U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 7 czerwca 2002 r.
w sprawie ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 22 maja 2002 r. ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
|
1) |
w art. 3 w ust. 3 skreśla się wyrazy "lub do rady gminy w gminie, w której kandyduje na wójta"; |
||
|
2) |
w art. 4 w ust. 1, 2, 5 i 8, w art. 11 w ust. 3 i 4 oraz w art. 21 w ust. 2 i 3 wyraz "uzyskał" zastępuje się wyrazem "otrzymał"; |
||
|
3) |
w art. 4 w ust. 3 dodaje się zdanie drugie i trzecie w brzmieniu; "W przypadku gdy dwóch lub więcej kandydatów otrzyma tę samą liczbę głosów uprawniającą do udziału w ponownym głosowaniu, o dopuszczeniu kandydata do wyborów w ponownym głosowaniu rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów otrzymał większą liczbę głosów, a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa - rozstrzyga losowanie przeprowadzone prz ez gminną komisję wyborczą. W losowaniu mają prawo uczestniczenia wszyscy kandydaci lub pełnomocnicy ich komitetów wyborczych."; |
||
|
4) |
w art. 4 w ust. 6 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Jeden egzemplarz uchwały przekazuje się niezwłocznie komisarzowi wy borczemu."; |
||
|
5) |
w art. 4: a) w ust. 8 wyraz "uzyska" zastępuje się wyrazem "otrzyma", b) w ust. 9 dwukrotnie użyty wyraz "uzyskają" zastępuje się wyrazem "otrzymają"; |
||
|
6) |
w art. 4 dodaje się ust. 10 w brzmieniu: "10. Tryb przeprowadzania losowania, o którym mowa w ust. 3 i 9, określa Państwowa Komisja Wyborcza.";
|
||
|
7) |
w art. 7 w ust. 1 w pkt 2 po wyrazach "organizacjom społecznym," dodaje się wyrazy "oraz ich koalicjom,"; |
||
|
8) |
w art. 7 w ust. 3 wyrazy "w 30 dniu" zastępuje się wyrazami "w 25 dniu"; |
||
|
9) |
w art. 9 w ust. 1 po wyrazach "Gminna komisja wyborcza" dodaje się wyraz "niezwłocznie"; |
||
|
10) |
w art. 9 ust. 2 otrzymuje brzmienie: "2. Po jednym egzemplarzu protokołu rejestracji przekazuje się pełnomocnikowi komitetu wyborczego i komisarzowi wyborczemu."; |
||
|
11) |
w art. 11 w ust. 5 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Przepis art. 10 ust. 2 stosuje się odpowiednio."; |
||
|
12) |
w art. 11 w ust. 7 w pkt 3 wyraz "radnym" zastępuje się wyrazem "radnemu"; |
||
|
13) |
w art. 11 w ust. 8 po wyrazach "art. 3" dodaje się wyrazy " ust. 2 i 3 oraz odpowiednio art. 8"; |
||
|
14) |
w art. 12 w ust. 1 wyrazy "utracił prawo wybieralności" zastępuje się wyrazami "nie spełnia warunków określonych w art. 3 ust. 2 i 3"; |
||
|
15) |
skreśla się oznaczenie oraz tytuł rozdziału 3; |
||
|
16) |
po art. 14 dodaje się oznaczenie oraz tytuł rozdziału 3 w brzmieniu: "Rozdział 3 Sposób głosowania i ustalenia wyników wyborów"; |
||
|
17) |
w art. 16 w ust. 3 oraz w art. 17 w ust. 3 skreśla się wyrazy "poza kratką" oraz po wyrazach "innych dopisków" dodaje się wyrazy "poza kratką"; |
||
|
18) |
w art. 17 dodaje się ust. 4 w brzmieniu: "4. Przepis art. 14 stosuje się odpowiednio."; |
||
|
19) |
w art. 19 w ust. 1 w pkt 4 oraz w art. 20 w ust. 2 w pkt 4 skreśla się wyrazy "z podaniem przyczyny ich nieważności,"; |
||
|
20) |
w art. 21 w ust. 1 dodaje się zd anie drugie w brzmieniu:"W protokole podaje się także przebieg losowania, o którym mowa w art. 4 ust. 3 i 9."; |
||
|
21) |
w art. 21 ust. 3 wyraz "uzyskali" zastępuje się wyrazem "otrzymali"; |
||
|
22) |
w art. 22 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy "którego wzór określa Państwowa Komisja Wyborcza."; |
||
|
23) |
w art. 23 w ust. 1 po wyrazach "publicznego radia" dodaje się wyrazy "na ich koszt"; |
||
|
24) |
w art. 23 w ust. 5 wyrazy "Telewizji Polskiej" zastępuje się wyrazami "telewizji publicznej" oraz wyrazy "Polskim Radiu" zastępuje się wyrazami "publicznym radiu"; |
||
|
25) |
w art. 24 przed ust. 1 dodaje się ust. ... w brzmieniu: "... . Do finansowania komitetów wyborczych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy, o której mowa w art. 2 ust. 2."; |
||
|
26) |
