1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2004 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: Obrona narodowa; Rezerwy celowe; Budżety wojewodów ogółem; a także planu finansowego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej; planu finansowego Agencji Mienia Wojskowego.

Otwieram posiedzenie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.

Dzisiejsze posiedzenie dotyczy rozpatrzenia uchwalonej przez Sejm ustawy budżetowej na 2004 r. w zakresie części 29 "Budżet Ministerstwa Obrony Narodowej", części 83 "Rezerwy celowe", części 85 "Budżety wojewodów", przychodów z prywatyzacji i ich rozdysponowania, poz. 46 i innych dotyczących ogólnie obrony narodowej.

Witam serdecznie w tej części posiedzenia, dzisiaj już po raz drugi, panią Grażynę Żywiecką, przedstawiciela Ministerstwa Finansów. Przede wszystkim witam przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej na czele z podsekretarzem stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, panem ministrem Maciejem Górskim; pana generała Cieniucha - pierwszego zastępcę szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego; pana wiceadmirała Tomasza Matheę - szefa Generalnego Zarządu Planowania Strategicznego w Sztabie Generalnym; pana generała Marcina Krzywoszyńskiego - dyrektora Departamentu Budżetowego w Ministerstwie Obrony Narodowej. Witam szefa Zarządu Planowania Zasobów Obronnych w Sztabie Generalnym, pana pułkownika Śliwę. Witam panią naczelnik Wydziału Planowania Budżetowego w Departamencie Budżetu Państwa w Ministerstwie Finansów Grażynę Stankiewicz-Gajdę. Witam zastępcę prezesa Agencji Mienia Wojskowego, pana Mieczysława Jurka. Witam pana pułkownika Leszka Łuczaka - zastępcę prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Witam głównego specjalistę w Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, pana Zdzisława Skibińskiego. Witam panią Annę Zdziarską-Bąk - głównego specjalistę w Departamencie Prawnym w Ministerstwie Obrony Narodowej. Witam naczelnika wydziału w Departamencie Spraw Obronnych w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, pana Pawła Wieczorka. Witam pana Tadeusza Głowackiego z Ministerstwa Obrony Narodowej. Witam Adama Niemczewskiego, reprezentującego nasze Biuro Legislacyjne. Witam pozostałych państwa.

Szanowni Państwo! Państwo Senatorowie! Przechodzimy do naszego głównego zadania na dziś. Ustawę budżetową państwo senatorowie otrzymali do skrytek, materiały dotyczące budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej otrzymali państwo wcześniej, również opinie na temat budżetu zostały państwu doręczone. Myślę, że pod względem materiałów wszyscy są dowartościowani.

Panie Ministrze, prosilibyśmy o przedstawienie najważniejszych założeń do budżetu przeznaczonego na obronę narodową, głównych wskaźników w porównaniu do mijającego roku 2003 i jeżeli można prosić, to chcielibyśmy usłyszeć, z czego resort jest najbardziej zadowolony w tym budżecie, a także, mimo że jest reprezentowane Ministerstwo Finansów, jakie słabości czy zagrożenia państwo widzicie w tym budżecie.

Jeśli państwo, pan przewodniczący oraz panie i panowie senatorowie, pozwolą, to chciałbym upoważnić pana generała Krzywoszyńskiego, szefa naszego departamentu budżetowego, do przedstawienia tej informacji.

Nie mamy nic przeciwko temu. Pan generał Krzywoszyński nie raz przekonywał nas tutaj do tego, jaki dobry jest budżet.

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Jeśli pan pozwoli, informacje na temat budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej na 2004 r...

(Przewodniczący Wiesław Pietrzak: Proszę o uwagę państwa senatorów i osoby zainteresowane, bo będzie również informacja graficzna.)

Chciałbym zaprezentować na slajdach podstawowe założenia budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej na 2004 r. Podzieliłem tę prezentację na następujące części: po pierwsze, źródła finansowania; po drugie, założenia konstrukcji budżetu; po trzecie, wydatki rodzajów sił zbrojnych, po czwarte, porównanie międzynarodowych wydatków, po piąte, wnioski. I myślę, że w tej ostatniej części znajdą się odpowiedzi na pytania, które postawił pan przewodniczący.

Ten slajd pokazuje zasadnicze makroproporcje, które były podstawą projektu ustawy budżetowej na 2004 r. Oczywiście te podstawowe parametry mają także swoje odniesienie w możliwościach i kwotach określonych dla budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. Chciałbym podkreślić bardzo wysoki realny przyrost produktu krajowego brutto - o 5%, oczywiście realnie niską inflację, nominalny wzrost wynagrodzeń od 1 stycznia o 3%, a jeżeli chodzi o waloryzację emerytur i rent, od 1 marca wyniesie ona 1,3%.

Kolejny slajd pokazuje zasadnicze źródła finansowania potrzeb obronnych. Są tutaj dwie podstawowe kategorie, mianowicie krajowe oraz zagraniczne. Krajowe, to są wszystkie wydatki w części 29 Ministerstwa Obrony Narodowej, drugą grupą są wydatki obronne w innych częściach budżetu państwa, czyli u innych ministrów oraz wojewodów. Trzecia grupa, to są środki pozabudżetowe. I jeszcze ostatnia grupa źródeł finansowania potrzeb Ministerstwa Obrony Narodowej czy potrzeb obrony, to są źródła zagraniczne, o czym szerzej będę mówił w dalszej części.

Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe Ministerstwa Obrony Narodowej, zamykają się one w części dotyczącej Ministerstwa Obrony Narodowej, a więc tej, której dysponentem głównym jest minister obrony narodowej, kwotą już ponad 16 miliardów zł. W porównaniu do 2003 r. mamy tutaj nominalny przyrost o 5,7%. Szacujemy, że w związku z tym realny wzrost przy 2% inflacji będzie wynosił około 3,7%.

Chciałbym przypomnieć czy pokazać tutaj, że nie jest to pierwszy tak zwany realny wzrostowy budżet Ministerstwa Obrony Narodowej. Oceniamy, że w 2003 r. realny wzrost wyniesie 3%, a rok 2002 zamknął się realnym wzrostem wynoszącym 2%.

Chcę powiedzieć, że ten budżet, czyli kwota ponad 16 miliardów zł, która pozostaje w dyspozycji Ministerstwa Obrony Narodowej, został nieco okrojony w wyniku poprawek przyjętych przez Sejm. Mianowicie został on zmniejszony w stosunku do przedłożenia rządowego o 442 tysiące zł w dziale "Administracja". Ten wniosek miał także poparcie rządowe i dotyczy on realizacji w 2004 r. pewnej części programu oszczędnościowego pana premiera Hausnera, a mianowicie ograniczenia wydatków na administrację. O 2% zostały zmniejszone wydatki bieżące rzeczowe we wszystkich częściach budżetu państwa, w tym także Ministerstwa Obrony Narodowej.

Jeżeli chodzi o pozostałe krajowe źródła finansowania, na tym slajdzie zostały one dokładnie wyspecyfikowane. Mianowicie są tutaj wydatki innych resortów oraz wojewodów - zwracam uwagę na program samolotowy, to jest bardzo poważna kwota 330 milionów zł, która znajduje się w rezerwach celowych budżetu państwa - poza tym są kwoty dotyczące ubruttowienia, wydzielone w rezerwach celowych budżetu państwa na ubruttowienie należności - w tym przypadku liczymy na ubruttowienie należności związanych z opodatkowaniem należności zagranicznych naszych żołnierzy pełniących służbę w przedstawicielstwach za granicą.

Środek specjalny. 75 milionów zł jest na prywatyzację przemysłu obronnego i badania obronne, które de facto nie są wyodrębnione w sposób ewidencyjny i nie są pokazane w budżecie państwa jako odrębny dział "Obrona narodowa". Po uzgodnieniach z Ministerstwem Nauki i Informatyzacji, czyli dawnym Komitetem Badań Naukowych, możemy oszacować, że w roku przyszłym będzie to kwota prawie 146 milionów zł.

Kolejne dwie pozycje dotyczą: finansowanych przez ministra spraw zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych i attachatów wojskowych - 33 miliony zł, oraz szkolenia obronnego studentów.

