Na swym posiedzeniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw.

Senatorowie wysłuchali opinii o ustawie, które przedstawili wicedyrektor Departamentu Polityki Regionalnej w Ministerstwie Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej Teresa Korycińska, Piotr Wojaczek z Konferencji Specjalnych Stref Ekonomicznych oraz przedstawiciele Ministerstwa Finansów oraz Urzędu Konkurencji i Konsumentów. Uwagi szczegółowe zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowelizacja jest ustawą dostosowawczą i zmierza do zmiany zasad udzielania zwolnień z podatku dochodowego od dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnych stref ekonomicznych. W związku z tym że zwolnienia podatkowe w świetle prawa wspólnotowego stanowią pomoc publiczną, która podlega ściśle określonym regułom, akcesja Polski do Unii Europejskiej wymusza korektę dotychczasowych rozwiązań w zakresie jej przyznawania, tak aby były one zgodne z warunkami zapisanymi w Traktacie Akcesyjnym. Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy uprawniające do korzystania z pomocy publicznej, wydawane począwszy od 1 stycznia 2001 r., uwzględniają uwarunkowania wymagane przez prawo wspólnotowe, nie spełniają ich natomiast zezwolenia wcześniejsze. Nowelizacja ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych z 16 listopada 2000 r., która z dniem 1 stycznia 2001 r. zmieniła zasady udzielania zwolnień podatkowych przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na terenie stref, zagwarantowała tym z nich, którzy posiadali wówczas ważne zezwolenie, iż w okresie ważności zezwolenia zachowają prawo do dotychczasowych zwolnień i preferencji podatkowych. Zasady udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom, którym wydano zezwolenia przed 1 stycznia 2001 r., były przedmiotem negocjacji akcesyjnych. Wynegocjowane warunki zakładają ograniczenie udzielania pomocy publicznej, w porównaniu z pomocą udzielaną do końca 2000 r. i później - na mocy przepisu przejściowego gwarantującego zachowanie praw nabytych. Stąd zmiana ustawy, która niewątpliwie ingeruje w te prawa, niemniej jednak jest konieczna dla zapewnienia zgodności z prawem wspólnotowym, które od dnia akcesji będzie miało pierwszeństwo przed prawem krajowym.

Ustawa przewiduje, że mali i średni przedsiębiorcy zachowają prawo do zwolnień podatkowych na zasadach obowiązujących przed 1 stycznia 2001 r. odpowiednio do końca roku 2011 i 2010. Dla innych przedsiębiorców pomoc publiczna zostanie ograniczona w dwojaki sposób: po pierwsze, będzie dotyczyła wydatków na inwestycje poniesionych do końca 2006 r., po drugie - ustawa wprowadza limity w postaci określonej procentowo części kosztów inwestycji w zależności od sektora, w którym inwestycja jest prowadzona, oraz w zależności od daty wydania zezwolenia.

Wprowadzane zmiany istotnie pogarszają warunki korzystania ze zwolnień podatkowych, stąd ustawa stwarza mechanizmy zachęcające przedsiębiorców do występowania o zmianę zezwolenia polegającą na zastosowaniu do nich nowych przepisów, a więc do dobrowolnej rezygnacji z gwarantowanych im dotychczas zwolnień podatkowych. Jedną z takich zachęt jest możliwość równoczesnego wnoszenia o zmianę warunków zezwolenia. W aktualnym stanie prawnym taka zmiana musi być uzasadniona niemożnością ich dotrzymania z przyczyn od przedsiębiorcy niezależnych, przy czym nie może dotyczyć obniżenia określonego w zezwoleniu poziomu zatrudnienia. Ponadto możliwe będzie gromadzenie dodatkowych wpływów z tytułu podatku dochodowego od przedsiębiorców, którzy wystąpią o zmianę zezwolenia, na rachunku środków specjalnych w urzędzie skarbowym. Środki te będą mogły być wykorzystane na dofinansowanie nowych inwestycji prowadzonych przez tego przedsiębiorcę lub podmiot powiązany z nim kapitałowo. Formą rekompensaty niekorzystnej zmiany przepisów dla dużych przedsiębiorców ma być też zwolnienie z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy na podstawie zmienionego zezwolenia w okresie jego ważności.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie kilkunastu poprawek do ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie złoży Izbie senator J. Markowski.