1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Szanowni Państwo, otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia dotyczące rozpatrzenia zgłoszonych w trakcie dzisiejszej debaty wniosków do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Rozumiem, że państwo senatorowie mają zestawienie zgłoszonych wniosków, liczące jedenaście stron.

Proponuję, żebyśmy procedowali w sposób następujący. Po omówieniu poprawki prosiłbym o ustosunkowanie się do niej przedstawicieli rządu i Biura Legislacyjnego. Ponadto, gdyby wnioskodawca sobie tego życzył, prosiłbym o rozwinięcie argumentacji dotyczącej postawionego wniosku. Wydaje mi się, że to znacznie usprawni naszą pracę. Moglibyśmy znowu głosować, że tak powiem, fizycznie, bo tak chyba będzie prościej.

Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek zawarty jest w punkcie oznaczonym rzymską jedynką.

(Głos z sali: Jest gdzieś na zewnątrz.)

Sądzę, proszę państwa, że mnogość poprawek zgłoszonych podczas debaty w Senacie przemawia za tym, żeby Senat wniósł jednak swój wkład intelektualny w tę ustawę. Proponuję więc, żeby na bieżąco głosować nad każdą kolejną poprawką.

Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

(Głos z sali: Jak głosujemy?)

Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek, proszę o podniesienie ręki. (0)

Nad poprawkami pierwszą i dwudziestą czwartą należy głosować łącznie. Poprawki te zostały zgłoszone przez senatorów Krzyżanowską, Simonides, Staniszewską, Wielowieyskiego i Wittbrodta.

Może poprosimy najpierw o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, jedną osobę albo więcej, jak państwo zdecydują.

W debacie dostatecznie dobrze uzasadniono tę poprawkę. Podobne poprawki były przedkładane i omawiane w Sejmie, mamy również pełne dossier tej sprawy w prasie i w innych mediach, w których się o tym mówi.

Istotne uzasadnienie polega na tym, że mimo oczywistych korzyści związanych z tym przepisem ustawy, polegających na względnie prostym sposobie osiągnięcia określonego rezultatu dochodowego, ocenianego przez rząd na 2 miliony zł, będzie to bardzo duży szok w zakresie rozwoju możliwości oszczędnościowych i inwestycyjnych społeczeństwa polskiego.

Przytoczę jeden argument pokazujący, jak dalece zmieniła się sytuacja już na jesieni, w ciągu ostatnich tygodni. Otóż we wrześniu na rachunkach i lokatach bankowych było miliard kilkaset milionów złotych przyrostu, a w październiku mieliśmy już tylko dwieście kilkadziesiąt milionów. Wystarczyły już same zapowiedzi zmian w tym zakresie, by nastąpiło zahamowanie przyrostu, a niewykluczone - jesteśmy nawet co tego przekonani - że nastąpi spadek, czyli wycofywanie oszczędności, szukanie innych lokat i innych sposobów zabezpieczania swoich pieniędzy.

Tak więc nie opłaca się skórka za wyprawkę. Sądzę nawet, że warto by ograniczyć inwestycje czy zadania budżetowe, żeby nie blokować możliwości inwestycyjnych i bazy finansowej banków polskich, bo nie są one zbyt mocne ani ta baza nie jest mocna. Jak już podkreślałem w debacie, skłonności inwestycyjne i oszczędnościowe społeczeństwa polskiego w relacji do dochodów są na poziomie nawet dwa, trzy razy niższym niż u naszych sąsiadów. Na tym polega główne uzasadnienie ograniczenia tej skądinąd potrzebnej ustawy.

Czy pan senator zakończył tę argumentację?

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Otóż ta poprawka zmierza do takiej zmiany ustawy, która właściwie w połowie odbiera jej sens, bo wyklucza poddanie opodatkowaniu dochodów kapitałowych. Rząd jest przeciwny tej poprawce.

Dziękuję, Pani Minister.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Dziękuję.)

Nie mam zastrzeżeń legislacyjnych. Dziękuję bardzo.

Kto z państwa senatorów, członków połączonych komisji, jest za przyjęciem poprawki pierwszej, państwa senatorów Krzyżanowskiej, Simonides, Staniszewskiej, Wielowieyskiego i Wittbrodta? (4)

Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki drugiej, pana senatora Borkowskiego.

Czy wnioskodawca chciałby zabrać głos? Nie widzę na sali wnioskodawcy.

Proszę więc o przedstawienie stanowiska rządu w sprawie poprawki drugiej.

