Uwaga!

Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym.

Zapis stenograficzny (1051) ze wspólnego posiedzenia

Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych (121.)

oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej (144.)

w dniu 11 grudnia 2003 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz o zmianie innych ustaw.

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 01)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych Jerzy Markowski)

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę państwa, mając nadzieję, że dołączy do nas jeszcze kilku senatorów, tak aby obie komisje miały kworum, proponuję rozpocząć wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Na dzisiejszym posiedzeniu zajmiemy się rozpatrzeniem poprawek zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim oraz o zmianie innych ustaw. Poprowadzę to dzisiejsze posiedzenie z upoważnienia pana przewodniczącego Kulaka. Omówilibyśmy sobie po kolei zgłoszone poprawki do ustawy, korzystając z tego, że uczestniczą w posiedzeniu I wiceprezes Narodowego Banku Polskiego i przedstawiciel ministra finansów.

Poprawka pierwsza. Jej autorem jest pan senator Jurgiel. Rozumiem, że zarówno pan prezes, jak i pan dyrektor mają przed sobą jej tekst. Prosiłbym przedstawiciela Biura Legislacyjnego o opinię w sprawie tej poprawki. Oczywiście głos może zabrać także jej autor, jeżeli zamierza wyjaśnić treść swojego przedłożenia.

Bardzo proszę.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Myślę, że treść poprawki jest jasna. Chodzi w niej o zobowiązanie banku do prowadzenia polityki gospodarczej. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Jeżeli chodzi o stanowisko rządu, ta poprawka była przedmiotem projektu poselskiego PiS.

(Przewodniczący Jerzy Markowski: Już mamy kworum.)

Wówczas rząd zajął stanowisko jednoznaczne wobec tego projektu, twierdząc, że nie zamierza zmieniać dotychczasowego celu Narodowego Banku Polskiego. Rząd w swoim przedłożeniu również nie zmieniał art. 3 ust. 1 w zakresie tego celu. To było takie krótkie stanowisko rządu. W trakcie merytorycznej dyskusji poselskiej zwrócono między innymi uwagę na to, że w takim układzie mamy dwa podstawowe cele i że tak na dobrą sprawę nie wiadomo, którym należałoby się posługiwać. Myślę, że pan prezes Stopyra z punktu widzenia polityki monetarnej może jeszcze coś więcej powiedzieć w tej sprawie.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Może najpierw - jeszcze przed udzieleniem głosu panu prezesowi Stopyrze - poprosiłbym przedstawiciela naszego Biura Legislacyjnego o ustosunkowanie się do tej poprawki. Chciałbym powiedzieć, że kiedy wczytuję się w treść art. 1 zmiana pierwsza, to odnoszę wrażenie, że znakomita część pomysłu pana senatora Jurgiela jest konsumowana w zapisie dotychczasowym. Przypomnę może jego brzmienie: "Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen - to cytat również z wniosku pana senatora Jurgiela - przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu Narodowego Banku Polskiego".

Proszę bardzo.

Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka:

Może krótki komentarz do tego zapisu. Rzeczywiście może to tak wyglądać, ale trzeba zwrócić uwagę na to, że ten drugi cel w obecnym brzmieniu art. 3 ust. 1 ustawy o tyle realizowany, o ile nie ogranicza podstawowego celu NBP. Czyli jest tu wyraźny priorytet utrzymania stabilnego poziomu cen, co jest zgodne z przepisem traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, jeśli chodzi o cele europejskiego systemu banków centralnych. Tam też ten stabilny poziom cen jest priorytetem. Poza tym dokładnie w ten sam sposób ujęte są wszystkie inne cele jako podporządkowane temu pierwszemu.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

W ten sam sposób jak w dotychczasowej treści ustawy?

(Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka: Tak jest.)

Czy pan prezes chciałby zabrać głos?

Pierwszy Zastępca Prezesa Narodowego Banku Polskiego Jerzy Stopyra:

Tak. Dziękuję bardzo.

Chciałbym potwierdzić tę interpretację oraz stanowiska, które zostały przedstawione przez rząd oraz Biuro Legislacyjne. Ten zapis proponowany w poprawce pana senatora Jurgiela jest niezgodny z art. 105 traktatu europejskiego, a także z konstytucją, gdzie jest bardzo wyraźnie powiedziane, że podstawowym celem banku centralnego jest stabilizacja cen. Takie dwutorowe pokazanie celu może oznaczać konflikt w zakresie prowadzenia polityki pieniężnej, bo wtedy bank centralny miałby w pewnych fazach cyklu koniunkturalnego dylemat z wyborem podstawowego celu polityki pieniężnej.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Poprawka druga pana senatora Izdebskiego...

