1 czerwca 2004 r.
Posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska poświęcone było gospodarce odpadami - stanowi obecnemu i perspektywom rozwoju. Senatorowie wysłuchali wystąpień wiceministra środowiska Tomasza Podgajniaka oraz wiceministra gospodarki i pracy Jacka Piechoty.
Jerzy Ziaja z Polskiego Systemu Recyklingu - Organizacji Odzysku SA mówił na temat ustawowej odpowiedzialności uczestników systemu gospodarki odpadami jako szansy na rozwój recyklingu.
Doświadczenia rynku po dwóch latach obowiązywania ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej oraz szanse i zagrożenia dla dalszego rozwoju omówił Krzysztof Kawczyński z Polskiego Systemu Recyklingu - Organizacji Odzysku SA.
Możliwości skutecznej egzekucji przepisów w zakresie realizacji ustawowego obowiązku odzysku i recyklingu odpadów przedstawiła Maria Suchy z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
"Szanse osiągnięcia celów ekologicznych w gospodarce odpadami - punkt widzenia pracodawców" to temat wystąpienia prezesa zarządu Organizacji Odzysku REBA SA Michała Korkozowicza, członka Zespołu do spraw Środowiska Konfederacji Pracodawców Polskich.
W swoim wystąpieniu wiceminister środowiska T. Podgajniak odniósł się do najważniejszych problemów ochrony środowiska, ukazując je w szerszym kontekście zmian i wyzwań związanych z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, że najważniejsze zadania państwa z zakresu realizacji polityki ekologicznej, jakie wypełniać będą kolejne rządy w okresie najbliższych 12 lat, determinowane będą przez zobowiązania przyjęte w Traktacie Akcesyjnym zawartym między Polską a Unią Europejską. Dorobek legislacyjny Unii Europejskiej w szeroko pojętej ochronie środowiska został w ostatnich 3 latach zasadniczo przetransponowany do polskiego prawa. W efekcie procesu transpozycji w latach 2000-01 powstał w Polsce praktycznie nowy system prawa ochrony środowiska, którego podstawę stanowi 17 nowych, lub istotnie zmodyfikowanych ustaw, oraz blisko 200 rozporządzeń wykonawczych.
W opinii wiceministra środowiska, przyjęte w negocjacjach zobowiązania w dziedzinie ochrony środowiska stanowią trudne wyzwanie dla gospodarki i systemu prawno-instytucjonalnego naszego kraju, nie tylko ze względu na wysokie koszty ich realizacji, ale także w związku z koniecznością wielokierunkowej rewizji przyjętej w poprzednich latach strategii rozwoju gospodarczego oraz z rysującymi się polami konfliktu z konkurującymi z Polską gospodarkami "starych" krajów unijnych. Ich realizacja wymaga dalszego ograniczenia działalności najbardziej uciążliwych dla środowiska rodzajów przemysłu, niosąc ryzyko powstawania napięć społecznych, a być może także utraty - co najmniej czasowej - konkurencyjności niektórych przedsiębiorstw, a nawet gałęzi przemysłu zmuszonych do ponoszenia istotnych nakładów na przedsięwzięcia zapewniające realizację wymogów unijnych, a w pewnych wypadkach także na usuwanie skutków zanieczyszczeń środowiska z odległej często przeszłości. Racjonalna realizacja postanowień Traktatu Akcesyjnego może natomiast przynieść wiele korzyści. Istotna jest również ratyfikacja przez Polskę tzw. Protokołu z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, będącego chyba najważniejszą obecnie i najbardziej spektakularną międzynarodową umową wielostronną w sferze ochrony środowiska.
Wśród najważniejszych wyzwań w sferze ochrony środowiska wiceminister T. Podgajniak wskazał m.in. modernizację lub budowę od podstaw oczyszczalni ścieków i systemów kanalizacyjnych w około 1400 aglomeracjach, modernizację około 350 instalacji energetycznych, systematyczne dostosowywanie około 2500 instalacji w najważniejszych gałęziach przemysłu do wymogów tzw. najlepszych dostępnych technik, upowszechnienie w rolnictwie tzw. dobrej praktyki rolniczej, określającej m.in. wymogi ochrony środowiska, intensyfikację działań związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów ulegających biodegradacji i znacznej redukcji odpadów kierowanych do składowania w celu spełnienia wymogów Dyrektywy 1999/31/EC z 26 kwietnia 1999r. w sprawie ziemnych składowisk odpadów, a także w celu rozwiązaniu problemu osadów ściekowych; rekultywację większości obecnie eksploatowanych składowisk, w tym odzysk biogazu i oczyszczanie wód odciekowych; likwidację około 230 mogilników wybudowanych przed 1980 r jako miejsca bezterminowego gromadzenia odpadów środków ochrony roślin, które stanowią obecnie poważne zagrożenie dla jakości wód podziemnych.
Realizacja wszystkich zadań i celów wynikających z polityki ekologicznej państwa i Traktatu Akcesyjnego będzie wymagała ogromnych nakładów finansowych, a powodzenie ich realizacji w dużym stopniu zależeć będzie od sprawnego funkcjonowania systemu finansowania w ochronie środowiska i nawiązania dobrej współpracy na wszystkich poziomach zarządzania. Sukces w realizacji ambitnych planów w zakresie ochrony środowiska warunkowany jest zdolnością Polski do absorpcji postawionych do naszej dyspozycji funduszy akcesyjnych. Dla stworzenia skutecznych mechanizmów szczególne znaczenie mają doświadczenia zgromadzone przy wykorzystywaniu funduszy przedakcesyjnych takich jak ISPA, czy SAPARD.
Konieczne jest również zweryfikowanie roli i zakresu działania poszczególnych ogniw zarządzania państwem oraz ich zdolności do efektywnego realizowania nowych, w wielu wypadkach zasadniczo zmienionych wyzwań w dziedzinie ochrony środowiska.