Rząd jest przeciw przyjęciu poprawki drugiej, stwarza ona bowiem poważną lukę prawną w systemie opodatkowania dochodów ze źródeł kapitałowych. Dziękuję.

Dziękuję, Pani Minister.

Chciałbym powiedzieć tylko tyle, że ta poprawka zmierza do utrzymania zwolnienia od podatku wszystkich odsetek i dyskonta od papierów wartościowych emitowanych przez skarb państwa oraz od obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Tak.)

Dziękuję, Panie Mecenasie.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z państwa senatorów, członków połączonych komisji, jest za przyjęciem poprawki drugiej? (0)

Przypomnę, że zgodnie z zapisem głosowaliśmy równocześnie nad poprawką osiemnastą, ponieważ obie te poprawki są spójne.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią, pana senatora Chronowskiego.

Będę mówił krótko, Panie Przewodniczący. Obecnie obowiązuje zwolnienie świadczeń okolicznościowych w wysokości nie przekraczającej kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę. W nowelizacji znalazła się propozycja obniżenia tej kwoty do połowy najniższego wynagrodzenia. O ile wiem, nie spowoduje to właściwie żadnych skutków budżetowych, jeśli zostawimy ten zapis w starej wersji.

Krótko mówiąc, poprawka ta zmierza do niezmniejszania kwot wolnych od podatku świadczeń okolicznościowych.

Rząd jest przeciw tej poprawce, bo jej przyjęcie oznaczałoby koszty w wysokości 80 milionów zł.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki trzeciej, pana senatora Andrzeja Chronowskiego? (4)

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą, której autorem jest pan senator Andrzej Chronowski.

Poprawka ta dotyczy wszystkich przedsiębiorstw zatrudniających do dwudziestu pięciu pracowników, które nie mogą odpisać świadczeń okolicznościowych, bo nie mają funduszu świadczeń socjalnych. Poprawka zmierza do tego, żeby to zwolnienie rozciągnąć na pracowników takich właśnie przedsiębiorstw. Przypomnę, że zatrudniają one około 30-35% wszystkich pracowników.

Dziękuję, Panie Marszałku.

Proszę o opinię Biura Legislacyjnego.

Poprawka ta rozszerza zakres wolnych od podatku świadczeń okolicznościowych na sytuacje, w których nie ma obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Rząd jest przeciw tej poprawce. Chciałabym wyjaśnić, że od samego początku rząd chciał całkowicie znieść to zwolnienie. Zostało ono w tej postaci przywrócone na wniosek związków zawodowych, przy czym NSZZ "Solidarność" wysunęło propozycję, by ograniczyć to zwolnienie do funduszu świadczeń socjalnych i funduszy zawodowych. To po pierwsze.

Po drugie, małe zakłady pracy rzeczywiście nie mają obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby utworzyły taki fundusz. Odpis na fundusz jest jednak kosztem uzyskania przychodów, gdybyśmy więc przyjęli rozwiązanie, które proponuje pan senator Chronowski, to tego typu świadczenie, które zastępuje w pewnym stopniu wynagrodzenie, byłoby z jednej strony zaliczane do kosztów uzyskania przychodów firmy, a z drugiej strony byłoby zwolnione od podatku dochodowego u pracobiorcy. Oznacza to brak jakiejkolwiek symetrii podatkowej.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki czwartej, pana senatora Andrzeja Chronowskiego? (2)

Dziękuję. Poprawka nie uzyskała większości.

Znów będę mówił krótko, Panie Przewodniczący. Chodzi o to, że w dużych sieciach supermarketów często stosuje się bardzo poważne upusty i w ten sposób przejmuje rynek. Myślę, że należałoby popatrzeć na to w odniesieniu do równości podmiotów. Moja propozycja zmierza więc do tego, aby takich zwolnień nie stosować w przypadku bonów do jednej sieci supermarketów.

Dziękuję, Panie Senatorze.

Ta poprawka ogranicza zakres wolnych od podatku świadczeń okolicznościowych w taki sposób, by zwolnienie nie dotyczyło sytuacji, w której bony uprawniają do zakupu wyłącznie w jednym sklepie lub w jednej sieci sklepów.

Dziękuję bardzo.

Decyzja jest trudna dlatego, że to ograniczenie działa w dwóch kierunkach. Po pierwsze, dotyczy ono sprzedawców towarów w jednym sklepie lub w jednej sieci sklepów, również małych sklepów, nie tylko dużych supermarketów i hipermarketów, jakby się wydawało na pierwszy rzut oka. Po drugie, w związku z tym, że ograniczenie dotyczy sytuacji, w której bon uprawnia do zakupu wyłącznie w jednym sklepie, następuje przerzucenie odpowiedzialności za zobowiązanie podatkowe na pracownika, który taki bon otrzymał i który nie ma nic wspólnego z emitentem takiego bonu.

