Warszawa, 2004-12-23

Pan
Ryszard Jarzembowski
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W związku z oświadczeniem Pana Zbigniewa Zychowicza senatora Rzeczypospolitej Polskiej złożonym na 73 posiedzeniu Senatu w dniu 3 grudnia 2004 r. w sprawie odmowy przez oddział terenowy Agencji w Szczecinie nieodpłatnego przekazania nieruchomości rolnych Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, na rzecz pięciu parafii Kościoła Prawosławnego pod wezwaniem św. Mikołaja w Szczecinie, w celu utworzenia gospodarstwa rolnego, pragnę wyjaśnić, co następuje.

Stosownie do art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. Nr 66 poz. 287), na wniosek Kościoła lub jego osób prawnych wojewoda lub inny organ wykonujący w imieniu Skarbu Państwa prawa wynikające z właściwości nieruchomości albo organy jednostek samorządu terytorialnego w zakresie swoich właściwości - mogą nieodpłatnie przekazać Kościołowi lub jego osobom prawnym własność nieruchomości lub ich części w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego parafii działających na Ziemiach Zachodnich i Północnych, o pow. do 15 ha użytków rolnych łącznie dla jednej parafii. Ustawa ta przewidywała składanie wniosków w tym zakresie do dnia 31 grudnia 1998 r.

Wspomniany przepis wskazuje, że Agencja jest jednym z podmiotów wykonującym w imieniu Skarbu Państwa prawa wynikające z własności nieruchomości, która z powierzonego jej mienia może nieodpłatnie przekazać kościołowi lub jego osobom prawnym własność nieruchomości lub ich części między innymi w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego parafii o powierzchni do 15 ha użytków rolnych. Przepis ten ma jednak charakter fakultatywny.

Pragnę zwrócić uwagę, że w przedmiotowej sprawie, Oddział Terenowy Agencji w Szczecinie faktycznie podjął działania zmierzające do wydzielenia nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa o powierzchni 75 ha na rzecz pięciu parafii Kościoła Prawosławnego: p.w. św. Mikołaja w Szczecinie, p.w. św. Jerzego w Łobzie, p.w. Zaśnięcia Przenajświętszej Marii Panny w Gryficach, p.w. św. Ducha w Trzebiatowie i p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim. Wnioskowana nieruchomość jest położona w obrębie Dębiec, gm. Lipiany i znajduje się w znacznej odległości od poszczególnych Parafii, co niewątpliwie utrudniałoby utworzenie i prowadzenie gospodarstw rolnych proboszczów.

Ponadto pragnę zwrócić uwagę, że w miarę upływu czasu stan Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa z jednej strony ulega sukcesywnemu zmniejszeniu, a z drugiej strony Państwo powierza ustawowo Agencji obligatoryjne realizowanie wielu innych dodatkowych zdań i zobowiązań. Dotyczy to w szczególności realizacji przepisów: ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, bez zabezpieczenia środków finansowych w budżecie państwa na ich realizację, ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, na realizację której Agencja zmuszona jest przeznaczyć grunty o powierzchni około 400 tys. ha.

Ponadto, w projekcie ustawy o prawie do rekompensaty za przejęte w latach 1944-1962 przez Państwo nieruchomości oraz niektóre inne składniki mienia, zobowiązuje się Agencję, jako głównego wykonawcę tych przepisów, w tym do zaspokajania roszczeń osób uprawnionych z mienia zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

W powyższej sytuacji Agencja zmuszona została między innymi do ograniczenia nieodpłatnego przekazywania nieruchomości Zasobu na rzecz uprawnionych podmiotów, w tym także na rzecz kościelnych osób prawnych różnych wyznań.

W tym stanie rzeczy, wnioski wspomnianych parafii Kościoła Prawosławnego o nieodpłatne przekazanie nieruchomości zasobu nie mogą być uwzględnione. Podzielam zatem stanowisko Oddziału Terenowego Agencji w Szczecinie zajęte w piśmie z dnia 15 stycznia 2004 r. Nr SGZ-pr-4241/8/7/03/BM.

Z up. PREZESA

WICEPREZES

AGENCJI NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH

Karol Gębka