Chciałbym powiedzieć w tym miejscu o jednym elemencie, nowym w stosunku do przedłożenia rządowego. Chodzi mianowicie o środek specjalny. Na tym slajdzie jest widoczna kwota ponad 75 milionów zł, w przedłożeniu rządowym było to 125 milionów zł. To zmniejszenie jest spowodowane przyjęciem przez Sejm poprawki, w wyniku której zostały opodatkowane wszystkie środki specjalne, w tym środek specjalny Ministerstwa Obrony Narodowej, opodatkowany w cudzysłowie, bo to jest kwota, którą należy odprowadzić na dochody budżetu państwa w wysokości 40% przychodu. Automatycznie zmniejszyło to nasze możliwości, zwłaszcza finansowanie modernizacji technicznej, dlatego że ten środek specjalny jest przeznaczony li tylko na finansowanie wydatków związanych z realizacją programu wieloletniego: programu przebudowy i modernizacji sił zbrojnych.

Jeżeli podsumujemy środki krajowe, które znajdują się w części 29 Ministerstwa Obrony Narodowej oraz pozostałe źródła, to w sumie ten wysiłek obronny państwa możemy oszacować na kwotę około 16 miliardów 700 milionów zł, co stanowi blisko 1,95% produktu krajowego brutto planowanego na 2004 r. Właśnie taka kwota została przedstawiona przez Rzeczpospolitą w formularzach planowania obronnego NATO, które jesteśmy zobowiązani przedstawiać do Brukseli, podobnie jak wszyscy nasi sojusznicy w ramach struktury Paktu Północnoatlantyckiego.

Zagraniczne źródła finansowania. Kolejny slajd pokazuje jakby trzy grupy. Pierwsza, to są NSIP, czyli składkowy fundusz gromadzony na finansowanie inwestycji wspólnych NATO. To jest bardzo wielka kwota, trochę później powiem o niej dwa słowa więcej. Dwa kolejne fundusze - FMF oraz IMET - to są amerykańskie fundusze bezzwrotnej pomocy. CEDL natomiast, jest to fundusz zwrotny, pożyczka zaciągnięta kilka lat temu przez Ministerstwo Obrony Narodowej w kwocie 100 milionów dolarów. Ostatnie wykorzystanie tej pożyczki będzie w roku 2004. Praktycznie rzecz biorąc, myśmy zamknęli kontraktowanie, oczywiście poprzez stronę amerykańską, dostaw z tej pożyczki i jej realizacja będzie w roku 2004.

Jeżeli chodzi o zasadnicze priorytety, założenia konstrukcji budżetu, to pierwszą sprawą jest zapewnienie środków na wojskowe misje pokojowe, drugą - wzrost nakładów na modernizację techniczną, trzecią - realizacja naszych zobowiązań międzynarodowych w zakresie celów sił zbrojnych oraz tak zwanych zobowiązań praskich, i czwartą - jakby końcowa faza realizacji Programu przebudowy i modernizacji Sił Zbrojnych na lata 2001-2006. W roku 2003 kończy się ta faza i skutki jej realizacji, zwłaszcza tej reformy osobowej, przekształceń w stanach osobowych mają bezpośrednie przełożenie na strukturę budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, o czym niewątpliwie trochę szerzej w następnej części.

Przejdźmy do następnego slajdu, który pokazuje nasz pierwszy priorytet, nasze pierwsze główne zamierzenie i założenie, które legło u podstaw konstrukcji budżetu, mianowicie są to wojskowe misje pokojowe. Chcę zaznaczyć, że po raz pierwszy wyodrębniliśmy ten rozdział w budżecie i możemy w sposób odpowiedzialny wskazać konkretną pozycję, konkretny rozdział w budżecie i odpowiedzieć na pytanie, jakie są nakłady na realizację wojskowych misji pokojowych. Otóż zamykają się one kwotą ponad 391 milionów zł, przy czym najważniejsze obciążenie będzie dotyczyć naszej operacji w Iraku. Szacujemy, że będzie to kwota 308 milionów zł, taką przyjęliśmy do naszych kalkulacji i taka jest w planie budżetowym.

Jeśli będziemy próbowali czynić pewne porównania między wydatkami w tym roku a planowanymi, to wydatki na nasze misje wzrosną o 51%, a gdybyśmy się cofnęli do 2002 r., to przyrost jest ponadtrzykrotny. Tak więc to jest bardzo poważne zaangażowanie w operacje za zagranicą, przy czym największe obciążenie wynika z realizacji przez nas operacji w Iraku. Z punktu widzenia całego budżetu dokładnie 2,4% naszych nakładów budżetowych jest przeznaczone na finansowanie udziału Wojska Polskiego w misjach poza granicami kraju. W operacjach poza granicami kraju będzie zaangażowanych ponad cztery tysiące ludzi, ponad pięć misji będzie finansowych bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, mianowicie trzy misje na Bałkanach: KFOR, SFOR oraz w Macedonii, Afganistanie i Iraku, a także dwie finansowane bezpośrednio z funduszy Organizacji Narodów Zjednoczonych na Bliskim Wschodzie, myślę tutaj o misji UNIFIL w Libanie oraz misji w Syrii.

Kolejny zasadniczy priorytet. Zanim do niego przejdę, powiem krótko, co obejmuje modernizacja sił zbrojnych. Otóż obejmuje ona dwie grupy wydatków: wydatki na modernizację techniczną oraz na inwestycje budowlane. Najważniejsze w ramach tych grup są wydatki o charakterze majątkowym, bo możemy je definiować jako wydatki rozwojowe, a więc te, które decydują o możliwościach rozwojowych armii. Te wydatki majątkowe zamykają się w budżecie kwotą wynoszącą prawie 2 miliardy 600 milionów zł i odnotowujemy zasadniczy wzrost, bo prawie o 1/3, czyli o 29% w stosunku do tego, co mieliśmy w roku 2003.

Udział wydatków majątkowych w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej wynosi 16,2%. Tak planujemy na 2004 r. Przypomnę, że w 2003 r. będzie to 13,3%, a gdybyśmy się cofnęli trochę wstecz - w 2001 r. było to 9,5%, w 2002 r. było to 12,8%. Tak więc mamy stałą tendencję wzrostu wydatków majątkowych, czyli wydatków, które decydują o poziomie rozwoju sił zbrojnych. Chcielibyśmy, aby ten wskaźnik ukształtował się w granicach średnionatowskich, mianowicie: 23, 24 i 25%. Jeżeli wszystko pójdzie dobrze i będą spełniały się te długofalowe założenia budżetowe, u których podstaw leżą nasze plany wieloletnie, to wskaźnik 23% powinniśmy uzyskać w 2007 r.

Ten slajd pokazuje bardziej szczegółowo wydatki na samą modernizację techniczną. Tu są podstawowe wskaźniki wzrostu, one też wyglądają bardzo dobrze. Chciałbym zaznaczyć, że w ramach tej modernizacji technicznej ukierunkujemy nasze plany rozwojowe na takie priorytety, jak sprzęt łączności oraz dowodzenie, chcemy także zadbać o indywidualne wyposażenie żołnierzy, zwłaszcza tych, którzy w trudnych misjach pokojowych muszą wykonywać zadania w bardzo ciężkich warunkach. Gros środków jest przesuniętych na ten obszar zakupów. Chciałbym też podkreślić, że mamy dwa nowe wieloletnie programy modernizacyjne: kołowy transporter opancerzony i przeciwpancerny pocisk kierowany, wczoraj została podpisana umowa na ten program. Pierwsze wydatki z tych dwóch programów, czyli pierwsze dostawy będą w roku 2004. W sumie na te dwa programy będzie w 2004 r. przeznaczona kwota nieco ponad 120 milionów zł. Oczywiście już po raz kolejny będziemy kontynuować niezwykle ważny program, samolotowy, czyli program wyposażenia sił zbrojnych w nowoczesny samolot wielozadaniowy.