Mamy więc tutaj do czynienia ze zbiorową odpowiedzialnością za zwolnienie podatkowe - zarówno emitenta, jak i pracownika. Rząd jest przeciwny zbiorowej odpowiedzialności za podatki. Dziękuję bardzo.

Rozpatrzymy teraz poprawkę szóstą, pana senatora Andrzeja Chronowskiego.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, ta poprawka jest dosyć mocno rozbudowana. Chodzi tu o pewne ułatwienia dla fundatorów. W związku z tym proponuję podział na dwie grupy. Pierwsza grupa obejmuje przekazywane w ramach sponsoringu środki finansowe, a druga środki rzeczowe do trzykrotnie wyższej wartości. Dlaczego tak? Otóż dużo łatwiej jest producentowi przekazać określony produkt jako nagrodę w ramach różnych konkursów, by osiągnąć w ten sposób jakąś promocję czy reklamę, niż środki finansowe. Stąd ta propozycja.

Dziękuję bardzo.

Ta poprawka różnicuje wysokość zwolnienia od podatku w zależności od tego, czy chodzi o nagrody pieniężne czy o nagrody rzeczowe. Jeżeli chodzi o nagrody pieniężne, kwota wolna od podatku nie mogłaby przekroczyć wartości najniższego wynagrodzenia za pracę, tak jak to przewiduje ustawa uchwalona przez Sejm, a w przypadku wygranych rzeczowych - trzykrotności najniższego wynagrodzenia za pracę.

Może nie zrozumiałam wyjaśnienia pana senatora Chronowskiego, ale chyba chodziło mu o sponsoring. Pozwolę sobie zatem wrócić do dyspozycji tego przepisu, w którym chodzi o wygrane w konkursach i grach, a także o sprzedaż premiową. Sprzedaż premiowa to nie jest sponsoring, jeżeli sponsoring rozumiemy jako nakłady sprzedawcy, zbywcy czy producenta mające na celu zachęcenie do nabywania jego towarów. Tu natomiast chodzi albo o reklamę albo bezpośrednio o koszty sprzedaży. Jeśli więc taka była intencja tej poprawki, to rząd nie może się zgodzić na jej przyjęcie. To po pierwsze.

Po drugie, przyznaję, że nie widzę uzasadnienia dla różnicowania sposobu opodatkowania czy ciężaru podatkowego w zależności od tego, co jest przedmiotem wygranej: pieniądze czy rzeczy. W przypadku pieniędzy bowiem obowiązywałby limit najniższego wynagrodzenia, czyli obecnie 750 zł, a w przypadku nagrody rzeczowej 2 tysiące 150 zł.

Panie i Panowie Senatorowie! Nie trzeba mieć dużej wyobraźni, żeby wiedzieć, że w takiej sytuacji nie będzie żadnych wygranych pieniężnych, tylko rzeczowe, a to w stosunku do stanu dzisiejszego nie zmienia postaci rzeczy. Rząd jest zatem przeciwny tej poprawce.

Dziękuję, Pani Minister.

Przepraszam bardzo, ale chciałbym powiedzieć - może państwo tego nie wiedzą, ponieważ odbywamy posiedzenie właściwie po raz drugi - że jest jeszcze taka instytucja jak wniosek mniejszości. Chciałbym państwu senatorom o tym przypomnieć i zarazem podpowiedzieć taką formułę.

Kolejna poprawka to poprawka siódma, państwa senatorów Balickiego, Chronowskiego, Janowskiej, Krzyżanowskiej, Simonides, Staniszewskiej, Wielowieyskiego i Wittbrodta.

Pani senator Janowska, bardzo proszę.

Myślę, że jesteśmy tutaj zgodni w rozumieniu konieczności pomocy organizacjom pozarządowym, których statutowym celem jest niesienie pomocy najuboższym, którzy rzeczywiście nie mogą odnaleźć się w dzisiejszej rzeczywistości rynkowej. Nasza poprawka zmierza więc do tego, ażeby utrzymać istniejący stan faktyczny. Dlatego w art. 1 proponujemy skreślenie pktu 3. Chodzi mianowicie o utrzymanie na obecnym poziomie wysokości darowizn na wspomniane cele. Gorąco prosimy o uwzględnienie naszej poprawki.

Dziękuję, Pani Senator.

Pani senator wyjaśniła tę poprawkę. Nie mam uwag legislacyjnych.