art. 25 otrzymuje brzmienie: "Art. 25. Wydatki związane z organizacją przygotowań i przeprowadzeniem wyborów wójtów pokrywane są z budżetu państwa na zasadach określonych w art. 81 ustawy, o której mowa w art. 2 ust. 2."; |
||
|
27) |
w art. 26 w ust. 1 w pkt 10 po wyrazach "art. 197" dodaje się wyrazy "ust. 1 pkt 4"; |
||
|
28) |
w art. 43: a) w zdaniu wstępnym po wyrazach "poz. 220" dodaje się wyrazy "i Nr 62, poz. 558", b) dodaje się pkt 28a w brzmieniu: "28a) w art. 31a oraz w art. 31b skreśla się wyrazy "lub burmistrz";";
|
||
|
29) |
w art. 43 skreśla się pkt 11; |
||
|
30) |
w art. 43 w pkt 17, w art. 27 w pkt 2 skreśla się wyrazy "w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta,"; |
||
|
31) |
w art. 43 w pkt 20, w art. 28b w ust. 1 po wyrazach "na wniosek" dodaje się wyrazy "co najmniej" ; |
||
|
32) |
w art. 43 w pkt 22, w art. 28d w ust. 1 wyrazy "w odrębnej ustawie" zastępuje się wyrazami "w ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz w ustawie - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw"; |
||
|
33) |
w art. 43 w pkt 26, art. 29a otrzymuje brzmienie: "Art. 29a. Objęcie obowiązków przez wójta następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania o następującej treści: "Wierny Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej ślubuję uroczyście, że powierzony mi urząd będę sprawować godnie, rzetelnie i uczciwie, mając na względzie dobro mojej gminy i jej mieszkańców."."; |
||
|
34) |
w art. 76 skreśla się pkt 3; |
||
|
35) |
w art. 76 pkt 4 otrzymuje brzmienie: "4) w art. 12 w ust. 7 wyrazy "oraz wojewodów i wicewojewodów" zastępuje się wyrazami ", wojewodów, wicewojewodów, marszałków województw, starostów oraz wójtów (burmistrzów, prezydentów miast)"."; |
||
|
36) |
w art. 82 dodaje się pkt 8a w brzmieniu: "8a) w art. 109 w ust. 2 wyrazy "w więcej niż jednym okręgu wyborczym" zastępuje się wyrazami "w co najmniej jednym okręgu wyborczym";";
|
||
|
37) |
w art. 82 dodaje się pkt 8b w brzmieniu: "8b) w art. 128, w art. 156 i w art. 181 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Wzór zaświadczenia określa Państwowa Komisja Wyborcza.";";
|
||
|
38) |
w art. 82 pkt 10 otrzymuje brzmienie: "10) w art. 176:
|
||
|
39) |
w art. 82 dodaje się pkt 10a w brzmieniu: "10a) w art. 177 oraz w art. 178 w ust. 1 skreśla się wyrazy "(okręgu wyborc
|
||
|
40) |
w art. 82 w pkt 12 w lit. a) wyrazy "lub nie zachodzi wobec niego przesłanka" zastępuje się wyrazami "i nie zachodzi wobec niego przesłanka"; |
||
|
41) |
w art. 83 po wyrazach "poz. 363 i 365)" dodaje się wyrazy "wprowadza się następujące zmiany:", pozostałą treść oznacza się jako pkt 1 i dodaje się pkt 2 w brzmieniu: "2) w art. 133: a) w ust. 1 po wyrazach "przez zarząd" dodaje się wyrazy ", z zastrzeżeniem ust. 1a", b) dodaje się ust. 1a w brzmieniu: "1a. Czynności prawnych, o których mowa w ust. |
||
|
42) |
w art. 87 w pkt 1 skreśla się wyraz "przepisy"; |
||
|
43) |
w art. 87 dodaje się pkt 33a w brzmieniu: "33a) w art. 62 w ust. 1 skreśla się wyrazy "i 3";"; |
||
|
44) |
w art. 87 w pkt 36, w art. 67 ust. 3 otrzymuje brzmienie: "3. Jeżeli w ważnym referendum o odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), przeprowadzonym na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium, przeciwko odwołaniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oddano więcej niż połowę ważnych głosów, działalność rady gminy ulega zakończeniu z mocy prawa."; |
||
|
45) |
w art. 93 w zdaniu wstępnym wyrazy "art. 31" zastępuje się wyrazami "art. 35"; |
||
|
46) |
po art. 97 dodaje się art. 97a w brzmieniu: "Art. 97a. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381) w art. 94 w ust. 2 wyraz "zarządu" zastępuje się wyrazami "wójtów (burmistrzów, prezydentów miast)"."; |
||
|
47) |
w art. 101 po wyrazach "art. 82 pkt 1" dodaje się wyrazy "i 6". |
||
WICEMARSZAŁEK
SENATURyszard JARZEMBOWSKI
UZASADNIENIE
Po rozpatrzeniu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta Senat wprowadził do niej 47 poprawek.
