedną z najważniejszych, jeżeli chodzi o przepływ środków europejskich. Minister w drodze decyzji taką... Tak jak powiedziałem, po prostu te 50% zablokowałoby możliwość wydatkowania środków europejskich.

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Tylko pani chodziło również o to, w jaki sposób minister to będzie...)

W drodze decyzji, ale tak jak pan minister wspomniał, nie zawsze ta decyzja ministra będzie ustalała tę kwotę na takiej wysokości, jaka jest teraz w ustawie, czyli raz może to być nie wiem...

Zaręczam, że będzie to dużo więcej, sądząc z tego, co się w krajach europejskich...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Tak, nie będzie wynikało z ustawy.)

Tak, oczywiście chodzi o to, żeby każda instytucja, czyli wojewódzkie urzędy pracy muszą wiedzieć dokąd się mogą posunąć i aby mogło to być zapisane w ustawie. Ale okazało się, że konstrukcja europejskiego funduszu teraz już przyjęta i zaakceptowana przez nich jest bardziej elastyczna i to znacznie usztywniło, a nawet wręcz uniemożliwiło powiększanie środków, ponieważ one z roku na rok rosną. A więc te 50%, jak mówię, już w tej chwili jest niewystarczające, jak się okazało, przy takich pierwszych przymiarkach, w przyjętych programach przez komitet sektorowy.

Czyli ta poprawka jest dla was niezwykle ważna do uruchomienia tych środków, tak?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Tak.)

To zobaczymy, czy powagę sprawy dostrzeże również komisja, a potem Senat.

Zatem kto z państwa jest za przyjęciem poprawki szesnastej, proszę o podniesienie ręki. (5)

I już jesteśmy na przedostatniej stronie. Poprawka siedemnasta.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Siedemnasta?)

Tak, chodzi o procedurę kodeksu postępowania administracyjnego przy kontroli legalności zatrudnienia stosowanego przez wojewodę, żeby postawić kropkę nad "i", bo były wątpliwości co do procedury. To jest kwestia proceduralna.

Pani Przewodnicząca, ze względu na brak czasu, no trudno mi było przeanalizować przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, tak że komisja w tym zakresie może jedynie zdać się na argumenty strony rządowej.

Prawidłowo i ma charakter proceduralny, ale ważne jest postawienie kropki nad "i" w zakresie postępowania wojewody, żeby nie było tu żadnej wątpliwości, według jakiego trybu postępuje wojewoda.

(Głos z sali: W trakcie kontroli legalności...)

Następna poprawka - osiemnasta. Minister właściwy do spraw pracy itd.

To jest poprawka wynikająca z dotychczasowych doświadczeń przy organizacjach pożytku publicznego. Otóż brak sprecyzowanego zapisu co do dokumentów, które należy wnieść do sądu rejestrowego powodował, że wiele organizacji nie uzyskało tego statusu i nie chcemy, żeby taka sytuacja pojawiła się przy spółdzielniach socjalnych, gdzie sądy na przykład miałyby wątpliwość, skąd my wiemy, że na przykład należysz do grona osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Czyli chodzi o to, żeby minister sprawiedliwości z ministrem pracy określili, jakie dokumenty trzeba przedstawić, żeby sąd nie miał wątpliwości, że chodzi o tę spółdzielnię, a nie jakąś inną. Czyli jest pewne sformalizowanie, ponieważ boimy się - dotychczasowe doświadczenia z sądami są takie - że sądy mogłyby odrzucać na przykład wniosek o nadanie statusu spółdzielni socjalnej.

Szanowna Komisjo, chciałabym zwrócić uwagę, że przepis, który upoważnia ministra właściwego do spraw pracy do określenia wzorów dokumentów, nie zawiera wytycznych do wydania rozporządzenia, a ponadto przy takich przepisach zawsze pojawia się ryzyko, że w tych wzorach dokumentów będą określone pewne obowiązki, które powinny znajdować się w przepisach rangi ustawowej. Także zawsze takie ryzyko istnieje. Dziękuję.

Trudno mi mówić o ryzyku, no, rzeczywiście zawsze jest niebezpieczeństwo, że... Ale mam wrażenie, że tu go nie ma. Chodzi też o czysto proceduralną formę, która ułatwi i tym co zakładają, i tym co będą rejestrować ocenę materiału, żeby sądy nie miały tutaj dużego pola w takim sensie, żeby nie miały wątpliwości, że mają przed sobą taką właściwą grupę zgodnie z ustawą, bo tu mamy taką dosyć miękką formułę, natomiast tego... Chociaż nie wiem, czy są tutaj potrzebne wytyczne przy kwestii wzoru, więc...

