6 maja 2003 r.
Podczas posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska rozpatrzono informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli zaopatrzenia w wodę ludności aglomeracji miejskich oraz kosztów prowadzenia publicznej gospodarki wodno-ściekowej.
Senatorowie zapoznali się z informacją dyrektora departamentu w NIK Andrzeja Głowackiego. Wysłuchano także wypowiedzi głównego inspektora ochrony środowiska Krzysztofa Zaremby, dyrektora Izby Wodociągi Polskie Józefa Wiśniewskiego, a także przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury oraz Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.
Po wysłuchaniu zaproszonych gości i odbyciu dyskusji Komisja Ochrony Środowiska przyjęła stanowisko w sprawie zaopatrzenia ludności w wodę oraz kosztów prowadzenia publicznej gospodarki wodno- ściekowej:
"W dniu 6 maja 2003 roku odbyło się posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska Senatu RP, którego tematem było rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli zaopatrzenia w wodę ludności aglomeracji miejskich oraz kosztów prowadzenia publicznej gospodarki wodno-ściekowej.
Do senackiej Komisji Ochrony Środowiska wpływa wiele interwencji dotyczących wzrostu cen za wodę i odprowadzenie ścieków, zarówno dla odbiorców komunalnych, jak i przemysłowych.
W obecnej chwili, kiedy tendencje ubożenia społeczeństwa są ogólnie znane, a kondycja wielu przedsiębiorstw jest również bardzo trudna, Komisja podjęła działania legislacyjne, które pozwoliły ministrowi środowiska obniżyć opłaty ekologiczne stanowiące składnik cen za wodę i ścieki.
Komisja wysłuchała wystąpień ministra środowiska, przedstawicieli: Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, Najwyższej Izby Kontroli, zapoznała się z opiniami organizacji pozarządowych i ekspertów.
W wyniku przeprowadzonej dyskusji komisja wyraża uznanie dla NIK za wnikliwe, szczegółowe i syntetyczne opracowanie sprawozdań z kontroli.
Komisja stwierdza, że nastąpił znaczny spadek konsumpcji wody, zwłaszcza przez odbiorców komunalnych. Tendencja ta wymuszona jest wzrostem cen wód i może stać się zagrożeniem dla kondycji zdrowotnej, higieny i bezpieczeństwa epidemiologicznego. Aktualne diagnozy stwierdzają, że koszty z tytułu poboru i zużycia wody nie powinny przekroczyć 4% ogółu kosztów utrzymania każdej rodziny polskiej. Wielkość ta jest często przekraczana.
Komisja stwierdza, że na tle bardzo skromnych zasobów wodnych naszego kraju niedopuszczalne jest marnotrawstwo wody (niekiedy dochodzące do 30%) spowodowane złym stanem technicznym urządzeń wodnych, niegospodarnym zarządzaniem zasobami wodnymi. Całość kosztów strat i często złego gospodarowania pokrywają odbiorcy. W związku z tym istotne jest uściślenie kontroli, przez kompetentne organy, nad działalnością i funkcjonowaniem przedsiębiorstw zajmujących się gospodarką wodno-ściekową. Tematem wartym rozważenia jest również odciążenie przedsiębiorstw komunalnych (np. tych, które przeprowadzają modernizacje, remonty, rozbudowy) od opłat związanych z podatkami i opłatami lokalnymi.
Komisja wyraża opinię, że prywatyzacja sektora komunalnego nie wydaje się być trafnym rozwiązaniem dla tego sektora. Do prywatyzacji sektorów obejmujących monopole naturalne należy podchodzić z dużą ostrożnością, korzystając z dotychczasowych doświadczeń własnych i innych krajów.
Komisja zwraca się do:
- ministra zdrowia z prośbą o wyjaśnienie dotyczące rozporządzenia ministra zdrowia nakładające obowiązek badania około 80 parametrów jakości wody do picia, co stanowi liczbę niespotykaną w innych krajach,
- ministra finansów, ministra infrastruktury i prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast o przeprowadzenie wspólnie z resortem środowiska analizy uzasadnionych kosztów produkcji wody i odprowadzenia ścieków;
- ministra środowiska i ministra infrastruktury o przyspieszenie prac nad nowelizacją ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków z 7 czerwca 2001 roku, która umożliwi lepszą kontrolę przedsiębiorstw gospodarki komunalnej.
Komisja wnioskuje o przeprowadzenie kolejnej kontroli przez NIK dotyczącej gospodarowania wodą w pierwszym kwartale roku 2004 za rok 2003".