1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o języku polskim.

2. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Otwieram posiedzenie połączonych komisji - Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

W pierwszym punkcie porządku mamy debatę nad ustawą o zmianie ustawy o języku polskim.

Mam pytanie: kworum idzie, czy kworum jest? Komisja spraw zagranicznych jest w pełni reprezentowana. Jest kworum, znakomicie.

Pytam jeszcze raz, czy wszystko w porządku?

(Głos z sali: Tak.)

Jeśli tak, to przechodzimy do głosowania. Proszę państwa, aby debatować nad wnioskami...

...to proszę ściągnąć kworum.

Proszę państwa, pierwszy wniosek jest wnioskiem o odrzucenie ustawy. Jeśli uzyska on poparcie, nie będziemy mogli ustawy poprawić.

Państwo Senatorowie, macie przed sobą te poprawki. Były one rozpatrywane na posiedzeniach obu komisji. W związku z tym proponuję, aby poprawki, które są poparte przez obie komisje, przegłosować łącznie. Proszę o śledzenie zestawienia wniosków, albowiem mam na myśli następujące poprawki poparte przez komisje: pierwszą, drugą, czwartą, piątą, szóstą, dziewiątą i dziesiątą.

Pytam państwa senatorów: czy zgadzają się przegłosować łącznie wymienione przeze mnie poprawki? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to zrozumiem, iż tak. Sprzeciwu nie słyszę.

Poprawkę trzecią zgłosił pan senator Pawełek.

Powtórzę to, co mówiłem w czasie debaty plenarnej. Chodzi o wyeliminowanie niechlujstwa w pisowni, ponieważ nie uwzględnia się żadnych polskich liter: o z kreską, ę, ą. W związku z tym chcę nałożyć na producentów towarów obowiązek, żeby nie tylko instrukcje były w języku polskim, ale również zgodnie z polską pisownią, bo...

Dziękuję, Panie Senatorze.

Czyli nie tylko "polska wersja językowa", ale także "zgodnie z polską pisownią".

Uważamy, że jest to poprawka co do swej istoty słuszna, ale zbędna. Przecież wiadomo, że "polska wersja językowa" to znaczy, poprawnie po polsku. To tak, jak gdybyśmy mówili, że należy mówić po polsku i należy mówić poprawnie po polsku. "Po polsku" to znaczy poprawnie po polsku. A więc "w polskiej wersji językowej" oznacza, że bez błędów ortograficznych. Jest to dla nas oczywiste, ale jeżeli panie i panowie senatorowie pragniecie to jeszcze raz opisać, tyle że innymi słowami, to na pewno to ustawie nie zaszkodzi. Uważamy jednak, że jest to troszkę masło maślane.

Katarzyna Iwicka, Biuro Legislacyjne.

Wydaje mi się, że należałoby się przychylić do argumentacji pana ministra. Mnie również się wydaje, że sformułowanie "polska wersja językowa" obejmuje wszystkie obowiązujące wymogi języka polskiego. Jeżeli przyjąć taką interpretację, to wówczas poprawka pana senatora miałaby właściwie charakter doprecyzowujący, a można nawet powiedzieć, powtarzający.

Panie Senatorze, będziemy się upierać przy tej poprawce...

(Senator Kazimierz Pawełek: Tak.)

...czy argumentację... Pan senator chce, nie wycofuje?

(Senator Kazimierz Pawełek: Nie wycofuję, ponieważ jest to interpretacja...)

Kto się wstrzymał od głosu? (2)

Istotą tej poprawki jest właściwie zastąpienie sformułowania "żądanie osoby świadczącej pracę lub konsumenta" wyrażeniem "wniosek tej osoby". Nie ma ona więc charakteru merytorycznego, a jedynie redakcyjny. Dziękuję.

Rozumiem, Panie Ministrze, że została wcześniej wyrażona zgoda na tę poprawkę?

Dziękuję bardzo.

Komisja spraw zagranicznych wie, jaka jest treść poprawki.

Poprawka ósma również ma charakter doprecyzowujący. Ma na celu podkreślenie, że zasadą wynikającą z ustawy o języku polskim jest sporządzanie dokumentów w języku polskim, natomiast to, co jest w ust. 3, stanowi wyjątek.