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki siódmej, państwa senatorów Balickiego, Chronowskiego, Janowskiej, Krzyżanowskiej, Simonides, Staniszewskiej, Wielowieyskiego i Wittbrodta? (16)

Poprawka dziewiąta została wniesiona przez państwa senatorów Balickiego i Janowską.

Pani senator Janowska, bardzo proszę.

Jest to kontynuacja poprzedniej poprawki, wprowadzająca jeszcze większe uszczegółowienie w porównaniu do stanu istniejącego, w przypadku gdy przedmiotem darowizny są pieniądze. Chodzi nam o to, ażeby wpłata była wyraźnie udokumentowana i niejako zobowiązywała podmiot, do którego te pieniądze są kierowane, do otwarcia rachunku bankowego, o ile nie ma jeszcze takiego rachunku. Byłyby to pieniądze rzeczywiście wpłacone, zniknęłyby więc wątpliwości związane z niejasnymi, nieczystymi czy tak zwanymi lewymi wpłatami.

Dziękuję bardzo.

Dziękuję, nie mam uwag.

Proszę o przedstawienie stanowiska rządu.

Jeśli dobrze odczytuję intencję państwa wnioskodawców, chodzi o zdyscyplinowanie obrotu i udokumentowanie, że ten obrót się dokonał.

(Senator Zdzisława Janowska: Tak.)

Poprawka dziesiąta została zgłoszona przez panią senator Genowefę Ferenc i senatora Gołąbka.

Proponowana zmiana ma na celu dostosowanie nazewnictwa do nazewnictwa występującego w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych. Dziękuję.

Dziękuję, nie mam uwag.

Proszę o przedstawienie stanowiska rządu.

Autorem poprawki jedenastej jest pan senator Mieczysław Janowski. Nie ma na sali pana senatora Janowskiego.

Czy przedstawiciel Biura Legislacyjnego mógłby odnieść się do tej poprawki?

Poprawka ta zmierza do tego, aby nowa ulga budowlana miała zastosowanie do odsetek od kredytów udzielanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz przez kasy mieszkaniowe.

Dziękuję bardzo.

Rząd jest przeciwny tym poprawkom. Nie wiem, czy mam to uzasadnić...

Otóż chodzi o to, żeby uniknąć kazusu, z którym mieliśmy już do czynienia, kiedy na przykład spółdzielnia zaciągała kredyt mieszkaniowy, a spółdzielca go spłacał. Nie chcemy stwarzać takich niejasnych sytuacji. Rząd jest przeciw tym poprawkom.

Dziękuję bardzo.

Przystępujemy do głosowania poprawki dwunastej, nad którą będziemy głosowali łącznie z poprawkami dwudziestą trzecią i dwudziestą piątą. Autorami poprawki trzynastej są państwo senatorowie Genowefa Ferenc i Zbigniew Gołąbek.

Bardzo proszę, Pani Senator.

Te poprawki mają na celu wyeliminowanie obowiązku wydawania przez ministra finansów rozporządzenia w sprawie skali podatku dochodowego. Obowiązek ten wynika z brzmienia obowiązującego obecnie art. 27 ust. 4 ustawy o PIT. Ponadto minister nie ma obowiązku publikacji rozporządzenia o skali podatkowej na rok 2002.

Jeśli chodzi o poprawkę dotyczącą art. 16 pkt. 1, ma ona na celu wyeliminowanie ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych, dotyczących opodatkowania zysku w okresie do 1 marca 2002 r. Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawek dwunastej, dwudziestej trzeciej i dwudziestej piątej? (16)

Dziękuję państwu bardzo. Poprawki dwunasta, dwudziesta trzecia i dwudziesta piąta uzyskały większość w głosowaniu połączonych komisji.

Nad poprawką trzynastą, pana senatora Borkowskiego, będziemy głosowali łącznie z poprawką dwudziestą pierwszą, która dotyczy tej samej materii.

Proszę o uwagi Biura Legislacyjnego.

Mówiąc najkrócej, poprawki te zmierzają do tego, aby zamrożenie przedziału dochodów podlegających opodatkowaniu obowiązywało tylko jeden rok, a nie 2 lata.

Bardzo proszę o przedstawienie stanowiska rządu.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawek trzynastej i dwudziestej pierwszej? (0)

Autorem poprawki czternastej jest pan senator Zbigniew Religa. Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Dziękuję bardzo.

Dziękuję.

Rząd jest przeciw tej poprawce.

To wszystko, co pani minister chciała na ten temat powiedzieć, tak?

