U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 16 czerwca 2005 r.
w sprawie ustawy o kinematografii
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 18 maja 2005 r. ustawy o kinematografii, wprowadza do jej tekstu następujące po
prawki:
1) |
art. 3 oznacza się jako art. 6, art. 4 oznacza się jako art. 2 oraz dotychczasowe art. 2, 5 |
2) |
w dotychczasowym art. 5 w ust. 1 wyrazy "będący filmem dokumentalnym lub animowanym" zastępuje się wyrazami "dokumentalny lub animowany"; |
3) |
w dotychczasowym art. 5 w ust. 1 po wyrazie "formie," dodaje się wyrazy "a ponadto, z wyjątkiem utworów dokumentalnych i animowanych,"; |
4) |
w dotychczasowym art. 6 w pkt 6 po wyrazie "organizuje" dodaje się wy raz", prowadzi"; |
5) |
w art. 7 ust. 1 wyraz "ustanawia" zastępuje się wyrazem "tworzy"; |
6) |
w art. 7 skreśla się ust. 3; |
7) |
w art. 10 w ust. 2 po wyrazie "Minister" dodaje się wyrazy ", w terminie 30 dni,"; |
8) |
w art. 10:
"4. Minister rozpatruje i zatwierdza roczne sprawozdanie z działalności oraz roczne sprawozdanie finansowe Instytutu.", "5. Minister wskazuje biegłego rewidenta do badania rocznego sprawozdania finansowego."; |
9) |
w art. 14 w ust. 6 w pkt 4 wyrazy "przestępstwo popełnione z winy umyślnej" zastępuje się wyrazami "umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe"; |
10) |
w art. 14 w ust. 9 po wyrazach "tryb przeprowadzania konkursu" dodaje się wyrazy |
11) |
w art. 15 dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "5. Za pełnienie funkcji członka Rady nie przysługuje wynagrodzenie.";
|
12) |
w art. 16 w ust. 1 w pkt 3 wyrazy "przestępstwo popełnione z winy umyślnej" zastępuje się wyrazami "umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe"; |
13) |
w art. 18 w ust. 1 w pkt 6 po wyrazach "art. 19 ust. 1 - 5" dodaje się wyrazy ", 5a"; |
14) |
w art. 18 w ust. 1 w pkt 6 po wyrazach "art. 19 ust. 1 - 5" dodaje się wyrazy "i 5b"; |
15) |
w art. 18 w ust. 1:
"7) przychody, o których mowa w art. 27a pkt 4 oraz 45b ustawy z dnia 16 lipca 1987 r. o państwowych instytucjach kultury (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 513 oraz z 2005 r. Nr ..., poz. ...).";
|
16) |
w art. 19 w ust. 3 po wyrazie "sponsorowanych" dodaje się wyrazy "albo przychodu pochodzącego z pobranych bezpośrednio od abonentów opłat za dostęp do nadawanych programów, jeżeli przychód ten w danym okresie rozliczeniowym jest wyższy"; |
17) |
w art. 19 w ust. 4 wyrazy "programów nadawanych" zastępuje się wyrazami "programów telewizyjnych nadawanych lub reemitowanych"; |
18) |
w art. 19 w ust. 5 wyrazy "świadczenia usługi reemisji" zastępuje się wyrazami "przychodów pochodzących z opłat za dostęp do reemitowanych programów telewizyjnych oraz świadczenia usług reemisji"; |
19) |
w art. 19 dodaje się ust. 5a w brzmieniu: "5a. Podmiot kontrolowany w ramach grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2003 r. Nr 86, poz. 804 z późn. zm.) przez podmiot, o którym mowa w ust. 1 - 5, dokonuje wpłaty na rzecz Instytutu w wysokości 1,5% przychodu uzyskanego z tytułów, o których mowa w ust. 1
|
20) |
w art. 19 dodaje się ust. 5b w brzmieniu: "5b. Publiczny nadawca telewizyjny jest zobowiązany przeznaczyć na produkcję filmów nie mniej niż 1,5% rocznych wpływów z abonamentu za posiadanie odbiorników telewizyjnych. Z wykonania tego obowiązku nadawca przekazuje Dyrektorowi roczne sprawozdanie w terminie do końca pierwszego kwartału roku kalendarzowego. W przypadku, gdy kwota, o której mowa w zdaniu pierwszym, nie zostanie w całości wydatkowana n