Panie Ministrze, jakie było państwa stanowisko w tej kwestii? To jest doprecyzowanie tego, że sporządza się w języku polskim przez dodanie: wyłącznie w języku polskim.

Naszym zdaniem niekoniecznie słowo "wyłącznie" musi być traktowane jako doprecyzowanie. To jednak nieco zmienia sens tego zapisu także w sensie merytorycznym, a nie tylko w sensie redakcyjnym. Nasze stanowisko w tej kwestii jest negatywne.

Pamiętam, że ta poprawka przeszła niewielką większością głosów. Mieliśmy co do niej wątpliwości, aczkolwiek była próba obrony zapisu, by było to podane w języku polskim. Resort jest przeciw tej poprawce.

Poddaję ją pod głosowanie.

Pozostaje nam teraz wyznaczenie sprawozdawcy. Z naszej strony sprawozdawcą był pan senator Kulak. Czy możemy to utrzymać?

(Senator Zbigniew Kulak: Tak, proszę bardzo.)

W takim razie poprosimy pana senatora, aby dalej tę ustawę nam prezentował w dniu jutrzejszym.

Czy pan przewodniczący drugą ustawę...

(Senator Ryszard Sławiński: Proszę kontynuować.)

W takim razie przechodzimy do drugiego punktu porządku, czyli do debaty nad ustawą o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Może najpierw wybierzemy poprawki, które są naszymi wspólnymi poprawkami. Są to poprawki: druga, piąta, szósta, siódma, dziesiąta, jedenasta, dwunasta, osiemnasta, dwudziesta czwarta, dwudziesta siódma, dwudziesta ósma, trzydziesta pierwsza, trzydziesta druga, trzydziesta trzecia, trzydziesta czwarta i trzydziesta ósma.

W imieniu Biura Legislacyjnego chciałbym zwrócić uwagę, iż wymienione przez panią przewodniczącą poprawki: dwudziesta siódma, dwudziesta ósma, trzydziesta pierwsza, trzydziesta druga, trzydziesta trzecia, trzydziesta czwarta; kolidują z poprawką zgłoszoną przez pana senatora Sławińskiego. W związku z tym proponuję wyłączenie ich z bloku głosowań i przegłosowanie jedynie tych wspólnych poprawek komisji, które nie wykluczają się z innymi poprawkami. Dziękuję.

(Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda: Kolidują poprawki: dwudziesta siódma, dwudziesta ósma, trzydziesta pierwsza, trzydziesta druga, trzydziesta trzecia i trzydziesta czwarta. Dziękuję.)

Rozumiem, czyli głosujemy w tej chwili nad pierwszymi poprawkami. Później przegłosujemy poprawkę dwudziestą szóstą i ewentualnie dalej będziemy głosowali wspólne.

Zatem zaproponuję inną formułę: łączne głosowanie poprawek: drugiej, piątej, szóstej, siódmej, dziesiątej, jedenastej, dwunastej, osiemnastej i dwudziestej czwartej, do tego momentu.

(Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda: Można również przegłosować łącznie poprawkę trzydziestą ósmą.)

Tak, ale później, i tak do tego bloku wrócimy, więc...

Dobrze, wedle państwa woli, to znaczy do dwudziestej czwartej i trzydziestą ósmą.

Proszę państwa, jeszcze raz: czy zgadzają się państwo na łączne przegłosowanie poprawek: drugiej, piątej, szóstej, siódmej, dziesiątej, jedenastej, dwunastej osiemnastej, dwudziestej czwartej i trzydziestej ósmej? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że tak.

Poprawka pierwsza uściśla definicję technicznych zabezpieczeń. Biuro Legislacyjne opowiada się za jej przyjęciem.

Rozumiem, że resort jest...

Rząd popiera tę poprawkę.

Poprawka trzecia ma charakter doprecyzowujący i jako taka jest popierana przez Biuro Legislacyjne.

Rząd popiera tę poprawkę.

