Uchwała w sprawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 21 lipca 2005 r.

w sprawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 8 lipca 2005 r. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)	w art. 10 w ust. 2 skreśla się zdanie drugie;
2)	w art. 15: a) w ust. 1 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu: "3) towarowy rynek instrumentów finansowych.", b) w ust. 2 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu: "3) ust. 1 pkt 3 - jest organizowany przez giełdę towarową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz.U. Nr 103, poz. 1099, z późn. zm.) i obejmuje wyłącznie obrót instrumentami finansowymi, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c i d.", c) dodaje się ust. 3 w brzmieniu: "3. Do towarowego rynku instrumentów finansowych oraz do giełdy towarowej prowadzącej towarowy rynek instrumentów finansowych stosuje się odpowiednio przepisy art. 16, art. 18, art. 29 ust. 3 i art. 32. Do regulaminu giełdy towarowej prowadzącej towarowy rynek instrumentów finansowych stosuje się przepis art. 28 ust. 2 pkt 15.";
3)	w art. 17 w ust. 1 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie: "1) warunki, jakie musi spełniać rynek regulowany, w tym warunki upowszechniania informacji o transakcjach i obrotach na tych rynkach; 2) szczegółowe warunki, jakie musi spełniać rynek oficjalnych notowań oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na tym rynku";
4)	w art. 19 dodaje się ust. 3 w brzmieniu: "3. Pożyczanie maklerskich instrumentów finansowych z udziałem firm inwestycyjnych lub banków powierniczych odbywa się zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 94 ust. 1 pkt 3. Do pożyczania maklerskich instrumentów finansowych z udziałem firm inwestycyjnych lub banków powierniczych nie stosuje się przepisów Kodeksu cywilnego o umowie pożyczki.";
5)	w art. 42 dodaje się ust. 4 w brzmieniu: "4. Rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 1 i 2, nie mają zastosowania do materiałów, których autorami są dziennikarze podlegający regulacjom wynikającym z prawa prasowego.";
6)	w art. 46 w ust
7)	w art. 48: a) w ust. 2: - w pkt 1 po wyrazach "rynku regulowanym" dodaje się wyrazy "giełdowym lub pozagiełowym,", - w pkt 4 i 8 po wyrazach "rynku regulowanym" dodaje się wyrazy "giełdowym i pozagiełdowym", - w pkt 7 po wyrazie "pieniężnych" dodaje się wyrazy "w związku z transakcjami, o których mowa w pkt 4 i 5", b) w ust. 3: - pkt 2 otrzymuje brzmienie: "2) dokonywać rozliczenia i rozrachunku transakcji innych niż określone w ust. 2 pkt 4 i 5, w tym w szczególności transakcji zawieranych na towarowym rynku instrumentów finansowych;", - dodaje się pkt 3 w brzmieniu: "3) prowadzić system zabezpieczenia płynności rozliczeń transakcji, o których mowa w pkt 2.";
8)	w art. 50 w ust. 4 w pkt 12 po wyrazie "rynku" dodaje się wyrazy "regulowanym giełdowym i pozagiełdowym";
9)	w art. 59 w ust. 3 po wyrazach "rynku regulowanym" dodaje się wyrazy "giełdowym lub pozagiełdowym";
10)	w art. 79 w ust. 10 wyrazy "z listy" zastępuje się wyrazami "z rejestru";
11)	w art. 79 w ust. 10 wyrazy "nie wcześniej niż nastąpi zatarcie skazania" zastępuje się wyrazami "także przed zatarciem skazania";
12)	w art. 83 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: "1) jednego maklera papierów wartościowych - do wykonywania każdej z czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1, 2 i 5, ust. 3 pkt 1 i 3 oraz ust. 4 pkt 1 i 2, jak również do wykonywania czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 3, jeżeli są one związane z organizacją obrotu zorganizowanego;";
13)	w art. 95: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: "2. Działalność maklerska prowadzona przez spółkę, o której mowa w ust. 1 pkt 2, może obejmować wyłącznie czynności wskazane w art. 69 ust. 2 pkt 1 i 4, ust. 3 pkt 2 oraz w ust. 4 pkt 1 i 5-8.", b) dodaje się ust. 2a w brzmieniu: "2a. Działalność maklerska prowadzona przez spółkę, o której mowa w ust. 1 pkt 4-6, może obejmować wyłącznie czynności wskazane w art. 69 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 2 oraz w ust. 4 pkt 5-7.";
