U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 3 lutego 2005 r.

w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym

oraz niektórych innych ustaw

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2005 r. ustawy o zmianie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym oraz niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)

w art. 1 w pkt 1, w art. 3 w ust. 2 w pkt 3 w lit. b wyrazy "włączając ubezpieczenia na życie lub ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej" zastępuje się wyrazami "w tym objęte ubezpieczeniem na życie lub ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej";

2)

w art. 1 w pkt 3, w art. 4a w ust. 1 w zdaniu wstępnym wyrazy "pkt 1 i 4" zastępuje się wyrazami "pkt 4 i 4a";

3)

w art. 1 w pkt 8, ust. 1a otrzymuje brzmienie:

"1a. Warunki, o których mowa w ust. 1, powinni spełniać również:

1) agenci ubezpieczeniowi będący osobami fizycznymi;

2) w przypadku agentów ubezpieczeniowych będących spółkami nieposiadającymi osobowości prawnej:

a) wspólnicy tych spółek, o ile są osobami fizycznymi,

b) w przypadku, gdy wspólnikami tych spółek są osoby prawne - co najmniej połowa ich członków zarządu;

3) w przypadku agentów ubezpieczeniowych będących osobami prawnymi - co najmniej połowa ich członków zarządu.";

4)

w art. 1 w pkt 8 po wyrazach "w art. 9" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. a i dodaje się lit. b w brzmieniu:

"b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia:

1) minimalny zakres szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, zakres obowiązujących tematów egzaminu i tryb jego przeprowadzania, z uwzględnieniem szczególnych zasad w zakresie spełniania warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, przez osoby wykonujące czynności agencyjne w bankach, spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych i innych podmiotach, jedynie w odniesieniu do umów ubezpieczenia zawieranych przez te podmioty lub za ich pośrednictwem;

2) rodzaje podmiotów, do których stosuje się szczególne zasady, o których mowa w pkt 1

- uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu kwalifikacji osób wykonujących czynności agencyjne.";";

5)

w art. 1 w pkt 17 w lit. a, w pkt 2 wyrazy "wystarczającej liczby ofert, dla opracowania rekomendacji" zastępuje się wyrazami "ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji";

6)

w art. 1 w pkt 26 w lit. a w tiret drugim, w pkt 6 wyrazy "zgodnie z ust. 6a" zastępuje się wyrazami "za pośrednictwem Polskiej Izby Ubezpieczeń";

7)

w art. 1 w pkt 28, w ust. 2 po wyrazach "art. 9 ust. 1" dodaje się wyrazy "lub agent ubezpieczeniowy nie spełnia warunku, o którym mowa w art. 9 ust. 1a";

8)

w art. 1 w pkt 29 w lit. b w tiret pierwszym, w pkt 2 w lit. c wyrazy "w tym rejestrze" zastępuje się wyrazami "w rejestrze przedsiębiorców";

9)

w art. 1 w pkt 29 w lit. b w tiret trzecim, w pkt 6 wyraz "albo" zastępuje się wyrazem "lub";

10)

w art. 1 w pkt 30, w ust. 3 po wyrazach "art. 9 ust. 1" dodaje się wyrazy "lub agent ubezpieczeniowy nie spełnia warunku, o którym mowa w art. 9 ust. 1a";

11)

w art. 1 w pkt 31 w lit. b, w ust. 3a wyrazy "jest w rejestrze" zastępuje się wyrazami "w rejestrze agentów ubezpieczeniowych";

12)

w art. 1 w pkt 31 w lit. b, w ust. 3b skreśla się wyrazy "o tym";

13)

w art. 1 w pkt 32:

a) w lit. a w tiret drugim, w pkt 5 w zdaniu wstępnym skreśla się wyraz "zawiera",

b) w lit. b, w pkt 4 w zdaniu wstępnym skreśla się wyraz "zawiera";

14)

w art. 1 w pkt 34, w ust. 1 wyrazy "w nazwie lub reklamie oraz" zastępuje się wyrazami "w nazwie, reklamie lub";