|
21) |
w art. 19 w ust. 6 po wyrazach "ust. 1 - 5" dodaje się wyrazy "i 5a"; |
22) |
w art. 19 w ust. 7 i 8 po wyrazach "ust. 1 - 5" dodaje się wyrazy ", 5a"; |
23) |
w art. 19 w ust. 7 i 8 po wyrazach "ust. 1 - 5" dodaje się wyrazy "i 5b"; |
24) |
w art. 21 w ust. 3 w pkt 1 po wyrazie "dotacje" dodaje się wyraz "celowe"; |
25) |
w art. 22 w ust. 1 wyrazy "lub z państwa będącego stroną Umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym" zastępuje się wyrazami "lub z państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym"; |
26) |
w art. 22 w ust. 1 wyrazy "ust. 2 i 3" zastępuje się wyrazami "ust. 2"; |
27) |
w art. 22 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie: "1) osobie fizycznej skazanej prawomocnym wyrokiem za przestępstwo składania fałszywych zeznań, przekupstwa, przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, systemowi bankowemu, przestępstwo skarbowe albo inne związane z wykonywaniem działalności gospodarczej lub popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej;"; |
28) |
w art. 22 w ust. 2 w pkt 2 wyrazy "za przestępstwa, o których" zastępuje się wyrazami "za przestępstwo, o którym"; |
29) |
w art. 22 dodaje się ust. 3 w brzmieniu: "3. Dofinansowanie przedsięwzięcia udzielane jest w oparciu o następujące kryteria: 1) walory artystyczne, poznawcze i etyczne; 2) znaczenie dla kultury narodowej oraz umacnianie tradycji polskiej i języka o jczystego;3) wzbogacenie europejskiej różnorodności kulturalnej; 4) przewidywane skutki planowanego przedsięwzięcia; 5) warunki ekonomiczno-finansowe realizacji.";
|
30) |
w art. 23 w ust. 2 wyrazy "filmów, których treść i forma mają charakter ambitny artystycznie i które mają ograniczone walory komercyjne lub debiutów reżyserskich (film trudny) oraz filmów niskobudżetowych" zastępuje się wyrazami "debiutów reżyserskich, filmów niskobudżetowych oraz filmów dokumentalnych"; |
31) |
w art. 23 w ust. 2 i 3 wyraz "wsparcia" zastępuje się wyrazami "dofinansowania przedsięwzięcia"; |
32) |
w art. 23 skreśla się ust. 4 i 5; |
33) |
w art. 23 w ust. 6 wyrazy "w szczególności" zastępuje się wyrazem "również"; |
34) |
w art. 23: a) po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu: "6a. Podmiot otrzymujący dofinansowanie przedsięwzięcia jest zobowiązany, w przypadku osiągnięcia zysku z przedsięwzięcia, do zwrotu dofinansowania przedsięwzięcia za zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych.",
|
35) |
w art. 23 w ust. 7 w zdaniu wstępnym oraz w art. 26 w ust. 2 wyraz "określa" zastępuje się wyrazem "określi"; |
36) |
w art. 23 w ust. 7 w pkt 1 wyrazy ", tryb i kryteria udzielania dofinansowania przedsięwzięcia" zastępuje się wyrazami "i tryb udzielania dofinansowania przedsięwzięcia"; |
37) |
w art. 23 w ust. 7 w pkt 1 średnik na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy ", a także istotne elementy wniosku o udzielenie dofinansowania przedsięwzięcia;"; |
38) |
w art. 24 ust. 2 otrzymuje brzmienie: "2. Opinie ekspertów są sporządzane na piśmie i zawierają szczegółową analizę przedsięwzięcia pod kątem kryteriów, o których mowa w art. 22 ust. 3."; |
39) |
w art. 26:
|
40) |
w art. 29 wyrazy "do których autorskie prawa majątkowe przysługują filmotece" zastępuje się wyrazami "do których przysługują jej autorskie prawa majątkowe"; |
41) |
w art. 31 w pkt 2, w art. 1 po wyrazie "przed" dodaje się wyraz "dniem"; |