Kto z państwa jest za? (10)

Poprawka czwarta, zgłoszona przez państwa senatorów Dorotę Kempkę i Ryszarda Sławińskiego, ma charakter merytoryczny. Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Komisji na regulację art. 21 ust. 1, w myśl którego organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno nadawać opublikowane drobne utwory muzyczne, słowne i słowno-muzyczne wyłącznie na podstawie umowy zawartej z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, chyba że prawo do nadania utworów zamówionych przez organizację radiową lub telewizyjną przysługuje jej na podstawie umowy. W brzmieniu nadanym przez Sejm przepisy ust. 1 i 2 należy dostosować odpowiednio do publicznego udostępniania utworów, natomiast państwo senatorowie proponują doprecyzowanie, iż chodzi tu o utwory muzyczne, słowne i słowno-muzyczne. Dziękuję.

Ze względów, o których mówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego, rząd jest przeciwny tej poprawce.

Dziękuję bardzo.

Panie Mecenasie, poprawka jest poprawna po względem legislacyjnym?

Przechodzimy do głosowania nad poprawką ósmą, która w razie przyjęcia wykluczy głosowanie nad poprawką Komisji Kultury i Środków Przekazu. Poprawka ósma jest autorstwa pana przewodniczącego Sławińskiego.

Biuru Legislacyjnemu nie jest znany motyw legislacyjny, dla którego ta poprawka została zgłoszona. Mogę jedynie powiedzieć, iż poprawka dziewiąta, poprawka komisji kultury, ma charakter doprecyzowujący. Dziękuję bardzo.

(Senator Ryszard Sławiński: Nie upieram się przy tej poprawce.)

Przechodzimy do poprawki trzynastej, także autorstwa dwójki wcześniej wymienionych senatorów.

Panie Mecenasie, czy może nam pan tę poprawkę...?

Zgodnie z art. 25 ust. 4 w brzmieniu nadanym przez Sejm przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli wypłata wynagrodzenia nie nastąpiła na podstawie umowy z uprawnionym, wynagrodzenie jest wypłacane za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, a poprawka zmierza do likwidacji tego zastrzeżenia. Dziękuję.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Rząd jest przeciwny tej poprawce. Uważamy, że skreślenie pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządu może utrudnić twórcom dochodzenie należności.

Czy w tej materii autorzy poprawki chcą skorygować jej treść, skoro ma nastąpić utrudnienie dla twórców?

Jeżeli będzie głosowana, tak?

Problem jest techniczny: dostaliśmy te sugestie na pięć minut przed zakończeniem debaty, stąd...

Czyli państwo senatorowie się nie upierają. Rozumiem, że wycofują poprawkę? Dziękuję bardzo. Poprawka nie będzie głosowana, jest wycofana.

Panie Mecenasie, w związku z tym poproszę o przybliżenie najpierw poprawki czternastej. Jej autorem jest pan przewodniczący Sławiński.

Poprawka czternasta rozszerza zmianę zaproponowaną przez Sejm w następujący sposób. Sejm zaproponował jedynie nadanie nowego brzmienia pktowi 3, który w poprawce pana senatora Sławińskiego uzyskuje identyczne brzmienie. Pan senator jednocześnie zmienia w art. 28 pkt 1 i pkt 2, który dotyczy uprawnień bibliotek, archiwów i szkół w zakresie udostępniania egzemplarzy utworów, jak również sporządzania lub zlecania sporządzenia pojedynczych egzemplarzy utworów opublikowanych. Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, poprosimy o opinię w sprawie tej poprawki.

Z pary poprawek, to znaczy poprawek czternastej i piętnastej, bo one wzajemnie od siebie zależą, rząd popiera poprawkę piętnastą.

Jest to poprawka wcześniej przegłosowana przez komisje.

Jestem w trudnej sytuacji. Upieram się przy tej poprawce. Proszę o głosowanie.

Dziękuję bardzo.

W takim razie poddaję tę poprawkę pod głosowanie.

Panie Mecenasie, bardzo proszę poprawkę szesnastą...

Poprawka szesnasta zmierza do tego, aby rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów można było umieszczać w antologiach jedynie w celach dydaktycznych i naukowych.

Dziękuję.

Rozumiem, że rząd popiera...