(Głos z sali: To znaczy, że możemy nad nią głosować.)

Nie, potem przegłosujemy razem wszystkie poprawki, bo niektóre się wykluczają.

Czy autor tej poprawki jest obecny?

(Głos z sali: Nie ma.)

Nie ma.

Pan senator Mąsior.

Senator Bogusław Mąsior:

Panie Przewodniczący, chciałbym zabrać głos w sprawie tej pierwszej poprawki. Czy wprowadzenie tych zapisów, o czym mówił pan prezes, że ta polityka powinna służyć wzrostowi gospodarczemu, będzie się nawzajem wykluczać? Jeżeli mówimy, że mamy prowadzić taką politykę monetarną, która może również zakładać obniżenie naszego wzrostu gospodarczego, to przepraszam bardzo.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Przepraszam bardzo, Panie Senatorze, nie chciałbym w jakikolwiek sposób rozsądzać państwa punkt widzenia, ale proszę zwrócić uwagę na istniejący zapis: "Podstawowym celem w działalności Narodowego Banku Polskiego jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen" i powtórzenie tego we wniosku pana senatora Jurgiela. I dalej mamy: "przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu". Nie zakładam, żeby polityka rządu zmierzała do osłabienia polityki gospodarczej państwa, a jednocześnie nie umniejsza wobec tego celu Narodowego Banku Polskiego, a z kolei cele Narodowego Banku Polskiego są określone i w konstytucji, i w prawie unijnym, i w ustawie. Mówię o tym tylko tytułem wyjaśnienia. Zresztą państwo będziecie nad tym głosowali. Tak to interpretuję i tak to rozumiem.

W takim razie może rzeczywiście, ponieważ zagubimy się potem w uzasadnieniach, teraz głosowalibyśmy nad tą poprawką. Dobrze.

Poprawka pierwsza pan senatora Jurgiela. Przypomnę, że zarówno stanowisko rządu, jak i opinia Narodowego Banku Polskiego w sprawie tej poprawki były negatywne.

Głosujemy.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki? (1)

Kto jest przeciwko? (10)

Kto się wstrzymał od głosu? (4)

Dziękuję bardzo. Wniosek nie uzyskał poparcia.

Nad poprawką drugą pana senatora Izdebskiego należy głosować łącznie, razem z poprawkami drugą, piątą i ósmą. Senatora Izdebskiego nie ma teraz na sali. Wobec tego może najpierw przedstawiciel Biura Legislacyjnego wyjaśni nam istotę poprawki.

Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka:

Jest to blok poprawek, które zmierzają w zupełnie przeciwnym kierunku niż nowelizacja, a mianowicie w kierunku ograniczenia niezależności Narodowego Banku Polskiego.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie?

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Odniósłbym się do wszystkich trzech poprawek, bo tak właściwie trzeba czytać tę poprawkę do art. 21.

(Przewodniczący Jerzy Markowski: Tak, właśnie o tym mówię, poprawki druga, piąta i ósma.)

W dwóch zdaniach chciałbym powiedzieć, że widać ewidentną sprzeczność z art. 108 traktatu ustanawiającego Wspólnotę i z art. 227 konstytucji. Jak państwo przeczytacie ten cały nowy art. 21, to on de facto burzy całość tego, co zostało zapisane przede wszystkim w konstytucji, jeżeli chodzi o wyłączne kompetencje w zakresie ustalania polityki monetarnej i rozdzielenie ciał decyzyjnych. Jeżeli zaś chodzi o traktat, to mamy do czynienia z ewidentnym naruszeniem niezależności w zakresie wydawania instrukcji ciałom takim jak właśnie Rada Polityki Pieniężnej.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Kto z państwa chciałby w tej sprawie zabrać głos?

Pan senator Jurgiel.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Chciałbym zapytać pana ministra: czy traktat europejski już u nas obowiązuje, czy jeszcze nie?

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Traktat zacznie obowiązywać od 1 maja, ale proszę zauważyć, że przy dochodzeniu do Unii w całym procesie akcesyjnym były określone zobowiązania do wykonania. Jesteśmy zobowiązani do zharmonizowania prawa z prawem Unii Europejskiej, a w tym przypadku z traktatem europejskim, ze statutem ESBC i statutem EBC.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Kto jeszcze z państwa chciałby zabrać głos?

Pan senator.