To proszę zdecydować. Procedury sądowe powodują to, iż tyle organizacji pożytku publicznego, nie mając rejestru, nie może skorzystać z pieniędzy, a ludzie nie mają komu przekazać tych pieniędzy na dobrą sprawę. Na rynku jest dwieście pięćdziesiąt takich organizacji czy nawet mniej i nie mogłam sobie wybrać żadnej, której mogłabym przekazać pieniądze, więc jeżeli to jest...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Nie zdążyły być zarejestrowane.)

Tak, nie zdążyły być zarejestrowane, więc jeżeli te spółdzielnie socjalne, które muszą mieć tę etykietę: spółdzielnia socjalna, nie będą miały jakiegoś bodaj ułatwienia, no to one nie powstaną. Jeżeli będą czekały w normalnej kolejce, tak jak zwyczajne spółdzielnie muszą się rejestrować.

To byłoby tak: minister właściwy do spraw pracy w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzory dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej, mając na względzie ułatwienie procedur rejestracyjnych. Bo to jakby o to chodzi tak naprawdę.

Tak oczywiście, w ramach konsultacji, tak że bardzo proszę jeszcze...

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Jeszcze raz.)

Wzory dokumentów niezbędne do utworzenia spółdzielni socjalnej...

Mając na względzie ułatwienie procedur rejestracyjnych, bo jakby o to chodzi w tym momencie.

(Starszy Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Sulkowska: Ułatwienie procedur rejestracyjnych.)

(Senator Olga Krzyżanowska: Ułatwienie, bo można ułatwić, a nie uprościć.)

(Senator Olga Krzyżanowska: Można?)

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Tak.)

(Senator Mirosław Lubiński: Mogę?)

To jeszcze pytanie do Biura Legislacyjnego: czy w ogóle można w ustawie zapisywać coś takiego, jak ułatwienie procesu rejestracji? Bo to jest jakby, no tworzenie lepszych i gorszych w prawie.

(Senator Mirosław Lubiński: A to słowo?)

No, rzeczywiście, ja tutaj podzieliłabym stanowisko pani senator, że ma to ułatwić procedury rejestracyjne. Tak więc gdyby tutaj komisja, pani przewodnicząca...

Ja zapisałam: ułatwienie.

(Starszy Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Sulkowska: Ułatwienie procedur rejestracyjnych...)

(Głos z sali: Czy nie lepiej byłoby: przyspieszenie procedur?)

No nie, przyspieszyć to już nie przyspieszymy, wystarczy, że ułatwimy. Dobrze, czyli pozostajemy przy ułatwieniu.

To jest poprawka o charakterze legislacyjnym.

Zatem kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o podniesienie ręki. (7)

Dwudziesta poprawka jest taka jak piętnasta i szesnasta, czyli wymienia te kierunki studiów o specjalności praca socjalna, które potem upoważniają do...

Kto jest zatem za przyjęciem wszystkich kierunków z nauką o rodzinie? (6)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Cezary Miżejewski: Dwudziesta pierwsza, tak?)

Dwudziesta druga, bo dwudziesta pierwsza to była nasza komisyjna, już jest przyjęta.

Aha, tak. Poprawka dwudziesta druga to jest poprawka o charakterze legislacyjnym. Z uwagi na fakt, iż w art. 142 ust. 2 była mowa o tym, że dyrektorzy wojewódzkich urzędów pracy i wicedyrektorzy stają się dyrektorami urzędów pracy z mocy prawa i było tam zapisane "bez konieczności ich ponownego powoływania", a w ust. 3 przy kierownikach powiatowych, gdzie jest analogiczny zapis, zabrakło słów "bez ponownego powoływania", powstała wątpliwość, czy przypadkiem nie jest to inny stan prawny. A więc, żeby była jasność, w jednym i w drugim przypadku chodzi o to samo, że stają się z mocy prawa dyrektorami bez potrzeby ponownego powoływania, nowego mianowania. Chodziło o to, żeby to ujednolicić, ponieważ urzędy pracy zwróciły uwagę, że w wojewódzkim jest inaczej, w powiatowym jest inaczej, że być może oznacza to inny stan prawny, no taka była intencja.