Kolejny slajd pokazuje tę drugą grupę wydatków na modernizację sił zbrojnych, mianowicie na inwestycje budowlane. I tu również jest przyrost. W tym miejscu chciałbym się zatrzymać. Tym wydatkom na inwestycje budowlane, finansowane bezpośrednio z budżetu krajowego, będzie towarzyszył dosyć istotny przypływ wspólnych funduszy NATO. Chodzi o program finansowania zadań w dziedzinie bezpieczeństwa obronnego. Zakładamy, że w 2004 r. ze środków NATO trafi ponad 476 milionów zł, jeśli wszystkie procedury uda się rozstrzygnąć pozytywnie, po naszej myśli. Jeśli chodzi o środki krajowe, zaangażujemy ponad 61 milionów zł i tyle przewidzieliśmy w budżecie. Proszę zobaczyć, że ponad 73% inwestycji będzie finansowanych bezpośrednio ze środków wspólnych, do których oczywiście dokłada się także Polska, ale też inne kraje Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Krótki komentarz. To jest oczywiście bardzo duża kwota i może ona budzić zdziwienie, tym bardziej że w poprzednich latach wykorzystywaliśmy na ten cel niewiele ponad kilkadziesiąt milionów. Chcę powiedzieć, że te inwestycje w dziedzinie bezpieczeństwa zostały tak dopracowane, żeby w latach 2004 i 2005, a być może i w następnych, zbierać żniwo z tych programów. One zostały przyjęte już wcześniej, ale będą mogły być realizowane od roku 2004.

Następny slajd. To są także nasze inne zobowiązania międzynarodowe, które dotyczą przyjętych przez Rzeczpospolitą celów sił zbrojnych oraz zobowiązań praskich. Szacujemy, że w sumie na te cele, zwłaszcza na modernizację techniczną, będziemy angażowali środki w wysokości około 2 miliardów zł. To jest duża kwota, nieco większa niż w roku 2003.

Kolejny slajd. To jest zakończenie przekształceń etatowych. Rok 2003 jest ostatnim rokiem, w którym istotnie zmieniona struktura stanów osobowych będzie wpływać na kształt budżetu na 2004 r. W porównaniu z rokiem poprzednim zmniejszają się ogółem wydatki na uposażenie i wynagrodzenie pracowników. I to jest odpowiedź także na pytanie, dlaczego tak wzrastają wydatki na modernizację. Otóż tu są oszczędności, które przenosimy na wydatki rozwojowe. Zamykamy ten proces z końcem tego roku, chcemy, aby armia liczyła sto pięćdziesiąt tysięcy żołnierzy, aby kadra była mniej więcej w 50% uzawodowiona, aby ta struktura wypełniała nasze ustawowe zobowiązania, na przykład, żeby oficerowie zawodowi stanowili nie więcej niż jedną trzecią stanu osobowego.

Proszę zobaczyć, że jeśli maleją wydatki, w sensie globalnym, na uposażenia, to spada także udział w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej przy wzrostowej tendencji tego budżetu.

Chcę powiedzieć także o ostatniej grupie. Otóż jeżeli maleją wydatki na płace, bo zmniejszamy liczebność stanów osobowych żołnierzy, to automatycznie, niestety, rośnie liczba emerytów, bowiem ci zwalniani zasilają grupę emerytów wojskowych. Tak więc wydatki wzrastają właśnie w związku ze zwiększeniem liczby świadczeniobiorców. Mówimy o stupięćdziesięciotysięcznej armii, ale armia emerytów liczy prawie sto czterdzieści cztery tysiące osób. Jeśli chodzi o waloryzację, jest tak jak powszechnie, jak w odniesieniu do wszystkich emerytów, czyli 1,3% od 1 marca 2004 r.

Kolejny slajd informuje za pomocą tych dwóch wykresów kołowych o zasadniczych przekształceniach w strukturze naszego budżetu w porównaniu z rokiem 2003. Zwracam uwagę zwłaszcza na takie wydatki majątkowe, jeszcze raz to podkreślam: w 2004 r. - 16,2%, w 2003 r., to jest trochę wytłuszczone, a więc widoczne - 13,3%. Jednocześnie można zobaczyć płace w 2004 r. i 2003 r., tu jest spadek.

Ten slajd w moim przekonaniu doskonale oddaje przekształcenia w strukturze wydatków budżetowych, a praktycznie jest to odpowiedź na pytania o przekształcenia w siłach zbrojnych, bo budżet jest jakby zwierciadłem tego, co się dzieje w siłach zbrojnych.

Kolejne trzy slajdy pokazują zasadnicze parametry związane z wydatkami dotyczącymi poszczególnych rodzajów sił zbrojnych. Na tym slajdzie są Wojska Lądowe. Proszę zobaczyć, że udział wydatków majątkowych w Wojskach Lądowych wynosi 25%, to jest dobry wskaźnik, w pozostałych rodzajach sił zbrojnych jest podobnie.

I proszę następny slajd. Wojska Lotnicze - 25,2%, bez samolotu. Do tego trzeba dodać wydatki na samolot, które są zapisane w rezerwach celowych budżetu państwa. W Wojskach Lotniczych i Obrony Powietrznej koniecznie trzeba uwzględnić inwestycje, które będą finansowane w ramach programu NSIP, natowskiego programu finansowego ze składek z sojuszników. Największym udziałowcem tych pieniędzy będzie właśnie dowódca wojsk lotniczych i obrony powietrznej, dlatego że ten program jest przeznaczony jakby na trzy zasadnicze inwestycje, mianowicie: lotniska, bazy materiałowe oraz komendy portów. Czwarta, którą wcześniej zaczęliśmy, ale także tu będzie finansowana, to są radary, czyli chodzi o program obsługiwany przez dowództwo Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej.

Kolejny slajd zamyka nam ostatni rodzaj sił zbrojnych - Marynarkę Wojenną. Tu jest największy udział wydatków majątkowych, ale Marynarka Wojenna od kilku już lat ma bardzo wysoki poziom wydatków majątkowych. Ona także będzie korzystała w funduszy natowskich na rozbudowę portów wojennych. Kilka programów jest związanych z tym właśnie przedsięwzięciem.

Ostatnia część, Panie i Panowie, dotyczy porównania międzynarodowych wydatków. Na tym tle Polska nie wypada najlepiej, choć jeżeli już porównywać potencjały gospodarcze, to należy porównywać się z krajami, które razem z nami wstępowały do NATO. Tak więc w Polsce ten wysiłek obronny, mierzony udziałem wydatków obronnych na jednego mieszkańca, widać to na pierwszym slajdzie, szacuje się na 116 dolarów, podczas gdy średnia NATO wynosi 391 dolarów. Czyli w NATO średnia wydatków na obronę w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest ponad trzy razy większa niż w Polsce.

Do tego jest potrzebny bardzo krótki komentarz. Mianowicie to są przeliczenia kursowe, proste przeliczenia kursowe, ekonomiści mogliby jeszcze dodać przeliczenia związane z siłą nabywczą waluty i wtedy rzeczywiście można by te wielkości dotyczące Polski, ale pewnie także Węgier i Czech, mnożyć przez dwa lub blisko dwa. I wtedy w przypadku Polski to będzie gdzieś 180-200 dolarów.

Jeśli chodzi o te porównania międzynarodowe, następny slajd pokazuje udział wydatków obronnych w przeliczeniu na jednego żołnierza. W Polsce - blisko 30 tysięcy dolarów, średnia w NATO - 57 tysięcy dolarów. To przeliczenie jest dla nas nieco korzystniejsze, ale proszę zobaczyć... Chociaż aż się boję spojrzeć na ten wykres po prawej stronie, bo wtedy to porównanie... Oczywiście są tu zdecydowanie inne potencjały gospodarcze: Francja, Niemcy, Wielka Brytania, a więc najbogatsze kraje europejskie.

Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo, teraz chciałbym podsumować tę prezentację. Po pierwsze, budżet Ministerstwa Obrony Narodowej na 2004 r. jest niewątpliwie budżetem realnego wzrostu; po drugie, jest to budżet, w którym uwidoczniła się poprawa struktury na korzyść wydatków rozwojowych, majątkowych; po trzecie, ten budżet rozpoczyna finansować dwa kolejne wielkie programy wieloletnie, mianowicie kołowy transporter opancerzony oraz przeciwpancerny pocisk kierowany. Chciałbym dodać do tego także kwestię, która wiąże się z poprawką wprowadzoną przez Sejm, ale nieaprobowaną przez rząd. Z tego, co wiem, rząd opowiadał się przeciw tej poprawce, ale ona została przegłosowana i stała się prawem. Oczywiście wszystko jest jeszcze możliwe, proces legislacyjny się nie zakończył i może komisja senacka zechce wyciągnąć z tego jakiś wniosek, który będzie po myśli Ministerstwa Obrony Narodowej. Mianowicie chodzi o to, by wyłączyć z opodatkowania - w cudzysłowie opodatkowania, bo to nie jest opodatkowanie sensu stricto - środek specjalny Ministerstwa Obrony Narodowej.