Jak najbardziej popieramy tę poprawkę.

Poprawka siedemnasta zmierza do tego, aby wolno było korzystać z utworów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub ustawodawczych, a nie tylko w celu zapewnienia ich sprawnego przebiegu. Dziękuję.

Dziękuję.

I znów przechodzimy do poprawki pana przewodniczącego Sławińskiego, do poprawki dziewiętnastej.

Poprawka dziewiętnasta zmierza do nadania nowego brzmienia art. 34, który dotyczy możliwości korzystania z utworów w granicach tak zwanego dozwolonego użytku. Pragnę jednakże zwrócić uwagę na błąd o charakterze legislacyjnym, który zawarty jest w przedmiotowej poprawce. Zdanie pierwsze pozostaje w legislacyjnej sprzeczności ze zdaniem drugim. O ile bowiem w zdaniu pierwszym mowa jest o możliwości korzystania z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia jedynie imienia i nazwiska oraz tytułu, o tyle w drugim mowa jest, nie wiadomo dlaczego, o podaniu zarówno imienia i nazwiska twórcy, jak również źródła tego utworu. W związku z tym Biuro Legislacyjne negatywnie opiniuje tę poprawkę.

Autor poprawki, pan przewodniczący, się przy niej nie upiera, co interpretuję, że ją wycofuje. W takim razie nie będzie głosowana.

Wysoka Komisjo, poprawka dwudziesta, autorstwa państwa senatorów Kempki i Sławińskiego, zmierza do nadania nowego brzmienia nienowelizowanemu przepisowi, a mianowicie art. 41 ust. 4. W myśl obecnego brzmienia tego przepisu umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia. Zgodnie z nowym brzmieniem zasada ta zostaje utrzymana, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dziękuję bardzo.

Dziękuję.

Bardzo proszę, Panie Przewodniczący.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Poprawka dwudziesta pierwsza zmierza do modyfikacji brzmienia art. 41 ust. 5. Zgodnie z brzmieniem nadanym przez Sejm twórca utworu wykorzystanego lub włączonego do utworu audiowizualnego oraz utworu wchodzącego w skład utworu zbiorowego, po powstaniu nowych sposobów eksploatacji utworów, nie może bez ważnego powodu odmówić udzielenia zezwolenia na korzystanie z tego utworu w ramach utworu audiowizualnego lub utworu zbiorowego na polach eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu ust. 4, cytowanego przeze mnie przed chwilą, nie stosuje się do umów z twórcami utworu audiowizualnego i utworu zbiorowego utworu wykorzystywanego lub włączonego do utworu audiowizualnego lub utworu zbiorowego, co nie uchybia prawu twórców do wynagrodzenia za korzystanie z utworu na polach eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy. Poprawka ta ma więc charakter merytoryczny. Dziękuję.

Stosunek rządu do tej poprawki jest negatywny.

(Senator Ryszard Sławiński: Nie zrozumiałem, co pan...)

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury Michał Tober: Negatywne.)

Negatywne. Ja też jestem negatywnie nastawiony do mojej poprawki.

Przechodzimy do kolejnej poprawki, do poprawki dwudziestej drugiej, która jest w kolizji z poprawką dwudziestą trzecią. Mamy taką sytuację, że dwie komisje inaczej spojrzały na tę samą kwestię.

Poprawki dwudziesta druga i dwudziesta trzecia mają ze swej istoty charakter doprecyzowujący i nie zawierają żadnych nowości merytorycznych i jako takie właściwie się od siebie nie różnią, poza innym redakcyjnym ujęciem problemu. Wydaje się jednak, że właściwsza jest poprawka dwudziesta druga. Dziękuję.

Rząd podziela opinię estetyczną Biura Legislacyjnego i też uważa, że poprawka dwudziesta druga podoba mu się bardziej.

Dobrze. Na przyszłość prosimy, aby tę estetykę wyrazić wcześniej, również na posiedzeniu komisji spraw zagranicznych.

Przechodzimy do poprawki dwudziestej piątej.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

...teraz jest kolej na rząd, Panie Ministrze?

Chociaż nie z powodów estetycznych, to zajmujemy negatywne stanowisko.