42) |
w art. 31 w pkt 10 wyrazy "art. 34 ust. 1 w zdaniu wstępnym i w ust. 2" zastępuje się wyrazami "art. 34 ust. 1 w zdaniu wstępnym"; |
43) |
w art. 31 w pkt 11, w ust. 2 wyrazy "art. 33 ust. 2 i 3" zastępuje się wyrazami "art. 33"; |
44) |
w art. 31 w pkt 16, w art. 26a w pkt 1 po wyrazie "Filmowej" dodaje się wyrazy |
45) |
w art. 31 w pkt 18, w art. 27a w zdaniu wstępnym skreśla się wyrazy "przedsiębiorstw państwowych";
|
46) |
w art. 31 w pkt 18, w art. 27a w pkt 1 po wyrazie "komercjalizacja" dodaje się wyraz "państwowej"; |
47) |
w art. 31 w pkt 18, w art. 27a w pkt 4 wyraz "wpływami" zastępuje się wyraz ami "przychodami"; |
48) |
w art. 31 w pkt 18, w art. 27a dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 w brzmieniu: "2. Przepisy ust. 1 nie naruszają praw twórców wynikających z ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 z późn. zm.), w szczególności dotyczących nowych pól eksploatacji.";
|
49) |
w art. 31 w pkt 19 wyrazy "ust. 2 i 3" zastępuje się wyrazami "ust. 2, 3 i 5"; |
50) |
w art. 31 po pkt 20 dodaje się pkt 20a w brzmieni u:"20a) w art. 34 ust. 2 otrzymuje brzmienie: "2. W wypadkach, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego zapewnia państwowej instytucji filmowej środki niezbędne do wykonania nałożonego zadania.";"; |
51) |
w art. 31 w pkt 22, w art. 45b w ust. 1 skreśla się zdanie drugie; |
52) |
w art. 31 w pkt 22, w art. 45b dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "5. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się art. 27a ust. 2."; |
53) |
art. 33 otrzymuje brzmienie: "Art. 33. W ustawie z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (Dz. U.
"Wydatki Funduszu Promocji Kultury są przeznaczane, z zastrzeżeniem ust. 4a, wyłącznie na promowanie lub wspieranie:", "4a. Dysponent Funduszu Promocji Kultury przekazuje corocznie, |
54) |
w art. 35:
"2. Wierzytelności Skarbu Państwa wobec państwowych instytucji filmowych z tytułu odpłatnego nabycia z dniem 5 grudnia 1990 r. własności budynkó w, innych urządzeń i lokali, niezaspokojone w całości lub części do dnia wejścia ustawy w życie - z tym dniem stają się nieodpłatnie mieniem Instytutu.";"3. Wierzytelności Skarbu Państwa wobec samorządowych instytucji filmowych z tytułu odpłatnego nabycia z dniem 5 grudnia 1990 r. własności budynkó w, innych urządzeń i lokali, niezaspokojone w całości lub części do dnia wejścia ustawy w życie - z dniem przekształcenia samorządowej instytucji filmowej w samorządową instytucję kultury stają się nieodpłatnie mieniem tej samorządowej instytucji kultury. 4. Zmiana w księgach wieczystych wpisów dotyczących hipotek zabezpieczających wierzytelności, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje na wniosek Dyrektora, a w odniesieniu do wierzytelności, o których mowa w ust. 3, na wniosek właściwego organu wykonawczego organizatora samorządowej instytucji kultury."; |
55) |
po art. 35 dodaje się art. 35a w brzmieniu: "Art. 35a. Rozporządzenie wydane na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy, o której mowa w art. 31, zachowuje moc do czasu wydania rozporządzenia na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy, o której mowa w art. 31, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.";
|
56) |
w art. 36 w ust. 2:
|
MARSZAŁEK SENATU
Longin PASTUSIAK
UZASADNIENIE
Senat, po rozpatrzeniu ustawy o kinematografii, wprowadził do jej tekstu 56 poprawek.