Krótki komentarz do tego. To jest kwota 50 milionów zł i można by powiedzieć tak: wydatki majątkowe to są 2 miliardy 600 milionów zł, ale ta kwota już jest zagospodarowana, przeznaczona na finansowanie modernizacji technicznej, a ponadto w naszych planach jest ona przeznaczona na finansowanie zadań związanych z wyposażeniem polskich jednostek, na przykład w Iraku. Tam także musimy wymieniać sprzęt, musimy się liczyć z tym, że część sprzętu zostanie uszkodzona, część może być zniszczona i trzeba będzie go wymieniać. My nawet sądzimy, że sprzęt, który wywieźliśmy do Iraku, już tak naprawdę do Polski nie wróci, a jego wartość, według naszych wyliczeń, wynosi prawie 260 milionów dolarów, czyli ponad 1 miliard zł. Tak czy inaczej, jeżeli będziemy chcieli odtworzyć zdolność bojową naszych jednostek, trzeba będzie przewidzieć na to środki w przyszłych budżetach. Tak więc każdy uszczerbek w naszej podstawowej dziedzinie wydatków obronnych, czyli na modernizację techniczną, jest przez nas odczuwalny.

Panie Przewodniczący, to tyle, przepraszam, że trochę przedłużyłem, ale budżet jest zestawieniem kilku tysięcy, a może kilkudziesięciu tysięcy liczb, ja zaprezentowałem może setkę, a więc wybrałem te najważniejsze, w moim przekonaniu, które charakteryzują w sposób najbardziej wyczerpujący zasadnicze przekształcenia w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej na 2004 r. Dziękuję.

Dziękuję bardzo za precyzyjne przedstawienie założeń i głównych tez, dotyczących budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej.

Chciałbym powitać bardzo serdecznie pana generała Marka Dukaczewskiego, szefa Wojskowych Służb Informacyjnych, oraz pana pułkownika Jerzego Sprawkę, szefa Oddziału Finansów w WSI.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Chcę z satysfakcją poinformować państwa, że budżet Wojskowych Służb Informacyjnych, który był proponowany przy pierwszym rozdziale budżetu resortu obrony narodowej, został zachowany w takim kształcie, który pozwala nam na realizację wszystkich zadań, również tych najnowszych, związanych z poszerzoną obecnością polskich sił zbrojnych poza granicami kraju, a więc w Afganistanie oraz w Iraku, jak również z nowymi zadaniami, które minister obrony narodowej postawił przed Wojskowymi Służbami Informacyjnymi w zakresie, między innymi, działań antykorupcyjnych w resorcie obrony narodowej. Plan budżetu na rok 2004 to jest kwota 159 milionów zł, prawie 160 milionów zł, która w pełnym zakresie wyczerpuje nasze oczekiwania.

Chcę również państwa poinformować, że uzyskaliśmy pozytywną opinię sejmowej Komisji do spraw Służb Specjalnych, która rekomendowała pewne zwiększenie budżetu WSI, i to również spotkało się z pozytywnym przyjęciem przez resort obrony narodowej i zostało uwzględnione w trakcie debaty parlamentarnej.

Projekt planu finansowego Agencji Mienia Wojskowego na rok 2004 zakłada poziom przychodów w wysokości 208 milionów 807 tysięcy zł i jest to możliwe do uzyskania na rynku. Planowane koszty to 88 milionów 871 tysięcy zł, i są one wyższe w stosunku do roku 2003 o 10 milionów 003 tysiące zł. Oczywiście wzrost tych kosztów dotyczy tylko pozycji, których poziom jest w niewielkim stopniu zależny od samej agencji, czyli amortyzacji mienia własnego, bo tutaj obowiązują pewne stawki amortyzacyjne i to one budują koszty. Następnie są wydatki na ochronę i podatek od nieruchomości, który w roku 2003 nie był doszacowany, ponieważ jego stawki wzrosły w grudniu, a proces planistyczny został zakończony wcześniej.

Koszty na poziomie 88 milionów 871 tysięcy zł zapewniają funkcjonowanie agencji, zabezpieczają nasz majątek, nie uwzględniają jedynie roszczeń zabużańskich. Szacujemy, że roszczenia zabużańskie spowodują koszty mniej więcej w wysokości 15 milionów zł. Oczywiście to będzie dobra kwota, jeżeli nie nastąpi kumulacja roszczeń zabużańskich na danych nieruchomościach. Jeżeli natomiast okaże się, że za daną nieruchomość kilka osób będzie mogło płacić wartościami zabużańskimi, wówczas ta kwota 15 milionów zł może być niewystarczająca. A mamy sygnały, że są podmioty, które skupują świadczenia zabużańskie.

Zakładając, że będzie taki poziom przychodów i kosztów, wypracujemy dochód, który pozwoli nam na zasilenie sił zbrojnych - środek specjalny w kwocie 111 milionów 540 tysięcy zł. Oczywiście ta kwota, jak mówił generał Krzywoszyński, zostanie obłożona dodatkowo czterdziestoprocentowym odpisem na dochody, ale to już w departamencie budżetowym.

Zatrudnienie, proszę państwa, zaplanowaliśmy na poziomie trzystu osiemdziesięciu czterech etatów, czyli na takim samym poziomie jak w roku 2003, a więc nie wzrasta ono nawet o jednego pracownika. Przeciętne wynagrodzenie w agencji założyliśmy na poziomie dopuszczalnego wzrostu 3% i ono się ukształtuje na poziomie 4 tysiące 247 zł. Czyli w planie zakładamy, że wzrost wynagrodzeń będzie tylko na tym poziomie 3%.

Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo, plan finansowy, który stanowi załącznik nr 15 do ustawy budżetowej, zaspokaja potrzeby Agencji Mienia Wojskowego i prosiłbym o jego utrzymanie. Dziękuję.

Panie Przewodniczący!

Wojskowa Agencja Mieszkaniowa zbudowała plan na 2004 r. na bazie określonych kierunków działania. Przede wszystkim, naszym podstawowym zadaniem przy budowaniu tego planu było uzyskanie pełnego finansowania zadań statutowych agencji przychodami własnymi po wyłączeniu przychodów ze sprzedaży zasobu. Następnym elementem tego planu jest prywatyzacja zasobu, czyli sprzedaż minimum dwunastu tysięcy kwater. Chciałbym powiedzieć, że na dziś już sprzedaliśmy, w tym roku, ponad szesnaście tysięcy kwater. Naszym celem jest też zintensyfikowanie działań windykacyjnych, zmniejszenie kwoty przeterminowanych należności w stosunku do agencji. Chcemy kontynuować zmiany organizacyjno-strukturalne, zmierzające do zmniejszania kosztów funkcjonowania organów agencji i do dostosowania zatrudnienia we wszystkich jednostkach organizacyjnych i gospodarczych do ich możliwości finansowych w zakresie wykonywanych zadań. I tutaj chciałbym podkreślić, że z pięćdziesięciu dwóch oddziałów z dniem 1 stycznia pozostanie tylko dwanaście. Muszę powiedzieć, że agencja cały czas dokonuje zmian strukturalnych. Tak więc ta zmiana w zasobie ludzkim, w zasobie administracyjnym jest widoczna.

Pokrótce chciałbym przedstawić też elementy samego planu. Mianowicie plan na 2004 r. przewiduje przychody ogółem w kwocie 1 miliard 197 tysięcy 906 zł. To jest zmniejszenie w porównaniu do roku 2003 o 46 milionów zł. Jeżeli chodzi o wynik finansowy netto, przewiduje się 122 miliony 618 zł, czyli zmniejszenie w porównaniu do 2003 r. około 26 milionów zł, co świadczy o efektywności gospodarowania poprzez obniżanie kosztów. W rezultacie strata w działalności statutowej, przewidywana w tym roku w wysokości 11 milionów zł, wyniesie w roku 2004 zero.