Senator Zbigniew Kulak:

Prosiłbym jeszcze pana dyrektora o skomentowanie wypowiedzi pana senatora Izdebskiego, która miała miejsce wczoraj na posiedzeniu plenarnym, gdzie podawał przykłady państw Unii Europejskiej nieprzestrzegających tych zasad.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Wielokrotnie to tłumaczyłem, że troszkę inaczej wygląda sytuacja członka Unii Europejskiej i takim krajem jest zarówno Irlandia, Portugalia, jak i wszystkie państwa, które były już członkami, kiedy były wprowadzane niektóre regulacje. Oczywiście miały one zupełnie inny status, jeżeli chodzi o dochodzenie do wstąpienia do UE i prawdopodobnie w przyszłości, prędzej czy później, będą musiały dołączyć do pozostałych państw, bo te procesy harmonizacyjne trwają. Mógłbym podać przykłady tej harmonizacji, a myślę, że pan prezes Stopyra miałby ich jeszcze więcej. Pamiętajmy, że Polska jest krajem, który dopiero wchodzi do Unii. Przykład taki ewidentny to nowa ustawa o banku centralnym Finlandii, który właśnie harmonizuje prawo w zakresie bankowości centralnej, jeżeli chodzi o Unię. To są przykłady na to, jak obecnie podchodzą do tych spraw kraje członkowskie. W przypadku takiego kraju jak Polska te procesy są oparte na zupełnie innych zasadach. Stąd to, co powinno być praktycznie zastosowane w Unii, musimy zharmonizować. W każdym razie tego się od nas oczekuje.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę, senator Mąsior.

Senator Bogusław Mąsior:

Panie Przewodniczący, chciałbym do tego komentarza dodać jeszcze parę słów. Podczas wczorajszej debaty wyraziłem żal, że rząd jako współautor tej ustawy pozbywa się do końca jakiegokolwiek wpływu na Narodowy Bank Polski. Przedstawiciel Ministerstwa Finansów odpowiedział, że tak powiem, na okrągło, że są znane zasady wyboru. W kuluarach zaś powiedział, że rząd jest zmuszony realizować ustalenia podjęte trzy lata temu przez poprzedni rząd, ustalenia związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Bardzo proszę, aby przedstawiciel ministra finansów dzisiaj potwierdził, czy realizacja tejże ustawy, jej współautorstwo, jest wynikiem podjętych zobowiązań przed poprzedni rząd.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Wysoka Komisjo!

To jest cały proces negocjacyjny. Unia Europejska najpierw w trakcie negocjacji powiedziała, gdzie widzi niezgodność ze swoim prawem, jeżeli chodzi o kwestie dotyczące banku centralnego. W związku z tym rząd musiał wskazać czy porównać to nasze prawo w tym zakresie z tym, co znajduje się w traktacie ustanawiającym Wspólnotę i w statutach ESBC i EBC. Musiało być przyjęte stanowisko negocjacyjne i to jest stanowisko rządowe, bo to rząd przyjmował stanowisko negocjacyjne na podstawie tych wymogów i ono było realizowane. Potem ukazują się coroczne raporty. Jak państwo wiecie, w ostatnim listopadowym raporcie monitorującym Komisja Europejska nadal stwierdza, że właśnie w tych obszarach - fragmenty tego raportu były wczoraj cytowane również w Sejmie - nadal mamy do czynienia z niedostosowaniem naszego prawa do prawa UE. Tak było co roku, a ponieważ ustawa dostosowująca właśnie w tym zakresie nasze prawo do prawa unijnego w 2000 r. została odrzucona w trzecim czytaniu, to tę niezgodność mamy w tym obszarze do tej pory. Przypomnę tylko, że projekt rządowy praktycznie już dwa lata jest procedowany w Sejmie.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Pan prezes Stopyra jeszcze chciał coś wyjaśnić.

Pierwszy Zastępca Prezesa Narodowego Banku Polskiego Jerzy Stopyra:

Tak, dziękuję bardzo.

Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na fakt, że projekty tych trzech artykułów są niezgodne z konstytucją. To, o czym mówił pan dyrektor Morysiak, że te zapisy są niezgodne z traktatem europejskim, to jest jeden aspekt sprawy.

Drugi aspekt sprawy jest taki, że konstytucja bardzo wyraźnie określa tryb przygotowywania i uchwalania założeń polityki pieniężnej. W konstytucji w ogóle nie ma mowy o tym, że elementem tego trybu miałaby być jakaś ustawa sejmowa o założeniach polityki pieniężnej. A więc z tego punktu widzenia ta propozycja jest po prostu niezgodna z art. 227 konstytucji. Ta kwestia była już dyskutowana w Sejmie i bardzo wyraźnie sejmowe Biuro Legislacyjne również stwierdziło niezgodność tego zapisu z konstytucją.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dobrze.

