1. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Estońskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

2. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Łotewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

3. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Litewskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

4. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowackiej, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

5. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Bułgarii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

6. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Rumunii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

7. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego o Akcesji Republiki Słowenii, sporządzonego w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

Otwieram posiedzenie senackiej Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.

Porządek obrad dziewięćdziesiątego trzeciego posiedzenia obejmuje siedem punktów. Składają się nań w zasadzie wszystkie uchwalone przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 lipca 2003 r. ustawy o ratyfikacji protokołów do Traktatu Północnoatlantyckiego o akcesji: Republiki Estońskiej - druk senacki nr 432, Republiki Łotewskiej - druk senacki nr 433, Republiki Litewskiej - druk senacki nr 434, Republiki Słowackiej - druk nr 435, Republiki Bułgarii - druk nr 436, Rumunii - druk nr 437, i Republiki Słowenii - druk nr 438, sporządzonych w Brukseli dnia 26 marca 2003 r.

Do reprezentowania stanowiska rządu został upoważniony minister spraw zagranicznych. Witam reprezentującego ministra spraw zagranicznych pana dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego MSZ Remigiusza Henczela. Witam też osoby towarzyszące panu dyrektorowi. Witam serdecznie podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Andrzeja Towpika, który reprezentuje resort obrony narodowej. Witam pana Mikołaja Juszczuka - głównego specjalistę w Departamencie Zwierzchnictwa Prezydenta RP nad Siłami Zbrojnymi w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, wypróbowanego naszego przyjaciela. Witam panią Renatę Bronowską z naszego Biura Legislacyjnego. Departament Prawny Ministerstwa Obrony Narodowej reprezentuje pani Agnieszka Dąbrowska. Witam panią z naszej komisji, panią, która pomaga nam pod nieobecność pani Ani, i panią Katarzynę z Białegostoku, praktykantkę. Oczywiście najbardziej serdecznie i gorąco witam panów senatorów. Cieszę się, że jest tak liczna frekwencja w dniu dzisiejszym.

(Głos z sali: Jesteśmy za.)

Panie Dyrektorze, na wstępie oddajemy panu głos, aby w kilku słowach przybliżył nam pan istotę tej ustawy, aczkolwiek o Traktacie Północnoatlantyckim i z historii, i z prasy, i z wielu innych przekazów wiemy bardzo wiele. Tych siedem państw ubiegało się o członkostwo, zresztą ubiega się więcej państw, ale tych siedem państw zostało wstępnie zaakceptowanych, jeśli chodzi o przystąpienie do NATO. W tej chwili trwa proces ratyfikowania umów przez poszczególne państwa członkowskie NATO. Chodzi o to, aby można było rozszerzyć Traktat Północnoatlantycki o tych siedem państw - nie będę przypominał, jakie to państwa, ponieważ już raz je wymieniłem. Proszę bardzo.

Niech mi wolno będzie podpisać się pod tym, co pan przewodniczący powiedział, jeśli chodzi o zasób wiedzy na ten temat wszystkich obecnych. A zatem proszę traktować moje krótkie - postaram się, by było krótkie - wystąpienie jako zbiór właściwie formalnych, wyłącznie uzupełniających, być może porządkujących ten zasób informacji.

26 marca 2003 r. w Brukseli zostały sporządzone protokoły do Traktatu Północnoatlantyckiego o akcesji Bułgarii, Estonii, Litwy, Łotwy, Rumunii, Słowacji i Słowenii. Protokoły te otwierają możliwość przystąpienia tych państw do Traktatu Północnoatlantyckiego, a tym samym uzyskania przez nie członkostwa w sojuszu.

Decyzja o kontynuowaniu procesu rozszerzenia sojuszu jest świadectwem woli jednoczenia kontynentu europejskiego. Przyjmując nowych członków...

(Przewodniczący Wiesław Pietrzak: Czy mikrofon jest włączony?)

Przyjmując nowych członków, NATO rozciągnie swe gwarancje bezpieczeństwa na kolejne państwa, a tym samym poszerzy obszar stabilności regionu euroatlantyckiego. Proces ten umocni także w tych krajach struktury demokratyczne, nakładając na nie obowiązek przestrzegania wiążących standardów w polityce wewnętrznej i międzynarodowej.

Obecny etap rozszerzenia, obejmując kraje będące bezpośrednio sąsiadami Polski bądź mające podobne cele i interesy strategiczne, stanowi korzystną zmianę środowiska bezpieczeństwa wokół naszego kraju. Po uzyskaniu przez tych siedem państw statusu członka NATO, na mocy postanowień tego traktatu Polska będzie zobowiązana do udzielenia w razie potrzeby wsparcia wojskowego nowym członkom. Poszerzeniu ulegnie też zakres podmiotowy, czyli terytorialny Traktatu Północnoatlantyckiego. Nie zmienią się za to istniejące mechanizmy podejmowania decyzji i współpracy sojuszniczej w ramach NATO.

Polska jako członek NATO od 1999 r. niezmiennie wspierała idee dalszego rozszerzenia sojuszu o kolejne kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Na wszelkich dostępnych dwustronnych i sojuszniczych forach stale prowadziliśmy aktywną politykę popierającą aspiracje krajów kandydackich. Decyzję o zaproszeniu siedmiu kolejnych państw traktujemy jako wspólny sukces aspirujących krajów oraz prowadzonej przez Polskę polityki zagranicznej.

Wbrew wcześniejszym obawom, rozszerzenie sojuszu o trzy kraje bałtyckie nie doprowadziło do pogorszenia stosunków z Rosją. Stało się tak dzięki umiejętnej polityce NATO, która wykorzystując zaistniałe momentum po 11 września 2001 r., doprowadziła do stworzenia nowej formy współpracy sojuszu z Rosją w ramach Rady NATO - Rosja.

NATO w dalszym ciągu podtrzymuje ogólną politykę otwartych drzwi wobec kolejnych państw chcących wstąpić w szeregi sojuszu. W obecnej chwili trudno jednak określić realną perspektywę przystąpienia do NATO innych państw.

Panie Przewodniczący, Panie i Panowie, podobnie jak w przypadku poprzedniego poszerzenia, obejmującego Polskę, Czechy i Węgry, każdy z siedmiu protokołów akcesyjnych ma charakter formalny i składa się tylko z trzech artykułów. Protokoły podlegają ratyfikacji w trybie art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to jest za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ponieważ dotyczą sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych. Ratyfikacja protokołów nie spowoduje obciążeń finansowych dla budżetu państwa.

Proces akcesyjny tak zwanej siódemki oraz stopniowa integracja ze strukturami sojuszu przebiegają sprawnie, mimo pewnych problemów związanych ze spełnianiem przez kandydatów standardów NATO, na przykład w zakresie ochrony informacji niejawnych.

Z chwilą zakończenia ratyfikacji protokołów akcesyjnych przez wszystkich dziewiętnastu członków sojuszu sekretarz generalny NATO zaprosi państwa kandydujące do przystąpienia do traktatu. Zaproszeni ratyfikują wówczas Traktat Północnoatlantycki wraz z dołączonymi protokołami akcesyjnymi i w momencie złożenia dokumentów ratyfikacyjnych u depozytariusza traktatu - rządu USA - staną się stronami Traktatu Północnoatlantyckiego z 1949 r. i członkami NATO. Państwa zaproszone powinny złożyć dokumenty ratyfikacyjne równocześnie. Oficjalne przyjęcie tak zwanej siódemki nastąpi w przyszłym roku podczas kolejnego szczytu sojuszu, w maju 2004 r. Dziękuję bardzo.

Wobec tego, co powiedział pan przewodniczący na wstępie i pan dyrektor Henczel, właściwie nie mam nic do dodania, chciałbym tylko poczynić jedną uwagę dotyczącą, że tak powiem, strony merytorycznej. To znaczy w opinii rządu wejście do sojuszu północnoatlantyckiego siedmiu nowych państw nie tylko umocni niepodległość i bezpieczeństwo tych państw, nie tylko przełamie podział europejski, ale też będzie realizacją postulatów zgłaszanych przez Polskę, a dotyczących rozszerzenia NATO. W przekonaniu rządu jest to po prostu w interesie bezpieczeństwa Polski. W ten sposób zaprosimy dwa państwa, które są bezpośrednimi sąsiadami Polski, jak również inne państwa tego regionu, a umacnianie bezpieczeństwa i stabilności tego regionu jest jednym z podstawowych interesów Polski. Dziękuję.

Czy Biuro Bezpieczeństwa Narodowego...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Czy są pytania państwa senatorów? Już nie mogę mówić "panów senatorów" - witam panią senator.

(Senator Maria Berny: Przepraszam, że przyszłam.)

(Wesołość na sali)

(Senator Maria Berny: Byłoby wygodniej.)

Panie Przewodniczący, ponieważ Sejm uchwalił wszystkich siedem ustaw i tylko trzy osoby wstrzymały się od głosu, proszę o przyjęcie tych siedmiu ustaw bez poprawek i o głosowanie łączne nad nimi. Przeglądam jeszcze materiały... Dokładnie trzech posłów wstrzymało się od głosu, a dwóch było przeciw.

Nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy głosowali nad nimi łącznie. Uważam jednak, że dla powagi sytuacji... To jest ratyfikacja bardzo poważnych dokumentów. Chodzi o bardzo poważną decyzję międzynarodową. Nawet zastanawiałem się przez moment, czy na posiedzenie komisji nie zaprosić attaché tych siedmiu państw, ale ponieważ pani przewodnicząca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej nie ma takiego zamiaru, to umówiliśmy się, że nie będziemy powiadamiać ani ambasadorów, ani attaché, bo to by trochę skomplikowało sytuację. Uważam w każdym razie, że powinniśmy głosować oddzielnie. Dlatego też przystąpimy do poszczególnych głosowań.

Jeżeli nie ma innych wniosków ani wypowiedzi, to przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem uchwalonej przez Sejm ustawy o ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego o akcesji Republiki Estońskiej, proszę o podniesienie ręki.

(Głos z sali: Kontrowersyjna.)

Panie Ministrze, czy się mylę? Chyba nie.

Najbardziej aktywni spośród przedstawicieli tych wszystkich państw byli pani ambasador i attaché wojskowy Rumunii.

(Głos z sali: Nie ma innych zgłoszeń.)

Serdecznie dziękuję panu ministrowi, panu dyrektorowi, przedstawicielom Ministerstwa Spraw Zagranicznych, serdecznie dziękuję panu pułkownikowi, wszystkim biorącym udział w posiedzeniu, również naszemu Biuru Legislacyjnemu.

Praktykantka niewiele na tym posiedzeniu skorzystała, bo było ono łatwe, ale o godzinie 15.00, Państwo Senatorowie i Szanowni Goście, rozpoczynamy...

Ja jeszcze nie skończyłem...

(Głos z sali: Pozwólcie panu przewodniczącemu mówić.)

O 15.00 rozpoczynamy dziewięćdziesiąte czwarte posiedzenie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, które będzie owocne - to też było owocne - i długie, bo materia jest kontrowersyjna.