(Głosy z sali: Coś więcej!)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Tak, mogę więcej.)

Bardzo proszę.

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Otóż, rząd jest przeciwny tej poprawce z powodów ściśle podatkowych, które zostały wyjaśnione przez pana premiera Belkę. Chcę powiedzieć, że ta poprawka nie jest równoznaczna z zamrożeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne na poziomie 8%. Ta poprawka oznacza tylko tyle, że jeśli niepełna składka będzie wyższa niż 7,75%, będzie odpisywana od dochodu.

Informacyjnie podam tylko, że w przypadku miesięcznego dochodu na poziomie 750 zł miesięcznie podwyższenie tej składki w 2002 r. odpowiadałoby kwocie 1 zł 52 gr. Przy dochodzie miesięcznym w wysokości 1000 zł wzrost składki powodowałby wzrost obciążeń pensji ubezpieczonego na poziomie 2 zł 3 gr. Przy dochodach rzędu 10 tysięcy zł miesięcznie wzrost obciążenia wyniósłby 20 zł 30 gr. Takie są relacje między tym wzrostem a składką.

Raz jeszcze podkreślam, że ten przepis nie zamraża składki na ubezpieczenie zdrowotne na poziomie 7,75% podstawy wymiaru składki. Dziękuję.

Pani minister odpowiedziała wcześniej na pytanie, które chciałem zadać. Jeśli dobrze rozumiem, pozostawienie składki 7,75% nie ma wpływu na wysokość nakładów na opiekę zdrowotną czy na fundusze kas chorych w przyszłym roku.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Nie ma.)

Wprowadzenie składki 8%, wobec konsekwencji rządu w przyjmowaniu założeń na rok przyszły, może spowodować konieczność zmniejszenia czy zamrożenia składki na ubezpieczenia zdrowotne na poziomie tego roku. Czyli paradoksalnie, przyjęcie propozycji profesora Religi, którego intencje można oczywiście podzielać, mogłoby się skończyć na tym, że w przyszłym roku opieka zdrowotna otrzymałaby 830-840 milionów zł mniej.

(Senator Zbigniew Religa: Chciałbym jeszcze coś dodać.)

Pani Minister, w związku z tym nakładamy, mały bo mały, ale dodatkowy podatek. Trzeba więc jasno powiedzieć obywatelom, że będą dodatkowo opodatkowani. Z tym pani minister się zgadza.

Odnosząc się do słów pana przewodniczącego Balickiego - może się stać tak, jak pan senator mówi, ale nie musi. Nie musi, ponieważ jest Sejm i jest Senat, więc zawsze można wprowadzić poprawkę do tej ustawy. Nie jest to zatem obligatoryjne, że ta stawka zostanie zamrożona na tym poziomie. Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki czternastej, pana senatora Zbigniewa Religi? (4)

Dziękuję. Poprawka nie uzyskała większości.

Argumentacja jest właściwie bardzo prosta i również została przedstawiona w debacie. Otóż wprowadzenie opodatkowania depozytów i lokat będzie - to już się stało - dużym szokiem dla społeczeństwa, w każdym razie dla tej znacznej części społeczeństwa, która oszczędza. W sytuacji, kiedy równocześnie obniża się stopy procentowe, kiedy nadal mamy dość wysoką inflacje, a utrzymujący swoje lokaty i depozyty muszą opłacać w pewnym zakresie banki, wprowadzenie dwudziestoprocentowego opodatkowania oznacza faktycznie zmniejszenie dochodów, no, gdzieś tak o 35-40% w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy. To jest, podkreślam, bardzo duży szok dla ludzi rozsądnie myślących i kalkulujących.

Jeżeli więc Wysoka Komisja podjęła już decyzję, że należy przyjąć przedstawiony projekt, to spróbujmy chociaż osłabić to uderzenie, które - podkreślam - przełoży się na znaczne obniżenie oszczędności i spowoduje osłabienie naszego dynamizmu gospodarczego.

Dziękuję, Panie Senatorze.

Nie mam zastrzeżeń. Dziękuję.

Panie Przewodniczący! Ta sprawa była omawiana na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, mimo że poświęciliśmy jej niezbyt dużo czasu.

Pan senator Wielowieyski kreśli dość katastroficzny obraz ucieczki mieszkańców naszego kraju od lokat po wprowadzeniu tego zapisu. Myślę, że to, co się dzieje dzisiaj, nie może być przedmiotem oceny, bo jest to sprawa wprowadzenia tego zapisu i obserwacji jego skutków w dłuższej perspektywie czasowej. To pierwsza sprawa.