14)	skreśla się art. 96;
15)	skreśla się art. 97;
16)	w art. 127 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: "2) związanych z rynkiem finansowym czynności niestanowiących działalności maklerskiej,";
17)	w art. 139 w ust. 20 w zdaniu drugim wyraz "Zwrot" zastępuje się wyrazem "Zwrotu";
18)	w art. 165 w ust. 1 wyrazy "w wysokości" zastępuje się wyrazami "w łącznej wysokości";
19)	w art. 165 w ust. 3 wyrazy "0,015 %" zastępuje się wyrazami "0,03%";
20)	w art. 203: a) dodaje się pkt 1a w brzmieniu: "1a) w art. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu: "4. Proponowanie nabycia lub nabywanie praw majątkowych, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od kursów walut i stóp procentowych odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia ... o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, a także aktów wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy.";", b) w pkt 2 w lit. a, w ust. 2 wyrazy "art. 3 ust. 4" zastępuje się wyrazami "przepisów ustawy z dnia ... o obrocie instrumentami finansowymi", c) dodaje się pkt 3a w brzmieniu: "3a) w art. 9 ust. 2 otrzymuje brzmienie: "2. Z zastrzeżeniem art. 5 ust. 3a, stronami transakcji giełdowych mogą być wyłącznie podmioty, o których mowa w art. 2 pkt 3 oraz giełdowa izba rozrachunkowa i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. - w zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonywania zadań związanych z wykorzystaniem środków systemu, o którym mowa w art. 15 ust. 5 pkt 2, zgodnie z jego celem.";", d) dodaje się pkt 5a w brzmieniu: "5a) w art. 15 w ust. 5 pkt 2 otrzymuje brzmienie: "2) organizowanie i zarządzanie systemem gwarantującym prawidłowe wykonanie zobowiązań wynikających z transakcji,";";
21)	art. 206 otrzymuje brzmienie: "Art. 206. W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz.U. Nr 123, poz. 1351, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 1: a) w pkt 5 lit. d-f otrzymują brzmienie: "d) dom maklerski w rozumieniu ustawy z dnia ... o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr ..., poz. ...), e) zagraniczna osoba prawna, o której mowa w art. 117 ustawy wskazanej w lit. d), prowadząca działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, f) zagraniczna firma inwestycyjna w rozumieniu ustawy wskazanej w lit. d), prowadząca działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,", b) pkt 11 otrzymuje brzmienie: "11) papiery wartościowe - maklerskie instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ustawy, o której mowa w pkt 5 lit. d),"; 2) w art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie: "1. Przepisy art. 4-7 i art. 11-14 ustawy oraz art. 22 ust. 1 pkt 4, art. 66 i 67, art. 80 i art. 135-137 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535, z późn. zm.) stosuje się do systemów rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., zwany dalej "Krajowym Depozytem", giełdową izbę rozrachunkową, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych oraz do systemów prowadzonych przez NBP."; 3) w art. 16 ust. 2 otrzymuje brzmienie: "2. Prowadzenie systemów rozrachunku papierów wartościowych, z wyjątkiem systemów prowadzonych przez NBP, Krajowy Depozyt i giełdową izbę rozrachunkową, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, wymaga zgody KPWiG, wydanej po zasięgnięciu opinii Prezesa NBP.".";
22)	w art. 213 skreśla się pkt 11 i 12;
23)	w art. 216 w ust. 1 wyrazy "art. 167 ust. 2" zastępuje się wyrazami "art. 167 ust. 3";
24)	w art. 220 w ust. 4 wyrazy "art. 7 ust. 6" zastępuje się wyrazami "art. 7 ust. 4";
25)	w art. 225 wyrazy "ust. 1" zastępuje się wyrazami "art. 226".

