U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 15 lipca 2005 r.
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 17 czerwca 2005 r. ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
1) |
w art. 1 w pkt 1 w lit. a po tiret czwartym dodaje się tiret w b rzmieniu:"- uchyla się pkt 15,"; |
2) |
w art. 1 w pkt 1 w lit. a po tiret dziesiątym dodaje się tiret w brzmieniu: "- pkt 40 otrzymuje brzmienie: "40) wykonywaniu pracy przez cudzoziemca - oznacza to zatrudnienie, wykonywanie innej pracy zarobkowej lub pełnienie funkcji w zarządach osób prawnych, które uzyskały wpis do rejestru przedsiębiorców na podstawie przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym lub są spółkami kapitałowymi w organizacji;","; |
3) |
w art. 1 w pkt 2 skreśla się lit. c; |
4) |
w art. 1 w pkt 6 w lit. a w tiret drugim, w lit. d wyrazy "z tytułu" zastępuje się wyrazami "należności z tytułu zwrotu"; |
5) |
w art. 1 w pkt 6 w lit. b, w ust. 2a wyrazy "kosztów zatrudnienia" zastępuje się wyrazami "kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczn e"; |
6) |
w art. 1 w pkt 10, w art. 18 w ust. 6: a) w pkt 2 w lit. c skreśla się średnik oraz po lit. c dodaje się tiret w brzmieniu: "- zawierające elementy, o których mowa w art. 19 ust. 4;", b) skreśla się pkt 3;
|
7) |
w art. 1 w pkt 11: a) w lit. a, w ust. 1a po wyrazie "Rejestr" dodaje się wyrazy "instytucji szkoleniowych", b) w lit. c, w ust. 8 po wyrazie "rejestru" dodaje się wyrazy "instytucji szkoleniowych"; |
8) |
w art. 1 w pkt 26, w art. 46: a) w ust. 5 wyrazy "Wysokość przeciętnego wynagrodzenia oraz liczba zatrudnianych pracowników, o których mowa w ust. 1, są przyjmowane" zastępuje się wyrazami "Wysokość przeciętnego wynagrodzenia, o której mowa w ust. 1, jest przyjmowana", b) w ust. 6 skreśla się pkt 3; |
9) |
w art. 1 w pkt 35, w art. 61c skreśla się ust. 7; |
10) |
w art. 1 w pkt 43 po lit. a dodaje się lit. a 1 w brzmieniu:"a1 ) w ust. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie: "4) po upływie okresu, za który otrzymał ekwiwalent, odprawę lub odszkodowanie, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5.","; |
11) |
w art. 1 w pkt 43 w lit. b, ust. 6 otrzymuje brzmienie: "6. Bezrobotny jest obowiązany do składania lub przesyłania powiatowemu urzędowi pracy pisemnego oświadczenia o przychodach oraz innych dokumentów niezbędnych do ustalenia jego uprawnień do świadczeń przewidzia nych w ustawie:1) w każdym miesiącu - w przypadku bezrobotnych z pr awem do zasiłku,2) w terminie 7 dni od dnia uzyskania przychodów - w przypadku bezrobotnych bez prawa do zasiłku. W razie niedokonania tych czynności zasiłek lub inne świadczenia z tytułu bezrobocia przysługują od dnia złożenia oświadczenia i innych wym aganych dokumentów."; |
12) |
w art. 1 w pkt 44 w lit. b, w ust. 7 w zdaniu wstępnym wyrazy "refundację oraz jednorazowo przyznane środki, o których mowa w art. 46 ust. 1" zastępuje się wyrazami "zwrot refundacji oraz jednorazowo przyznanych środków w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 2 i 3"; |
13) |
w art. 1 w pkt 44 w lit. b, w ust. 7 w pkt 1 skreśla się wyrazy "określone w art. 46 ust. 1,"; |
14) |
w art. 1 w pkt 57 w lit. b przed tiret pierwszym dodaje się tiret w brzmieniu: "- wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: "Samodzielnym specjalistą do spraw rozwoju zawodowego może zostać osoba spełniająca łącznie warunki, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, która:","; |
15) |
w art. 1 w pkt 67 w lit. c, w pkt 4a wyraz "zatrudnienia" zastępuje się wyrazami "wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne"; |
16) |
w art. 1 w pkt 71 przed lit. a dodaje się lit. ... w brzmieniu: "...) w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie: "6) obowiązku prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w ustawie.","; |
17) |