To prawda, ta poprawka ujednolica sytuację kierowników powiatowych urzędów pracy w okresie przejściowym w stosunku do sytuacji dyrektorów wojewódzkich urzędów pracy.

Pani Przewodnicząca, jest to poprawka do ustawy, która znalazła się w opinii Biura Legislacyjnego i komisja ostatecznie nie podjęła się przegłosowania jej. A mianowicie ta poprawka dotyczy następującej kwestii, ustawa o promocji zatrudnienia wchodzi w życie zasadniczo z dniem pierwszego dnia miesiąca po miesiącu ogłoszenia i ustawa ta uchyla dwie ustawy, które są wymienione w art. 151. Są to ustawy - wymienię od końca - o ułatwianiu zatrudnienia absolwentom szkół i druga ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, z tym że jeden artykuł tej ustawy, art. 23 ust. 1 pkt 2 lit. g zgodnie z wolą ustawodawcy ma utracić moc z dniem 30 kwietnia 2004 r.

Biuro Legislacyjne przyjmując, że ustawa zostanie opublikowana jeszcze w tym miesiącu, zgłosiło poprawkę w takim zakresie, ażeby ten jeden przepis ustawy utracił moc z dniem 30 kwietnia, a jednocześnie wszedł przepis, który wprowadzi go w życie również 30 kwietnia 2004 r. Ale z informacji uzyskanych z ministerstwa wynika, że ta ustawa będzie najprawdopodobniej opublikowana dopiero w maju, czyli cała ustawa z wyjątkami wejdzie w życie z dniem 1 czerwca i ta poprawka tak naprawdę w tym momencie nie ma racji bytu. Także tutaj jest...

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: To ja w takim razie ją wycofam.)

Tutaj jest po prostu kwestia ewentualnej daty ogłoszenia tej ustawy, jeżeli są szanse, że to nastąpi w kwietniu, to ta poprawka jest jak najbardziej zasadna, natomiast jeżeli później, to ona po prostu niczego nie zmieni.

Dobrze, to proszę o jednoznaczną wypowiedź, kiedy nastąpi promulgacja ustawy, bo w przeciwnym razie jestem gotowa wycofać tę poprawkę, żeby nie komplikować życia.

No, jakby to powiedzieć, jest kwestia Senatu, Sejmu i prezydenta, więc nie jesteśmy...

(Głos z sali: I jeszcze ogłoszenia.)

...i kwestia ogłoszenia. Ale powiem szczerze, że raczej przewidywaliśmy, że jednak po 1 maja nastąpi ogłoszenie, co też jakby z naszego punktu widzenia nie jest aż takim złym rozwiązaniem, ponieważ jeżeli byłoby to w pierwszych dniach maja to mielibyśmy blisko miesiąc na wejście w życie, na ogłoszenie, na przeprowadzenie choćby szkoleń w urzędach pracy. Tak więc raczej stawiamy na to, że ustawa wejdzie w życie 1 czerwca bieżącego roku.

To wynika również ze zmian w ustawie horyzontalnej, w której ministerstwo jeszcze przewiduje nowelizację ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Rzeczywiście, w pewnym momencie powstaje takie małe zapętlenie, które w jakiś sposób trzeba rozstrzygnąć, także tutaj Biuro Legislacyjne, jak mówię, już pozostawia tę propozycję do uznania Wysokiej Komisji przy uwzględnieniu tej informacji na temat daty publikacji tej ustawy. Dziękuję.

I mamy wszystkie poprawki. Nad całością ustawy już nie trzeba ponownie głosować.

(Głos z sali: Pierwsza i druga.)

Ach, przepraszam, pierwsza i druga, tak, tak. Nie zobaczyłam pani senator Teresy Liszcz, więc sądziłam, że już...

Jeżeli chodzi o pierwszą poprawkę, to po przedyskutowaniu nie widzimy przeszkody, aby ją zaakceptować. To znaczy, jak mówiłem, to jest nieco inna redakcja, ale przedyskutowaliśmy ten zapis i wydaje się, że nie będzie rodził wątpliwości.

Ach, druga poprawka, no, cokolwiek by o niej mówić - ja rozumiem jakby zasadność uwag pani senator Teresy Liszcz - pogorszy sytuację bezrobotnego, bo mówimy, bezrobotnym jest osoba, która nie uzyskuje przychodu przekraczającego połowę minimalnego wynagrodzenia z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów ze środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych. Mówiliśmy tutaj o sytuacji, że jest się bezrobotnym niezależnie od wcześniejszej sytuacji majątkowej. Bo tutaj mamy taką sytuację, że ktoś wcześniej posiadał nie wiem, no, niech będzie 2 tysiące zł na koncie i...