Druga sprawa. O tym, czy będzie to zapis skuteczny dla rozwoju gospodarczego, dla zwiększenia przychodów budżetowych państwa i poziomu życia mieszkańców naszego kraju, zadecyduje to, co mieszkańcy naszego kraju zrobią z pieniędzmi, których nie ulokują na kontach. Jako przykład innego rodzaju lokaty podam zakup akcji na giełdzie warszawskiej, która jest słabiutką giełdą. Dofinansowanie przedsiębiorstw notowanych na giełdzie właśnie poprzez przemieszczenie środków tam, gdzie zyski nie są opodatkowane, byłoby bardzo korzystne dla rozwoju gospodarczego naszego kraju.

Dziękuję, Panie Senatorze.

Po drugie, opodatkowanie dochodów ze źródeł kapitałowych, o którym mówimy w tej ustawie, w ogóle nie dotyczy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Dla nich reguły opodatkowania zysków kapitałowych się nie zmieniają.

Po trzecie, rzeczywiście wprowadzenie dwudziestoprocentowego podatku może spowodować wycofanie części środków z banku, choć nie podzielam informacji pana senatora Wielowieyskiego o zmniejszeniu wkładów, bo możemy najwyżej mówić o spadku przyrostu wkładów w październiku w stosunku września, a to jest różnica. Jeśli jednak te środki zostaną wycofane i schowane do skarpety, to nie przyniosą korzyści nikomu - nie sądzę, żeby nasi obywatele tak się zachowali - a jeżeli zostaną skierowane na rynek, to tylko ożywią popyt. Za granicę też nie opłaca się wyprowadzać oszczędności, bo są przed tym odpowiednie zabezpieczenia - pozwolę sobie przypomnieć, że w tej ustawie jest również przepis, zgodnie z którym w razie wyprowadzenia kapitału za granicę będzie płacony podatek od kapitału, a nie od przyrostu jego kwoty.

Rząd jest przeciw tej poprawce. Dziękuję.

Ja może tylko dodam, gwoli doprecyzowania określenia pani minister, że wskutek tej poprawki wpływy do budżetu zmalałyby o 1 miliard zł. Nie można powiedzieć, że ta zmiana kosztowałaby 1 miliard zł...

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Nie, Panie Marszałku, zmalałyby! Dlatego, że...)

Jeżeli już, wolę zwrot "panie przewodniczący".

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Przepraszam.)

Otóż, w pracach nad budżetem założyliśmy określone wpływy z podatku dochodowego. Gdyby ta poprawka przeszła, wpływy byłyby mniejsze co najmniej o 1 miliard zł. Dziękuję.

Poprawka szesnasta, pana senatora Borkowskiego, dotyczy tej samej sprawy, czyli zmiany wysokości podatku.

Rozumiem, że chodzi o to samo, co w poprzedniej poprawce. Tak?

Ta poprawka przewiduje dochodzenie do poziomu 20% przez 2 lata, wcześniej miałyby obowiązywać stawki 10% i 15%.

Uzasadnienie jest analogiczne. Rząd jest przeciw tej poprawce.

Dziękuję.

Mam jeszcze pewną prośbę organizacyjną. Zbliżamy się do końca głosowań, więc zanim rozbiegną się państwo na swoją wymarzoną przerwę, prosiłbym bardzo, żeby po zakończeniu wspólnego posiedzenia obu komisji na sali pozostali członkowie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych.

Ta poprawka ma na celu dostosowanie nazewnictwa w zmienianym art. 41 ust. 4 do nazewnictwa zawartego w dodanym art. 30 ust. 1 pkt 1d. Dziękuję.

Dziękuję, nie mam zastrzeżeń.

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki siedemnastej, państwa senatorów Ferenc i Gołąbka? (19)

Dziękuję bardzo. Poprawka uzyskała poparcie połączonych komisji.

Poprawka dziewiętnasta została zgłoszona przez pana senatora Andrzeja Chronowskiego.

Panie Przewodniczący, tłumaczyłem to dość dokładnie w debacie.

Sytuacja jest taka, że ustawa ta spowoduje niejako zmienność sytuacji podatkowej podatnika. Moja propozycja zmierza zatem do tego, aby nie wprowadzać tu terminu ogłoszenia ustawy, lecz datę 1 stycznia 2002 r.

Dziękuję bardzo.

Proszę Państwa, poprawka dziewiętnasta dotyczy dodawanego przepisu przejściowego art. 52a. Podobny charakter ma poprawka dwudziesta, pani senator Ferenc i senatora Gołąbka. Poprawki te różnią się terminem, który jest istotny dla podatników z punktu widzenia umów zawieranych z bankiem w sprawie lokaty na czas określony. Ten termin zostaje przesunięty, ponieważ ustawa przewiduje dzień ogłoszenia ustawy jako istotny. Poprawka pana senatora Chronowskiego przesuwa tę datę na 1 stycznia 2002 r., a poprawka pani senator Ferenc i senatora Gołąbka ustala ją trochę wcześniej, na dzień 1 grudnia 2001 r.

Poprawki te nie są alternatywne - poprawka dwudziesta zawiera jeszcze inne zmiany - więc można nad nimi głosować osobno. To tyle. Dziękuję bardzo.

Dziękuję.

Rząd jest przeciw poprawce dziewiętnastej.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziewiętnastą, pana senatora Chronowskiego.

Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki dwudziestej, państwa senatorów Genowefy Ferenc i senatora Gołąbka, dotyczącej tej samej materii.

Panie Przewodniczący! Chciałabym najpierw zgłosić małą autopoprawkę, na stronie 7 druku, którym dysponują panie i panowie senatorowie. W pkcie 3, po słowach "Jeżeli wypłata dochodów (przychodów) wynika z umów zawartych w okresie od 1 grudnia 2001 r. do dnia 28 lutego 2002 r., podatek, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 1b", należy dopisać: z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt. 58 i 59. Dalej byłoby bez zmian.

Zmiany proponowane w tej poprawce mają na celu zachowanie odpowiedniego vacatio legis związanego z opodatkowaniem zysków kapitałowych, jak również uszczelnienie systemu opodatkowania dochodów z inwestycji kapitałowych. Dziękuję.

Dziękuję bardzo.

Chciałbym tylko powtórzyć, że data ogłoszenia ustawy została zastąpiona w tej poprawce datą 1 grudnia 2001 r. Otóż moim zdaniem, biorąc pod uwagę zarzuty konstytucyjne, które mogą się pojawić, nie ma znaczenia, czy to będzie dzień ogłoszenia ustawy czy 1 grudnia 2001 r., bo trybunał jednoznacznie wypowiadał się o trzydziestodniowym vacatio legis w przypadku ustaw podatkowych. Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Przepraszam, ale pomyliłam miejsce, w którym powinna zostać wpisana ta uwaga. Otóż powinna się ona znaleźć na stronie 6 w pkcie 3 po słowach "przed dniem 1 grudnia 2001 r.", gdzie należałoby dopisać: z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt. 58 i 59. Przepraszam państwa.

Rozumiem. To jest pełne brzmienie poprawki, Pani Senator?

Panie Przewodniczący, rząd jest za przyjęciem całej poprawki dwudziestej, łącznie z autopoprawką pani senator.

Jeśli wolno, chciałabym jeszcze zwrócić się z prośbą, apelem i wyjaśnieniem dotyczącym vacatio legis, bo jest to temat niezwykle trudny.

(Przewodniczący Jerzy Markowski: Bardzo proszę.)

Otóż, na początek trzeba by odpowiedzieć na pytanie, co to jest vacatio legis w sensie formalnym. Co to w ogóle jest? Nie wdając się w dywagacje prawnicze, jest to, najogólniej mówiąc, okres między dniem ogłoszenia aktu prawnego a dniem jego wejścia w życie. Ogłoszenie tej ustawy musi nastąpić do końca listopada - co do tego nie mamy żadnych wątpliwości w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Dniem wejścia w życie tej ustawy jest dzień 1 stycznia 2002 r. Ustawa ma zastosowanie do dochodów uzyskanych począwszy od 1 stycznia 2002 r., a w zakresie dochodów ze źródeł kapitałowych począwszy od 1 marca 2002 r. Wobec tego vacatio legis - w sensie formalnym, czyli rozumiane jako okres między dniem ogłoszenia a dniem wejściem w życie ustawy - jest okresem wystarczająco długim.

Problem nie dotyczy jednak okresu między dniem ogłoszenia ustawy a dniem jej wejścia w życie, lecz dotyczy stanów faktycznych, to znaczy czasu, w którym mają zostać zawarte umowy objęte zwolnieniem podatkowym, związane na przykład z lokatami bankowymi.

Naprawdę, wzięłam dzisiaj do ręki gazetę i na pierwszej stronie "Rzeczpospolitej" przeczytałam hasło: ucieczka przed podatkiem. Innych fragmentów już nie cytuję, bo naprawdę to, o czym mówiła pani senator Krzyżanowska, nie wymaga żadnego komentarza.

