6 kwietnia 2004 r.

Senatorowie z Komisji Ochrony Środowiska omawiali realizację "Programu dla Odry - 2006". Program został przyjęty jako wieloletni program rządowy ustawą z 6 lipca 2001 roku. Ten wieloletni program ma doprowadzić do poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w regionie dotkniętym powodzią w 1997 r.

Podczas posiedzenia zostało przedstawione sprawozdanie z działalności powołanego przez premiera pełnomocnika rządu ds. "Programu dla Odry 2006", wojewody dolnośląskiego Stanisława Łopatowskiego, a także roczna informacja o realizacji zadań programu w roku 2003.

Senatorowie wysłuchali informacji udzielanych przez wojewodę S. Łopatowskiego, dyrektora biura pełnomocnika rządu Lecha Poprawskiego oraz dyrektora Regionalnego zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach Józefa Stadnickiego. Gościem komisji był także wiceminister środowiska Krzysztof Szamałek.

"Program dla Odry 2006" obejmuje swym zakresem modernizację Odrzańskiego Systemu Wodnego. Podstawowe cele programu to zbudowanie systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciwpowodziowego, ochrona środowiska przyrodniczego i czystości wód, usuwanie szkód powodziowych, prewencyjne zagospodarowanie przestrzenne oraz renaturyzacja ekosystemów, zwiększenie lesistości, utrzymanie i rozwój żeglugi śródlądowej, a także energetyczne wykorzystanie rzek. Do 2016 r. nakłady na jego realizację nie mogą przekroczyć 9 mld zł, w tym 5,5 mld z budżetu państwa. Zadania programu są realizowane i finansowane przez 146 powiatów i ponad 1000 gmin leżących w dorzeczu Odry, na obszarze 8 województw.

Jak poinformowano podczas posiedzenia, w 2004 r. na "Program dla Odry 2006" z rezerwy celowej budżetu przeznaczonych zostanie ponad 91 mln zł.

Większa część środków na inwestycje i działania związane z programem będzie pochodziła z rezerwy w budżecie ministra środowiska (prawie 52 mln zł). Resztę mają wydać wojewodowie (39 mln zł), z czego najwięcej - prawie 28 mln zł - wojewoda dolnośląski.

W tym roku z pieniędzy będących w gestii ministra środowiska ma być nadal prowadzony wykup gruntów pod zbiornik Racibórz, remont śluzy Kłodnica na Kanale Gliwickim, dokończenie budowy stopnia wodnego w Malczycach. Mają też być prowadzone roboty na śluzie Mieszczańskiej we Wrocławiu, Kanale Młynówki w Opolu i odbudowa koryta Bystrzycy Kłodzkiej w Kłodzku. Z pieniędzy budżetowych będą także prowadzone prace regulacyjne toru wodnego na jeziorze Dąbie i związane z ochroną Słubic od powodzi.

W Wielkopolsce wojewoda sfinansuje m.in. wał rzeki Ner i polder Majdany na Warcie przed Kołem, prace przeciwpowodziowe na Prośnie w Wielowsi Klasztornej. W woj. kujawsko-pomorskim na 2004 rok zaplanowano dwie inwestycje - regulację Kanału Złotnickiego i odbudowę jazu na rzece Gąsawce. W województwie łódzkim prowadzona będzie modernizacja wałów przeciwpowodziowych Warty i przygotowywane studium wykonalności dla zbiornika Smardzew.

Wojewoda opolski zaplanował modernizację wału przeciwpowodziowego chroniącego odcinek Odry w okolicach Brzegu, a śląski - lewy wał Odry w gminie Rudnik. W Lubuskiem modernizacja wałów ma być prowadzona w okolicach Nowej Soli, Słubic i Górzycy, Płonicy, Gorzowa i Niwicy, zaplanowano pieniądze na zbiornik retencyjny Stara Woda i trzy pompownie - w Słońsku, Warnikach i Sadowej. W zachodniopomorskiem zabezpieczane będzie m.in. ujście Iny do jeziora Dąbie w rejonie Goleniowa.

Na Dolnym Śląsku wśród zadań na 2004 r. znalazły się m.in. zbiorniki i poldery na Kaczawie, na co zostanie przeznaczone w tym roku 2,5 mln zł, zbiornik na Nysie Kłodzkiej w Kamieńcu Ząbkowickim za 5 mln zł, na zabezpieczenie Wrocławia ma zostać wydane 6,8 mln zł, a na ochronę zlewni rzeki Bóbr - 3,5 mln zł.

