23 marca 2005 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. W pierwszym punkcie porządku dziennego senatorowie rozpatrywali ustawę o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz ustawy o odpadach.

Na temat rozwiązań przyjętych w nowelizacji sejmowej wypowiadali się wiceminister środowiska Andrzej Skowroński oraz wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Jan Szczerbiński. Zapoznano się także z uwagami Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Ustawa uchwalona przez Sejm była projektem rządowym i zmierzała do wprowadzenia do polskiego porządku prawnego zmian wynikających z praktycznego stosowania nowelizowanych przepisów. Ponadto dokonywała transpozycji do prawa polskiego wymagań zawartych w dyrektywie Rady 1999/31/WE z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów oraz dyrektywie Rady 2003/33/WE z 19 grudnia 2002 r. ustanawiającej kryteria i procedury przyjęcia odpadów na składowiska na podstawie art. 16 i załącznika II dyrektywy 1999/31/WE.

Nowela wprowadza m.in. do ustawy - Prawo geologiczne i górnicze dział IIIa "Składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych", określający zasadnicze wymagania co do składowania odpadów w górotworze, typy składowisk podziemnych i katalog odpadów dopuszczonych do składowania oraz odpadów, których składowanie w ten sposób jest zakazane. Przedsiębiorca składujący odpady w górotworze jest obowiązany zatrudniać osobę posiadającą kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych opowiedziała się za wprowadzeniem do ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz ustawy o odpadach 2 poprawek. Ustalono, że ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Bernard Drzęźla.

Następnie komisja przystąpiła do rozpatrywania ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Na temat zapisów zawartych w omawianej ustawie wypowiadał się wiceminister infrastruktury Andrzej Bratkowski. Zapoznano się także z opinią senackiego biura legislacyjnego.

Rozpatrywana ustawa była projektem rządowym. Nowelizacja wprowadza zmiany w zakresie przepisów dotyczących premii gwarancyjnych oraz pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, w szczególności ustalania wysokości premii gwarancyjnej przy ponownej jej wypłacie oraz wydłużenia okresu zawieszenia spłat kredytu mieszkaniowego dla najuboższych i bezrobotnych kredytobiorców.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych opowiedziała się za wprowadzeniem 1 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Bogusława Mąsiora.

Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o ustanowieniu programu wieloletniego "Program budowy Zbiornika Wodnego Świnna Poręba w latach 2006-2010".

O rozwiązaniach przyjętych w rozpatrywanej ustawie sejmowej poinformowali wiceminister środowiska Andrzej Mizgajski i poseł sprawozdawca Halina Talaga. Ponadto zapoznano się z opinią senackiego biura legislacyjnego.

Rozpatrywaną ustawę przyjęto na podstawie projektu komisji sejmowej. Ustawa przewiduje, że w ramach nowo powstałego programu mają być podjęte działania zapewniające rozwój gospodarczy, ochronę przeciwpowodziową i ochronę środowiska na terenie południowo-zachodniej części województwa małopolskiego poprzez budowę zbiornika wodnego i budowli towarzyszących w zlewni Małej Wisły, Soły i Skawy oraz kształtowanie zasobów wodnych dla zapewnienia zrównoważonego i prawidłowego funkcjonowania systemu ochrony przeciwpowodziowej.

Jak stwierdzono w opinii senackiego biura legislacyjnego, mając na uwadze zupełność regulacji ustawowej, zasady przyzwoitej legislacji, zakres i rodzaj zadań w ramach programu wieloletniego, a także wielkość nakładów z budżetu państwa na ich realizację, należałoby rozważyć wskazanie w ustawie podmiotu (podmiotów) zobowiązanego do realizacji ustanawianego programu wieloletniego. Brak określenia takiego podmiotu przy jednoczesnym określeniu zadań, które mają być zrealizowane, i celów, jakie mają być osiągnięte w ramach programu, jest ułomnością legislacyjną. Ustawa nie może bowiem nakładać obowiązku, nie wskazując podmiotu zobowiązanego do jego realizacji (brak adresata normy prawnej). Nie wydaje się, aby z punktu widzenia zasad prawidłowej legislacji - mieszczących się w konstytucyjnej zasadzie demokratycznego państwa prawa - dostatecznym rozwiązaniem było przyjęcie, że podmiotem zobowiązanym do realizacji programu wieloletniego jest jednostka organizacyjna podległa ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej lub przez niego nadzorowana. Przepis formułujący normę prawną powinien bowiem możliwie bezpośrednio i wyraźnie wskazywać adresata normy, czyli podmiot zobowiązany do nakazanego albo zakazanego przez normę prawną zachowania. Problemu nie rozwiązuje również fakt, że jednostka organizacyjna realizująca program wieloletni lub koordynująca jego wykonanie będzie corocznie wskazywana w wykazie programów wieloletnich będących załącznikiem do ustawy budżetowej (art. 80 ust. 4 ustawy o finansach publicznych), a to dlatego między innymi, że wykaz ten ma charakter wyłącznie deklaratywny. Należy również zauważyć, że ustawa z 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Program dla Odry-2006" oraz ustawa z 28 marca 2003 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Program ochrony brzegów morskich" wskazują wprost podmioty realizujące te programy.