Pozwalam sobie jednak odwołać się do ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, gdzie w art. 4 postanowiono, że akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych, wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. To jest ust. 1. I komentarz do tego ustępu: nasza ustawa określa termin dłuższy.

W ust. 2 czytamy z kolei, że w uzasadnionych przypadkach akty normatywne mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. A zatem w ust. 2 przewidziano dwie sytuacje: po pierwsze, kiedy istnieje uzasadnienie dla wejścia w życie aktu normatywnego w okresie krótszym niż czternaście dni, i po drugie, kiedy ze względu na ważny interes państwa, ale w zgodzie z zasadą demokratycznego państwa prawnego, o którym mówi się w art. 2 konstytucji, dniem wejścia w życie może być nawet dzień ogłoszenia aktu prawnego w dzienniku urzędowym.

I oto w wersji przyjętej przez Sejm, ze względu na ważny interes państwa i na działania, które są podejmowane w związku z tą sprawą, przyjęliśmy dzień ogłoszenia ustawy jako dzień stanowiący cezurę dla umów, których skutki nie będą opodatkowane.

Tak więc nie ma tu, naszym zdaniem, naruszenia przepisów, ale gdyby istniała groźba uznania tego artykułu za niekonstytucyjny - choć przed chwilą wyraziłam pogląd, że rząd jest za przyjęciem daty 1 grudnia - ma tu zastosowanie przepis art. 4 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2000 r., w którym mówi się, że w uzasadnionych przypadkach akt normatywny może wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni. Raz jeszcze podkreślam: on wchodzi w życie w terminie dłuższym niż czternaście dni, choć dla pewnych stanów faktycznych określa termin krótszy. Nie jest to jednak sensu stricto vacatio legis, jeśli chodzi o termin zawierania umów.

W rządzie i w Sejmie przyjęto takie stanowisko, mając na uwadze naprawdę niezwykle trudną sytuację finansów publicznych, o której mówił pan premier Belka, nie kryjąc, że może zaistnieć konieczność podjęcia nadzwyczajnych działań dla ratowania państwa. Jesteśmy skłonni przyjąć datę 1 grudnia jako termin stanowiący cezurę dla korzystania ze zwolnienia podatkowego zakładając, że Sejm rozpatrzy uchwałę Senatu w środę - bo na środę zaplanowano posiedzenie Sejmu, jak wynika z moich informacji - i że pan prezydent bez zbędnej zwłoki podpisze tę ustawę.

Można się spodziewać, mając na uwadze to, o czym słyszymy w mediach, a także w dyskusjach prowadzonych w różnych kręgach, że w tej części ustawa może być zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego. Powiem tylko tyle: ciekawe, kto ten wniosek złoży, przedkładając interes państwa nad partykularne interesy określonych grup społecznych. Dziękuję bardzo.

Przepraszam bardzo, chciałbym prosić państwa o chwilę przerwy w posiedzeniu. Ogłaszam więc dziesięć minut przerwy.

Proszę państwa, kontynuujemy omawianie poprawki dwudziestej, autorstwa pani senator Ferenc i pana senatora Gołąbka. Rozumiem, że wysłuchaliśmy już argumentacji.

Ta akurat poprawka nie wymaga chyba uzasadnienia, ponieważ daje, zamiast odbierać. Dziękuję.

Ja zawsze jestem za dawaniem, byle nie mojego. (Wesołość na sali)

Proszę o uwagi Biura Legislacyjnego.

Poprawka ta dotyczy zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów w latach 2002-2003. Te koszty zostały podwyższone przez Sejm, ale tylko tak zwane koszty podstawowe. Nie zostały podwyższone koszty uzyskania przychodów w przypadku osób dojeżdżających do pracy oraz uzyskujących przychody od kilku pracodawców. Ta poprawka naprawia to uchybienie.

Dziękuję bardzo.

Tym samym przegłosowaliśmy wszystkie poprawki zgłoszone do projektu ustawy o zmianie ustawy...

(Głos z sali: Jeszcze całość.)

Nad całością ustawy głosuje Senat, my nie.

(Senator Genowefa Ferenc: My też głosujemy.)

Proszę Państwa! Wobec tego przegłosujemy...

(Głosy z sali: Całość.)

Proponuję, żeby sprawozdawcą połączonych komisji była - jeśli pan przewodniczący wyrazi zgodę - pani senator Ferenc, autorka wszystkich przyjętych dzisiaj wniosków.

(Głos z sali: Większości.)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Irena Ożóg: Dziękuję komisji za sprawną pracę. Dziękuję uprzejmie.)

Zamykam wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.