Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 8 stycznia 2003 r. ustawy o zmianie ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Ustawa nadała nowe brzmienie art. 3 ust. 2, a także dodała do niego ustęp 2a. Zmiany te nie skutkują jednak modyfikacją stanu prawnego w tym zakresie. Z ustawy nowelizowanej wynika bowiem w sposób jednoznaczny, iż regulacje dotyczące normy obszarowej gruntu przeznaczonego do zalesienia dotyczą jednego właściciela. Regulacje te obejmują również współwłaścicieli, skoro nie ustanawia ona w tym zakresie unormowań szczególnych. Z tych względów Senat uchwalił poprawkę nr 4.

Senat opowiedział się za skreśleniem przepisu ograniczającego uprawnienie do złożenia wniosku do starosty o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntu rolnego do zalesienia jedynie do pełnoletnich właścicieli gruntu rolnego (poprawka nr 5). Izba stanęła bowiem na stanowisku, że wystarczającą w tym względzie regulację stanowi art. 17 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.

Dążąc do jednoznacznego określenia skutków prawnych złożenia niekompletnego wniosku o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntu rolnego do zalesienia, Senat uchwalił poprawkę nr 6, zmierzającą do zastąpienia sformułowania "Wniosek, o którym mowa w ust. 4, powinien zawierać" sformułowaniem "Wniosek, o którym mowa w ust. 4, zawiera".

Przy rozpatrywaniu ustawy przez Senat najwięcej kontrowersji wzbudził dodany przez ustawę art. 3a, wprowadzający definicję gospodarstwa rolnego. Zważywszy na to, że definicja ta dotyczy wyłącznie tych gospodarstw rolnych, które właściciel, spadkodawca lub darczyńca prowadził lub prowadzi osobiście przez okres co najmniej 5 lat, z dobrodziejstw ustawy - w przeciwieństwie do obowiązującego stanu prawnego - skorzystać mogliby jedynie niektórzy rolnicy. Senat stanął na stanowisku, że taka konstrukcja prawna budzi zasadnicze wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnych zasad równości, proporcjonalności i sprawiedliwości społecznej. Izba uznała w szczególności, że takie rozwiązanie nie służy podstawowemu celowi ustawy nowelizowanej, tj. stworzeniu regulacji prawnych pełniących z jednej strony funkcję socjalną w stosunku do tych rolników, którzy gospodarują na gruntach niskiej jakości, a co za tym idzie - nie są w stanie uzyskiwać odpowiednich dochodów w stosunku do posiadanego areału, z drugiej zaś - zmierzających do zwiększenia stopnia lesistości kraju. Ponadto, zdaniem Senatu, wprowadzone zróżnicowanie nasuwa uzasadnione wątpliwości co do zgodności z art. 2 Konstytucji RP, skoro eliminuje z katalogu podmiotów mogących skorzystać z dobrodziejstw ustawy rolników gospodarujących na tych gruntach, lecz niespełniających rygorystycznych warunków. W związku z tym Senat uchwalił poprawki nr 7, 10 i 15, zmierzające z jednej strony do usunięcia wspomnianych ograniczeń, z drugiej zaś do wprowadzenia regulacji prawnej w tym zakresie. Przewiduje ona, iż starosta, rozpatrując wnioski o wyrażenie zgody na przeznaczenie gruntu rolnego do zalesienia, bierze pod uwagę długość okresu prowadzenia przez wnioskodawcę gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzi grunt wnioskowany do zalesienia, miejsce zamieszkania wnioskodawcy, a także kolejność ich wpływu.

Poprawki nr 8 i 9 zmierzają do nałożenia na starostów obowiązku zasięgnięcia opinii rady gminy, nie zaś wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w sprawie zmiany charakteru użytkowania gruntu z rolnego na leśny, a także wydłużenia 30-dniowego terminu na jej wyrażenie do 45 dni. Uchwalając je Senat uznał bowiem, że właściwym rozwiązaniem w tym zakresie jest zasięganie opinii organu kolegialnego, a doniosłość materii przemawia za ustanowieniem 45-dniowego terminu na wyrażenie opinii.

