Na swym posiedzeniu Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, po rozpatrzeniu ustawy budżetowej na rok 2002 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji, przyjęła następującą opinię dla Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych:

2) Obrona Narodowa (cz. 29):

• dz. 752 "Obrona narodowa"
• dział 752 - obrona narodowa w ramach budżetów wojewodów ogółem (cz. 85)
• rezerwy celowe w zakresie pozycji 30, 41, 63, 66 (cz. 83)
• pozostałe działy cz. 29

• dz. 754 - Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa
• dział 754 - bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa w ramach budżetów wojewodów ogółem (cz. 85)
• rezerwy celowe w zakresie pozycji 10, 35, 61 (cz. 83)
• pozostałe działy cz. 42

Ad. 1

Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego po rozpatrzeniu budżetu Urzędu Ochrony Państwa wnosi o przyjęcie cz. 52 bez poprawek. Przyjęty przez Sejm budżet UOP (399 804 tys. zł), podobnie jak inne budżety, został obarczony skutkami blokady wydatków w poprzednim roku. Wprowadzone w Sejmie poprawki do projektu budżetu UOP dają szansę, przy bardzo oszczędnym sposobie gospodarowania środkami finansowymi Urzędu, wypełnienia zobowiązań Polski wynikających z akcesu Polski do NATO oraz budowy systemu bezpieczeństwa przed groźbą terroryzmu oraz innych ustawowo nałożonych na UOP zadań.

Ad. 2

Po rozpatrzeniu części 29 "Obrona narodowa", części 85 (budżet wojewodów ogółem) dział 752 oraz części 83 (rezerwy celowe) Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego stwierdza że, poziom wydatków MON w 2002 r. został w sposób znaczący obciążony skutkami blokady wydatków w ubiegłym roku. W przypadku budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej zmniejszenie wydatków wyniosło około 7% planu. Oznacza to obniżenie udziału wydatków budżetowych MON w PKB z planowanych 1,93 % do 1,92 %.

Na podstawie analizy możliwości finansowych Ministerstwa Obrony Narodowej Komisja uważa, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa udział polskich kontyngentów poza granicami kraju winien być sfinansowany z rezerwy ogólnej budżetu państwa oraz innych źródeł jak np. zwiększenie dopłaty z zysku z NBP. Dotyczy to udziału polskich kontyngentów w zwalczaniu międzynarodowego terroryzmu oraz przedłużenia pobytu polskiego kontyngentu w byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii.

Za niepokojące w opinii Komisji należy uznać ograniczenie prawie o 60 % dotacji dla Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w części dotyczącej inwestycji mieszkaniowych przy niezmienionym poziomie dotacji na wydatki bieżące WAM, w szczególności na wypłatę ekwiwalentów za rezygnację z kwatery stałej, zwrotów kosztów poniesionych przez żołnierzy na wynajem mieszkań oraz wypłaty równoważników mieszkaniowych. Komisja wyraża poparcie dla koncepcji dofinansowania budownictwa mieszkaniowego ze środków pozyskanych przez MON z Agencji Mienia Wojskowego.

Ponadto, Komisja zwraca uwagę na niekorzystne następstwa wynikające ze znacznego ograniczenia (o 23 %) wydatków na zakup paliw, remonty budynków i budowli oraz zakupy materiałów i wyposażenia, przyjmując takie działania jako doraźne w 2002 r. Ograniczanie tych wydatków w następnych latach grozi obniżeniem poziomu szkolenia wojska.

Po rozpatrzeniu rezerw celowych przeznaczonych na finansowanie zadań z zakresu obronności państwa (poz. 30, 41, 63, 66), Komisja pozytywnie ocenia wydzielenie w budżecie środków na realizację programu wieloletniego "Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe", skierowanie środków z prywatyzacji przemysłowego potencjału obronnego na wsparcie restrukturyzacji przemysłu obronnego oraz modernizację techniczną sił zbrojnych, a także odtworzenie środków łączności w związku z przekazaniem przez MON częstotliwości dla operatorów UMTS.

Biorąc pod uwagę konieczność zabezpieczenia w pierwszej kolejności w Wojskach Lotniczych i Obrony Powietrznej potrzeb remontowych statków powietrznych (Mig 29, Su-22) wydzielonych do Sił Reagowania, Komisja wnioskuje o dokonanie zmiany w części 29 "Obrona narodowa" w dziale 752 "Obrona narodowa" w rozdziale 75202 "WLOP", polegającej na zmniejszeniu grupy wydatków majątkowych (§ 606) o kwotę 54.600 tys. zł w zakresie zakupu uzbrojenia i sprzętu (awionika do samolotów, sprzęt inżynieryjno-przeładunkowy, rozpoznania radioelektronicznego, łączności i dowodzenia, zakup części zamiennych itp.), które planuje się sfinansować z wpływów Agencji Mienia Wojskowego przy jednoczesnym zwiększeniu grupy wydatków bieżących - § 427 o kwotę 43.600 tys. zł i § 430 - o kwotę 11.000 tys. zł.

Analiza budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, w dziale 851 "Ochrona zdrowia" w rozdziale 85195 "Pozostała działalność" wskazuje, iż Minister Obrony Narodowej poza nakładami na inwestycję w CSK WAM nie może wykonywać przysługujących mu uprawnień dotyczących dotowania Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. W ocenie Komisji powyższa sytuacja pogłębi i tak bardzo trudną sytuację finansową tych SP ZOZ, które dodatkowo z uwagi na dekapitalizację posiadanego sprzętu i brak dotacji na jego odtworzenie stają się coraz mniej konkurencyjne na rynku usług zdrowotnych.