w art. 1 w pkt 71 w lit. b, w ust. 3a: a) wyrazy "firmy pracodawcy" zastępuje się wyrazami "kontrolowanej jednostki", b) wyrazy "u pracodawcy" zastępuje się wyrazami "w kontro lowanej jednostce",c) wyrazy "okazania pracodawcy" zastępuje się wyrazami "okazania kontrolowanej jednostce"; |
18) |
w art. 1 w pkt 74 w lit. b, w ust. 5 wyrazy "ust. 5" zastępuje się wyrazami "ust. 6"; |
19) |
w art. 1 w pkt 76, w art. 150a: a) w ust. 1 po wyrazach "spełniła warunki do jego nabycia" dodaje się wyrazy ", z zastrzeżeniem ust. 1a", b) dodaje się ust. 1a w brzmieniu: "1a. Prawo do zasiłku przedemerytalnego albo świadczenia przedemerytalnego, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również osobie, która do dnia 12 stycznia 2002 r. nie spełniła warunku posiadania okresu uprawniającego do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, jeżeli w dniu 31 grudnia 2001 r. pobierała zasiłek dla bezrobotnych i w wyniku zaliczenia okresu pobierania tego zasiłku do okresu uprawniającego do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego uzyskałaby prawo do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.", c) w ust. 2 po wyrazach "1 stycznia 2002 r. "dodaje się wyrazy ", z zastrzeżeniem ust. 2a", d) dodaje się ust. 2a w brzmieniu: "2a. Osobie, o której mowa w ust. 1a, prawo do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, o którym mowa w ust. 1, przysługuje od dnia złożenia wniosku o jego przyznanie, o ile w dniu jego złożenia spełnia warunki do nabycia tego prawa określone w ustawie, o której mowa w ust. 1, w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2001 r.", e) w ust. 3 po wyrazach "ust. 1" dodaje się wyrazy "i ust. 1a"; |
20) |
w art. 1 w pkt 76, w art. 150a w ust. 3 wyrazy ", w okresie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy" zastępuje się wyrazami "do dnia 28 lutego 2006 r."; |
21) |
w art. 9 w pkt 1 po wyrazach "w art. 8" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. a i dodaje się li t. b w brzmieniu:"b) ust. 12 otrzymuje brzmienie: "12. W przypadku uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód.";"; |
22) |
w art. 9 dodaje się pkt 3 w brzmieniu: "3) w art. 23: a) ust. 1a otrzymuje brzmienie: "1a. Do wyboru programów, o których mowa w ust. 1 pkt 7a, stosuje się odpowiednio art. 25, 26, 28-33 i art. 35.", b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu: "1b. Minister może dokonywać kontroli i oceny realizacji programów, które wspiera finansowo.", c) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie: "1) sposób funkcjonowania jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, standardy dla poszczególnych rodzajów usług, kwalifikacje osób wykonujących te usługi oraz termin dostosowania do wymaganych standardów, uwzględniając zakres usług, miejsce i sposób ich realizacji oraz konieczność zapewnienia respektowania praw osób korzystających z usług;";"; |
23) |
w art. 9 dodaje się pkt 4 w brzmieniu: "4) w art. 37 ust. 4 otrzymuje brzmienie: "4. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały nie przysługuje.";"; |
24) |
w art. 9 dodaje się pkt 5 w brzmieniu: "5) w art. 108 ust. 1 otrzymuje brzmienie: "1. W celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej może zawrzeć kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną.";"; |
25) |
art. 11 otrzymuje brzmienie: "Art. 11. W ustawie z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 2 pkt 5 otrzymuje brzmienie: "5) osobie uprawnionej - oznacza to osobę uprawnioną do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna, jeżeli: 1. osoba uprawniona jest wychowywana przez osobę samotnie wychowującą dziecko, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, 2. osoba uprawniona jest wychowywana przez osobę pozostającą w związku małżeńskim z osobą, która przebywa w zakładzie karnym powyżej 3 miesięcy albo jest całkowicie ubezwłasnowolniona, 3. jest osobą uczącą się, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;"; 2) w art. 4 uchyla się ust. 4; 3) w art. 8 w ust. 1 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie: "1. Zaliczka przysługuje do wysokości świadczenia