Wspomniałem też o zasobie ludzkim. Przewidujemy zmniejszenie zatrudnienia o około trzystu pięćdziesięciu jeden osób ze względu na zmianę naszych struktur przez wydzielanie poszczególnych podmiotów, na przykład wspólnot mieszkaniowych, mamy też zamiar, i to jest uzgodnione w planie, wydzielić podmiot zajmujący się wyłącznie gospodarką komunalną.

To powoduje, że plan na przyszły rok jest stabilny, a dotacja budżetowa określona na rok 2004 zaspokaja potrzeby sił zbrojnych w rozumieniu obsługi żołnierzy zawodowych. Przyspieszenie prywatyzacji zasobów spowoduje to, że prawdopodobnie ten plan będzie jeszcze bardziej korzystny. Dziękuję, skończyłem.

Po tych trzech, czterech wystąpieniach mam pytanie do Sztabu Generalnego jako organu planistycznego.

Czy Sztab Generalny ma swoje uwagi, swoje spostrzeżenia?

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Wszystkie projekty planów budżetowych tutaj przedstawiane były wielokrotnie omawiane w resorcie obrony narodowej w całym procesie planowania. Tak więc z punktu widzenia Sztabu Generalnego, który jest odpowiedzialny za modernizację naszych sił zbrojnych, ten projekt budżetu jest wyjątkowo korzystny, dlatego też oczywiście nie mam do niego negatywnych uwag. Mam nadzieję, że jego implementacja, a więc praktyczna realizacja, będzie równie dynamiczna i pełna jak budżetu roku 2003, co będzie gwarantowało realizację zadań, jakie stoją przed siłami zbrojnymi. Dziękuję.

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, tu wszyscy są tak zdyscyplinowani, że nikt nie chce nam...

(Głos z sali: Dobrze zorganizowany zespół.)

...podpowiedzieć, gdzie tutaj panią Grażynę... Ale myślę, że na tle tych wystąpień Ministerstwo Finansów też coś ciekawego powie, szczególnie na temat propozycji czy poprawki tego opodatkowania czy pseudoopodatkowania.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Generalnie nie mam nic do dodania, jeśli chodzi o prezentację budżetu, bo mam takie samo stanowisko w tej sprawie, zresztą brałam czynny udział przy budowaniu tego budżetu. Ale rzeczywiście zapis w art. 45 ustawy budżetowej uchwalonej przez Sejm, który mówi o tej czterdziestoprocentowej wpłacie z wpływów ze środków specjalnych w przypadku Ministerstwa Obrony Narodowej, wobec zadań, jakie w przyszłym roku ma ono wykonywać, powoduje uszczerbek, tu muszę przyznać rację panu generałowi Krzywoszyńskiemu. Ze 126 milionów 642 tysięcy zł ogółem, bo taka była zaplanowana wielkość środków specjalnych i taka jest, trzeba teraz wpłacić w trakcie całego roku 50 milionów 658 tysięcy zł. Tak to zostało zapisane, taka jest wpłata w załączniku, który mówi o środkach specjalnych, i taka kwota została przeniesiona do dochodów w części 29, bo to wpłynie jako dochody z Ministerstwa Obrony Narodowej. Jest to niemała kwota, ale taka jest decyzja Sejmu i w taki sposób, oprócz dwóch wyjątków, czyli środków specjalnych w budżetach wojewodów i u ministra kultury fizycznej i sportu, wszystkie pozostałe, bez wyjątku, zostały obciążone tą wpłatą. Nie jest to mała kwota. W poprzednich latach bywały wyjątki, były wyliczenia, że bez tego czy bez tego, służba więzienna czy minister skarbu mieli jakąś inną kwotę. Tu pojawiła się duża kwota, duży procent, jest to prawie połowa całej sumy. Ja również zdaję sobie sprawę, że jest to spory uszczerbek, bo 50 milionów zł minister obrony narodowej, gospodarując po gospodarsku, przepraszam za to masło maślane, na pewno by wykorzystał na potrzebny cel, a tych wydatków, bardzo ważnych, jest dużo. To tyle, Panie Senatorze, mogłam dodać. Nie mam innych uwag.

A jeśli chodzi o te środki specjalne, to kiedy pan prezes zaprezentował krótko plan finansowy Agencji Mienia Wojskowego, pan przewodniczący wspomniał, że życzyłby, żeby te wpłaty były większe. No na pewno, ale jeśli utrzymamy art. 45 ustawy budżetowej w takim brzmieniu, w jakim on jest, to z każdej kwoty tylko 60% wpłynie do Ministerstwa Obrony Narodowej, to znaczy wpłynie wszystko, ale MON będzie mógł wykorzystać tylko 60%, bo 40% odda jako dochody budżetowe.

(Głos z sali: Pan przewodniczący myślał o państwie.)

(Przewodniczący Wiesław Pietrzak: Nie jest to motywacyjne dla...)

W zasadzie dla nikogo nie jest motywacyjne. Dziękuję bardzo.

Ja przepraszam, bo ten temat pewnie będzie się przewijał w trakcie dyskusji, ale chciałbym go jeszcze trochę rozwinąć. Oczywiście takie opodatkowanie w wysokości 40% jest antymotywacyjne, to nie ulega wątpliwości. W naszym państwie nie ma takiego opodatkowania pełnej kwoty przychodów, bo opodatkowanie podmiotów prawnych wynosi 19%, reszta pozostaje w firmie. W tym przypadku opodatkowanie jest absolutnie antymotywacyjne i tak naprawdę nie wiem, czy zachęcać Agencję Mienia Wojskowego do tego, żeby się wysiliła.

Druga kwestia. Otóż mówimy tu o agencji, bo ona jest głównym dostarczycielem na ten środek specjalny Ministerstwa Obrony Narodowej, ale w ramach tych środków specjalnych są także ambulatoria. Czyli to są środki specjalne jednostek wojskowych, w których strukturze funkcjonuje ambulatorium. Dowódca takiej jednostki wojskowej zawiera umowę z funduszem na świadczenia w zakresie podstawowej opieki medycznej, fundusz płaci do jednostki pieniądze i z tych pieniędzy są pokrywane koszty związane z udzielaniem tych świadczeń. Otóż mechanizm jest taki: 40% tniemy po przychodach, a kto sfinansuje koszty? Tym bardziej że na pewno nie sądzicie państwo, że Fundusz Ochrony Zdrowia płaci za świadczenia kwotę z należnym zyskiem. Ta kwota to jest minimum kosztów, a więc ledwie je pokrywa. Mechanizm korygowania, czyli "opodatkowania", jest taki sam. To tyle, jeżeli chodzi...

(Głos z sali: Jeszcze poligony.)

Poligony. Oczywiście w ramach tych środków są wpływy za wypożyczanie poligonów. Praktycznie rzecz biorąc, my zgodnie z porozumieniami NATO SOFA nie możemy brać za wykorzystanie polskiego poligonu przez wojska sojusznicze żadnej marży zysku. Praktycznie jest to pokrywanie kosztów.

(Głos z sali: I odprowadzanie.)

(Głos z sali: Chyba że wynajmiemy Ministerstwu Finansów.)

(Wesołość na sali)

Panie Senatorze, to nie jest poprawka Ministerstwa Finansów, absolutnie nie, przedłożenie rządowe nie wskazywało na żadną formę opodatkowania środków specjalnych. Jest to wola Sejmu, dobrze że się proces legislacyjny zakończył, jak rozumiem.

(Głos z sali: Nie, dziękuję.)

To jest mój jedenasty budżet w tym parlamencie i co roku cieszy mnie to, że MON mówi, iż każdy budżet jest lepszy. Ja pamiętam pana generała Krzywoszyńskiego, gdy nosił dwie gwiazdki i dwie belki, był podpułkownikiem. Wprawdzie budżet MON zawsze był przedstawiany w sposób prawidłowy, ale dzisiaj pan generał dał popis tej prawidłowości. Niepokoi mnie jednak to, co pani dyrektor i pan generał mówili odnośnie do tych 40%. Jeszcze gdy nie było agencji, 95% dochodów ze sprzedaży majątku zostawało w wojsku, 5% szło do Skarbu Państwa. W tamtym okresie, kiedy była transformacja itd., te budżety były trudne, ale mimo to 95% środków szło do armii. Co prawda, wiele się wtedy sprzedawało różnego sprzętu zbędnego wojsku, głównie samochody itd.

