Uchwała w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw

U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 7 listopada 2003 r.

w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy

oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 14 października 2003 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)	w art. 1 w pkt 6, w art. 18^3a § 1 otrzymuje brzmienie: "§ 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nie określony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.";
2)	w art. 1 w pkt 6, w art. 18^3a w § 2 i 3, w art. 18^3b w § 1 w zdaniu wstępnym i w § 3 wyraz "wymienionych" zastępuje się wyrazem "określonych";
3)	w art. 1 w pkt 6, w art. 18^3a § 4 otrzymuje brzmienie: "§ 4. Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w § 1, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami.";
4)	w art. 1 w pkt 6, w art. 18^3b w § 2 w pkt 1 wyrazy ", o których mowa" zastępuje się wyrazem "określonych";
5)	w art. 1 w pkt 6, w art. 18^3b w § 4 wyrazy "kościołów i innych publicznych lub prywatnych organizacji, których etos jest oparty na religii lub wyznaniu" zastępuje się wyrazami "kościołów i innych związków wyznaniowych, a także organizacji, których cel działania pozostaje w bezpośrednim związku z religią lub wyznaniem";
6)	w art. 1 w pkt 7, w art. 22¹ w § 2 w pkt 1 po wyrazie "nazwisk" dodaje się wyrazy "oraz dat urodzenia";
7)	w art. 1 w pkt 8 w lit. a, w § 3 wyrazy "na co najmniej 30 dni" zastępuje się wyrazami "co najmniej na 30 dni";
8)	w art. 1 w pkt 10, w art. 25¹ w § 2 po wyrazach "za zawarcie" dodaje się wyrazy ", od dnia następującego po jej rozwiązaniu,";
9)	w art. 1 pkt 12 otrzymuje brzmienie: "12) po art. 29 dodaje się art. 29¹ - 29³w brzmieniu: "Art. 29¹. § 1. Zmiana warunków pracy lub płacy może nastąpić na mocy porozumienia stron. § 2. Jeżeli porozumienie stron, o którym mowa w § 1, nie zostało zawarte na piśmie, pracodawca powinien, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia porozumienia, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do zmienionych warunków pracy lub płacy. Art. 29². § 1. Umowa o pracę z pracownikiem skierowanym do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej na okres przekraczający 1 miesiąc, niezależnie od warunków określonych w art. 29 § 1, powinna określać: 1) czas wykonywania pracy za granicą, 2) walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą. § 2. Pracodawca jest obowiązany poinformować na piśmie pracownika, o którym mowa w § 1, o świadczeniach przysługujących mu z tytułu skierowania do pracy za granicą, obejmujących zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwaterowania. Art. 29³. § 1. Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika. § 2. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika dotyczący zmiany wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę.";";
10)	w art. 1 w pkt 13, w art. 33¹ po wyrazie "robocze" dodaje się wyrazy ", a jeżeli okres wykonywania pracy na podstawie tej umowy przekroczył 6 miesięcy - 2 tygodnie";
11)	w art. 1 w pkt 14, w § 1 wyrazy "likwidacji lub upadłości" zastępuje się wyrazami "upadłości lub likwidacji";
12)	w art. 1 w pkt 15 po wyrazach "w art. 37" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. b i dodaje się lit. a w brzmieniu: "a) § 1 otrzymuje brzmienie: "§ 1. W okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.",";
13)	w art. 1 w pkt 27, w pkt 2b wyrazy "dążyć do uczynienia zakładu pracy środowiskiem wolnym od" zastępuje się wyrazem "przeciwdziałać";
14)	w art. 1 w pkt 30, art. 94³ otrzymuje brzmienie: "Art. 94³§ 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. § 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. § 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. § 4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. § 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.";
15)	w art. 1 w pkt 36, w art. 129 skreśla się § 3;
16)	w art. 1 w pkt 36, w art. 130 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeżeli jednak w tygodniu obejmującym siedem dni od poniedziałku do niedzieli, wystąpią dwa święta w inne dni niż niedziela, obniżenie wymiaru czasu pracy o 8 godzin następuje tylko z tytułu jednego z tych świąt.";
17)	w art. 1 w pkt 36, w art. 133 § 2 otrzymuje brzmienie: "§ 2. W przypadkach określonych w art. 132 § 2 oraz w przypadku zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.";
18)	w art. 1 w pkt 36, w art. 138 w § 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie: "Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 151¹ § 1 pkt 1.";
19)	w art. 1 w pkt 36, w art. 138 § 5 otrzymuje brzmienie: "§ 5. Przepisy art. 130 § 2 zdanie drugie i § 3 stosuje się odpowiednio.";
20)	w art. 1 w pkt 36, w art. 145 w § 2 i w art. 151⁷ w § 4 wyrazy "opiekę zdrowotną" zastępuje się wyrazami "profilaktyczną opiekę zdrowotną";
21)	w art. 1 w pkt 38, w art. 154 § 1 otrzymuje brzmienie: "§ 1. Wymiar urlopu wynosi: 1) 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 5 lat, 2) 23 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 5 lat, 3) 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.";
220	w art. 1 po pkt 40 dodaje się pkt 40a w brzmieniu: "40a) uchyla się art. 155;";
23)	w art. 1 w pkt 46, w art. 178¹ wyrazy "Pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży w porze nocnej jest obowiązany zmienić rozkład czasu pracy takiej pracownicy na dotychczasowym stanowisku pracy" zastępuje się wyrazami "Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy";
24)	w art. 1 w pkt 56, w art. 222¹ w § 1 wyraz "zatrudnienia" zastępuje się wyrazem "zatrudniania";
25)	w art. 1 w pkt 65, w art. 237¹² w § 1 wyrazy "opiekę zdrowotną" zastępuje się wyrazami "profilaktyczną opiekę zdrowotną";
26)	w art. 1 w pkt 68 po wyrazach "w art. 281" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. a i dodaje lit. b w brzmieniu: "b) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu: "2a) nie potwierdza na piśmie w terminie 7 dni ustaleń co do zmienionych warunków pracy lub płacy,";";
270	w art. 2, w pkt 11c wyrazy "działu pierwszego" zastępuje się wyrazami "działu drugiego";
28)	w art. 8 w pkt 1 po lit. d średnik zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. e w brzmieniu: "e) w ust. 4 skreśla się wyrazy "1b i";";
29)	w art. 12 pkt 1 otrzymuje brzmienie: "1) w art. 5 w ust. 5 : a) po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu: "4a) będącemu członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej,", b) pkt 6 otrzymuje brzmienie: "6) powołanemu do odbycia czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych.";";
30)	po art. 14 dodaje się art. 14a w brzmieniu: "Art. 14a. Przepisy art. 25¹Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się do umów o pracę zawartych lub zmienianych w sposób określony w tych przepisach od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.";
31)	po art. 17 dodaje się art. 17a w brzmieniu: "Art. 17a. 1. Pracownicy, których wymiar urlopu wypoczynkowego w dniu wejścia w życie ustawy, ustalony z uwzględnieniem art. 155 Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczas obowiązującym jest korzystniejszy od wymiaru urlopu wypoczynkowego ustalonego zgodnie z przepisami Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zachowują prawo do urlopu wypoczynkowego w dotychczasowym wymiarze; jednakże prawo tych pracowników do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze jest ustalane na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejsza ustawą. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób, które w dniu wejścia w życie ustawy nie pozostawały w stosunku pracy.";
32)	w art. 19 wyrazy "art. 12 pkt 1" zastępuje się wyrazami "art. 12 pkt 1 lit. a".