Poprawka 3 modyfikuje definicję filmu w ten sposób, że będą nim również utwory dokumentalne i animowane pomimo tego, że kino nie będzie pierwszym polem eksploatacji tych utworów. Umożliwi to występowanie o dofinansowanie przedsięwzięć podmiotom zajmującym się produkcją filmów dokumentalnych lub animowanych bez konieczności kierowania ich do kin, jako pierwszych pól eksploatacji. Senat uznał, że specyfika filmów animowanych i dokumentalnych pozwala na zwolnienie ich z tego wymogu, natomiast dla pozostałych kategorii filmów wymóg ten pozostanie.
Poprawka 7 ustanawia 30 dniowy termin, w ciągu którego minister będzie zobowiązany wykonać, nałożony uchwaloną ustawą, obowiązek zbadania podjętych przez Radę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (zwanego dalej "Instytutem") uchwał w zakresie ich zgodności z prawem. Senat chciał uniknąć w przyszłości sytuacji, kiedy to minister po rażąco długim okresie uchyli uchwałę Rady w całości lub części wykonaną.
Poprawki 9 i 12 modyfikują przepisy pod kątem prawidłowego określenia znamion czynu zabronionego, jednocześnie mają na celu umożliwienie ministrowi odwołania Dyrektora Instytutu albo członka Rady przed upływem kadencji także w przypadku skazania tych osób prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo skarbowe. Senat uznał, że osoby s
kazane za takie przestępstwa nie powinny brać udziału w rozdziale środków publicznych.Poprawka 10 rozszerza zakres upoważnienia udzielonego ministrowi o obowiązek określenia w rozporządzeniu składu oraz sposobu powołania komisji konkursowej powoływanej w celu wyłonienia Dyrektora Instytutu. Brak jasnych zasad doboru członków komisji konkursowej mógłby bowiem w przyszłości skutkować podważeniem jej niezależności, bezstronności i rzetelności.
Z kolei poprawka 16 określa dodatkową, zamienną, podstawę obliczenia wysokości wpłat na rzecz Instytutu, przez nadawców programów telewizyjnych, która będzie miała zastosowanie wtedy, gdy przychód pochodzący z pobranych bezpośrednio od abonentów opłat za dostęp do nadawanych programów będzie wyższy w danym okresie rozlic
zeniowym od przychodu uzyskanego z tytułu emisji reklam, telesprzedaży i audycji sponsorowanych. Senat, przyjmując tę poprawkę, miał na celu objęcie obowiązkiem wpłat na rzecz Instytutu nadawców programów telewizyjnych nie emitujących reklam, a utrzymujących się wyłącznie lub w przeważającej części z opłat za dostęp do nadawanych programów.Zwiększeniu lub uszczelnieniu wpływów na rzecz Instytutu służą także, oprócz powyższej, poprawki 17, 18, 19 i 20.
