U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 4 marca 2004 r.

w sprawie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 20 lutego 2004 r. ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)

w art. 6:

a) w ust. 3 wyrazy "Organ właściwy na podstawie regulaminu Sejmu może" zastępuje się wyrazami "Organ właściwy na podstawie regulaminu Sejmu i organ właściwy na podstawie regulaminu Senatu mogą",

b) w ust. 4 wyrazy "organ właściwy na podstawie regulaminu Sejmu miał" zastępuje się wyrazami "organ właściwy na podstawie regulaminu Sejmu i organ właściwy na podstawie regulaminu Senatu miały",

c) skreśla się ust. 6;

2)

w art. 9:

a) w ust. 1 wyrazy "organu właściwego na podstawie regulaminu Sejmu" zastępuje się wyrazami "organu właściwego na podstawie regulaminu Sejmu i organu właściwego na podstawie regulaminu Senatu",

b) w ust. 3 wyrazy "organowi właściwemu na podstawie regulaminu Sejmu" zastępuje się wyrazami "organowi właściwemu na podstawie regulaminu Sejmu i organowi właściwemu na podstawie regulaminu Senatu";

3)

w art. 12 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:

"3a) rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości;";

4)

w art. 12 skreśla się pkt 4 i 5;

5)

w art. 12 skreśla się pkt 6;

6)

w art. 12 skreśla się pkt 7.

WICEMARSZAŁEK SENATU

Ryszard JARZEMBOWSKI

UZASADNIENIE

Uznając uchwaloną przez Sejm ustawę o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, za akt prawny o znaczeniu ustrojowym Senat proponuje poprawki (nr 1 i 2) zapewniające wpływ obu organów władzy ustawodawczej na tworzenie prawa wspólnotowego.

Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z art. 10 ust. 2 i art. 95 ust. 1 Konstytucji, sprawują Sejm i Senat.

Senat, niezależnie od konkretnych kompetencji w ramach funkcji ustawodawczej, jest organem współodpowiedzialnym z Sejmem za stan ustawodawstwa w Polsce.

Współpraca parlamentu z rządem w zakresie działalności prawodawczej Unii Europejskiej jest w istocie wykonywaniem kompetencji władzy ustawodawczej, obie izby powinny więc uczestniczyć w procedurach prawodawczych w ramach UE. Brak jest podstaw do wyeliminowania z realizacji tej funkcji jednej z izb. Uczestnictwo jedynie Sejmu w prawodawczych procedurach decyzyjnych w ramach Unii raziłoby jednostronnością i mogłoby być kwestionowane od strony prawnokonstytucyjnej.

Znakomita część zadań realizowanych w unijnych organach przez przedstawicieli rządu przekłada się następnie na powstanie przepisów stosowanych bezpośrednio w krajach członkowskich albo wymagających implementacji w krajach członkowskich. Określona w art. 6 i 9 ustawy współpraca parlamentu z rządem w zakresie stanowienia prawa UE ma charakter współdziałania z władzą wykonawczą przejmującą część uprawnień prawodawczych przysługujących dotąd parlamentowi i współpraca ta mieści się całkowicie w kompetencjach władzy ustawodawczej.

Uznając art. 6 i 9 za kolejne etapy tego samego procesu opiniowania projektów aktów prawnych Unii Europejskiej, trudno znaleźć racjonalne argumenty za zróżnicowaniem w art. 6 pozycji organów Sejmu i Senatu oraz za wykluczeniem z tego procesu, w art. 9, organu Senatu. Opinie wyrażane na podstawie art. 6 i 9 mają charakter niewładczy, nie wiążą organu do którego są kierowane i nie sposób uznać je za instytucje kontroli działalności Rady Ministrów, która zgodnie z art. 95 ust. 2 Konstytucji przysługuje wyłącznie Sejmowi.

Dopiero procedura zawarta w art. 10 ustawy, nakładająca na Radę Ministrów obowiązki wynikające z wydania przez właściwy organ Sejmu opinii, może być uznana za wykonywanie tych funkcji kontrolnych.

Dlatego poprawki nr 1 i 2 Senatu, do art. 6 i 9 ustawy, mające na celu zrównanie pozycji właściwej komisji senackiej z komisją sejmową w zakresie opiniowania projektów aktów prawnych Unii Europejskiej oraz stanowisk jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektu aktu prawnego w Radzie Unii Europejskiej, należy uznać za całkowicie mieszczące się w kompetencjach władzy ustawodawczej i nie naruszające kompetencji kontrolnych.

Cztery pozostałe poprawki Senatu dotyczą współpracy w zakresie opiniowania kandydatów na niektóre stanowiska w Unii Europejskiej i zawartego w art. 12 ustawy katalogu stanowisk, na które kandydaci podlegają opiniowaniu przez właściwą komisję sejmową.

Jedna poprawka Senatu rozszerza ten katalog i dodaje stanowisko rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości (poprawka nr 3).

Trzy poprawki mają na celu wyeliminowanie z tego katalogu tych stanowisk, na których obsadzenie Rada Ministrów nie ma decydującego wpływu.

W poprawce nr 4 Senat proponuje wykreślenie stanowisk członków Komitetu Ekonomiczno - Społecznego i członków Komitetu Regionów, ponieważ kandydatów na te stanowiska desygnują podmioty pozarządowe. Zdaniem Senatu, komisja parlamentarna nie powinna wyrażać opinii o osobach reprezentujących grupy zawodowe i społeczne oraz społeczności regionalne i lokalne.

W związku z tym, że obsadzanie stanowiska dyrektora w Europejskim Banku Inwestycyjnym to proces negocjowania i konkurowania kandydatów z wielu państw, a desygnowanie przez rząd nie daje gwarancji objęcia tego stanowiska, Senat zaproponował w poprawce nr 5 wykreślenie tego stanowiska z katalogu zawartego w art. 12 ustawy.

Poprawka nr 6 proponuje wyeliminowanie także stanowisk dyrektoró w i zastępców dyrektoró w generalnych w Komisji Europejskiej. Stanowiska te są obsadzane w drodze konkursu ogłaszanego przez Komisję Europejską i osoby stające do tego konkursu nie potrzebują rekomendacji rządu. Brak więc podstaw opiniowania przez właściwą komisję sejmową kandydatów na te stanowiska.