Dzisiaj dziwię się, ja wiem, że te pieniądze poszły na wożenie powietrza przez kolej, bo one zostały przeznaczone na dofinansowanie przewozów regionalnych, a wozi się powietrze. Gdyby przynajmniej to powietrze było paczkowane, to byłoby widać, że w tych pociągach coś jest, a tak, to są puste pociągi.

Ja mam taką propozycję i wniosek formalny, Panie Przewodniczący, abyśmy wyłączyli z tego załącznika MON, skoro już są dwa podmioty nieobjęte tym art. 45. Myślę, że na naszym następnym posiedzeniu tak samo będzie się zachowywało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, tam jest wprawdzie mniejsza kwota, ale jest. Bo tutaj oddamy 40%, musimy dołożyć co najmniej 10-15%, żeby można było to wpłacić, a więc pan prezes nie ma żadnej motywacji, żeby handlować. A wiemy, że trzeba wybudować osiemset mieszkań, trzeba podwyższyć standard itd., itd., o czym pan generał tu mówił. 50 milionów zł to jest olbrzymia kwota, która nie będzie zmarnowana, lecz prawidłowo zagospodarowana, jak powiedziała pani dyrektor, przez ministra obrony narodowej.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie!

Biorąc pod uwagę chociażby ostatnie projekty budżetów, możemy powiedzieć, że Ministerstwo Obrony Narodowej albo tak dobrze pracuje, albo ma takie szczęście, że w trudnych czasach udaje mu się wyjść na budżet wzrostu i budżet rozwoju. Bo ja porównuję dzisiejsze wskaźniki z danymi z roku ubiegłego i rok 2003 też uznawaliśmy za dobry, jeśli chodzi o budżet. Przypomnę, że na 2003 r. całkowite wydatki obronne zwiększyły się o 5,7% przy inflacji 2,3% i planowanym wzroście PKB 3,5%. To jest pierwsza refleksja natury ogólnej.

Druga refleksja natury ogólnej już będzie pytaniem. Projekcja budżetu opiera się na średniorocznym kursie dolara, euro. Na planszy pan generał pokazał nam dwie liczby: pierwsza to było chyba 3,78, druga - 4,25. Ja nie chcę mówić, jaki jest kurs dzisiaj, rozumiem, że w tym budżecie jest przyjęty średnioroczny, średni kurs.

Drugie moje pytanie też jest systemowe, za chwilę przejdę do szczegółowych pytań. Opinii publicznej, nam wszystkim znany jest fakt, że w rządzie jest przygotowywany pewien pakiet, zwany umownie pakietem Hausnera. Pan generał był łaskaw stwierdzić, że tam 442 tysiące, bodajże, zostały zaoszczędzone jak gdyby w ramach pakietu w dziale "Administracja". W tym pakiecie - przynajmniej według informacji, które do mnie docierają nieoficjalnie, bo dokumentu rządowego nie znam - była zaplanowana likwidacja jednej z agencji, które tutaj gościmy. Jeśli ja dobrze pamiętam, według projektu pana Hausnera miała być zlikwidowana Wojskowa Agencja Mieszkaniowa.

I teraz moje pytanie jest skierowane do rządu. Patrzę na wskaźniki i rozumiem, że rząd przyjął taką filozofię, że cała projekcja budżetu jest opracowana w sytuacji, kiedy obydwie agencje żyją, rozwijają się i funkcjonują przez cały rok 2004. Czy zatem w planie Hausnera jest określone, od kiedy będzie rozpoczęta likwidacja takiej czy innej agencji, czy realizacja takiego, czy innego elementu, który nakłada nam się na ten budżet roku 2004?

I teraz kilka pytań szczegółowych. Pierwsze. Przewidujemy, że dochody z prywatyzacji wyniosą niecałe 31 milionów zł i wiemy, że te środki zostaną przeznaczone na zakup sprzętu w polskich w zakładach, umownie rzecz biorąc. Moje pytanie brzmi: czy wiemy, co będzie sprywatyzowane i co będzie kupione, bo jeśli tego nie wiemy, to znaczy, że założenie budżetowe jest mgliste. Tak więc chciałbym dzisiaj usłyszeć od państwa, które przedsiębiorstwa są planowane do prywatyzacji w roku 2004, i dalej idąc, co z przychodów z tytułu tej prywatyzacji będzie zakupione i gdzie, ponieważ mamy tylko kilkadziesiąt zakładów przemysłu obronnego.

Drugie pytanie. Łączny poziom wydatków, umownie nazwę to skrótowo, na Irak, zaplanowano w kwocie 308 milionów zł. Czy to jest zaplanowane na pobyt naszych wojsk w Iraku do 30 czerwca 2004 r., czy do 31 grudnia 2004 r.? A co się stanie, jeśli ten pobyt będzie przedłużony, jeśli zapadną takie decyzje? Czy wtedy wpadniemy w tak zwaną dziurę zabezpieczenia budżetowego planu wydatków na Irak? Chciałbym usłyszeć odpowiedź na to pytanie.

Trzecie pytanie szczegółowe. Dochody własne bardzo mocno się zmniejszają w stosunku do roku 2003, o ponad 20%. Z czego to wynika i dlaczego tak jest?

Kto jeszcze z państwa senatorów?

Jako uzupełnienie do tych pytań o agencje, chciałbym się dowiedzieć, jak to jest z tą likwidacją agencji, ale teraz mam takie pytanie. Pan generał powiedział na wstępie: około 1,95%, nie powiedział 1,95%. Wobec tego chciałbym wiedzieć, jak to jest szczegółowo i jak to jest bez tych 50 milionów zł. Czy to jest liczone z tymi 50 milionami zł czy bez nich, proszę o bardziej precyzyjne informacje, bo jeżeli ta poprawka, którą zgłosił pan senator, zostanie przegłosowana, to będzie kwestia jej uzasadnienia.

Dziękuję bardzo. Może nie na wszystkie pytania, ale na większość.

Jeżeli chodzi o problem kursu walutowego, przyjmowanego do budżetu, otóż jest to średni kurs, zarówno w odniesieniu do dolara, jak i do euro. Oczywiście, biorąc pod uwagę technikę planistyczną, nie można postąpić inaczej niż przyjmując określone założenia. W praktyce może się okazać, że te założenia nieco będą się rozmijały z rzeczywistością, miejmy nadzieję, że tylko nieco, bowiem nie sądzę, że bardzo dramatycznie będą się rozmijały.

Jakie będą konsekwencje dla nas? Generalnie one będą dotyczyły obszaru, który wiąże się z importem. Praktycznie rzecz biorąc, mniej więcej 25% naszego budżetu to jest import, a więc ten obszar będzie narażony na zmiany kursu w stosunku do założeń. Czym to się może zakończyć? Otóż my wydamy te pieniądze, tyle, ile mamy zapisane w planie, tylko być może w razie niekorzystnego kursu po prostu mniej nabędziemy, bo nie ma innej możliwości.

Drugi obszar, który jest bardzo czuły na zmianę kursu walutowego, to jest obszar paliw. Nasze rafinerie sprowadzają paliwa, a my je kupujemy od polskich rafinerii. Wydajemy na paliwa 193 miliony zł i właśnie kwota, którą wydajemy, jest w jakimś sensie także podatna na zmiany kursu dolara czy euro.

Tak więc, reasumując, w Ministerstwie Obrony Narodowej jest obszar wydatków wrażliwych, około 25% wydatków na modernizację, który może w jakiś sposób ucierpieć, jeżeli kursy walutowe będą dla Ministerstwa Obrony Narodowej niekorzystne. Może być oczywiście sytuacja odwrotna, że te kursy będą szły w drugą stronę i wtedy będziemy mieli określony uzysk.

Jeżeli chodzi o drugie pytanie pana senatora, dotyczące programu pana premiera Hausnera, otóż generalnie rzecz biorąc, ten program jest pomyślany w ten sposób, że jego zasadnicza część będzie wchodziła w życie 1 stycznia 2005 r. Wprawdzie Rada Ministrów przyjęła ten program, ale w aspektach kierunkowych. Jak wiem, trwa konsultacja, która zakończy się gdzieś około 15 stycznia i wtedy, jak sądzę, rząd jeszcze raz się zbierze i jeszcze raz podsumuje wyniki tej konsultacji. Być może te wyniki także zmienią niektóre założenia programu Hausnera. Jedno wszelako zostało już przyjęte w ustawie budżetowej na 2004 r., a mianowicie chodzi o zmniejszenie wydatków na administrację. Tak jak wcześniej mówiłem, wydatki związane z urzędem ministra obrony narodowej będą niższe o ponad 440 tysięcy zł.