Podzielając pogląd biura legislacyjnego, w głosowaniu, na wniosek senatora B. Mąsiora, Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych zaproponowała poprawkę zmierzającą do tego, by minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określił, w drodze zarządzenia, jednostkę organizacyjną realizującą program.

Ustalono, że postulowaną zmianę zarekomenduje Izbie senator Mieczysław Mietła.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych i innych ustaw.

Rozpatrywana ustawa powstała na podstawie dwóch projektów poselskich. Do reprezentowania rządu w toku prac legislacyjnych upoważniono ministra finansów, którego podczas posiedzenia komisji reprezentował wiceminister Jarosław Neneman. Ponadto wysłuchano uwag senackiego biura legislacyjnego.

Celem ustawy była przede wszystkim zmiana budzącej kontrowersje części przepisów obowiązującej już niemal rok nowej ustawy o podatku od towarów i usług. Zebrane doświadczenia w stosowaniu nowych i skomplikowanych regulacji pozwoliły na ich doprecyzowanie bądź uchylenie tych z nich, które się nie sprawdziły. Ponadto celem ustawy jest także próba rozwiązania zagadnienia tzw. złych długów.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych opowiedziała się za wprowadzeniem poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych i innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senator Genowefę Ferenc.

Zaproponowano m.in., by przepisy dotyczące zmian odliczeń podatku VAT na samochody osobowe używane do prowadzenia działalności gospodarczej, weszły w życie 1 września br., aby dać przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do zmian.

Senatorowie chcą, aby znowelizowana ustawa o podatku VAT weszła w życie 1 czerwca br., a nie 1 maja. Przepisy dotyczące samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej, zastępujące tzw. wzór Lisaka (wzór określał, w wypadku zakupu jakich samochodów osobowych używanych do prowadzenia działalności gospodarczej można odliczać podatek VAT) weszły zaś w życie 3 miesiące później. Terminy te zaakceptowało Ministerstwo Finansów.

"Chcemy wprowadzić 3-miesięczny okres vacatio legis, już po wejściu w życie ustawy, aby branża motoryzacyjna miała czas na przygotowanie się i aby nie było zaskoczenia. W efekcie dajemy im ponad 5 miesięcy, licząc od obecnego czasu" - powiedział podczas posiedzenia Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych wiceminister finansów J. Neneman. Zaznaczył, że resort nie zgadza się z argumentami części przedsiębiorców, iż zmiana przepisów w tym zakresie uderza w zasadę ochrony praw nabytych przedsiębiorców.

Zgodnie z uchwaloną 11 marca br. nowelizacją ustawy o VAT, przy zakupie samochodów osobowych wykorzystywanych do działalności gospodarczej limit odliczenia ma wynosić 60% podatku z faktury, ale nie więcej niż 6 tys. zł. Nowe przepisy zastąpiły tzw. wzór Lisaka, określający, kiedy auto może korzystać z preferencji w VAT, który uznano za zbyt skomplikowany.

Ponadto Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych zaproponowała również zmianę i doprecyzowanie definicji samochodu dostawczego.

W ustawie o VAT zapisano, że w wypadku samochodów z dwoma rzędami siedzeń VAT będzie można odliczać wtedy, gdy część bagażowa jest dłuższa od pasażerskiej.

Komisja chce natomiast, aby w wypadku samochodów mających więcej niż jeden rząd siedzeń odliczenie dotyczyło samochodów, w których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków przekracza 50% długości pojazdu. Dla obliczenia proporcji długość pojazdu będzie mierzona po podłodze, między przednią a tylną szybą lub drzwiami tyłu nadwozia pojazdu. Brana będzie pod uwagę dolna krawędź tych szyb.