Pan senator Jurgiel.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Chciałbym, żeby jednak dokończyć to wyjaśnienie, o które prosił pan senator Mąsior, dlatego że w 2000 r. rzeczywiście Sejm odrzucił, tak jak pan powiedział, projekt ustawy przygotowany przez poprzedni rząd. Może były zobowiązania rządowe, ale Sejm ich nie zaakceptował. Teraz pan chce zatwierdzić to, co w tamtym Sejmie nie zostało zatwierdzone, a co jest niekorzystne dla Polski.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dobrze.

Czy ktoś jest jeszcze w stanie to wyjaśnić panu senatorowi Jurgielowi...?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

To proszę bardzo, ale bardzo zwięźle, Panie Prezesie, bo to pytanie dotyczy właściwie bardzo szerokiej materii.

(I Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego Jerzy Stopyra: Pan dyrektor Jakubiak to wyjaśni.)

Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego Andrzej Jakubiak:

Dzień dobry, państwu. Nazywam się Andrzej Jakubiak, jestem członkiem zarządu i dyrektorem Departamentu Prawnego w Narodowym Banku Polskim.

Panie Senatorze, to nie jest tylko problem stanowiska negocjacyjnego. Jak powiedział pan dyrektor Morysiak, corocznie jest publikowany raport Komisji Europejskiej, który dotyczy tych spraw. Te wszystkie sprawy są wtedy rozpatrywane. Dotychczasowy stan prawny jest uznawany przez Komisję Europejską za zgodny z traktatem i dzisiaj cofanie się oznaczałoby automatycznie, że ten stan będzie uznany za niezgodny z prawem.

Komisja wysunęła trzy problemy, które rząd stara się rozwiązać w tej nowelizacji. Powtórzę jeszcze raz to, co powiedział pan prezes Stopyra. Jeśli chodzi o uchwalanie założeń polityki pieniężnej, to jest w tym zakresie określony tryb w konstytucji. Ta propozycja pana senatora Izdebskiego zmienia ten tryb, co oznacza, że go narusza. Poza tym w polskiej legislacji nieznana jest ustawa zatwierdzająca inny akt prawny. Ustawa jest aktem stanowiącym o prawach i obowiązkach osób fizycznych i podmiotów gospodarczych.

Jeśli chodzi o dalsze propozycje pana senatora Izdebskiego, to pragnąłbym zwrócić uwagę, że w przypadku absolutorium jest pewna analogia do absolutorium dla rządu. W art. 226 konstytucji jest wprost powiedziane, co się dzieje ze sprawozdaniem z działalności rządu: po zasięgnięciu opinii Sejm podejmuje uchwałę w przedmiocie udzielenia absolutorium. Takiej woli ustawodawca konstytucyjny nie miał w przypadku sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Głosujemy.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawek drugiej, piątej i ósmej, których autorem jest senator Izdebski? (2)

Kto jest przeciwko? (12)

Kto się wstrzymał od głosu? (2)

Dziękuję. Poprawki nie uzyskały poparcia komisji.

Poprawka trzecia jest poprawką Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Została przyjęta przez komisję, wobec tego poddajemy ją pod głosowanie połączonych komisji.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki?

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Poprawka czwarta senatora Janowskiego.

Proszę autora tej poprawki o zabranie głosu.

Senator Mieczysław Janowski:

Kierowałem się taką zasadą, że jeżeli ktoś jest rzeczywiście wielkim fachowcem z zakresu polityki pieniężnej, to nie widzę przeszkody, aby takiej osoby nie wykorzystać przez dwie kadencje. Dwie kadencje można być prezydentem, rektorem itd. Można podać wiele przykładów odpowiedzialnych funkcji w życiu publicznym naszego kraju trwających dwie kadencje. Nie wiem, czy to pozostawanie przy jednej kadencji w tym przypadku jest zasadne.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Nie będę prosił o wyrażenie opinii w sprawie tej poprawki ani przedstawiciela Narodowego Banku Polskiego, ani ministra finansów, ponieważ do tej sprawy trzeba mieć raczej podejście bardziej polityczne niż merytoryczne. Dlatego też zaraz poddamy te poprawkę pod głosowanie. Przypomnę tylko, że byłaby to de facto możliwość wydłużenia pełnienia funkcji członka rady pieniężnej do dwóch kadencji, bo jak na razie może to być tylko jedna kadencja...

(Wypowiedzi w tle nagrania)

No dobrze, dobrze...

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Dobrze, ale dwie kadencje, bo teraz jest jedna.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki? (8)

Kto jest przeciwko? (5)

Kto się wstrzymał od głosu? (2)

Dziękuję. Poprawka uzyskała poparcie komisji.

(Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka: Czy mogę?)

Proszę bardzo.

Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka:

Proszę państwa, w związku z ewentualnym przyjęciem tej poprawki należałoby przesądzić w drodze ewentualnie autopoprawki o tym, co będzie w stosunku do osoby, praktycznie jednej, wobec której mają zastosowanie jeszcze te stare przepisy. Czy te dwie kadencje będą dotyczyły również członka Rady Polityki Pieniężnej wybranego przed dniem wejścia w życie ustawy, do którego stosuje się dotychczasowe przepisy...

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę bardzo.

Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego Andrzej Jakubiak:

Problem się bardziej komplikuje, dlatego że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia, kiedy skład Rady Polityki Pieniężnej praktycznie nadal będzie stary. Państwo musielibyście jednocześnie rozstrzygnąć, czy te przepisy, które wejdą w życie 1 stycznia, stosują się do dotychczasowych jej członków, czy nie. W związku z tym pojawia się problem w art. 5 ust. 3, jeśli dobrze pamiętam, Pani Mecenas.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję.

Proszę, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Ta sprawa w Sejmie była również dyskutowana i taka poprawka też się pojawiła na etapie prac sejmowych. Wtedy posłowie stwierdzili, że to jednak, również w świetle właśnie wyroku, który się pojawił w trakcie prac komisji, znacznie skomplikowałoby sytuację i nie wiadomo, czy wtedy również byłoby to zgodne z konstytucją.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

No, ale już postanowiono.

Poprawka piąta została przegłosowana.

Przystępujemy do poprawki szóstej pana senatora Janowskiego.

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Mieczysław Janowski:

Dziękuję bardzo.

Łączyłbym tę poprawkę, aczkolwiek nie ma tutaj formalnego ścisłego powiązania, z poprawką dziewiątą, tak żeby ten cel, który jest określony w art. 3 ust. 1: przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, mógł być realizowany. A więc w posiedzeniach Rady Polityki Pieniężnej mógłby uczestniczyć przedstawiciel Rady Ministrów bez prawa udziału w głosowaniu i mógłby przedstawiać wnioski do rozważenia przez nią. I podobnie poprawka dziewiąta mówi o stosownych uprawnieniach prezesa Narodowego Banku, że może on brać udział nie tylko w posiedzeniach Sejmu, lecz także Senatu oraz Rady Ministrów. Nie chciałbym odnosić się do jakichkolwiek układów personalnych czy bieżących politycznych, ale wydaje mi się, że to służyłoby rozwojowi gospodarczemu państwa polskiego oraz wspierało politykę zarówno Narodowego Banku Polskiego, jak i rządu. Polska to jest jeden kraj i w tej chwili tę sytuację osobiście uznaję za nienormalną, ponieważ istnieją takie problemy.

To zastrzeżenie, o którym była mowa, a dotyczącym raportu Komisji Europejskiej, omówiłem też podczas debaty plenarnej. Tam jest to wyrażone w trybie przypuszczającym, że to może zaszkodzić, a z tego, co wiem, w wielu krajach ta współpraca jest bardzo ścisła. Dziękuję bardzo...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

I u nas było poprzednio, tak, tak.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Zanim jednak udzielę głosu przedstawicielowi Biura Legislacyjnego, zwróciłbym państwu uwagę, że w dotychczasowym brzmieniu ustawy art. 15 brzmi dokładnie tak: "W posiedzeniach Rady może uczestniczyć przedstawiciel Rady Ministrów bez prawa udziału w głosowaniu. Może on przedstawiać wnioski do rozważenia przez Ra". To jest dokładnie treść pańskiego wniosku.

(Senator Mieczysław Janowski: Tak jest.)

Proszę bardzo.

Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka:

Tylko że w tej chwili art. 15, zgodnie z art. 1 zmiana pierwsza nowelizacji, brzmi, że w posiedzeniach rady uczestniczą wiceprezesi NBP bez prawa udziału w głosowaniu. I w wyniku tej poprawki art. 15 składałby się z dwóch ustępów. Ust. 1 zawierałby to, co jest w tej chwili w treści nowelizacji i ust. 2 w brzmieniu zaproponowanym przez pana senatora, a co obowiązywało do tej pory.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Kto z państwa chciałby jeszcze zabrać głos?

Pan senator, proszę bardzo.