I tak poprawka 17, skutkuje tym, że operatorzy platform cyfrowych będą dokonywali wpłat w wysokości określonej procentowo od przychodów z tytułu opłat za dostęp do programów nie tylko nadawanych, ale także reemitowanych na platformie cyfrowej. Jednocześnie doprecyzowuje, że przepis ten dotyczy wyłącznie progr
amów telewizyjnych (a nie również radiowych).Poprawka nr 18 modyfikuje przepis dotyczący obowiązku dokonywania wpłat na rzecz Instytutu przez operatorów telewizji kablowej w ten sposób, że wysokość wpłaty będzie określona procentowo od przychodu uzyskanego nie tylko z tytułu świadczenia usługi reemisji, ale także od przychodu uzyskanego z tytułu opłat za dostęp do reemitowanych programów telewizyjnych.
Senat, poprawką nr 19 (łącznie z 13, 21 i 22), postanowił uszczelnić system dokonywania wpłat na rzecz Instytutu. Mianowicie, podmioty kontrolowane w ramach grupy kapitałowej przez podmioty prowadzące kina, prowadzące dystrybucję, nadawców programów telewizyjnych, operatorów platform cyfrowych lub operatorów telewizji kablowej, zobowiązane zostały do dokonywa
nia wpłat na rzecz Instytutu. A podmiot kontrolujący będzie mógł uwzględnić te wpłaty w ramach własnego obowiązku dokonywania wpłat. Senat uznał, że w ostatecznym rozliczeniu nie doprowadzi to do dodatkowego obciążenia podmiotów działających w ramach danej grupy kapitałowej.Natomiast poprawką nr 20 (łącznie z 14 i 23) na publicznych nadawców telewizyjnych nałożono dodatkowy - oprócz ustanowionego ustawą uchwaloną przez Sejm obowiązku dokonywania wpłat na rzecz Instytutu w wysokości 1,5% przychodu uzyskanego z tytułu emisji reklam, telesprzedaży i audycji sponsorowanych - obowiązek przeznaczania na produkcję filmów nie mniej niż 1,5% rocznych wpływów z abonamentu. Zdaniem Senatu wspieranie kinematografii należy uznać za jeden z elementów misji telewizji pub
licznej, realizacji której służy właśnie instytucja abonamentu.Poprawka 25 rozszerza katalog podmiotów mogących wystąpić o dofinansowanie przedsięwzięcia o podmioty pochodzące z krajów należących do EFTA, czyli w praktyce o jedno państwo - Szwajcarię. Zdaniem Senatu brak jest uzasadnienia dla wyłączenia podmiotów pochodzących z tego państwa z katalogu podmiotów uprawnionych.
Poprawka 28 zmierza do tego, aby skazanie już za jedno przestępstwo wymienione w przepisie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy uniemożliwiało udzielenie dofinansowania przedsięwzięcia. Dotychczasowe brzmienie mogłoby sugerować, że skazanie za jedno z tych przestępstw umożliwiałoby udzielenie dofinansowania.
Senat miał zastrzeżenia do braku ustawowych kryteriów, od których spełnienia zależeć będzie udzielenie dofinansowania przedsięwzięcia, uznając, że brak ten może spowodować znaczną uznaniowość w tym zakresie. W związku z tym, przyjmując poprawki 29 i 38 stworzono takie kryteria poprzez przeredagowanie istniejącego w ustawie przepisu udziela
jącego kierunkowych wskazówek dla ekspertów oceniających przedsięwzięcie. Jednocześnie dodano jako kolejne kryterium oceny przedsięwzięcia spełnienie walorów etycznych przez projekt. Dodając to kryterium Senat uznał, że środki publiczne nie powinny być przeznaczane na wspieranie realizacji przedsięwzięć, które mogą budzić wątpliwości w płaszczyźnie powszechnie przyjętych kanonów i norm społecznych.Poprawka 30 ma na celu wyeliminowanie z przepisu pojęć nieostrych mogących wywoływać wątpliwości interpretacyjne i znaczną uznaniowość przy podejmowaniu decyzji o wysokości dofinansowania. Jednocześnie rozwiązanie przyjęte przez Senat umożliwia udzielenie dofinansowania przedsięwzięcia w wysokości do 90% budżetu filmu w przypadku, gdy przedmiotem przedsięwzięcia bę
