U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 23 maja 2002 r.

w sprawie ustawy o stanie wyjątkowym

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 26 kwietnia 2002 r. ustawy o stanie wyjątkowym, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)

w art. 5:

a) ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:

"2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu, na jaki został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia tego stanu oraz zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa.

3. Przepisy art. 2 - 4 stosuje się odpowiednio do rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1.",

b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Przepisy art. 4 ust. 1 i 3 stosuje się odpowiednio do rozporządzenia, o którym mowa w ust. 2.";

2)

po art. 6 dodaje się art. 6a w brzmieniu:

"Art. 6a.  Minister właściwy do spraw zagranicznych notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy wprowadzenie i zniesienie stanu wyjątkowego.";

3)

w art. 14 w ust. 1 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

"Na podmioty te mogą być nałożone również dodatkowe obowiązki zależnie od przyczyny wprowadzenia stanu wyjątkowego.";

4)

w art. 15 w ust. 1 w pkt 6 w lit. b) skreśla się wyrazy "w ocenie Rady Ministrów";

5)

w art. 15 w ust. 1 w pkt 6 w lit. b) wyrazy "konstytucyjnego porządku" zastępuje się wyrazami "konstytucyjnego ustroju";

6)

w art. 16 w ust. 4 oraz w art. 18 w ust. 1 wyrazy "Urzędu Ochrony Państwa" zastępuje się wyrazami "Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego";

7)

w art. 18 w ust. 1 po wyrazie "dowolnej" dodaje się wyraz ", udokumentowanej";

8)

w art. 19 w ust. 2 wyrazy "zlecać terenowym organom administracji rządowej" zastępuje się wyrazami "nakazać organom administracji publicznej działającym na obszarze województwa";

9)

w art. 20 w pkt 3 wyrazy "podstawowych, ponadpodstawowych lub wyższych" zastępuje się wyrazami ", włącznie ze szkołami wyższymi";

10)

w art. 20 w pkt 5 oraz w art. 22 w ust. 1 w pkt 15 po wyrazach "jednostek pływających na" dodaje się wyraz "morskich";

11)

w art. 21 w ust. 3 w pkt 6 wyrazy "podstawowych i ponadpodstawowych" zastępuje się wyrazami ", z wyłączeniem szkół wyższych,";

12)

w art. 22 w ust. 1 w pkt 13 skreśla się wyrazy "podstawowych, ponadpodstawowych lub wyższych";

13)

w art. 22 w ust. 1 w pkt 14 wyrazy "obrocie dewizami" zastępuje się wyrazami "obrocie dewizowym".

MARSZAŁEK SENATU

Longin PASTUSIAK

UZASADNIENIE

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm w dniu 26 kwietnia 2002 r. ustawy o stanie wyjątkowym, postanowił wprowadzić do jej tekstu 13 poprawek.

Pierwsza poprawka wynika z przekonania Izby, iż szerokie odesłanie w art. 5 ust. 3 do odpowiednio stosowanych przepisów dotyczących rozporządzenia o wprowadzeniu stanu wyjątkowego w odniesieniu do rozporządzenia o zniesieniu tego stanu mogłoby doprowadzić do interpretacji przewidującej kompetencję Sejmu do uchylenia rozporządzenia o zniesieniu stanu wyjątkowego. Senat uznając, iż byłoby to niezgodne z logiką Konstytucji, która przewiduje ingerencję Sejmu tylko wtedy, gdy wolności i prawa człowieka i obywatela mają być wprowadzane lub ma być przedłużone ich stosowanie, biorąc pod uwagę zapisy projektu ustawy w tym zakresie, ograniczył klauzulę odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących rozporządzeń o wprowadzeniu stanu wyjątkowego do rozporządzeń o jego zniesieniu.

Senat uznał, że informacja o wprowadzeniu i zniesieniu stanu wyjątkowego jest na tyle istotna dla osób przebywających poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, iż przewidział obowiązek notyfikacji w tym zakresie odpowiednim organom międzynarodowym (poprawka nr 2).

Możliwa różnorodność przyczyn wprowadzenia stanu wyjątkowego oraz potrzeb państwa w czasie jego trwania brana była przez Senat pod uwagę przy wprowadzaniu poprawki nr 3 dotyczącej nakładania dodatkowych obowiązków na podmioty podlegające, zgodnie z ustawą, ograniczeniom praw i wolności człowieka i obywatela.

Poprawka nr 4 stanowi wyraz przekonania Senatu, iż ocena Rady Ministrów co do tego, które organizacje, ruchy społeczne, inne dobrowolne zrzeszenia lub fundacje mogą stanowić zagrożenie dla państwa, obywateli lub porządku publicznego, nie byłaby zasadna w przypadku wydawania rozporządzenia precyzującego m. in. podmiotowy zakres ograniczeń praw i wolności przez wojewodę. Skreślenie zapisu dotyczącego oceny Rady Ministrów oznacza, zdaniem Senatu, iż każdy z podmiotów wydających rozporządzenie będzie obowiązany do oceny zagrożenia określonego w ustawie i na tej podstawie ukształtuje treść wydawanego przez siebie aktu prawnego.

Poprawka nr 7 wprowadzająca udokumentowanie wezwania do udziału w rozmowie ostrzegawczej jako przesłankę jego prawidłowości ma na celu m. in. doprowadzenie do spójności ust. 1 i ust. 3 w art. 18. Zdaniem Senatu warunkiem tego, by fakt otrzymania wezwania nie budził wątpliwości jest przede wszystkim, choć nie tylko, udokumentowanie jego przekazania.

Poprawka nr 8 rozszerza katalog organów, którym w czasie stanu wyjątkowego wojewodowie mogą nakazać wykonywanie czynności technicznych niezbędnych do prowadzenia cenzury lub kontroli, o organy administracji samorządowej, usuwając jednocześnie błąd w nazwie organów administracji rządowej w województwie.

Pozostałe poprawki nie mają charakteru merytorycznego, co nie pozbawia ich, zdaniem Izby, znaczenia ze względu na potrzebę zachowania spójności wewnętrznej ustawy oraz jej kompatybilności z systemem prawnym.

Celem poprawek nr 5 i 13 jest doprowadzenie do spójności terminologicznej ustawy, przy czym w przypadku drugiej z nich niezachowanie tej spójności mogłoby wywołać problemy przy stosowaniu przepisu karnego.

Poprawka nr 6 uwzględnia wprowadzane aktualnie zmiany w zakresie struktury instytucji właściwych w sprawach ochrony bezpieczeństwa państwa, natomiast poprawka nr 10 dostosowuje terminologię do definicji ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.

Poprawki nr 9, 11 i 12 zmierzają do objęcia zakresem regulacji ustawy wszystkich rodzajów szkół działających na podstawie przepisów o systemie oświaty, w szczególności gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.