Senator Bogusław Litwiniec:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wraz z integracją europejską coraz intensywniej wkraczamy w wiek filozofii społecznej, która brzmi: informacja i komunikacja. Uczestnicząc w posiedzeniach Parlamentu Europejskiego, czasami bywam świadkiem ironii kuluarowej, która od kilku wieków nie pozwala wkroczyć prezydentowi Francji do parlamentu, uważając to oczywiście za ciekawostkę historyczną. Jest to jednak absurd cywilizacyjny. Sądzę, że biorąc pod uwagę potrzebę wzajemnej informacji i komunikacji, bez oczywiście ingerencji w prawa głosowania i podejmowania decyzji, ta poprawka ma zewsząd uzasadnienie cywilizacyjne i byłoby absurdem, można powiedzieć, konserwatywnym, gdybyśmy do tego nie dopuścili.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Poprosimy jeszcze o opinię w tej sprawie przedstawiciela ministra finansów.

Proszę bardzo.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Jeżeli chodzi o stanowisko rządu, to ten wypełniając te zobowiązania, że tak powiem, zharmonizowania prawa, przede wszystkim uznał, że należy poprawić art. 15 w brzmieniu przyjętym przez Sejm, pomijając aspekt uczestnictwa prezesa Narodowego Banku Polskiego w posiedzeniach Rady Ministrów. To jest jeden z tych trzech postulatów czy trzech uwag Komisji Europejskiej, o którym była wcześniej mowa, jeżeli chodzi o dostosowanie do norm działania Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego. Chodzi o to, co jest tym celem nadrzędnym, czyli nieuczestniczenie i niewpływanie ciał obcych na ciało, które podejmuje się realizować politykę monetarną. Jest to fundamentalna zasada nieudzielania i przyjmowania jej skutków.

(Przewodniczący Jerzy Markowski: Innymi słowy opowiada się pan przeciwko poprawce senatora Janowskiego.)

Niestety, tak.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę bardzo, pan prezes Stopyra chciał zabrać głos.

Pierwszy Zastępca Prezesa Narodowego Banku Polskiego Jerzy Stopyra:

Tak, dziękuję bardzo.

Wysoka Komisjo, chciałbym tylko poruszyć aspekt praktyczny tej kwestii. Mimo że formalnie prezes banku centralnego nie ma prawa udziału w posiedzeniach Sejmu czy też Rady Ministrów, to prezes NBP jest zapraszany na posiedzenia plenarne Sejmu, sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Na obrady Rady Ministrów, kiedy są rozpatrywane punkty dotyczące banku centralnego, również jesteśmy zapraszani mimo braku tego formalnego zapisu.

Przypomnę jeszcze, że funkcjonuje formalny Komitet Zarządzania Długiem Publicznym, który się składa z przedstawicieli rządu oraz banku centralnego. Komitet ten zbiera się co miesiąc na swoich posiedzeniach, więc nie ma takiej sytuacji, że nie ma w ogóle współpracy w tym zakresie miedzy tymi organami. Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, w sensie praktycznym mamy bardzo ścisłą współpracę z rządem na różnych poziomach zarządzania.

(Przewodniczący Jerzy Markowski: Czyli reasumując, Panie Prezesie, opowiada się pan za tym, że taka poprawka nie jest celowa?)

Nie jest konieczna.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę, pan senator Mąsior.

Senator Bogusław Mąsior:

Panie Przewodniczący, w wielu państwach Unii Europejskiej są przewidziane możliwości uczestniczenia przedstawicieli rządu, bez prawa głosowania. Uważam, że trudno nawet mówić, że przedstawiciel polskiego rządu nie ma prawa być...

(Przewodniczący Jerzy Markowski: Może, Panie Senatorze, proszę przeczytać ustawę. Z ustawy wynika, że może.)

Nie, nie ma. Panie Przewodniczący, w ustawie to zostało skreślone. W związku z tym jeżeli chcemy się bardzo przypodobać Unii, to może wprowadźmy poprawkę, że ma prawo i nawet obowiązek przebywać przedstawiciel komisarza Unii Europejskiej. Drodzy Państwo, jeżeli w wielu państwach można to zrobić, to dlaczego my idziemy tak daleko i mówimy, że jednak współpraca banku z rządem powinna być bardo dobra na różnych płaszczyznach. Na przestrzeni ostatnich lat widzimy, że nie zawsze ta współpraca tak się dobrze układała.

(Głos z sali: Ale zawsze tak było.)

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Tak było, tak było.

Kto z państwa jeszcze chciałby zabrać głos?

Pan senator Jurgiel.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Mam prośbę do przedstawiciela rządu, żeby dostarczył na piśmie informację, jeśli to jest możliwe, w tej sprawie, o której pan mówił, że jest to wymagane przez Unię Europejską. Zgodnie z jakim przepisem i jak to funkcjonuje w innych krajach? Dziękuję bardzo.

(Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak: Czy można?)