15)

skreśla się art. 3;

16)

w art. 9 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

"3. W przypadku, gdy agent ubezpieczeniowy, o którym mowa w ust. 1, nie dostosował swojej działalności do wymogu określonego w art. 9 ust. 1a ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą w terminie wskazanym w ust. 1, umowa agencyjna wygasa z upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a zakład ubezpieczeń składa wniosek, o którym mowa w art. 42 ustawy wymienionej w art. 1.";

17)

w art. 12 w ust. 2 wyrazy "osoba fizyczna lub prawna" zastępuje się wyrazami "broker ubezpieczeniowy" oraz po wyrazach "art. 1" dodaje się wyrazy "lub osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1, nie spełniają wymogów określonych w art. 28 ust. 3 pkt 1
lit. a - e ustawy wymienionej w art. 1" ;

18)

w art. 13 wyrazy "z dniem wejścia w życie" zastępuje się wyrazami "od dnia wejścia w życie";

19)

dodaje się art. 13a w brzmieniu:

"Art. 13a. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie przepisów upoważniających zmienianych niniejszą ustawą pozostają w mocy do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie przepisów upoważniających w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres
3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.";

20)

art. 14 otrzymuje brzmienie:

"Art. 14. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

1) art. 1 pkt 3 w zakresie dodawanego art. 4c, który wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia;

2) art. 1 pkt 26 lit. a tiret drugie, lit. c i d, pkt 31 lit. b oraz art. 4, które wchodzą w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia;

3) art. 6, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.".

MARSZAŁEK SENATU

Longin PASTUSIAK

UZASADNIENIE

Po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym oraz niektórych innych ustaw, Senat postanowił wprowadzić do jej tekstu 20 poprawek.

Poprawki Senatu w większości mają na celu doprowadzenie do spójności i zupełności dokonywanych nowelizacją zmian lub usunięcie uchybień legislacyjnych. Kilka poprawek tego rodzaju ma ponadto istotne znaczenie merytoryczne. Należą do nich zmiany proponowane w pkt 3, 4, 7, 9, 10, 16 i 17 uchwały Senatu.

Poprawka nr 3 modyfikuje wymóg spełniania warunków określonych w art. 9 ust. 1 nowelizowanej ustawy przez agentów ubezpieczeniowych będących spółkami nieposiadającymi osobowości prawnej, przewidując, iż w przypadku ich wspólnika będącego osobą prawną warunki te uważa się za spełnione, jeśli spełnia je co najmniej połowa członków zarządu. Pozostawienie brzmienia art. 9 ust. 1a nowelizowanej ustawy bez zmian spowodowałoby w praktyce brak możliwości zrealizowania warunków wymienionych w art. 9 ust. 1, np. wymogu posiadania co najmniej średniego wykształcenia czy odbycia szkolenia, przez osobę prawną będącą wspólnikiem spółki niemającej osobowości prawnej. Poprawka nr 9, jako konsekwencja poprawki nr 3, ma na celu umożliwienie żądania od agenta ubezpieczeniowego zgłoszenia do rejestru danych dotyczących członków zarządu wspólnika spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Poprawka nr 4 rozszerza delegację do wydania rozporządzenia, w celu wskazania, gdzie znajdą się przepisy dotyczące szczególnych zasad w zakresie spełniania wymogu szkolenia zakończonego egzaminem przez osoby wykonujące czynności ubezpieczeniowe w określonych podmiotach jako działalność uboczną, oraz w celu umożliwienia wskazania w tym rozporządzeniu podmiotów innych niż banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe, do których te szczególne zasady będą miały zastosowanie. Uzupełnienie delegacji jest zasadne ze względu na pożądaną spójność ustawy - o szczególnych warunkach i podmiotach, do których mają się one odnosić mowa jest w art. 1 pkt 29 lit. b tiret pierwsze oraz w art. 11 nowelizacji, bez wskazania, gdzie mają one być określone.