WICEMARSZAŁEK SENATU

Ryszard JARZEMBOWSKI

U Z A S A D N I E N I E

W poprawce nr 1 do ustawy o obrocie instrumentami finansowymi Senat skreślił przepis, zgodnie z którym osoba prawna lub jednostka organizacyjna - wykonujące poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zadania w zakresie centralnej rejestracji papierów wartościowych lub rozliczania transakcji - nie są uważane za uprawnione z papierów wartościowych rejestrowanych dla nich na koncie depozytowym prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Senat podzielił argumenty przemawiające za niedopuszczeniem do sytuacji, w której zagraniczne instytucje depozytowe kierując się prawem obcym mogą w sposób dowolny wskazywać właścicieli papierów wartościowych i są pozbawione ograniczeń, którym podlegają podmioty krajowe.

Poprawki nr 2, 7, 8, 9, 12, 20 i 21 mają na celu objęcie reżimem przewidzianym dla rynków regulowanych również systemów obrotu instrumentami finansowymi prowadzonych przez giełdy towarowe. Zapewni to objęcie wszystkich rynków organizujących obrót instrumentami finansowymi wymogami niezbędnymi w świetle prawa Unii Europejskiej.

W poprawce nr 3 Senat dostosował do prawa Unii Europejskiej przepis upoważniający ministra właściwego do spraw instytucji finansowych do wydania rozporządzenia określającego warunki, jakie muszą spełniać emitenci papierów wartościowych.

Senat uwzględnił zgłaszane przez środowisko domów maklerskich postulaty co do zniesienia zamkniętego katalogu czynności wykonywanych przez domy maklerskie, co przy istniejących wymogach, w tym kapitałowych, nie stwarza dodatkowego zagrożenia dla rynku i inwestorów korzystających z usług maklerskich (poprawki nr 4, 14, 15 i 16). Poprawki te utrzymują jednocześnie wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o umowie pożyczki w odniesieniu do pożyczania maklerskich instrumentów finansowych z udziałem firm inwestycyjnych lub banków powierniczych.

Przyjmując poprawkę nr 5 Senat miał na celu zwolnienie dziennikarzy z wymogów obowiązujących osoby sporządzające rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców, przeznaczone do rozpowszechniania wśród inwestorów, oraz osoby zajmujące się rozpowszechnianiem takich rekomendacji - w zakresie zachowania należytej staranności, zapewnienia rzetelności sporządzanych rekomendacji oraz ujawnienia słusznego interesu, a także konfliktów interesów istniejących w chwili ich sporządzania lub rozpowszechniania. Zdaniem Senatu brak takiego zwolnienia ograniczałby wolność wypowiedzi przez narzucenie dziennikarzom ograniczających rygorów i możliwości wyrażania własnej opinii. Wystarczające regulacje w tym zakresie zawierają przepisy Prawa prasowego, przewidujące obowiązek wskazania na każdym egzemplarzu druków prasowych osoby redaktora naczelnego oraz wydawcy, którzy ponoszą odpowiedzialność za treść materiału prasowego tj. za naruszenie prawa spowodowane jego opublikowaniem.

W poprawce nr 6 Senat zastąpił możliwość zasięgania opinii zespołu doradczego przez zarząd lub radę nadzorczą Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych w sprawach dotyczących sprawozdań, planów i regulaminów - obowiązkiem zasięgania opinii tego zespołu. Zapewni to rzeczywisty udział członków zespołu doradczego w procesie kształtowania decyzji podejmowanych przez Krajowy Depozyt.

Poprawka nr 10 ujednolica terminologię ustawy.

Poprawka nr 11 doprecyzowuje przepis dotyczący zakazu wpisywania do rejestru agentów firm inwestycyjnych podmiotu, który został skreślony z tego rejestru w związku z popełnieniem przestępstwa przez agenta.

Senat dostosował do prawa Unii Europejskiej przepis określający dopuszczalny zakres działalności maklerskiej prowadzonej przez spółki osobowe (poprawka nr 13). Jak wynika z opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, zakres działalności maklerskiej prowadzonej przez spółki osobowe, o których mowa w art. 95 ust. 1 pkt 2 i 4-6, jest zbyt szeroki i przez to niezgodny z postanowieniami dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych. Poprawka ta zapewnia zgodność z art. 103, w którym określone są wymagania dotyczące zmiany formy prawnej przed rozszerzeniem działalności poza zakres określony w poprawce.

Poprawka nr 17 koryguje błąd językowy.

Poprawka nr 18 doprecyzowuje przepis dotyczący pobierania opłat z tytułu nadzoru od spółek prowadzących rynek regulowany.

W celu ujednolicenia zasad pobierania opłat z tytułu nadzoru od transakcji papierami wartościowymi dokonywanych na rynku zorganizowanym, jak i w ramach tzw. transakcji bezpośrednich, Senat podwyższył maksymalną wysokość opłaty z tytułu nadzoru pobieranej od firmy inwestycyjnej zawierającej transakcje bezpośrednie (poprawka nr 19).

Poprawka nr 22 skreśla zmiany ustawy o funduszach inwestycyjnych, które stanowią powtórzenie zmian wprowadzanych przez ustawę o nadzorze nad rynkiem kapitałowym.

Poprawki nr 23-25 korygują odesłania.