alimentacyjnego, nie więcej jednak niż:"; 4) po art. 9 dodaje się art. 9a w brzmieniu: "Art. 9a. Organ właściwy wierzyciela oraz organ właściwy dłużnika mogą upoważnić, w formie pisemnej, swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej do prowadzenia postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz postępowania w sprawach zaliczek, a także do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach."; 5) w art. 10: a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu: "1a. W przypadku gdy świadczenia alimentacyjne dochodzone są od dłużnika alimentacyjnego zamieszkałego za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, osoba mająca prawo do świadczeń alimentacyjnych składa do organu właściwego wierzyciela wniosek o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej łącznie z informacją sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczeniem zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucj 1b. Osobie, o której mowa w ust. 1a, zaliczka przysługuje począwszy od miesiąca, w którym osoba złożyła wniosek do sądu okręgowego o wykonanie wyroku, ustalającego prawo do świadczeń alimentacyjnych, w państwie zamieszkania dłużnika alimentacyjnego.", b) w ust. 5 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu: "2a) informacji sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczenia zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych;"; 6) po art. 10 dodaje się art. 10a w brzmieniu: "Art. 10a. Organ właściwy wierzyciela może bez zgody strony zmienić lub uchylić ostateczną decyzję administracyjną, na mocy której strona nabyła prawo do zaliczki, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna lub dochodowa rodziny mająca wpływ na prawo do zaliczki albo osoba nienależnie pobrała zaliczkę."; 7) w art. 11 w ust. 1 uchyla się pkt 1; 8) w art. 14 uchyla się ust. 2; 9) w art. 27: a) w pkt 2 w lit. j: - w pkt 23 lit. d otrzymuje brzmienie: "d) utratą emerytury, renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,", - w pkt 24 lit. d otrzymuje brzmienie: "d) uzyskaniem emerytury, renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,", b) w pkt 8: - w lit. a, w ust. 1 uchyla się pkt 3, - uchyla się lit. b, c) pkt 14 otrzymuje brzmienie: "14) po art. 17 dodaje się art. 17a w brzmieniu: "Art. 17a. W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informację, że osoba uprawniona lub jej przedstawiciel marnotrawią wypłacane jej świadczenia rodzinne lub wydatkują je niezgodnie z przeznaczeniem, organ właściwy wierzyciela może przekazywać należne osobie świadczenia rodzinne w całości lub w części w formie rzeczowej.";";
"Art. 29a. Komornik w 2005 r. może przyjąć wniosek o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej oraz wydać zaświadczenie o bezskuteczności prowadzonego postępowania egzekucyjnego oraz o wysokości wyegzekwowanego świadczenia alimentacyjnego według wzoru, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie wzoru wniosku o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej oraz odpowiednich zaświadczeń, przed dniem 1 września 2005 r."."; |
26) |
dodaje się art. 18a w brzmieniu; "Art. 18a. Do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych zalicza się okresy zatrudnienia u pracodawcy prowadzącego działalność wytwórczą w rolnictwie, przebyte po dniu 1 czerwca 2004 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku osób, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu
|
27) |
w art. 21 w pkt 3 na końcu dodaje się średnik oraz dodaje się pkt 4 i 5 w brzmieniu: "4) art. 11 pkt 1-3 i 5-9, które wchodzą w życie z dniem 1 września 2005 r.; 5) art. 11 pkt 4 i 10, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.". |
WICEMARSZAŁEK SENATU
Ryszard JARZEMBOWSKI
UZASADNIENIE
Po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Senat wprowadził do jej tekstu 27 poprawek. Większość z nich ma charakter doprecyzowujący, uzupełniający lub korygujący. Są to poprawki nr 1 - 4, 6 - 10, 12 - 14, 16 -18 i 20.