Poprawki nr 7 i 10 wprowadzają sankcję za niespełnianie przez agenta ubezpieczeniowego wymogów dotyczących m. in. jego wykształcenia, niekaralności, zdolności do czynności prawnych, w postaci możliwości odmowy wpisu do rejestru lub odmowy wpisu zmian do tego rejestru przez organ nadzoru. Zdaniem Senatu dodanie w art. 9 ust. 1a nowego wymogu, który mają spełniać agenci ubezpieczeniowi, powinno wiązać się z wprowadzeniem gwarancji jego respektowania przez podlegające mu podmioty, analogicznych do przewidzianych ustawą w odniesieniu do osób fizycznych wykonujących czynności agencyjne. Podobne uzasadnienie dotyczy poprawki nr 16, wprowadzającej sankcję w postaci wygaśnięcia umowy ubezpieczeniowej za niedostosowanie się przez agenta ubezpieczeniowego zarejestrowanego przed dniem wejścia w życie ustawy do wymogów wprowadzanych nowelizacją, pomimo upływu przewidzianego okresu przejściowego.

Przyjmując poprawkę nr 17 Senat wziął pod uwagę konieczność dostosowania art. 12 ust. 2 do dodawanego art. 46 ust. 3 ustawy nowelizowanej, proponując możliwość odmowy wpisu zmian do rejestru w analogicznej sytuacji przewidzianej w przepisie przejściowym.

Pozostałe istotne poprawki zawarte zostały w pkt 15 i 20 uchwały Senatu. Proponując skreślenie zmiany do Kodeksu spółek handlowych Senat opowiedział się za utrzymaniem możliwości wykonywania zawodu brokera ubezpieczeniowego w formie spółki partnerskiej, uznając, iż nie stoi to w sprzeczności z zasadą ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, zgodnie z którą brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna albo prawna. W ustawie tej nie ma zakazu uniemożliwiającego brokerowi będącemu osobą fizyczną dokonanie wyboru formuły wykonywania zawodu, a przepis art. 88 Kodeksu spółek handlowych jest przepisem szczególnym dającym takie uprawnienie grupom zawodowym w nim wymienionym. Istotą spółki partnerskiej jest osobiste, profesjonalne wykonywanie przez partnerów czynności właściwych dla danego zawodu w ramach spółki, nie pozbawia to ich statusu brokerów ubezpieczeniowych jako osób fizycznych uprawnionych do wykonywania czynności brokerskich na podstawie ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, ani nie nadaje to spółce partnerskiej statusu brokera.

Poprawka nr 20 przesuwa o 3 miesiące termin wejścia w życie przepisów nakładających na pośredników ubezpieczeniowych obowiązek odbywania raz na trzy lata szkoleń zawodowych, oraz o 12 miesięcy termin wejścia w życie zmian dotyczących przeniesienia bazy danych o agentach, z którymi zakład ubezpieczeń rozwiązał umowę agencyjną, z Polskiej Izby Ubezpieczeń do organu nadzoru. Potrzeba wprowadzenia trzymiesięcznego okresu vacatio legis dla art. 1 pkt 3 ustawy, w zakresie dodawanego art. 4c, wynika z faktu, iż jest to nowa regulacja nakładająca na określone podmioty obowiązek odbywania cyklicznych szkoleń. W związku z tym, iż Minister Finansów ma określić m. in. sposób przeprowadzania szkoleń oraz zakres tematów, konieczny jest odpowiedni czas na przeprowadzenie konsultacji międzyresortowych i środowiskowych.

Potrzeba wprowadzenia 12 miesięcznego okresu vacatio legis dla art. 1 pkt 26 lit. a tiret drugie, lit. c i d, pkt 31 lit. b oraz art. 4 wynika z konieczności dostosowania przez organ nadzoru systemu informatycznego w jakim prowadzony jest rejestr pośredników do wprowadzonych w projekcie ustawy zmian prawnych, jak również z potrzeby przystosowania infrastruktury informatycznej Polskiej Izby Ubezpieczeń do nowego obowiązku, nałożonego na mocy nowo dodawanego ust. 6a w art. 37 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym.