1. Rozpatrzenie ustawy zmieniającej ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela.

Otwieram posiedzenie komisji Nauki, Edukacji i Sportu.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Projekt, który dzisiaj przedstawiamy Wysokiej Komisji do rozpatrzenia, odbiega od projektu rządowego, który zakładał wprowadzenie ustawy uchylającej ustawę o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela. W trakcie prac parlamentarnych projekt ten został zmieniony w tym kierunku, że po raz kolejny Sejm zdecydował się na zmianę, polegającą na przesunięciu o jeden rok wejścia w życia ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz ustawy z 17 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela. Co to oznacza?

Oznacza to, że tak naprawdę do sprawy tak zwanego obywatelskiego projektu Karty Nauczyciela - jeśli parlament zakończy prace legislacyjne i ta ustawa wejdzie w takim kształcie - wrócimy dokładnie za rok. Rząd zdecydował się na projekt, polegający na całkowitym uchyleniu ustawy - Karta Nauczyciela, tego projektu obywatelskiego, z paru względów.

Naszym zdaniem ten projekt uchwalony 24 sierpnia 2001 r. posiada wiele różnych wad. Był on uchwalany w okresie kampanii przedwyborczej, a więc w ogromnym pośpiechu. To prawda, że został poparty dosyć dużą liczbą podpisów, niestety, posiada wiele niespójności i wiele wad.

Jeśli będzie takie życzenie Wysokiej Komisji, jestem w stanie przedstawić całe uzasadnienie projektu i już w szczegółach powiedzieć, dlaczego rząd zdecydował się na jego uchylenie.

Projekt ten generalnie zakłada powrót do sytuacji, kiedy to państwo ustala prawie wszystkie składniki wynagrodzenia nauczyciela. Z jednej strony mówi się wiele o motywacyjnym systemie wynagradzania, a z drugiej strony ten projekt prowadzi w inną stronę. Państwo ma określoną pulę pieniędzy do podziału i gdybyśmy chcieli literalnie stosować zapisy tego projektu, doszłoby w dniu dzisiejszym do absurdalnych sytuacji, gdzie dodatek motywacyjny wynosiłby zaledwie 10-20 zł. Taka stawka bowiem wychodzi po centralnym ustaleniu wszystkich składników wynagrodzenia.

Problematyczna jest też sytuacja, kiedy ministerstwo wydaje rozporządzenie w sprawie stawki wynagrodzenia zasadniczego. Tak więc z jednej strony są oczekiwania pewnych grup, aby większość wynagrodzenia była ujęta w wynagrodzeniu zasadniczym, natomiast inni oczekują, aby po prostu ta część ustalana przez samorządy, przez organy prowadzące, przez dyrekcję szkoły, była stosunkowo większa.

Wiele niespójności w tym projekcie wynika z tego, że od tego czasu, od sierpnia 2001 r., zmieniło się wiele uwarunkowań, polegających między innymi na wprowadzeniu systemu awansu zawodowego czy chociażby zakończeniu - dzięki przychylności parlamentu - trzeciego etapu podwyżek. Tak więc w tym czasie wiele różnych czynników zewnętrznych uległo zmianie. I jeśli, jak już powiedziałem, Wysoka Komisja będzie oczekiwała szczegółowych wyjaśnień, to jestem do dyspozycji.

Reasumując, rząd zapewnił w Sejmie, i ja zapewniam tutaj, że w wypadku przyjęcia tej ustawy w takim kształcie, kształcie zaproponowanym przez parlament, zobowiązujemy się do opracowania nowego projektu w ciągu najbliższego roku. A będzie ku temu wiele okazji, między innymi będzie taka okazja przy pracach nad nową ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w której chcemy zaproponować nowy sposób podziału środków, między innymi oddzielenie części materialnej, rzeczowej subwencji od części płacowej. Rozpoczynamy prace nad nowym systemem, który z jednej strony konsumowałby oczekiwania nauczycieli, którzy tą dużą liczbą podpisów wyrazili swoje poparcie, a z drugiej strony, który dawałby możliwość pewnych mechanizmów, premiujących najlepszych nauczycieli.

Mamy świadomość, że centralne ustalanie stawek wynagrodzenia nie jest możliwe bez wprowadzenia tak zwanych standardów zatrudnienia. To jest kolejny problem, z którym musimy się zmierzyć, bo dzisiaj nikt nie jest w stanie przewidzieć skutków, przede wszystkim dla szkół i dla nauczycieli, jakie mogą wywołać wprowadzone tutaj standardy.

I na koniec odpowiem jeszcze na pytanie, jakie zadano mi w parlamencie: czy ten projekt wywołuje określone skutki finansowe? Nie. Tych skutków po prostu nikt nie jest w stanie przewidzieć, policzyć tego bez dokładnego określenia standardów zatrudnienia. Na pewno może on wywołać wiele chaosu, wiele niespójności, wiele roszczeń z różnych stron.

Wnoszę więc o rozpatrzenie tego projektu w wersji zaproponowanej przez parlament, mam bowiem świadomość, że projekt rządowy, sprowadzający się do całkowitego uchylenia tych ustaw, nie uzyskał aprobaty w komisji. Ponieważ nie było żadnego głosu, który by ten projekt popierał, rząd nie zgłaszał w dalszej części prac legislacyjnych poprawki, która by konsumowała pierwotną jego wersję. Dziękuję bardzo.

Mogę tylko powiedzieć, że ustawa nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych. Dziękuję.

(Brak nagrania)

(Senator Witold Gładkowski: Z pewnością... Przepraszam, przerwałem panu przewodniczącemu.)

Z pewnością ten projekt ustawy wywołuje dyskusje i im mocniej dyskutujący z problematyką tą związany, tym to pole dyskusji jest szersze. Śledziłem rozmowy na ten temat w Izbie Poselskiej - opinie były bardzo zróżnicowane: od akceptujących, w koalicji rządzącej, po negatywne, Platformy Obywatelskiej, czy też krytykujące, bez dodatkowych wniosków, niektórych innych klubów.

Z pokorą przyjmuję to określenie - z prośbą pokorną, by uwzględnić, że nie "szczecinieckiej", tylko "szczecineckiej".

Powiedziałem "szczecineckiej".

(Senator Witold Gładkowski: W takim razie przesłyszałem się, bardzo przepraszam.)