(Głos z sali: To już tutaj są za małe odsetki, musi mieć więcej.)

No więcej, więcej, ale jakby no...

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: Czyli skracając wypowiedź, przeciw?)

O tak, chociaż...

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: No, tak czy...)

(Zastępca Przewodniczącego Krystyna Sienkiewicz: ...czy nie. Bardzo proszę o zdecydowanie.)

(Głos z sali: Tak.)

(Głos z sali: Oczywiście pani przewodnicząca.)

Dziękuję całej ekipie od promocji zatrudnienia, instytucji itd. Dziękuję pani.

(Głos z sali: Gdzie zostały? Przyniosę.)

(Głos z sali: Do ustaw ubezpieczeniowych? Ale które?)

(Głos z sali: Zaraz zobaczę.)

(Głos z sali: Tak, tak.)

(Głos z sali: Proszę bardzo.)

W takim razie poproszę panią mecenas Bożenę Langner o omówienie zgłoszonych poprawek do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Mamy ich dziewięć.

Poprawki pierwsza i trzecia dotyczą tej samej materii. Intencją pierwszej poprawki było to, aby nadzór nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy nie był sprawowany przez prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale przez Głównego Inspektora Orzecznictwa o Niezdolności do Pracy, którym byłby według wnioskodawczyni, podsekretarz stanu w urzędzie ministra zdrowia, który ma tytuł zawodowy lekarza medycyny.

Poprawka trzecia jest poprawką, która do rozporządzenia przenosi określenie kwalifikacji, które musi spełniać właśnie tenże inspektor, oraz tryb wyłaniania kandydatów.

Chciałabym tylko powiedzieć, że intencją tej poprawki właśnie jest to, aby zmienić podmiot dokonujący nadzoru, ale jest to poprawka, która budzi pewne duże wątpliwości nie tylko legislacyjne, ale i prawne, jeśli chodzi w ogóle o całą koncepcję tego organu. Bo proszę zobaczyć, że to jest główny inspektor, który jak gdyby jest inspektorem... On jest organem administracji, właściwie jest bardzo wątpliwym organem, bo on nie jest utworzony na podstawie ustawy, to jest podsekretarz stanu, jakby inspektor bez inspekcji. Jest wątpliwe, jakie on ma zadania, jakie ma kompetencje, a rozporządzenie określa tylko i wyłącznie jego kwalifikacje i tryb wyłaniania. A więc wydaje mi się, że na te wątpliwości muszę zwrócić państwa uwagę. Dziękuję bardzo.

Ja też mam taką wątpliwość, czy Senat nie przekroczyłby swoich uprawnień, wkraczając na przykład w ustawę o działach administracji czy statut ministerstwa zdrowia, tak więc jest...

(Głos z sali: Dokładnie.)

Trudno jest właściwie w tej chwili nawet na szybko udzielić jakiejś odpowiedzialnej opinii na ten temat, na pewno jest to koncepcja kontrowersyjna, wymagająca dużego namysłu, który w tym momencie nie jest niestety możliwy.

Dla formalności pytam pana ministra o stanowisko w sprawie poprawek pierwszej i trzeciej łącznie.

Rząd nie popiera tych poprawek zarówno z przyczyn merytorycznych, jak i z przyczyn formalnych. Chciałbym tylko zwrócić uwagę na jedną sprawę. Naszym zdaniem system orzecznictwa powinien być systemem stabilnym, a nie systemem o charakterze politycznym, bo przecież jest to wprowadzenie nadzoru politycznego, podsekretarz jest stanowiskiem politycznym. Pomijając wszystkie inne uwagi, także te, o których mówiłem na posiedzeniu plenarnym, Pani Mecenas, to cały pakiet tych komentarzy powoduje, że stanowisko jest negatywne.

Dziękuję bardzo.

Chciałabym powiedzieć, że jestem przeciwko tej poprawce, ale mnie argument pana ministra nie przekonuje, bo w takim razie i wielu innych ministrów będzie politycznie powołanych, a mimo to będą robili - mam nadzieję - fachową robotę, więc mówię tak trochę na boku tego, chociaż uważam, że poprawka wprowadza...

(Głos z sali: Tak, oczywiście.)