Do poprawek o istotnym merytorycznym znaczeniu, należy zaliczyć poprawkę nr 1 znoszącą zakaz jednoczesnego kandydowania na wójta oraz do rady gminy w tej samej gminie. Ustawa w wersji uchwalonej przez Sejm daje możliwość jednoczesnego kandydowania na wójta i na radnego w różnych gminach. Senat uznał za niecelowe wprowadzenie zakazu dotycząceg
o jednoczesnego kandydowania w jednej gminie na dwa wymienione stanowiska, skoro Sejm nie wprowadził generalnego zakazu jednoczesnego kandydowania na wójta i radnego.Drugą istotną poprawką przyjętą przez Senat jest skreślenie przepisu w ustawie o samorządzie gminnym, przewidującego odpowiedzialność regulaminową oraz utratę prawa do diety przez radnego, który naruszy ograniczenia dotyczące między innymi prowadzenia przez niego działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego (poprawka nr 29).
Uznając za słuszną samą ideę wprowadzenia odpowiedzialności z tytułu naruszenia ustawowych zakazów, Senat zauważył, iż ustawa o samorządzie gminnym nie posługuje się pojęciem odpowiedzialności regulaminowej i nie przewiduje jej przesłanek, co uniemożliwia skuteczną realizację tego przepisu. Ponadto sformułowanie "utrata diety w danym roku" nie jest wystarczająco precyzyjne, a jego interpretacja prowadzi do wniosku, iż wysokość sankcji jest zależna jedynie od daty naruszenia przepisu lub wykrycia tego naruszenia.Senat przyjął również poprawkę nr 33, która zmienia treść roty ślubowania składanego przez wójta. Poprawka została wprowadzona w celu ujednolicenia treści rot ślubowania składanych przez wójta i przez radnego.
Kolejna merytoryczna poprawka przyjęta przez Senat (poprawka nr 44), związana jest z przepisem, który dotyczy zakończenia działalności rady gminy ze względu na wynik referendum o odwołanie wójta, przeprowadzonego na wniosek tej rady. Poprawka zmierza do precyzyjnego wskazania, iż podstawą do zak
ończenia działalności przez radę gminy jest wynik ważnego referendum, w którym więcej niż połowa mieszkańców gminy opowiedziała się przeciwko odwołaniu wójta.Największą grupę zmian stanowią poprawki zainspirowane przez Krajowe Biuro Wyborcze, a dotyczące trybu przeprowadzania wyborów, zarówno wójta, jak i organów stanowiących samorządu terytorialnego. Są to poprawki nr 3, 4, 6 - 11, 14 - 17, 19, 20, 22, 23, 36 - 39. Do zmian istotnych w zakresie tej grupy należy zaliczyć poprawkę nr 3 rozstrzygającą sytua
cję, w której dwóch lub więcej kandydatów otrzyma tę samą liczbę głosów uprawniającą do udziału w drugiej turze wyborów, poprawkę nr 8, przedłużającą o 5 dni termin zgłaszania kandydatów na wójta, w związku z wymogiem przewidzianym w art. 7 ust. 2 i możliwością przeciągnięcia się rejestracji list kandydatów na radnych poza termin zgłaszania tych list, a także poprawkę nr 14 nakazującą gminnej komisji wyborczej skreślenie z listy kandydata, który naruszył zakaz kandydowania określony w art. 3 ust. 3, a informacja o tym fakcie dotrze do komisji po rejestracji. Ujednoliceniu z przepisami ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw mają służyć poprawki nr 7, 17, 19 i 23, przy czym dodatkowym uzasadnieniem dla zmiany nr 19 jest fakt, iż ustawa nie precyzuje przyczyn nieważności karty do głosowania. Rozszerzenie zakresu nowelizacji ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw jest uzasadnione potrzebą ujednolicenia numerów list kandydatów na radnych (poprawka nr 36) oraz uporządkowania kwestii ustalenia przez powiatowe komisje wyborcze zbiorczych wyników głosowania w wyborach do sejmiku województwa (poprawki nr 38 i 39).Senat uznał za konieczne doprecyzowanie niektórych przepisów w celu poprawienia czytelności ustawy i wyeliminowania ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych. Do poprawek jakie Izba wprowadziła w związku z tym, można zaliczyć zmiany proponowane w pkt 12, 13, 18, 25, 26, 27, 31, 32, 40.