Następnie Komisja Ochrony Środowiska przystąpiła do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska.

Założenia nowelizacji, która była projektem rządowym, przedstawił wiceminister środowiska Tomasz Podgajniak. Swoją opinię przekazało Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Celem zmiany wprowadzonej w prawie energetycznym jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do wymagań dyrektywy nr 2001/77/WE z 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych oraz, częściowo, do dyrektywy nr 2003/54/WE z 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej.

W nowelizacji zmodyfikowano przede wszystkim, nakładany na przedsiębiorstwa energetyczne, obowiązek zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z nowa regulacją, od 1 stycznia 2005 r. obowiązek ten będzie dotyczył nie tylko przedsiębiorstw zajmujących się obrotem energią, ale i tych, które energię wytwarzają i sprzedają odbiorcom, dokonującym jej zakupu na własne potrzeby. Przedsiębiorstwa te będą musiały zakupić lub wytworzyć energię elektryczną we własnych odnawialnych źródłach. Zmieniły się także podmioty zobowiązane do zakupu energii wytworzonej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła: do tej pory podmiotem zobowiązanym był operator systemu, od 1 stycznia 2005 r. będą to wszystkie przedsiębiorstwa zajmujące się wytwarzaniem i sprzedażą energii lub obrotem i sprzedażą energii odbiorcom dokonującym jej zakupu na własne potrzeby. Potwierdzeniem realizacji zakupu bądź wytworzenia energii przez podmioty zobowiązane będzie umorzone świadectwo pochodzenia energii.

Realizacji celu promocji energii wytwarzanej w źródłach odnawialnych ma służyć także zapewnieniu pierwszeństwa w przesyle tej energii przez operatora systemu elektroenergetycznego.

1 maja br. wejdą w życie przepisy regulujące sposób wydawania świadectw pochodzenia, potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej w odnawianym źródle energii. Świadectwa będą wydawane przez prezesa URE, na wniosek przedsiębiorstwa wytwarzającego, składany za pośrednictwem operatora systemu elektroenergetycznego.

Ponadto rozpatrywana ustawa nakłada na ministra gospodarki obowiązek sporządzania co 5 lat raportu określającego cele w zakresie udziału energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii w krajowym zużyciu energii w kolejnych dziesięciu latach. Raport ten, wraz z dwuletnimi raportami analizującymi osiągnięte cele, podlegać będzie publikacji w "Monitorze Polskim".

Ustawa wprowadza także obowiązek koncesyjny dla przedsiębiorców wytwarzających energię elektryczną w odnawialnych źródłach energii o mocy poniżej 5MW.

W głosowaniu Komisja Ochrony Środowiska opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska. Na sprawozdawcę wybrano senatora Grzegorza Niskiego.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy o odpadach, która powstała na podstawie projektu sejmowego.

Opinię na temat nowelizacji przedstawił wiceminister środowiska T. Podgajniak, wysłuchano także uwag biura legislacyjnego.

Znowelizowana przez Sejm ustawa zakłada konieczność wypełnienia specjalnych formularzy z dokładnymi danym personalnymi zarówno przez zbieraczy, jak i przyjmujących złom w punktach skupu. Za niestosowanie się do tych wymogów ustawa przewiduje sankcje karne dla prowadzących skup. W noweli przewidziano także możliwość szybkich kontroli punktów skupu przez policję, straż miejską i Służbę Ochrony Kolei.

Wprowadzany ustawą formularz ma zawierać określenie rodzaju odpadów i źródło ich pochodzenia, imię, nazwisko, adres i numer dowodu osoby oddającej złom, a nawet jej ewentualny pseudonim. Wzór formularza przygotowuje już Ministerstwo Środowiska.

Jeśli oddający złom nie zechce się wylegitymować, nie będzie wolno przyjąć od niego złomu. Jeśli prowadzący skup złamie te przepisy, grozić mu będzie grzywna lub areszt. Ma być też zobowiązany do przechowywania formularzy przez 5 lat.

Proponowane przepisy nie dotyczą osób zbierających metalowe opakowania po produktach spożywczych i napojach, czyli m.in. puszki.

Nowela ustawy była reakcją na kradzieże metalu, m.in. szyn kolejowych i pokryw studzienek kanalizacyjnych.

W głosowaniu Komisja Ochrony Środowiska postanowiła zaproponować wprowadzenie 3 poprawek do rozpatrywanej nowelizacji ustawy o odpadach. Ustalono, że podczas posiedzenia plenarnego postulowane zmiany zarekomenduje Izbie senator Włodzimierz Łęcki.

