19 listopada 2003 r.
Na swym posiedzeniu Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
Senatorowie zapoznali się z opiniami o ustawie sejmowej, które przedstawili: zastępca głównego inspektora sanitarnego Seweryn Jurgielaniec, kierownik w Departamencie Prawa Europejskiego w UKIE Elżbieta Buczkowska, pełnomocnik Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Przemysłu Tytoniowego Jerzy Skiba, prezes zarządu Związku Pracodawców Przedsiębiorstw Dystrybucyjnych Marek Sota oraz radca prawny firmy "Philip Morris" w Polsce. Ponadto senatorowie wysłuchali uwag przedstawiciela Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.
W głosowaniu komisja postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie poprawek do rozpatrywanej nowelizacji sejmowej. Postulowane zmiany miały przede wszystkim charakter legislacyjny i były zbieżne z poprawkami Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, która wcześniej ustosunkowała się do tej ustawy. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senator Wiesławę Sadowską.
W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrzono ustawę o służbie zastępczej.
Przed podjęciem decyzji w tej sprawie senatorowie wysłuchali szczegółowych informacji o rozwiązaniach przyjętych w ustawie sejmowej oraz ich uzasadnienia. Informacje na ten temat przekazali: wiceminister gospodarki, pracy i polityki społecznej Krzysztof Krystowski, wicedyrektor Departamentu Spraw Obronnych w tym resorcie Leszek Bartoszewski oraz wiceminister obrony narodowej Maciej Górski. Swoje uwagi zgłosiło biuro legislacyjne.
W głosowaniu komisja opowiedziała się za wprowadzeniem poprawek do ustawy o służbie zastępczej, przede wszystkim o charakterze legislacyjnym. Ustalono, że w imieniu komisji sprawozdanie w tej spraw złoży senator Franciszek Bobrowski.
Podczas posiedzenia przystąpiono także do wstępnej analizy projektu ustawy budżetowej na rok 2004.
Senatorowie zapoznali się z założeniami budżetu, dotyczącymi m.in. zdrowia, pracy i polityki społecznej, zabezpieczenia społecznego, Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych, Funduszu Pracy, Rzecznika Praw Dziecka, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Omawiane projekty budżetów przedstawili m.in. wiceminister zdrowia Wiesława Wojtala, wiceministrowie gospodarki, pracy i polityki społecznej Marek Szczepański i Jolanta Banach, rzecznik praw dziecka Paweł Jaros, dyrektor generalny Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych Jan Grzelak, wiceprezes ZUS Ireneusz Fąfara.
Na zakończenie posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrzono ustawę o świadczeniach rodzinnych. W głosowaniu komisja opowiedziała się jednogłośnie za ustaleniem maksymalnej wysokości dodatku z tytułu samotnego wychowywania dzieci na 510 zł dla rodziny. Komisja zgodziła się również, by dodatek z tytułu podjęcia nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługiwał jedynie uczniom szkół ponadgimnazjalnych.
Ustawę o świadczeniach rodzinnych Sejm przyjął 12 listopada br. Posłowie zrezygnowali wówczas z ograniczenia górnego limitu dodatku alimentacyjnego (ustalonego w wysokości 170 zł na dziecko) do 510 zł (co wcześniej proponował rząd). Sejm pozostawił natomiast proponowaną przez rząd górną granicę dodatku dla rodzin samotnie wychowujących dzieci niepełnosprawne - 750 zł.
Dodatek alimentacyjny będzie przysługiwał rodzinie samotnie wychowującej dzieci niezależnie od zasądzonych alimentów, jednak pod warunkiem że nie zostanie przekroczony próg dochodowy 504 zł na osobę lub 583 zł w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym (dotychczas było to odpowiednio 548 zł i 612 zł).
Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia przychyliła się także do rządowej propozycji, by dodatek z tytułu podjęcia nauki w szkole poza miejscem zamieszkania (80 zł) przysługiwał rodzicom, opiekunom lub dziecku uczącemu się w szkole ponadgmimnazjalnej. Dodatek ten ma być wypłacany przez 10 miesięcy w roku.
Rozpatrywana ustawa sejmowa przewiduje likwidację istniejącego od blisko trzydziestu lat funduszu alimentacyjnego. Korzystało z niego blisko 530 tys. osób. Zobowiązania funduszu alimentacyjnego sięgały 7 mld zł w tym roku. Przyszłoroczne wydatki wyniosłyby 1 mld 535 mln zł.
W ubiegłym roku na świadczenia rodzinne wydano - jak poinformowała podczas posiedzenia komisji wiceminister gospodarki, pracy i polityki społecznej J. Banach - 7,580 mld zł.
W opinii resortu, w latach dziewięćdziesiątych świadczenia alimentacyjne stały się najbardziej dynamicznie rozwijającymi się świadczeniami. W 1990 roku z funduszu skorzystało 115,7 tys. osób, a w sierpniu br. już 536,5 tys. Jednocześnie, jak mówiła wiceminister J. Banach, ściągalność alimentów wynosiła w 1989 roku 70%, a w pierwszej połowie 2003 roku - 11,2%.
Zasiłek rodzinny będzie przysługiwał, gdy nowa ustawa wejdzie w życie (1 maja 2004), rodzinie wychowującej dzieci do lat 18 (rząd proponował do 16), a w wypadku dzieci uczących się - do 21. roku życia lub w wypadku nauki w uczelni wyższej - do 24. roku życia.
Na dziecko do 5. roku życia będzie to 44 zł, od 5. do 16. roku życia - 56 zł, a na dziecko, które ukończyło 16. rok życia - 65 zł.
Oprócz zasiłku rodzinnego ustawa przewiduje dodatki: 500 zł i z tytułu urodzenia dziecka (dla rodzin spełniających kryterium dochodowe 504 zł), dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem (400 zł miesięcznie), dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego (corocznie 90 zł).
Dodatek pielęgnacyjny w wysokości 142 zł otrzymają również osoby, które ukończyły 75. rok życia (nie przewidywał tego rządowy projekt rządowy).
Zasiłki rodzinne mają być weryfikowane co trzy lata.
Sejmowa ustawa przewiduje, że docelowo (tj. od 1 września 2006 roku) wszystkie zadania w zakresie świadczeń rodzinnych będą realizowane przez samorząd gminy oraz przez samorząd województwa.
Po rozpatrzeniu ustawy o świadczeniach rodzinnych Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia wyznaczyła na jej sprawozdawcę podczas posiedzenia plenarnego Izby senator W. Sadowską.