Zmieniając art. 11 ust. 7 pkt 3 Senat miał na celu doprecyzowanie, iż każdy radny ma prawo poparcia w zgłoszeniu jednego kandydata. Brzmienie dotychczasowe sugeruje, zdaniem Izby, iż wszyscy radni mogą poprzeć tylko jedną kandydaturę, co kłóci się z zapisem art. 11 ust. 7 pkt 1, zgodnie z którym kandydatów
może być nawet trzech.Poprawka nr 13 zmienia zakres odesłania do art. 3 eliminując, jako niemożliwe do zastosowania, odesłanie do jego ust. 1, poszerzając zarazem jego zakres o odpowiednio stosowany art. 8. Poprawka nr 18 wprowadza klauzulę odpowiedniego stosowania przepisu dotyczącego treści karty do głosowania w przypadku głosowania na jednego kandydata, między innymi po to, by Państwowa Komisja Wyborcza mogła określić wzór karty do głosowania.
Poprawki nr 25 i 26 zapobiegną, zdaniem Senatu, ewentualnym wątpliwościom, co do zakresu wydatków związanych z wyborami, pokrywanych z budżetu państwa. Brzmienie art. 25 ustawy wyłączające odpowiednie przepisy ordynacji samorządowej może być odczytywane jako podstawa zwrotu komitetom wyborczym ich wydatków związany
ch z wyborami.Senat uznał za zbyt szerokie odesłanie do całego art. 197 ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, w zakresie sytuacji, w których w związku ze zmianami w podziale terytorialnym następuje wygaśnięcie mandatu wójta, stąd zaproponował zawężenie odesłania wyłącznie do sytuacji, gdy z powodu zmian w podziale terytorialnym nastąpi włączenie gminy do innej gminy albo połączenie dwóch lub więcej gmin w nową gminę.
W celu uniknięcia wątpliwości co do znaczenia spójnika "lub" w sformułowaniu dodawanym w art. 82 pkt 12 lit. a) ustawy, Izba postanowiła wprowadzić poprawkę polegającą na zastąpieniu go spójnikiem "i", co przesądzi, jej zdaniem, że w przypadku wygaśnięcia mandatu radnego na jego miejsce może wstąpić tylko
taki kandydat, który nie utracił prawa wybieralności i nie był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione z winy umyślnej.Senat uznał za niepotrzebną zmianę zawartą w art. 76 pkt 3, ponieważ zmiana ta spowodowałaby składanie oświadczenia majątkowego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) kierownikowi urzędu, czyli sobie (poprawka nr 34). Wprowadzając poprawkę nr 35 Senat uzupełnił o burmistrza i prezydenta miasta, katalog osób zobowiązanych do zgłaszania określonych informacji do Rej
estru Korzyści. Poprawka nr 30 skreśla zbędne, w opinii Izby, powtórzenie treści zawartej w pozostałej części przepisu.Pozostałe poprawki wprowadzają konieczne, zdaniem Senatu, ujednolicenie terminologii (poprawki nr 2, 5, 21, 24 i 28), zmiany do innych ustaw uwzględniające rozwiązania wprowadzane ustawą (poprawki nr 41 i 46), oraz niezbędną korektę drobnych omyłek legislacyjnych (poprawki nr 42, 43, 45 i 47).