Ponadto komisja rozpatrzyła ustawę o rolnictwie ekologicznym.

Rozwiązania przyjęte w uchwalonej przez Sejm ustawie z przedłożenia rządowego przedstawiła wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Daria Oleszczuk. Swoje uwagi zgłosiło biuro legislacyjne.

Celem rozpatrywanego aktu prawnego jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do regulacji wspólnotowych w zakresie produkcji i wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego. Zagadnienia te zostały uregulowane w Unii Europejskiej w szeregu rozporządzeń wydanych zarówno przez Radę, jak i przez Komisję Europejską, przy czym podstawowe znaczenie ma rozporządzenie Rady nr 2092/91/EWG z 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych.

Rozporządzenie, zgodnie z art. 249 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, ma zasięg ogólny, obowiązuje w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. W wypadku niektórych rozporządzeń państwa członkowskie są obowiązane do stworzenia odpowiednich warunków prawno-instytucjonalnych, dzięki którym będzie możliwe stosowanie rozporządzenia.

Opiniowana ustawa dotyczy tych kwestii, które nie zostały określone w rozporządzeniach unijnych albo zostały w nich uregulowane jedynie ogólnie.

Zgodnie z opiniowanym aktem prawnym pojawiające się w nim pojęcie "producent" jest tożsame z pojęciem "podmiot gospodarczy", zdefiniowanym w rozporządzeniu nr 2092/91/EWG jako "każda osoba fizyczna lub prawna, która produkuje, przygotowuje lub przywozi z państw trzecich w celu późniejszego obrotu produkty określone w rozporządzeniu lub wprowadza do obrotu takie produkty".

Opiniowana ustawa określa organy kompetentne w sprawach kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym (minister właściwy do spraw rolnictwa, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, upoważnione jednostki certyfikujące) oraz zakres ich uprawnień. Ponadto nakłada ona na upoważnione jednostki certyfikujące obowiązek przekazywania danych o producentach w wyznaczonych terminach, określa środki ochrony roślin, nawozy oraz środki poprawiające właściwości gleby, które będą kwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym, a także zawiera przepisy karne.

Ze względu na fakt, że opiniowany akt prawny uchyla ustawę z 16 marca 2001 roku o rolnictwie ekologicznym, powstała konieczność uregulowania kwestii intertemporalnych i zamieszczenia w nim przepisów przejściowych. Na ich podstawie zostanie zachowana ważność: wydanych dotychczas certyfikatów zgodności (do dnia upływu ich ważności), oznakowania produktów rolnictwa ekologicznego (będą one mogły znajdować się w obrocie do dnia upływu terminu ich ważności) oraz upoważnień wydanych jednostkom certyfikującym oraz nadanych im numerów identyfikacyjnych (do końca 2004 roku).

W głosowaniu Komisja Ochrony Środowiska poparła jedną poprawkę, dotyczącą użytej w ustawie terminologii. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o rolnictwie ekologicznym wybrano senatora Franciszka Bachledę-Księdzularza.

Na zakończenie posiedzenia rozpatrzono ustawę o substancjach zubożających warstwę ozonową.

Senatorowie wysłuchali opinii wiceministra gospodarki, pracy i polityki społecznej Krzysztofa Krystowskiego, a także informacji towarzyszących mu przedstawicieli resortu - naczelnik wydziału Wiesławy Bogutyn i głównego specjalisty Arkadiusza Dzierżanowskiego. Zapoznano ponadto się z uwagami biura legislacyjnego

Rozpatrywana ustawa była projektem rządowym i zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Projekt ustawy określa ramy instytucjonalne i organizacyjne, niezbędne do wykonywania zadań nałożonych przez prawo Unii Europejskiej w zakresie ochrony warstwy ozonowej. Przepisy unijne nakładają na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia kompetentnych organów do przedkładania Komisji Europejskiej wniosków albo sprawozdań dotyczących substancji kontrolowanych, wydawania pozwoleń i innych decyzji administracyjnych w zakresie substancji kontrolowanych oraz współuczestniczenia w wydawaniu stosownych rozstrzygnięć przez Komisję Europejską.

W głosowaniu Komisja Ochrony Środowiska opowiedziała się za wprowadzeniem 16 poprawek do ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową. Ustalono, że stanowisko komisji zarekomenduje Izbie senator January Bień.