20 października 2004 r.

W dniach 20 i 21 października 2004 r. Komisja Kultury i Środków Przekazu odbyła posiedzenie wyjazdowe w  województwie małopolskim, w Wieliczce i Krakowie.

Pierwszego dnia posiedzenia w Wieliczce zapoznano się z problemami dotyczącymi ochrony postprzemysłowego dziedzictwa kultury.

W tematykę obrad wprowadziła senator Krystyna Doktorowicz, prezentując m.in. dramatyczną sytuację Śląska, regionu szczególnie bogatego w obiekty postprzemysłowe. Senator zwróciła też uwagę na liczne inicjatywy zmierzające do zagospodarowania i wykorzystania opuszczonych hut, kopalni i zakładów przemysłu ciężkiego.

Następnie głos zabrał wiceminister kultury Ryszard Mikliński. Wiceminister przypomniał, że po 1989 r. w Polsce w wyniku transformacji gospodarczej wiele przedsiębiorstw i zakładów, a nawet całe gałęzie gospodarki zostały postawione w stan upadłości. Ten opuszczony majątek stanowi ważne dziedzictwo kulturowe. Dlatego komisja senacka podjęła próbę oceny aktualnej sytuacji, możliwości ochrony pozostałego majątku i jego wykorzystania dla celów muzealnych i turystycznych. Wiceminister kultury stwierdził, że resort nie ma jeszcze pełnej inwentaryzacji zabytków minionej epoki.

Jako przykład znakomitego wykorzystania obiektu przemysłowego do celów turystycznych można wskazać Kopalnię Soli w Wieliczce. O jej działalności mówił dyrektor Zbigniew Zarębski.

Problemy placówki muzealnej omówił dyrektor Muzeum Żup Solnych w Wieliczce prof. Antoni Jodłowski. Podkreślił on m.in. ścisłą współpracę z kopalnią w Wieliczce w zakresie wspólnego finansowania zbiorów.

O współpracy w zagospodarowaniu postprzemysłowego dziedzictwa kultury mówili podczas posiedzenia także przedstawiciele samorządu: dyrektor Departamentu Edukacji i Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Krzysztof Merkel oraz dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa Stanisław Dziedzic.

W drugiej części posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu przeprowadzono debatę na temat: "zabytki i muzea a ruch turystyczny".

Senatorowie wysoko ocenili bilans postprzemysłowego dziedzictwa kultury zaprezentowany przez przedstawicieli Polskiej Organizacji Turystycznej - wiceprezesa Wojciecha Kodłubańskiego i dyrektora Jerzego Waloska. Dowodzą one, że w Polsce bardzo poważnie traktuje się sferę działalności publicznej jako szansę turystycznego i kulturalnego funkcjonowania w europejskiej przestrzeni z wykorzystaniem zasobów dziedzictwa przemysłowego.

Przykładem starań o zachowanie dziedzictwa postprzemysłowego - historycznego szlaku kolejowego była prezentacja zabytkowej kolei Chabówka - Nowy Sącz, przedstawiona przez Ryszardę Leszczyńską, prezesa Stowarzyszenia Ogólnopolskiego Forum Rozwoju Kolejowych Szlaków Turystycznych.

W wyniku dyskusji Komisja Kultury i Środków Przekazu postanowiła zwrócić uwagę resortom gospodarki i kultury na potrzebę intensywniejszego zajęcia się problematyką postprzemysłowego dziedzictwa kultury. Komisja sformułuje również wniosek do władz samorządowych Małopolski o wsparcie starań Forum Rozwoju Kolejowych Szlaków Turystycznych o uratowanie unikatowej kolei Chabówka - Nowy Sącz.

Drugiego dnia posiedzenia senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu przebywali w Krakowie, gdzie odwiedzili Międzynarodowe Centrum Kultury i Muzeum Narodowe.

Działalność Międzynarodowego Centrum Kultury przedstawił jego dyrektor prof. Jacek Purchla. Placówka służy promocji kultury polskiej w Europie i na świecie, przede wszystkim w Europie Środkowowschodniej. Z uznaniem senatorów spotkała się współpraca centrum z władzami Krakowa, o której mówili wiceprezydent Krakowa Henryk Bątkiewicz i dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Urzędzie Miasta Krakowa S. Dziedzic.

W Muzeum Narodowym w Krakowie senatorowie wysłuchali informacji Zofii Gołubiew, dyrektora tej placówki, na temat sposobów udostępniania zbiorów, a także o podejmowanych akcjach i inicjatywach edukacyjnych (np. przewodniki historyczne dla dzieci).

Na zakończenie posiedzenia w Międzynarodowym Centrum Kultury i Muzeum Narodowym w Krakowie senatorowie z uznaniem stwierdzili, że działalność prowadzona przez obie te placówki służy upowszechnianiu i przybliżaniu kultury.