Dziękuję.

Wycofujemy tę poprawkę, jako, powiedzmy, niekonstytucyjną.

Proszę państwa, przechodzimy do poprawki dwudziestej szóstej, otwierającej następny blok poprawek. Przyjęcie poprawki wyklucza przyjęte przez obie połączone komisje poprawki od dwudziestej siódmej do trzydziestej czwartej.

Poprawka dwudziesta szósta zmierza do rezygnacji z wszelkich postanowień dotyczących kontroli produkcji nośników optycznych, zawartych w art. 12¹. Dziękuję.

Przyjęcie tej poprawki oznaczałoby pozbycie się bardzo ważnych instrumentów w walce z piractwem. Stanowisko rządu w tej sprawie nie może być inne jak negatywne.

Proszę państwa, zgodnie z wcześniej przyjętą zasadą możemy przejść do głosowania łącznego nad następującymi poprawkami: dwudziestą siódmą, dwudziestą ósmą, trzydziestą pierwszą, trzydziestą drugą, trzydziestą trzecią i trzydziestą czwartą.

Przechodzimy do poprawki dwudziestej dziewiątej, która wyklucza poprawkę trzydziestą. Znów jesteśmy pomiędzy dwiema komisjami.

Nie, w tym przypadku jest coś więcej niż li tylko kwestia estetyki. Zgodnie bowiem z art. 110⁴ ust. 2 minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego udziela informacji zawartych w rejestrze, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie naruszenia praw autorskich i praw pokrewnych, w zakresie niezbędnym do dochodzenia ich ochrony. Przepis ten de facto upoważniał ministra do udzielenia informacji każdemu zainteresowanemu podmiotowi, czemu obydwie komisje w swoich poprawkach chcą przeciwdziałać. Wydaje się jednak, że właściwsza jest poprawka komisji kultury, gdyż odnosi się do każdego podmiotu, który ma w tym interes prawny, podczas gdy poprawka komisji spraw zagranicznych dotyczy jedynie podmiotu uprawnionego z tytułu prawa autorskiego lub praw pokrewnych, a więc zacieśnia katalog tych podmiotów. Dziękuję.

Czyli poprawka komisji kultury jest łaskawsza, jest szersza. Komisja spraw zagranicznych zawęża podmiot, który może żądać takiej informacji.

Z przyjemnością podpisałbym się pod prawnym wywodem Biura Legislacyjnego: również chętniej popieramy poprawkę dwudziestą dziewiątą.

Przechodzimy do kolejnego zestawu. Przyjęcie poprawki trzydziestej piątej wyklucza głosowanie nad dwiema poprawkami - trzydziestą szóstą i trzydziestą siódmą.

Poprawka trzydziesta piąta wprowadza do omawianej przez nas ustawy przepisy karne penalizujące zachowanie przedsiębiorcy polegające na niezrealizowaniu przez niego obowiązków wynikających z dodawanych do ustawy przepisów o kontroli, a także uniemożliwianie lub utrudnianie wykonywania prawa do kontroli. Różnica, jaka zachodzi pomiędzy poprawką trzydziestą piątą a poprawkami trzydziestą szóstą i trzydziestą siódmą, polega na tym, że poprawka trzydziesta siódma de facto odnosi się jedynie do tego przedsiębiorcy, który jest osobą fizyczną, natomiast uniemożliwia objęcie rygorem poprawki przedsiębiorców będących osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej.

Podzielam, aczkolwiek wkrada się w moje serce pewien niepokój co do niesymetrycznego poparcia poprawek obydwu komisji. Niestety, znowu musimy poprzeć poprawkę komisji kultury.

Proszę się absolutnie tym nie sumitować, komisje to przeżyją.

Cała ustawa została przez nas przedyskutowana, a w stosunku do poprawek podjęliśmy stosowne decyzje. W związku z tym pozostaje nam jeszcze wyznaczenie sprawozdawcy połączonych komisji.

(Głos z sali: Senator Mańkut.)

Dziękuję. Pan senator Mańkut zechce sprawozdawać w tej materii na posiedzeniu plenarnym.