Chcę jednak powiedzieć, że ten program oszczędnościowy, który w gruncie rzeczy będzie realizowany od 2005 r., tak naprawdę Ministerstwo Obrony Narodowej realizuje. Może nie jest to program tego autora, jest innego autorstwa, my nazywamy go programem przebudowy i modernizacji sił zbrojnych. Jeżeli zmniejszamy armię z dwustu tysięcy do stu pięćdziesięciu tysięcy, jeżeli pozbywamy się nieperspektywicznego sprzętu, prawie 30% zasobów infrastruktury, prowadzimy także racjonalizację wielu wydatków związanych ze szkoleniem, i nie tylko szkoleniem, to tak naprawdę my ten program realizujemy. Nawet szacowaliśmy, że w wyniku realizacji programu w latach 2001-2006 i w wyniku działań, które podjęło Ministerstwo Obrony Narodowej, za dwa, trzy lata zaoszczędzimy około 6 miliardów zł. Kiedy przygotowaliśmy ten budżet, to była 1/2 budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej.

Jeśli chodzi o szczegółowe pytania, dotyczące Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, to jest taki zamysł pana premiera, aby od 2005 r. te dwie agencje, Agencja Mienia Wojskowego i Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, się połączyły. Tak więc chodzi nie tyle o likwidację, ile o połączenie. Póki co, dla budżetu na 2004 r. to niczego nie zmienia, tu się nic nie dzieje, budżet jest przygotowany wedle stanu prawnego faktycznie obowiązującego i planowanego na 2004 r.

Szczerze powiem, że Ministerstwo Obrony Narodowej broni się przed tą koncepcją, bowiem te agencje mają jakby dwa różne obszary działalności. Po pierwsze, Agencja Mienia Wojskowego jest nastawiona na sprzedaż tego, czego wojsko już nie potrzebuje i nie chce, tam są profesjonaliści, którzy to mają sprzedać najlepiej, na najlepszych warunkach; po drugie, Agencja Mienia Wojskowego przejmuje bardzo ważny obszar powinności, mianowicie chcemy z niej uczynić agencję centralnych zakupów dla armii. W bieżącym roku agencja realizuje dla nas dostawy paliw, umundurowania oraz zapasów żywności, zapasów mobilizacyjnych, za ponad 400 milionów zł. Chcemy w dalszym ciągu, aby w 2004 r. agencja przejęła kolejne obszary związane z zakupem węgla, być może sprzętu powszechnego użytku, części zamiennych do sprzętu powszechnego użytku. Rok działania Agencji Mienia Wojskowego pokazuje, że poprzez centralizację możemy uzyskać dużo korzystniejsze warunki, zwłaszcza cenowe.

Tak naprawdę w samych Wojskach Lądowych było kilkudziesięciu różnych drobnych pośredników, dostawców paliw, od których pobieraliśmy paliwa. Dzisiaj będziemy kontraktować z rafinerią, z dużym dostawcą, z którym, mając duże zamówienie, możemy podpisywać bardzo korzystne dla wojska umowy. Oczywiście po drodze pogorszy się wielu drobnym dostawcom, którzy dotychczas na tym korzystali.

Co do prywatyzacji, to jeżeli jest przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki, myślę, że on odpowie, jakie są plany, dlatego że Ministerstwo Obrony Narodowej jest tylko konsumentem części wpływów w wysokości 35%, które pozyskamy z tej prywatyzacji. Jeżeli natomiast chodzi o to, jakie my mamy zamiary w związku z tą kwotą ponad 33 milionów...

(Głos z sali: 38 milionów.)

Przepraszam, 38 milionów zł, to myślę, że przedstawiciel Sztabu Generalnego, pan generał Cieniuch odpowie. Na pewno te pieniądze są przeznaczone na modernizację w polskim przemyśle obronnym, bowiem ustawa nie daje nam możliwości robienia zakupów z tych środków.

Jeżeli chodzi o Irak, mamy zaplanowane środki na funkcjonowanie naszego kontyngentu mniej więcej w tym rozmiarze, a więc dwóch tysięcy pięciuset żołnierzy na cały rok. Oczywiście decyzja prezydencka jest taka, że to ma być do czerwca przyszłego roku, ale my musimy przewidywać, że sytuacja może się zmienić. To jest wojna, Panie Senatorze, wydatki są zaplanowane, uważamy, że to jest niezbędne minimum, ale nie jest wykluczone, że sytuacja może się całkowicie zmienić, być może Polska będzie musiała jakby wypełnić pola po tych, którzy być może wyjadą z Iraku. A jako force commander, jako państwo leader nation, jako państwo kierujące, będziemy musieli wypełnić tę lukę i wtedy będzie problem. Ja mówiłem o tym przy okazji omawiania środka specjalnego, to też jest pewne źródło, z którego są sfinansowane są zamierzenia związane z Irakiem. W tym roku myśmy także z tego źródła korzystali przy finansowaniu naszego kontyngentu w Iraku, bowiem nie można było pozyskać środków z rezerw budżetu państwa.

Jeżeli chodzi o dochody budżetowe, Panie Senatorze, w tej naszej informacji bardzo szczegółowo zapisaliśmy, z jakich przyczyn one nam się zmniejszają o 20% w stosunku do roku 2003. Uważam, że myśmy zaplanowali to w sposób odpowiedzialny i muszę powiedzieć, że najprawdopodobniej nie wykonamy tegorocznego planu, a zawsze mieliśmy przekroczenia 40-90%. Na 2003 r. postaraliśmy się zaplanować dochody w sposób bardziej realistyczny, pewnie z lekkim naddatkiem, ale okazuje się, że tego nie wykonamy. W związku z tym rok 2004 zaplanowaliśmy już tak, żeby dostosować się do tego, co jest 2003 r., kilka szczegółów jest tu opisanych, i dlatego to jest niższa kwota.

Jeżeli chodzi o pożyczkę CEDL, ona ma taki charakter, że nie jest bezpośrednio obsługiwana przez Ministerstwo Obrony Narodowej, zgodnie z zasadami ona jest obsługiwana przez ministra finansów.

(Głos z sali: I dlatego jest zero.)

Nie, do tej pory wydaliśmy 84 miliony dolarów, część już jest w drodze, część otrzymaliśmy drogą dostaw, część jest zakontraktowana i czekamy na dostawy, do realizacji pozostała nam końcówka. W tym roku zakończymy kontraktowanie i można wywnioskować, że to będzie około 16 milionów dolarów jako ostatnia część wykorzystania tej amerykańskiej linii kredytowej, którą otrzymaliśmy chyba w 1999 r. Potem zacznie się spłata tej pożyczki, bo to jest, niestety, pożyczka zwrotna, choć wtedy wydawało nam się, że na korzystny procent.

Jeżeli chodzi pytanie pana przewodniczącego o 1,95%, dziękuję za to pytanie, bowiem ono pozwoli mi odnieść się do tej poprawki. Otóż ja powiedziałem około 1,95%, ale mogę tu odpowiedzialnie powiedzieć, że to jest 1,94%. Bowiem 1,95% byłoby wówczas, gdyby nasze łączne wydatki wynosiły 16 miliardów 800 milionów zł. Jeśli dochód narodowy wynosi 861 miliardów, 1,95% to jest 16 miliardów 800 milionów zł, natomiast po tych poprawkach sejmowych, czyli po odjęciu 50 milionów zł, to będzie 1,94%.

Szczerze powiem, że my się delektujemy tym drugim miejscem po przecinku, natomiast we wszystkich sprawozdaniach natowskich pokazuje się dane z jednym miejscem po przecinku. Jeżeli będzie 1,94%, będzie pokazane, że Polska ma 1,9%, jeżeli będzie 1,95%, to zaokrągli się w górę i wtedy będzie 2,0% - to jest średni poziom natowski, a więc taki, który NATO zaleca dla swoich członków, aby oni mieli tak określony wysiłek obronny, mierzony udziałem nakładów obronnych w produkcie krajowym brutto. Gdy będzie te 50 milionów zł, to wtedy będziemy mogli zaokrąglać w górę.