Poprawka nr 11 zmierza do precyzyjnego określenia terminów rozliczania się wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej z właściwymi nadleśnictwami z tytułu pokrywania kosztów sadzonek oraz kosztów sporządzenia planu zalesienia. Z kolei poprawki nr 12 i 13 zmierzają do jednoznacznego statuowania terminów sprawdzenia przez starostę wykonania zalesienia i wydania przez niego decyzji administracyjnej o stwierdzeniu prowadzenia przez właściciela gruntu uprawy leśnej, likwidując zarazem sprzeczność występującą między ust. 1 i ust. 2 w art. 6.

Poprawka nr 14 zmierza do rezygnacji z zasady, w myśl której koszty wskazania w terenie granic gruntów klasy VIz, VI lub V, sprawdzenia zalesienia i wykonania pomiaru powierzchni zalesionej pokrywa starosta ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Uchwalając tę poprawkę Senat miał na względzie zarówno niejednoznaczność powołanego przepisu (nie wskazuje on zakresu wykonywania w/w prac) i obowiązujące w tym względzie przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne, jak również stan finansów publicznych.

Zważywszy na dotychczasowe wątpliwości dotyczące art. 7 ust. 5 ustawy nowelizowanej, poprawka nr 16 zmierza do uściślenia, iż ekwiwalent za wyłączenie gruntu z upraw rolnych i prowadzenie uprawy leśnej podlega corocznej waloryzacji w wysokości określonej wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Poprawki nr 17 i 21 zmierzają do likwidacji niepotrzebnego "rozbicia" obecnego przepisu dotyczącego okresu otrzymywania ekwiwalentu za wyłączenie gruntu z upraw rolnych i prowadzenie uprawy leśnej na dwa przepisy. Taka konstrukcja prawna może bowiem sugerować - wbrew intencji ustawodawcy sejmowego - że możliwe będzie pobieranie ekwiwalentu przez okres 20 lat, jeżeli tylko zainteresowana osoba w dniu wydania wobec niej decyzji administracyjnej w tym przedmiocie nie otrzymywała świadczeń emerytalnych lub rentowych.

W toku prac nad ustawą zwracana była uwaga na konieczność stworzenia w ustawie regulacji dotyczących skutków prawnych sprzedaży gruntu rolnego, na którym znajduje się uprawa leśna. W związku z tym Senat uchwalił poprawkę nr 18, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży gruntu, na którym znajduje się uprawa leśna, obowiązki związane z prowadzeniem uprawy leśnej oraz ekwiwalent przechodzą na nabywcę gruntu, a przekazania tych praw i obowiązków dokonuje starosta w drodze decyzji administracyjnej. Senat uznał również za konieczne, aby w przypadku zniszczenia uprawy leśnej w wyniku celowego działania właściciela gruntu, starosta nie tylko wydawał decyzję administracyjną o wstrzymaniu wypłaty ekwiwalentu i nakazywał zwrot pobranego ekwiwalentu wraz z odsetkami ustawowymi, ale nakazywał również zwrot kosztów sadzonek i kosztów sporządzenia planu zalesienia - wraz z tymi odsetkami (poprawka nr 19).

Dokonana przez art. 1 pkt 7 modyfikacja brzmienia art. 8 ust. 2 ustawy nowelizowanej nie skutkuje zmianą jego normatywnego sensu. Wprowadzenie zmiany, polegającej na dodaniu zdania, zgodnie z którym wypłacenie podwyższonego o 50% ekwiwalentu, o którym mowa w art. 7 ust. 4, następuje po uzyskaniu decyzji o prowadzeniu uprawy leśnej, jest niepotrzebne, gdyż zasada ta wynika z przepisów art. 7 ustawy nowelizowanej. W związku z tym Senat uchwalił poprawkę nr 20.

Poprawki nr 22 i 24 zmierzają do wydłużenia terminu na ustalenie rocznego limitu zalesienia w 2003 r., zważywszy na fakt, iż mało prawdopodobne jest, aby ustawa weszła w życie w lutym b.r. Dążąc do przeciwdziałania sytuacji, w której starostowie będą obowiązani - w myśl obowiązującej regulacji - do określenia rocznego terminu zalesienia do dnia 31 stycznia, a wchodząca później w życie ustawa nowelizująca dokona swoistego przesunięcia tego terminu, słuszny wydaje się być postulat takiej konstrukcji art. 5, po myśli którego ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 3, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 31 stycznia 2003 r.