Przyjmując poprawkę 32 Senat podzielił stanowisko Ministra Kultury, że eliminując przepisy art. 23 ust. 4 i 5 jednoznacznie rozstrzygnie się, że do trybu udzielania dofinansowania przedsięwzięcia nie będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Poprawki 33 i 39 tworzą zamknięty katalog czynności podlegających kontroli Instytutu, eliminują powtórzenie normy, a także precyzują zakres upoważnienia udzielonego ministrowi w sprawach związanych z kontrolą realizacji dofinansowanego przedsięwzięcia. Senat uznał, że poprawki te są niezbędne w celu uniknięcia wątpliwości, jaki faktycznie zakres ma mieć taka kontrola i wyeliminowania ewentualnych konfliktów w tej płaszczyźnie pomiędzy podmiotem kontrolującym a kont
rolowanym.Poprawka 34 konstruuje ustawowy przepis merytoryczny stanowiący, że podmiot, który osiągnął zysk z przedsięwzięcia jest obowiązany do zwrotu otrzymanego dofinansowania na jego realizację. Senat uznał, że regulacja przyjęta w tym zakresie w ustawie uchwalonej przez Sejm rodzi wątpliwości natury konstytucyjnej. Mianowicie to minister miał określać w rozporządzeniu szczegółowe warunki, tryb i kryteria zwrotu dofinansowania w przypadku sukcesu finansowego przedsięwzięcia, jednakże ustawa nie przewid
ywała w ogóle takiej możliwości. Oceniając przyjętą konstrukcję upoważnienia, jako wykraczającą poza wykonanie przepisów ustawy, Senat "przeniósł" tę regulację na szczebel ustawowy, rezygnując w ogóle z możliwości uszczegóławiania kwestii zwrotu dofinansowania w akcie podustawowym wydawanym na podstawie ustawy o kinematografii.Wprowadzając poprawkę 36 Senat uznał, że kryteria udzielania dofinansowania przedsięwzięcia stanowią materię ustawową, w związku z czym wyeliminował możliwość ich określenia w akcie podustawowym. Jednocześnie poprawkami 29 i 38 Senat sformułował takie kryteria w ustawie.
Poprawka 37 rozszerza zakres upoważnienia udzielonego ministrowi o określenie istotnych elementów wniosku o udzielenie dofinansowania przedsięwzięcia. Statuując zasadę, że udzielenie dofinansowania dokonywane jest na wniosek, ustawodawca nie wskazał, jakie elementy składać się powinny na jego treść. Takie rozwiązanie wydało się być dalece niedostateczne i mogące w przyszłości być płaszczyzną sporów pomiędzy Instytute
Poprawki 48 i 52 mają na celu wyrażenie wprost, że komercjalizacja i prywatyzacja państwowych instytucji filmowych nie naruszy praw twórców wynikających z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz, że praw tych nie naruszy obowiązek nałożony na państwowe instytucje filmowe dokonywania wpłat na rzecz Instytutu w wysokości 50% przychodów z majątkowych praw autorskich do filmów wyprodukowanych do dnia 31 grudnia 1989 r.
Poprawka 55 ma na celu czasowe utrzymanie w mocy rozporządzenia określającego sposób prowadzenia rejestru instytucji filmowych, wydanego na podstawie dotychczasowego przepisu upoważniającego.
Pozostałe poprawki mają charakter legislacyjny - doprecyzowują przepisy ustawy, eliminują błędne odesłania i powtórzenia norm, prawidłowo budują normy prawne, ujednolicają terminologię ustawy oraz poprawiają przepisy pod kątem językowym. Są to poprawki nr 1, 2, 4, 5, 6, 8, 11, 15, 24, 26, 27, 31, 35, 40 - 47, 49, 50, 51, 53, 54 i 56.