(Pierwszy Zastępca Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Mieczysław Cieniuch: Jedno krótkie.)

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie!

Jeżeli chodzi o środki z prywatyzacji przemysłu obronnego, planujemy 30 milionów 800 tysięcy zł, jak było powiedziane, i zamierzamy je przeznaczyć na zakup dwóch zasadniczych, z naszego punktu widzenia, produktów naszego przemysłu. Po pierwsze, na moduł bateryjny 155-milimetrowej samobieżnej armatohaubicy "Krab" za 17 milionów 500 tysięcy zł, po drugie, na pociski przeciwlotnicze "Grom" za 13 milionów 300 tysięcy zł. To wystarcza na zakup... Zresztą o szczegółach już nie chciałbym mówić.

Pójdzie najprawdopodobniej do korpusu szczecińskiego.

(Wypowiedź poza mikrofonem) (Wesołość na sali)

(Głos z sali: Generalnie na północ.)

Jeśli można, odniosę się do zapisów projektu ustawy budżetowej dotyczących przychodów z prywatyzacji w kwocie 88 milionów zł. Chciałbym zacząć od tego, że minister gospodarki występuje w identycznej roli jak minister obrony narodowej, to znaczy jest konsumentem tych środków, czyli może wydać tylko tyle, ile uzyska z prywatyzacji minister skarbu państwa. I to, że tak powiem, jest właściwy adres do odpowiedzi na pytanie szczegółowe o spółki czy podmioty przemysłowego potencjału obronnego, które uda się sprywatyzować w roku bieżącym.

Patrząc na tę kwotę 88 milionów zł, chciałbym podkreślić pewien fakt, że ona składa się jak gdyby z dwóch elementów, a mianowicie 23 miliony zł to są zaplanowane przez ministra skarbu państwa przychody z tegorocznej prywatyzacji, 65 milionów zł - tu jest pewien odnośnik pod tą tabelą - to są środki już uzyskane z prywatyzacji w 2002 r.

(Głosy z sali: W 2003 r.)

Nie, w 2002 r. Tu cytuję przypis: 65 milionów zł przychody z prywatyzacji uzyskane w 2002 r. Zatem jest kwestią do uzgodnień między ministrem gospodarki a ministrem obrony narodowej, jak ostatecznie ta kwota 88 milionów zł zostanie podzielona między dwa cele ustawowe, mianowicie na restrukturyzację przemysłowego potencjału obronnego i na modernizację techniczną sił zbrojnych.

Mamy dwie ustawy, które regulują te kwestie: ustawę z 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji i modernizacji technicznej sił zbrojnych oraz ustawę z 25 maja, już nie pamiętam, którego roku, o przebudowie sił zbrojnych, która reguluje te kwestie podziału środków...

(Senator Lesław Podkański: Ale ja nie o to pytałem, ja pytałem, co będzie prywatyzowane w roku 2004. Albo pan wie, albo pan nie wie. Bo ustawę my znamy.)

Na to konkretne pytanie odpowiedziałem na początku. Korzystając natomiast z okazji, chciałbym podkreślić bardzo istotny, w ocenie ministra gospodarki, element ukryty w kwocie 88 milionów zł. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo.

Ja myślę, że w odpowiednim czasie ministrowie usiądą do stołu i dogadają się na ten temat. Ja znam sprawę. Chyba że pan generał chce coś do tego dodać.

Krótko jedno zdanie. 35% z tej kwoty, zgodnie z ustawą o przebudowie, należy się Ministerstwu Obrony Narodowej. Co najmniej 35%, negocjacja może dotyczyć kwoty powyżej 35%, a więc powyżej 30 milionów 700 tysięcy zł. Oczywiście chcielibyśmy dużo więcej, bowiem jest to aktywna forma wspierania przedsiębiorstw.

(Głos z sali: I naszego przemysłu.)

Jasne, jak dojdzie do negocjacji, to Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego Senatu jest do dyspozycji jako rozjemca.

(Wesołość na sali)

Może nie będzie takiej potrzeby.

Chcę powiedzieć, że dotychczas został zgłoszony jeden wniosek. Razem z panem przewodniczącym Podkańskim, panem senatorem Podkańskim chcemy ten wniosek pana senatora Adamskiego podeprzeć, jeżeli pan senator pozwoli.

(Senator Jerzy Adamski: Będzie mi miło.)

Po pierwsze, w art. 1 zmniejsza się dochody budżetu państwa o 50 milionów 658 tysięcy zł oraz zwiększa się o tę kwotę wydatki budżetu państwa. Po drugie, w art. 45 ust. 1 po wyrazie "wojewodowie" dodaje się wyrazy "minister obrony narodowej". Chodzi o te wyłączenia, wyjątki. Pani dyrektor wie, o co chodzi. Po trzecie, w załączniku nr 1 w części 29 "Obrona narodowa" zmniejsza się plan dochodów w dziale 752 o kwotę 50 milionów 277 tysięcy zł oraz w dziale 851 o kwotę 381 tysięcy zł. Po czwarte, w załączniku 2 w części 83 "Rezerwy celowe" w poz. 71 "Regionalne pasażerskie przewozy kolejowe" zmniejsza się dotacje i subwencje o kwotę 50 milionów 658 tysięcy zł. Po piąte, w załączniku nr 4 w tabeli nr 1 środki specjalne w części 29 "Obrona narodowa" skreśla się kwotę wpłaty do budżetu.

(Głos z sali: Kompleksowo.)

Przepraszam, proszę o powtórzenie trzeciej poprawki.

W załączniku nr 1 w części 29 "Obrona narodowa" zmniejsza się plan dochodów w dziale 752 o kwotę 50 milionów 277 tysięcy zł oraz w dziale 851 o kwotę 381 tysięcy zł.

(Senator Jerzy Adamski: Dziękuję.)

Panie Przewodniczący, czytał pan, co trzeba zmienić w załączniku nr 1, czyli w dochodach budżetu państwa, w części 29, potem był dział 752 i dział 851 "Ochrona zdrowia", w którym zmniejsza się dochody o...

(Głos z sali: O 381 tysięcy zł.)

Dobrze, przepraszam, bo ja usłyszałam 380 tysięcy. I to mi się nie zgadzało.

Wobec tego, Panie Przewodniczący, od strony formalnej, biorąc to wszystko na tak zwane ucho, to nie mam uwag, ale potem bardzo chętnie jeszcze na to spojrzę.

Dobrze.

(Głos z sali: Mamy czas.)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Maciej Górski: Dziękuję bardzo.)

Rozumiem, że podziękowanie...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Maciej Górski: Z zadowoleniem dziękuję.)

(Głos z sali: Nie ma.)

(Głos z sali: Głosujemy.)

Jednomyślnie "za".

Wobec tego nie będę pytał, kto jest przeciw i kto się wstrzymał. Poprawka została przyjęta jednomyślnie.

Ponieważ nie było innych poprawek, poddaję pod głosowanie przyjęcie tej części ustawy budżetowej czy tych części ustawy budżetowej w całości, z poprawką, którą przyjęliśmy.

Panie Ministrze! Pani Dyrektor! Szanowni Panowie Prezesi! Serdecznie dziękuję za udział w tej części posiedzenia komisji. Serdecznie dziękuję za precyzyjne przedstawienie, jak zwykle, budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, za przygotowane materiały. Serdecznie dziękuję Biuru Legislacyjnemu i wszystkim naszym gościom.

Szanowni Państwo Senatorowie, zgodnie z życzeniem państwa, na wniosek pani Grażyny Żywieckiej... (Wesołość na sali).

(Głos z sali: I senatora Janusza Koniecznego.)

(Głos z sali: Oboje dyskutowali na korytarzu, widziałem ich.)

O godzinie 13.00 zbieramy się po to, żeby dyskutować...

(Głos z sali: Odbyć kolejne posiedzenie.)

...nad budżetem resortu spraw wewnętrznych i administracji.

Dziękuję państwu. Korzystając z okazji, życzę do siego roku, wszystkiego dobrego w Nowym Roku, samych przyjemności w sylwestra i w Nowym Roku. Również resortowi obrony narodowej składam jak najlepsze życzenia.