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Proszę bardzo.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Jeśli to możliwe, to prosiłbym, żeby pan dyrektor Jakubiak odczytał dokładnie fragment raportu monitorującego. To są dwa zdania sformułowane przez Komisję Europejską.

Senator Krzysztof Jurgiel:

Ale raport to nie jest prawo. Prosiłbym o to, żeby wskazać na prawo unijne, które tego zabrania, oraz na to, jak jest w innych krajach, jeśli jest to możliwe oczywiście, Panie Przewodniczący.

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Może jeszcze raz powtórzę, że jeżeli chodzi o statut ESBC, statut EBC i traktat ustanawiający Wspólnotę, to tam są wyraźnie zapisane główne zasady niezależności banku centralnego. To nie jest tak, jak w przypadku innych możliwych, że tak powiem, obszarów działania, gdzie są wprost dyrektywy, które są w wielu przypadkach bardzo szczegółowe. Tu jest troszeczkę inna sytuacja. Bankowość centralna - o tym już była mowa w 2000 r. - w Unii Europejskiej rządzi się zupełnie innymi prawami i jest oparta na zupełnie innych aktach prawnych. To jest wprost traktat, statuty ESBC oraz EBC i z tego muszą być wywodzone praktycznie wszystkie pozostałe zapisy. Jeżeli pan senator pyta o konkretny przepis, to takiego nie ma, bo jest to inaczej skonstruowane. W tym przypadku musimy to wywodzić właśnie z takich podstawowych zasad, które są następnie interpretowane w poszczególnych krajach.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Jeszcze pan senator Janowski, a potem pani senator Simonides.

Senator Mieczysław Janowski:

Mam jeszcze krótkie pytanie. Proszę mi powiedzieć, w jaki sposób ma być realizowana ta zasada jednoczesnego wspierania polityki gospodarczej rządu. Abstrahuję od tego, jaki jest rząd, bo układy w Polsce się będą zmieniały. Jeżeli jest posiedzenie władz Narodowego Banku Polskiego, na którym jest omawiany jakiś temat, i jest tam obecny przedstawiciel rządu, to on nie ma prawa głosu, ale może przedstawić stanowisko rządu.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Pani senator Simonides jeszcze chciała zabrać głos i potem już głosujemy.

Senator Dorota Simonides:

Chciałabym powiedzieć tylko, że pan się chyba pomylił. To nie Sejm ani Senat chcą wejść do NBP, tylko przewodniczący Wrzodak.

(Głos z sali: No właśnie.)

Senator Bogusław Litwiniec:

Jeszcze jedno zdanie. Proszę opierać się na duchu praw europejskich, a nie na duchu konklawe.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo, aczkolwiek nie rozróżniam tych dwóch duchów. Ale to nieważne.

W każdym razie głosujemy.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki szóstej autorstwa senatora Janowskiego?

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie za.

Poprawka została przyjęta.

Poprawka siódma również autorstwa senatora Janowskiego.

Czy pan chciałby zabrać głos w sprawie tej poprawki?

Bardzo proszę.

Senator Mieczysław Janowski:

Już to uzgadniałem i w moim przekonaniu ta liczba trzech członków wzięła się stąd, że kiedyś, gdy proponowano mniejszy skład rady, sześcioosobowy. W tej chwili mamy po trzech przedstawicieli Sejmu, Senatu i prezydenta. Żeby w trybie ekstraordynaryjnym...

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję.

W tym przypadku argumentacja dla rozstrzygnięcia tej kwestii jest także bardziej polityczna.

Ktoś chciałby jeszcze w tej sprawie zabrać głos? Nie ma chętnych, wobec tego, proszę państwa, głosujemy.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki siódmej autorstwa pana senatora Janowskiego? (6)

Kto jest przeciwko? (7)

Kto się wstrzymał od głosu? (3)

Dziękuję. Wniosek nie uzyskał poparcia komisji.

Poprawka dziewiąta pana senatora Janowskiego. Sądzę, że już nie będziemy wracali do dyskusji nad tą poprawką, więc tylko ją przegłosujemy. Przypomnę tylko, że istotą tej poprawki jest, ażeby przedstawiciel czy prezes Narodowego Banku Polskiego uczestniczył nie tylko w posiedzeniach Sejmu, lecz również Senatu oraz Rady Ministrów...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak: mógł uczestniczyć w tych posiedzeniach.

Rozumiem, Panie Prezesie Stopyra, że pan się nie opowiada za tą popraw...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Mówimy o poprawce dziewiątej...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pan się nie opowiada za tą poprawką?

(Głos z sali: Ale to są dwie różne sprawy.)

Zgadza się, to są dwie różne sprawy.

Pan się nie opowiada za tą poprawką?