Pani Senator, pozwolę sobie rozwinąć. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako struktura o charakterze administracyjnym, nad którą minister sprawuje nadzór ustawowy, ograniczony jednak tylko do zgodności działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z przepisami prawa, wydaje się, jest rozwiązaniem systemowym właściwym. I gdybyśmy wprowadzali jeszcze gdzieś jakiś dodatkowy instrument politycznego nadzoru nad funkcjonowaniem wybranego fragmentu tej instytucji, to byłoby to rozwiązanie systemowo bardzo mało przejrzyste, nawet gdybyśmy przyjęli, że te zadania tego inspektora są rozpisane bardzo precyzyjnie. Bo pojawia się pytania, kto właściwie rządzi w tym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Prezes? Jakie są kompetencje ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w kontekście fragmentarycznego nadzoru jakiegoś innego wiceministra odpowiedzialnego za inny dział, który na dodatek nie ponosi konstytucyjnej odpowiedzialności? Dziękuję bardzo.

...pierwszej i trzeciej łącznie.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki pierwszej i trzeciej, proszę o podniesienie ręki. (0)

Poprawka druga dotyczy podmiotu uprawnionego do wydania przepisów wykonawczych rozporządzenia w zakresie materii związanej z orzekaniem o niezdolności do pracy i różni się od wersji ustawy przyjętej przez Sejm tym, że Sejm przyjął, że to rozporządzenie wydaje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. Wnioskodawczyni wnosi o to, aby to było rozporządzenie wspólne ministra zdrowia oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, a ponadto w wytycznych, oprócz uwzględnienia konieczności zapewnienia prawidłowego i sprawnego orzekania o niezdolności, poprawka dodaje jeszcze bezstronność.

Nie popieramy tej poprawki. Uważamy, że reguły powinny być jasne, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określa w drodze rozporządzenia wszystkie kwestie związane z funkcjonowaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w tym także kwestie orzecznictwa. Procedury rządowe, zaś, wymagają, aby każde rozporządzenie było poddane konsultacjom i uzgodnieniom ze wszystkimi innymi zainteresowanymi ministrami, w tym także ministrem zdrowia. A więc nie ma ryzyka, że odbędzie się coś z pominięciem ministra zdrowia przy kwestiach bardzo specyficznych medycznych, które stanowią bardzo niewielką część tego całego rozporządzenia.

A zatem kto z państwa jest za przyjęciem poprawki drugiej, proszę o podniesienie ręki. (0)

Poprawka czwarta dotyczy art. 23 ust. 2, przy czym ona została zapisana w taki sposób, że skreśla się cały pkt 10, a to z tego względu, że jeśli w art. 23 skreślimy ust. 2, to pozostaje brzmienie obecne, a istotą brzmienia obecnego... To znaczy powiem tak a pan minister, jeśli można, mnie ewentualnie skoryguje, to jest materia, która dotyczy osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., którym brakuje okresów składkowych i nieskładkowych ustalonych jako zasadę na co najmniej dwadzieścia lat dla kobiet i dwadzieścia pięć dla mężczyzn, przy czym chodzi o te osoby, którym brakuje okresów w tej wysokości i ustawa eliminuje stosowanie w stosunku do tych osób zasady ustalania wysokości emerytury w kwocie najniższego świadczenia.

Skomentowałbym to tylko tak, że to jest jeden z przepisów doprecyzowujących, aby uniknąć wątpliwości interpretacyjnych, praktyka zaś, a także intencje, jakie miała pani senator Teresa Liszcz wówczas, kiedy zgłaszała tę poprawkę, były takie: dać osobom, które nie mają stażu wymaganego do minimum, możliwość uzyskania emerytury, ale bez gwarancji budżetowych. Bo jeżeli ktoś, na przykład mężczyzna, mając sześćdziesiąt pięć lat, nie ma dwudziestu pięciu lat stażu ubezpieczeniowego łącznie, a więc także lata składkowe i nieskładkowe, teraz po zmianach w tej ustawie także nie ma tych dwudziestu pięciu lat uzupełnionych okresem pobierania renty i jest urodzony do 1948 r., no to znaczy, że trudno oczekiwać, aby on z systemu ubezpieczeń społecznych miał tę gwarancję minimum. Jeżeli nie podlega ubezpieczeniu, no to z bardzo różnych powodów, niekoniecznie z punktu widzenia uzasadnionego społecznie. Jeżeli jest biedny, dostanie wsparcie z systemu pomocy, a jeżeli ma zabezpieczoną przyszłość w inny sposób, to nie powinien dostawać z budżetu dodatkowej dotacji.