Poprawki nr 5 i 15 mają na celu ograniczenie możliwości finansowania ze środków przekazanych samorządom powiatowym z Funduszu Pracy kosztów zatrudnienia pracowników powiatowego urzędu pracy do kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne.
Poprawka nr 11 znosi sztywny termin - do 10 dnia miesiąca - na składanie przez bezrobotnego z prawem do zasiłku oświadczenia o przychodach oraz innych dokumentów niezbędnych do ustalenia jego uprawnień, w celu uniknięcia spiętrzenia zadań powiatowych urzędów pracy w pierwszej dekadzie miesiąca.
Poprawka nr 19 ma na celu przyznanie prawa ubiegania się o zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne na zasadach obowiązujących w grudniu 2001 r. osobom, którym w wyniku zmiany przepisów nie został zaliczony do okresu uprawniającego do takiego zasiłku lub świadczenia okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Zdaniem Senatu, zgodnie z brzmieniem art. 37l ust. 1 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu obowiązującym w 2001 r., osoby uprawnione w tym czasie do zasiłku dla bezrobotn
ych miały prawo oczekiwać, iż po upływie okresu jego pobierania przyznane im zostanie prawo do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, tymczasem nowelizacja ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu z dnia 17 grudnia 2001 r. pozbawiła je prawa do takiego zaliczenia. W związku z powyższym Senat uznał za zasadne zniwelowanie tego niekorzystnego dla zainteresowanych skutku zmiany przepisów, biorąc jednak pod uwagę finansowe konsekwencje przyznania prawa do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego z mocą wsteczną, zdecydował, iż prawo to będzie mogło być przyznane od dnia złożenia stosownego wniosku.Poprawki nr 21 - 24 stanowią propozycje zmian do ustawy o pomocy społecznej. Pierwsza z nich doprecyzowuje sposób uwzględniania jednorazowego dochodu przy obliczaniu dochodu uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej w celu ujednolicenia zasad jego wyliczania. Poprawka nr 22 znosi obligatoryjność przeprowadzania okresowych i końcowych kontroli realizacji program
ów finansowanych przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, co podyktowane jest specyfiką programów, często mających krótki okres realizacji, oraz rozszerza zakres spraw przeznaczonych do uregulowania w rozporządzeniu o sposób funkcjonowania jednostek organizacyjnych pomocy społecznej świadczących usługi. Obowiązujące upoważnienie ma zbyt wąski zakres, nie daje możliwości określenia sposobu funkcjonowania jednostek świadczących usługi, a jedynie standard usług i kwalifikacje osób je wykonujących. Poprawka nr 23 eliminuje możliwość jednoczesnego pobierania zasiłku stałego oraz świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Zasiłek stały przeznaczony jest dla osób niepełnosprawnych, które z powodu swej niepełnosprawności nie mogą podjąć pracy i uzyskać własnego świadczenia. Świadczenie pielęgnacyjne i dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych przysługują osobom, które nie podejmują pracy z powodu konieczności opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem (świadczenie pielęgnacyjne) lub z powodu niemożności znalezienia pracy (dodatek). Z tego względu wymienione świadczenia przysługują co do zasady osobom zdolnym do pracy, natomiast zasiłek stały jest przeznaczony dla osób niepełnosprawnych, które nie maja tytułu prawnego do pobierania innych świadczeń. Poprawka nr 24 zmierza do tego, aby uprawnienie do zawierania kontraktu socjalnego posiadał pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej, a nie jego kierownik.Senat zaproponował ponadto szerszą nowelizację ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (poprawka nr 25). Zmiany polegają na:
