23 kwietnia 2002 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Kultury i Środków Przekazu przystąpiła do rozpatrywania sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 2001.

W posiedzeniu wzięli udział członkowie KRRiTV z jej przewodniczącym Juliuszem Braunem. Ponadto komisja zapoznała się z opiniami o sprawozdaniu przedstawionymi przez Waltera Chełstowskiego i dr. Zbigniewa Bajkę z Ośrodka Badań Prasoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W swoim wystąpieniu W. Chełstowski pozytywnie ocenił sprawozdanie Rady. Zwrócił także uwagę na uporządkowanie zasobów częstotliwości radiofonicznych i kanałów telewizyjnych.

Zgłaszając uwagi do sprawozdania, dr Z. Bajka stwierdził m.in., że w pierwszej części poświęconej realizacji przez KRRiTV jako organ konstytucyjny, zadań ustawowych zawarto wiele sformułowań ogólnych, czasami są to zdania lub akapity przeniesione in extenso (m.in. informacje dotyczące sponsoringu prywatnego, Telewizyjnego Uniwersytetu Otwartego i Porozumienia Polskich Nadawców Radiowych i Telewizyjnych).

Za jeden z najsłabszych w omawianym sprawozdaniu dr Z. Bajka uznał podrozdział dotyczący działań KRRiTV podejmowanych na rzecz reprezentowania interesów odbiorców i zapewnienia otwartego, pluralistycznego charakteru radiofonii i telewizji. Kolejność zamieszczonych tam informacji i opinii pokazuje, że albo te działania są niewystarczające, albo autorzy zlekceważyli tę problematykę.

Część druga sprawozdania KRRiTV dotyczy jej działalności prawotwórczej. Najważniejsze obszary, którymi zajmowała się rada w ubiegłym roku, to ochrona własności intelektualnej, udział w nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a przede wszystkim znowelizowanie ustawy o radiofonii i telewizji. Projekt tej ostatniej ustawy wywołał ogromne kontrowersje, zwłaszcza ze strony mediów prywatnych, przede wszystkim w kwestii utworzenia spółki Polska Telewizja Regionalna SA czy wprowadzenia ograniczeń kapitałowych.

Część trzecia sprawozdania zawiera szczegółową informację o przyznanych koncesjach w różnych grupach nadawców i ma charakter dokumentacyjny.

Część czwarta sprawozdania dotyczy relacji KRRiTV z nadawcami publicznymi. I tak rada podejmowała różne działania w celu zwiększenia zasięgu Programu I Polskiego Radia, wspiera także tworzenie nowej sieci Radia Bis. W tej części zawarto, niestety, niewiele informacji na temat radiostacji regionalnych radia publicznego, na które przekazywana jest niemała kwota z opłat abonamentowych, a które to stacje już od dłuższego czasu mają dość niewielkie audytoria.

Część piąta zawiera informacje na temat kontroli działalności programowej nadawców. Głównym sposobem kontroli jest poemisyjny monitoring stacji, wspierany przez monitoring problemowy i interwencyjny. Rada przyznaje, że monitorowano przede wszystkim programy nadawców koncesjonowanych (stacje komercyjne). Programy nadawców publicznych oceniono natomiast przede wszystkim na podstawie nadsyłanych przez nich corocznie sprawozdań. W ubiegłym roku w celu modyfikacji rozdziału środków z abonamentu w publicznych stacjach regionalnych PR przeprowadzono monitoring problemowy, dotyczący realizacji programów edukacyjno-poradniczych, słuchowisk oraz poruszania problemów alkoholizmu. W tej części sprawozdania znalazła się także surowa ocena audycji TVN "Big Brother - Bitwa", stwierdzająca, że jej wymowa jest głęboko antywychowawcza i zagraża psychicznemu i moralnemu rozwojowi niepełnoletnich. Ponadto KRRiTV kontrolowała działalność reklamową i sponsorską w radiu i telewizji. W sprawozdaniu wskazano na złe ewidencjonowanie i archiwizowanie reklam, przekraczanie norm czasowych, kryptoreklamę czy kłopoty z informacjami na temat sponsorów.

Siódma część sprawozdania KRRiTV dotyczy jej działalności międzynarodowej, m.in. harmonizacji polskiego ustawodawstwa z prawem unijnym.

Sumując swoje uwagi na temat sprawozdania KRRiTV, dr Z. Bajka uznał przedstawiony dokument za w znacznym stopniu odzwierciedlający aktualną sytuację na rynku mediów audiowizualnych oraz występujące tam problemy. Jego zdaniem jednak, rada - ustawowo stojąca na straży pluralizmu mediów - powinna równoprawnie traktować media publiczne i komercyjne mające różne, ale równie ważne zadania do spełnienia w stosunku do społeczeństwa. Uwagi Z. Bajki dotyczyły także relacji telewizja - radio. Rada nie powinna, jego zdaniem, dostrzegać głównie telewizji. Ponadto pozytywne zakończenie powinna znaleźć kontrowersyjna kwestia nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. Jak stwierdził w swojej opinii dr Z. Bajka, byłoby niedobrze dla porządku demokratycznego, władzy ustawodawczej i wreszcie samej rady, gdyby nowelizację uchwalano wbrew przekonaniom znaczącej grupy nadawców i dziennikarzy, zaangażowanych kiedyś w budowę tego porządku.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu przewodniczący senator Ryszard Sławiński stwierdził, że ze względu rozległość poruszanych w sprawozdaniu KRRiTV problemów komisja będzie kontynuowała jego rozpatrywanie na następnym posiedzeniu, najprawdopodobniej 14 maja br.