WICEMARSZAŁEK SENATU

Kazimierz Kutz

UZASADNIENIE

Poprawki wniesione do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw dotyczą przede wszystkim Kodeksu pracy. W większości nie wkraczają merytorycznie w sposób istotny w uregulowania nowelizacji.

Zmiany merytoryczne stanowią materię dotyczącą umowy zawartej na czas określony - na czas zastępstwa oraz wymiaru urlopu wypoczynkowego. W kwestii umowy "na zastępstwo" Senat, mając na względzie ochronę pracownika, uznał za celowe przyznanie prawa 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli umowa trwała dłużej niż 6 miesięcy (poprawka nr 10). Przy tym jednak Senat przyjął, że pracownikowi nie przysługuje uprawnienie do zwolnienia na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę - w przypadku umowy na czas zastępstwa, trwającej krócej niż 6 miesięcy (poprawka nr 12). Co do urlopu wypoczynkowego, Senat wprowadza trzy wymiary urlopu (20-, 23- i 26-dniowy) uzależnionego jedynie od długości zatrudnienia (do 5, powyżej 5 albo co najmniej 10 lat), rezygnując z wliczania do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, okresów nauki (poprawka nr 21, 22 i 31). Wymiar urlopu wypoczynkowego określony w taki sposób pozostaje w zgodzie z ustaleniami partnerów społecznych.

Do poprawek mających walor merytoryczny, jednakże stanowiących uzupełnienie i doprecyzowanie uregulowań zawartych w nowelizacji, należy zaliczyć:

- poprawkę nr 5, która dotyczy różnicowania w zatrudnieniu pracowników, ze względu na religię lub wyznanie, dostosowuje ona pojęcia zawarte w art. 18^3b § 4 Kodeksu pracy do terminologii używanej w systemie prawnym,

- poprawkę nr 8, odnoszącą się do tzw. aneksowania umów o pracę zawartych na czas określony, uściśla ona termin obowiązywania kolejnej zawartej umowy,

- poprawkę nr 14, dotyczącą mobbingu - została ona podyktowana dążeniem do uściślenia redakcji i prawidłowego brzmienia przepisów,

- poprawki nr 15, 16 i 19, które mają uściślić wymiar czasu pracy w okresach rozliczeniowych w sytuacji, gdy w tygodniu występują dwa święta w inne dni niż niedziela,

- poprawkę nr 17, uzupełniającą kategorię podmiotów, co do których okres nieprzerwanego odpoczynku może być krótszy niż 11 godzin,

- poprawkę nr 30, uściślającą, w stosunku do których umów będzie miało zastosowanie działanie ochronne art. 25¹ Kodeksu pracy.

Inne poprawki mają charakter porządkująco- lub uściślająco-redakcyjny bądź uzupełniający.