W celu maksymalnego ograniczenia dodatkowych, zbędnych kosztów funkcjonowania Sił Zbrojnych, Komisja wnosi o rozważenie, w przypadkach w których jest to możliwe, przyśpieszenia procesu przekazywania przedszkoli finansowanych z budżetu MON do jednostek samorządu terytorialnego.

Ad. 3

Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Państwa po rozpatrzeniu części 42, części 85 w dz. 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa oraz części 83 - rezerwy celowe - poz.10, 35, 61 ustawy budżetowej na 2002 rok stwierdza, że wydatki w części 42 - sprawy wewnętrzne wynoszą 5.539.879 tys. zł i wzrastają nominalnie o 2,7% a realnie o 1,7%, dochody budżetowe części 42 - sprawy wewnętrzne wyniosą 20.606 tys. zł i będą o 38,6% większe w porównaniu do dochodów uzyskanych w 2001 r.

Komisja wyraża zaniepokojenie faktem ustalenia nakładów finansowych na Policję na poziomie nie pozwalającym realizację powierzonych zadań, szczególną obawę budzi brak wystarczających środków na sfinansowanie zakupów rzeczowych dla komend powiatowych i miejskich Policji. Wydatki na Policję w 2002 r. wynoszą 5.194.576 tys. zł (łącznie w częściach 42 i 85), co oznacza nominalny spadek o 0,2%, a realny 0 4,5 %. Sytuacja taka ma miejsce w województwach, w których wojewodowie znacząco zmniejszyli dotacje w toku korekty ustawy budżetowej w listopadzie 2001 r. Problem niedofinansowania Policji w istocie sprowadza się do relacji między wydatkami o charakterze osobowym i majątkowym. W strukturze wydatków Policji dominują wydatki o charakterze osobowym i stanowi to ~ 90% całości wydatków, ograniczeniu mogły więc ulec wyłącznie wydatki rzeczowe. Największe cięcia wydatków Policji nastąpiły w województwach: dolnośląskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim, pomorskim i śląskim. Przeznaczone w ustawie budżetowej środki na komendy powiatowe nie wystarczą - pomimo podjętych działań racjonalizujących - na zakupy materiałów pędnych, bieżącej obsługi pojazdów itp.

Budżetowe wydatki Państwowej Straży Pożarnej w 2002 roku wynoszą 1.305.991 tys. zł i są nominalnie wyższe o 0,9 %, a realnie niższe niż o 3,5 % w porównaniu do roku ubiegłego. Niepełna realizacja wydatków na skutek blokady wydatków w listopadzie 2001 r. doprowadziła do powstania zobowiązań, które na koniec 2001 r. wynoszą 33.082 tys. zł . i obciążają budżet roku 2002 . Prowadzi to do zagrożenia realizacji nałożonych na PSP zadań. Sytuację tę dodatkowo komplikują zadania i wydatki związane z powołaniem nowych powiatów.

Wydatki Straży Granicznej wyniosą w 2002 roku 706.753 tys. zł, co oznacza wzrost nominalny o 0,9%, a realny spadek o 3,5%. Efektem blokady wydatków w listopadzie 2002 r. jest powstanie znacznych zobowiązań przeniesionych do opłacenia w 2002 r. Sytuacja taka zmusza formację do działań racjonalizujących lub wręcz weryfikujących wydatki w 2002 r. W 2002 roku zostanie oddanych 5 nowych strażnic na granicy wschodniej w ramach "uszczelnienia granicy wschodniej". Będą to strażnice w obrębie Oddziałów Straży Granicznej: Podlaskiego, Nadburzańskiego i Bieszczadzkiego. Pełna obsada tych strażnic powinna wynosić 550 funkcjonariuszy i 50 pracowników cywilnych. Środki na ten cel szacowane są na kwotę 24.900 tys. zł. Należy tu podkreślić, że uszczelnienie granicy wschodniej to jedno z ważniejszych zadań stawianych Polsce w drodze do spełnienia wymogów Unii Europejskiej.

W grupie wydatków na Obronę Cywilną i Biuro Ochrony Rządu - formacji w których służy najmniejsza liczba funkcjonariuszy bądź też żołnierzy, zatrudnia się także niewielką liczbę pracowników cywilnych - podkreślić należy wzrost zarówno nominalny, jak i realny przyznanych środków budżetowych, który wynosi:

Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego zwraca również uwagę na niedofinansowanie w poz. 35 p.n w części 83 - rezerwy celowe w zakresie "wydatków związanych z wymianą dokumentów" w grupie "wydatki bieżące jednostek budżetowych". Przewiduje się, że w 2002 roku zostanie wydanych minimum 2 mln sztuk dowodów osobistych i 2 mln sztuk paszportów. Na zakup tej ilości blankietów potrzebne są środki w wysokości 100 000 tys. zł. Pozostawienie środków na ten cel w obecnej wysokości 89.500 tys. zł. spowoduje, że w tym roku nie zostanie zakupiona niezbędna liczby blankietów, co skutkować będzie wstrzymaniem personalizacji dowodów i paszportów.

I.

II.

• w części 42 Sprawy Wewnętrzne w rozdziale 75406 - Straż Graniczna zwiększa się wydatki bieżące jednostek budżetowych o 8.700 tys. zł,
• w części 83 Rezerwy celowe w poz. 4 - koszty integracji z Unią Europejską, współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi i zobowiązań wobec Komisji Europejskiej z tytułu realizowanych programów zmniejsza się wydatki bieżące jednostek budżetowych o 8.700 tys. zł,

III.

IV.