29 lipca 2003 r.

Komisja Kultury i Środków Przekazu rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W posiedzeniu komisji wzięli udział poseł sprawozdawca z sejmowej komisji kultury Franciszek Wołowicz oraz zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Sztuki, a także Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Rozpatrywana przez komisję nowelizacja, uchwalona przez Sejm 25 lipca br., oparta na projekcie poselskim, ma na celu przede wszystkim przywrócenie do czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej tzw. licencji ustawowej dla operatorów sieci kablowych. Licencja ta polega na przysługującym z mocy ustawy uprawnieniu operatorów sieci kablowych do reemitowania utworów (poprzez odesłanie dotyczy to też artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów) nadawanych przez inne organizacje radiowe i telewizyjne dostępne na danym obszarze, bez obowiązku zawierania umowy z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Ponadto ustawa zawiesza do czasu akcesji stosowanie procedury arbitrażowej przed Komisją Prawa Autorskiego w sporach związanych z zawarciem takiej umowy.

Problem licencji ustawowej dla operatorów sieci kablowych na reemisję utworów pojawiał się przy okazji prac nad nowelizacją ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 9 czerwca 2000 r. i z 28 października 2002 r. Pierwsza z tych nowelizacji wprowadziła obowiązek zawierania przez operatorów sieci kablowych umów z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi o reemisję utworów nadawanych w programach organizacji radiowych i telewizyjnych. Jednocześnie pozostawiono w ustawie, poprzez odrzucenie poprawki Senatu, art. 24 ust. 3, dający operatorom sieci kablowych prawo rozpowszechniania w sposób równoczesny i integralny utworów nadawanych przez inne organizacje radiowe lub telewizyjne dostępne na danym obszarze. W związku z tym, że reemisja oznacza rozpowszechnianie w sposób równoczesny i integralny, do końca 2002 r. istniały w ustawie w istocie sprzeczne przepisy, przy czym operatorzy sieci kablowych stosowali ten drugi, traktując go jako lex specialis w stosunku do normy ogólnej, określonej w wówczas obowiązującym art. 21 ust. 4. Nowelizacja z 28 października 2002 r., uchwalona w związku z koniecznością dostosowania prawa polskiego do wymogów Unii Europejskiej, zlikwidowała licencję ustawową. Senat proponował odroczenie tej likwidacji o 6 miesięcy, czyli do końca czerwca br. Sejm poprawkę Senatu odrzucił z tego powodu, że, jak to było podkreślane przez Komitet Integracji Europejskiej, pozostawienie licencji ustawowej mogłoby grozić ponownym otwarciem negocjacji w tym obszarze.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja stanowi powrót do stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2003 r., z tym że w ogóle zawiesza do dnia akcesji stosowanie dotychczasowego art. 21 ust. 3, zezwalającego na reemisję utworów (artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów) w sieciach kablowych wyłącznie na podstawie umowy z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Dzięki temu uniknięto sprzeczności wewnętrznej pomiędzy tym przepisem a dodawanym art. 24 ust. 31, jaka istniała pomiędzy odpowiednikami tych przepisów przed 1 stycznia 2003 r.

Komisja Kultury i Środków Przekazu, po wysłuchaniu posła sprawozdawcy, przedstawicieli zainteresowanych resortów i instytucji oraz po dyskusji opowiedziała się przeciw przywróceniu - do czasu wejścia Polski do UE - licencji ustawowej dla operatorów sieci kablowych i odrzuceniem nowelizacji sejmowej w całości.

Sprawozdanie komisji o ustawie o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedstawi Izbie senator Kazimierz Pawełek.