Dobrze.

Czy pan senator Franciszek Bobrowski zechce pełnić funkcję sprawozdawcy już do końca? Dziękuję bardzo.

I następna ustawa, ustawa o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych., która z kolei zaczyna się od naszych poprawek komisyjnych, przy czym nad pierwszą, drugą i trzecią można głosować łącznie, a jeszcze pozostają nam poprawki czwarta i piąta, czyli wszystkie możemy przegłosować, tak? Bo to wskazanie, że łącznie jest później do głosowania dla marszałka, czy teraz dla nas?

To znaczy, jeśli państwo sobie życzycie, to ma ułatwić procedowanie. Ale rzeczywiście, ponieważ praktyka jest taka, że komisyjne poprawki są już dobrze przeanalizowane i znane, no to w takim razie nie ma przeszkód, żeby państwo głosowali zgodnie z wolą, czyli nad poprawkami przyjętymi przez komisję.

Zatem proszę bardzo, pięć pierwszych poprawek komisji poddaję pod głosowanie.

Kto z państwa jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o podniesienie ręki.

(Głosy z sali: Jeszcze jest siódma.)

Przepraszam, tak, jeszcze siódma, przepraszam. Pierwsza, druga, trzecia, czwarta, piąta i siódma. (6)

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Pater: Znaczy, jeżeli mogę...)

Tego typu poprawka była przegłosowana w Sejmie, ona nie przeszła i oczywiście jesteśmy zdecydowanie przeciwni tej poprawce. O tego typu rozwiązania, przesuwające w czasie, zabiegały instytucje finansowe. Mówiłem już na posiedzeniu plenarnym, odpowiadając na pytania pana senatora Krzysztofa Jurgiela, że jest wystarczająco dużo czasu, aby te przedsięwzięcia, które funkcjonują od lat dziewięćdziesiątych, przekształcić w pracownicze programy emerytalne dla tych wszystkich, którzy rzeczywiście chcą przekształcić. Ale to z punktu widzenia instytucji finansowych oznacza, że po przekształceniu będą miały mniej korzystne warunki finansowe, czyli te warunki będą bardziej korzystne dla klientów niż w umowach obecnych. Wynika to stąd, że w latach dziewięćdziesiątych rynek ubezpieczeniowy był rynkiem bardzo zmonopolizowanym, a teraz jest taka konkurencja, że trzeba bardzo poważnie walczyć o klienta i moim zdaniem jest to zasadniczy powód, dla którego podejmuje się różne próby spowalniania tego procesu.

Powiem tylko tak: mamy dwieście pracowniczych programów emerytalnych, trochę ponad dwieście i ponad sześć tysięcy takich przedsięwzięć, gdzie pracodawca korzysta z identycznych zachęt finansowych, nie ponosząc wobec pracowników żadnych zobowiązań, które ponosiłby w myśl ustawy o pracowniczych programach emerytalnych. Mówimy od początku: czas z tym skończyć jak najszybciej, i ten termin zapisany w ustawie daje wreszcie szansę, że będziemy mieli cywilizowane standardy w grupowych zabezpieczeniach na starość.

(Senator Olga Krzyżanowska: Ja się pomyliłam, nie chciałam być za komuną. Przepraszam.)

(Głos z sali: Pan jest przeciw?)

(Głos z sali: Przeciw.)

Dobrze, czyli jesteśmy jednogłośnie przeciw.

To jest poprawka legislacyjna korelowana z ustawą o pracowniczych programach, oczywiście popieramy.

Tak. Dziękuję.

To bardzo proszę ostatnia poprawka, ósma.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie, więc nie wierzę w premie, a jeżeli nie przestrzega właściwej polityki, to już wtedy nie pracuje.

Zaznaczam, że w ostatnim czasie nastąpiły istotne zmiany organizacyjno-personalne. Nie będę do nich wracał.

Zresztą mam za sobą chyba osiem lat orzekania, ale to jeszcze wtedy komisje były, ale też funkcjonował taki urząd orzecznika-inspektora i jak coś w komisji było nie tak jak trzeba, nie w tej strukturze się mieściło, to od razu był, odwiedzał...

No tak. Trzeba dobrze ustalić wewnątrz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po prostu pewien zakres odpowiedzialności, sposób nadzoru, kto jest za co odpowiedzialny, bo w przeciwnym wypadku, tylko tym sposobem można mieć...

Dziękuję bardzo.