Uchwała w sprawie ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej

U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 18 lipca 2002 r.

w sprawie ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 20 czerwca 2002 r. ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)	w art. 3 w ust. 1 wyraz "lub" zastępuje się wyrazem "albo";
2)	w art. 8: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: "1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan wojenny, jeżeli ustaną przyczyny, dla których stan wojenny został wprowadzony oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.", b) w ust. 2 wyrazy "art. 2-4" zastępuje się wyrazami "art. 4 ust. 1 i 3";
3)	w art. 21: a) w ust. 1 w pkt 1 skreśla się wyrazy "z zastrzeżeniem ust. 7,", b) skreśla się ust. 7;
4)	w art. 21 w ust. 2 wyrazy "zlecać terenowym organom administracji rządowej" zastępuje się wyrazami "nakazać organom administracji publicznej działającym na obszarze województwa";
5)	w art. 24 w ust. 1 w pkt 3 wyrazy "podstawowych, ponadpodstawowych lub wyższych" zastępuje się wyrazami ", włącznie ze szkołami wyższymi";
6)	w art. 24 w ust. 2 w pkt 6 wyrazy "podstawowych i ponadpodstawowych" zastępuje się wyrazami ", z wyłączeniem szkół wyższych";
7)	w art. 25 w ust. 1 w pkt 3 skreśla się wyrazy "oraz na uprawie określonych gatunków roślin i hodowli zwierząt";
8)	w art. 33 w ust. 1 w pkt 10 skreśla się wyrazy "podstawowych, ponadpodstawowych lub wyższych";
9)	w art. 35 w pkt 3, w art. 6 w ust. 1 w pkt 8 wyrazy "służby zdrowia" zastępuje się wyrazami "zakładów opieki zdrowotnej";
10)	w art. 35 w pkt 3, w art. 6 w ust. 2 w pkt 8 wyrazy "publicznej i niepublicznej służby zdrowia" zastępuje się wyrazami "publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej";
11)	w art. 35 w pkt 7, w art. 20 w ust. 2 w pkt 3 wyrazy "Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej" zastępuje się wyrazem "obrony".

WICEMARSZAŁEK SENATU

Ryszard JARZEMBOWSKI

Uzasadnienie

Senat podjął uchwałę o wprowadzeniu kilkunastu poprawek do ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej. Niektóre z poprawek wprowadzają odmienne, od przyjętych przez Sejm, rozwiązania merytoryczne, inne usuwają usterki techniczno-legislacyjne.

Rozpatrując przedmiotową ustawę, Senat miał na uwadze także konstrukcje przyjęte w ustawie o stanie wyjątkowym, jednym z trzech stanów nadzwyczajnych. Argument ten uzasadnił potrzebę wprowadzenia zmian do art. 8 dotyczącego znoszenia stanu wojennego. Z klauzuli odpowiedniego stosowania do rozporządzenia o zniesieniu stanu wojennego przepisów art. 2 - 4 może wynikać interpretacja przewidująca, że Sejm będzie miał kompetencję do uchylania tego rozporządzenia. Senat uznał, iż taka interpretacja pozostawałaby w sprzeczności z logiką Konstytucji, która w art. 231 przyznaje Sejmowi kompetencję do uchylenia rozporządzenia o wprowadzeniu stanu wojennego ze względu na wprowadzanie w tym czasie ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Senat nie widzi takiej potrzeby wtedy, gdy ograniczenia są znoszone. Izba kierowała się w tej materii również stanowiskiem Sejmu, który zgodził się z argumentacją Senatu w przypadku ustawy o stanie wyjątkowym i przyjął przedmiotową poprawkę.

Wprowadzenie poprawki skreślającej w art. 21 ust. 7 oznacza objęcie stosowaniem cenzury prewencyjnej także środków społecznego przekazu stanowiących źródła informacji na temat religii i służących wypełnianiu funkcji religijnych, należących do kościołów i innych związków wyznaniowych. W tym wypadku Senat uznał, że skoro zgodnie z art. 18 ust. 1 na obszarze, na którym wprowadzono stan wojenny, ograniczeniom podlegają wszystkie osoby fizyczne zamieszkałe lub przebywające na tym obszarze, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, mające siedzibę lub prowadzące działalność na tym obszarze, to nie znajduje uzasadnienia wyłączenie cenzury prewencyjnej w przypadku, o którym mowa w art. 21 ust. 7.

Poprawką do art. 21 ust. 2 Izba pragnęła usunąć błąd w nazwie organów administracji rządowej, równocześnie jednak postanowiła rozszerzyć (o organy administracji samorządowej) katalog organów, którym może być nakazane wykonywanie czynności technicznych niezbędnych do prowadzenia cenzury lub kontroli.

Wprowadzenie w art. 25 ust. 1 pkt 3 możliwości nałożenia na osoby fizyczne i prawne prowadzące gospodarstwa rolne obowiązku uprawy określonych gatunków roślin i hodowli zwierząt wydało się Senatowi trudne do wykonania ze względu na czas potrzebny do spełnienia tego świadczenia.

Pozostałe poprawki Senatu mają na celu zachowanie spójności wewnętrznej ustawy i zgodności z systemem prawnym. Celem poprawek nr 5, 6 i 8 jest objęcie regulacją ustawy wszystkich szkół działających na podstawie ustawy o systemie oświaty, pominięte bowiem zostały gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne. Natomiast poprawki nr 9, 10 i 11 zmierzają do dostosowania terminologicznego do właściwych aktów prawnych.