(Głos z sali: A my mamy głosować)

A my mamy głosować. Dobrze, zatem głosujemy.

Kto z państwa jest za poprawką dziewiątą? (9)

Kto jest przeciwko? (3)

Kto się wstrzymał od głosu? (4)

Dziękuję. Poprawka uzyskała poparcie komisji...

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Niech pani powtórzy wyniki głosowania.

(Głos z sali: 9 senatorów głosowało za, przeciw było 3, a 4 wstrzymało się od głosowania.)

Poprawka uzyskała poparcie komisji.

Poprawka dziesiąta pana senatora Janowskiego.

Panie Senatorze, czy wyjaśni pan wszelkie wątpliwości, czy nie?

(Głos z sali: Jest to chyba czytelne.)

Pani Mecenas, proszę bardzo.

Główny Specjalista do spraw Legislacji w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aleksandra Skorupka:

Myślę, że warto byłoby przyjąć tę poprawkę.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dobrze. To w takim razie głosujemy.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki dziesiątej?

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie za.

Poprawka jedenasta jest poprawką Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. To był wniosek pana senatora Wnuka, jeśli dobrze pamiętam. Głosujemy, bo argumentacja została już przedstawiona.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki? (15)

Kto jest przeciwko? (1)

Kto się wstrzymał od głosu? (0)

Dziękuję. Poprawka uzyskała poparcie komisji.

Nad poprawkami: dwunastą, trzynastą i siedemnastą będziemy głosowali łącznie. Są to poprawki Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

Czy mogę poprosić o stanowisko rządu w sprawie tych poprawek, żeby Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych miała jasność?

Dyrektor Departamentu Instytucji Finansowych w Ministerstwie Finansów Przemysław Morysiak:

Nad tą poprawką dyskutowano również w Sejmie, ale była ona troszeczkę inaczej sformułowana. Nie przeszła w Sejmie z powodów legislacyjnych, ale rząd wyraźnie, przyjmując stanowisko do drugiego czytania ustawy, poparł tę poprawkę. To jest dokładnie - odpowiadam panu senatorowi Mąsiorowi i panu senatorowi Jurgielowi - pokazana współpraca rządu i Narodowego Banku Polskiego, bo mamy rezerwę obowiązkową, oprocentowanie przeznaczone na zadania związane z wykorzystaniem środków pomocowych Unii.

Przewodniczący Jerzy Markowski:

Dziękuję bardzo.

Głosujemy.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawek: dwunastej, trzynastej i siedemnastej?

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie za.

Poprawka czternasta jest poprawką Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Polega ona na zebraniu tych trzech ustępów w dwa ustępy i wykreśleniu ust. 3.

Głosujemy.

Kto z państwa jest za?

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie za.

Poprawka piętnasta już została przyjęta przez obie komisje, ale dla porządku musimy ją przegłosować.

Kto z państwa jest za?

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Poprawka szesnasta również została przyjęta przez obie komisje, ale dla porządku ją przegłosujemy.

Kto z państwa jest za?

Dziękuję. Jednogłośnie za.

I poprawka osiemnasta, również przyjęta przez obie komisje, ale przegłosujmy ją dla porządku.

Kto z państwa jest za?

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie za.

Czy musimy przegłosować całość ustawy wraz z przyjętymi poprawkami?

(Głos z sali: Nie.)

Nie.

Kto był sprawozdawcą tej ustawy w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej?

(Senator Genowefa Ferenc: Ja.)

To proszę zdecydować, Panie Senatorze Wnuk, czy sprawozdawcą tej ustawy będzie pan senator, czy pani Senator Ferenc. No, losujcie, rzucajcie monetę. Co chcecie zrobić, żeby wyznaczyć sprawozdawcę...?

(Głos z sali: Orzeł czy reszka?)

(Głos z sali: Proszę, żeby wystąpili razem...). (Wesołość na sali)

To się nie da...

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Proszę państwa, chwileczkę, może zróbmy to w ten sposób...

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Wiem, ale jeszcze musimy to ustalić, ponieważ członkiem obu komisji jest pani senator Ferenc, wobec tego pani senator Ferenc będzie przedstawiała sprawozdanie na posiedzeniu plenarnym w imieniu obu komisji.

Dziękuję bardzo wszystkim. Dziękuję panu ministrowi.

Przypominam, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych ma za chwilę posiedzenie wspólne z Komisją Ochrony Środowiska.

(Głos z sali: Gdzie?)

Gdzie?

(Głos z sali: W sali nr 182.)

(Głos z sali: To wy wychodzicie.)

Tak jest, dziękuję.

(Głos z sali: Członkowie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zostają w tej sali.)

(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 40)