- poszerzeniu kręgu osób uprawnionych do zaliczki alimentacyjnej o osobę uprawnioną do świadczenia alimentacyjnego, którego egzekucja jest bezskuteczna, wychowywaną przez osobę pozostającą w związku małżeńskim, w którym drugi z małżonków przebywa w zakładzie karnym powyżej 3 miesięcy
albo jest całkowicie ubezwłasnowolniony (art. 11 pkt 1);- zmianie sposobu obliczania kwoty przysługującej zaliczki alimentacyjnej (art. 11 pkt 3, 7 i 8), proponuje się wyeliminowanie konieczności zwrotu zaliczki i zmiany decyzji w przypadku wyegzekwowania świadczenia alimentacyjnego;
- wprowadzeniu możliwości przekazania realizacji ustawy do ośrodków pomocy społecznej, które w większości przypadków realizują świadczenia rodzinne (art. 11 pkt 4); obowiązujące odesłanie w zakresie spraw nieuregulowanych w ustawie do ustawy o świadczeniach rodzinnych budzi wątpliwości interpretacyjne;
- określeniu postępowania wierzyciela w sytuacji, gdy dłużnik alimentacyjny przebywa za granicą (art. 11 pkt 5);
- wprowadzeniu przepisu umożliwiającego zmianę decyzji bez zgody strony w przypadku zmiany sytuacji rodzinnej lub dochodowej mającej wpływ na prawo do zaliczki oraz w sytuacji, gdy osoba nienależnie pobrała zaliczkę (art. 11 pkt 6); obowiązujące odesłanie w zakresie spraw nieuregulowanych w ustawie do ustawy o świadcze
niach rodzinnych budzi wątpliwości interpretacyjne;- dodaniu utraty i uzyskania rent rodzinnych oraz rent socjalnych do katalogu przesłanek powodujących odpowiednio utratę lub uzyskanie dochodu (art. 11 pkt 9 lit. a);
- uchyleniu przepisu zakładającego prawo do przyznania prawa do dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka w przypadku oddalenia powództwa o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców oraz przepisu przyznającego prawo do dodatku osobie pozostającej w związku małżeńskim,
jeżeli małżonek jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ubezwłasnowolniony albo przebywa w areszcie albo w więzieniu powyżej 3 miesięcy i dzieci nie mają zasądzonych świadczeń alimentacyjnych od tej osoby (art. 11 pkt 9 lit. b). Wątpliwości co do zasadności przyznawania w tych sytuacjach prawa do dodatku przedstawił Trybunał Konstytucyjny (TK K 16/04);- sprostowaniu błędu, jaki pojawił się w nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych (art. 11 pkt 9 lit. c);
- umożliwieniu komornikowi przyjęcia wniosku o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej oraz wydania zaświadczenia o bezskuteczności prowadzonego postępowania egzekucyjnego oraz o wysokości wyegzekwowanego świadczenia alimentacyjnego przed wejściem w życie przepisów o zaliczce alimentacyjnej (art. 1
1 pkt 10).Poprawka nr 26 ma na celu zaliczenie do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych okres zatrudnienia u pracodawcy prowadzącego działalność wytwórczą w rolnictwie w czasie pomiędzy wejściem w życie nowelizowanej ustawy i dniem wejścia w życie nowelizacji. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zmieniła obowiązującą w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu definicję pracodawcy wyłączając z tej kategorii rolników jako osoby nieprowadzące działalności gospodar
czej. W efekcie rolnicy nie są zobowiązani do uiszczania składek na Fundusz Pracy, a osoby zatrudnione przez rolników po zakończeniu zatrudnienia nie mają prawa do zasiłku dla bezrobotnych.